Tuesday, October 22, 2013

TRANSPIGURASYON - PSB 11


Pag-adal sa Bibliya Bilang 11
Teksto: Lukas 9:28-36 (An Transpigurasyon)
Marso 1, 1998

TEKSTO
PARALLEL NA SITAS
MAYOR NA SITAS
TEKSTO
NOTASYON



Kan mag-abot sinda sa harong dai niya tinugutan an siisay man na lumaog kaiba niya kundi si Pedro asin Juan asin Santiago f, asin an ama asin ina kan aki.



=Mt.17:1-9
=Mk. 9:2-10
8:51+

9:28
22:8
Jn. 13:24-25
Gibo 3:1



Lk. 9e:
28







Ngonian garo walong aldaw pakatapus na isinabi niya ini, iniba niya si Pedo asin Juan asin Santiago asin nagtukad sinda sa bukid tanganing mamibi.

e Saro sa mga estorya na grabe an pagkakaiba ni Lukas ki Markos. Malinaw na si Lukas igwa nin saiyang sadiring pinagkuahan nin impormasyon (si Juan?).

f Hil. Mk. 5:37+. Alagaddigdi, siring sa 9:28; Gibo 1:13, tolos nginangaranan si Juan kasunod ni Pedro. An pagtakin ki Juan sa  ki Pedro parati sa Lukas 22:8, Gibo 3:1,3,11; 4:13,19, 18:14, asin an ika-apat na ebanghelio, Jn. 13:23-26, 18:15-16, 20:3-9, 21:7,20-23.
Ngonian kan an gabos na tawo nabautismohan asin mantang si Jesus namimibi j pagkatapus kan saiyang sadiring bautismo, an langit nabuksan…
3:21+
Ex. 34:29
1 Hde. 20:9-14
2 Co. 3:7-4:6
29
Mantang namimibi siya, an itsura kan saiyang lalawgon nabago asin an saiyang gubing nagsisilyab siring sa kikilat.
j Sarong paboritong tema ni Lukas iyo na si Jesus namimibi, Hilnga 5:16, 6:12, 9:18,28-29, 11:1, 22:41.
Mantang nagtitirindog sinda duman na dai aram kun ano an iisipon, duwang lalaking nagsisilyab an gubing biglang nagtunga sa kataid ninda.
24:4

9:29
Gibo 1:10-11
30
Biglang nagkaigwang duwang lalaking nakipag-olay-olay saiya duman; sinda iyo si Moises asin Elias

Sa momento man sanang iyan siya uminabot asin nagpoon na mag-omaw sa Dios asin naghula siya dapit sa omboy sagabos na naghahalat kan pagligtas kan Jerusalem k.
2:38+
31
nagpahiling sa kamurawayan, asin nagoorolay sinda dapit kan saiyang paghumale na mangyayari sa Jerusalem.
k An mesianikong pagtubos sa Banwang Pinili, 1:68, 24:21, orog na makakatanyog kan saindang kapital na siyudad; Hilnga Is. 40:2, 52:9 (asin Hilnga 2 S. 5:9+). Para ki Lukas, an Jerusalem iyo an piniling sentro nin Dios kun saen mawarak an saiyang pagligtas: 9:31,51,53;  13:22,33, 17:11;  18:31,  19:11, 24:47-49,52,  Gibo 1:18+.
An Tataramon nagin laman m, nabuhay siyang kaiba ta n, asin nahiling ta an saiyang kamurawayan o, an kamurawayan na saiya bilang iyo-iyong Aki kan Ama, pano nin biyaya asin katotoohan p.
Jn. 1:14+
32
Magabat an tungka ni Pedro asin an saiyang mga kaibahan, alagad mata an saindang isip f asin nahiling an saiyang kamurawayan g asin an duwang lalaking nakatindog kaiba niya.
f Mas marhay ki sa ‘nagmarata sinda’.
g An kamurawayan kan nagdadangadang niyang pagdatong, 9:26.

m An ‘laman’ iyo an tawo na binibilang na sarong linalang na matapo asin magagadan, Hilnga 3:6, 17:2, Gn. 6:3; Sal. 56:4, Is. 40:6, Hilnga Rm. 7:5+.

nLit. ‘nagtugdok kan saiyang tolda sa kaibahan nyato.’ An pagsalaman kan Tataramon iyo an minapresente kan Dios personalmente asin maliwanag sa katawohan; an presensyang ini bako nang dai pwedeng mahiling asin makangangalas siring duman sa Tolda asin Templo kan antigong rehimen, Ex. 25:8+; Hilnga Bil. 35:34, bako sanang an presensya kan diosnon na Kadonongan na yaon sa Tugon Mosaiko kan Israel, Si. 24:7-22; Ba. 3:36-4:4.

o An ‘kamurawayan’ iyo an manipestasyon kan presensya nin Dios, Ex. 24:16+. Mayong makakahiling kan saiyang kintad dangan mabubuhay, Ex. 33:20+, alagad an kamurawayan na ini nasasara kan naturang sa-tawo kan tataramon siring kan panganuron kaidto. Alagad kun minsan linalagbas kaini an velo, halimbawa kan Transpigurasyon, Hilnga Lukas 9:32,35 (sinasambit sa Jn. 1:14?), asin kun si Jesus minagibo nin mga milagro - ‘mga tanda’ na na Dios yaon saiya aktibo, 2:11+; 11:40; Hilnga Ex. 14:24-27 asin 15:7, 16:7m. Lubos na ihahayag kan pagkabuhay-liwat an kamurawayan, Hilnga Jn. 17:5+.

p‘Biyaya asin katotoohan’ minaparomdom kan ‘biyaya’ (o pagkamoot) asin ‘pagkamaimbod’ kan pagpahayag kan sadiri nin Dios ki Moises, Ex. 34:6+, Hilnga Ho. 2:16-22.


33
Mantang an mga ini binayaan na siya, si Pedro nagsabi ki Jesus, ‘Maestro, magayon nauya sana kita digdi; kaya maggibo kita nin tolda, saro para saimo, saro para ki Moises asin saro para ki Elias’.  – Dai niya aram kun ano an sinasabi niya.

An bisyon nakaribaraw ki Zakarias asin nakapano saiya nin takot g.
1:12+
34
Mantang nagtataram siya, sarong panganuron an uminabot asin nagdampog sainda; asin kan madampogan sinda kan panganuron an mga disipulos nagkatarakot.
g Mahilig magsambit si Lukas nin pagkatakot asin relihiyosong kapurisawan: 1:29-30,65, 2:9-10, 4:36, 5:8-10,26, 7:16, 8:25,33-37,56;  9:34,43; 24:37; Gibo 2:43; 3:10; 5:5,11; 10:4; 19:17.
Iyo, nahiling ko asin saksi ako na siya an Sarong Pinili nin Dios’ z.
Jn. 1:34
35
Asin may sarong boses naghale sa panganuron asin nagsabi, ‘Ini iyo an sakong Aki, an Sarong Pinili h.
h An iba ‘an Namomotan’, Hilnga Mt. asin Mk. An mga titulong ‘Sarong Pinili’, Hilnga 23:35, Is. 42:1, asin an ‘Aki nin Tawo’ minaribay-ribay sa Mga Parabola ni Enoch.

Z An iba ‘Aki nin Dios’.
Alagad igot na pinagbotan niya sinda na dai ipanabi-sabi sa kiisay mana n arin man na bagay dapit digdi.
9:21

2:26+
23:35
Mk. 1:34+
36
Asin pagkatapus na madangog an tingog, nakua si Jesus na solo n asana. Isinekreto ini kan mga disipulo asin, sa panahon na iyan, mayong siisay mana n sinabihan kan saindang nahiling.


DOKTRINA SA LUKAS 9:28-36
(An Transpigurasyon)

1.      An insidenteng ini malinaw na nagpapatotoo na sa Bibliya makukua an sarong phenomenon na inaapod sa siyensya na ‘hallucination’, o an pagkahiling o pagkadangog nin mga bagay-bagay sa imahinasyon. Malinaw na an insidenteng Transpigurasyon sarong relihiyosong halusinasyon na nangyari sa mga disipulos na kaiba ni Jesus duman sa pagsakat ninda sa bukid tanganing mamibing sinda sana. Sa pangyayaring ini, an mga disipulos nahiling si Jesus na nagsisilyab sa kaliwanagan, na may duwang lalaking kaolay (si Moises asin Elias) na nagbabanaag man sa kaliwanagan asin pinagoolayan ninda an nagdadangadang na kagadanan ni Jesus sa Jerusalem. Dangan nadangog man kan mga disipulos an tingog na naghale sa nakalindong saindang panganuron na nagsabi: ‘Ini an sakong Aking Pinili. Dangoga nindo siya.’ Huli kan magayon na bisyon na saindang nahihiling, an mga disipulos, partikularmente si Pedro, habo nang maghilig hale sa itaas kan bukid huli ta maggibo na ngani sinda nin tolong kubo-kubo duman. Alagad sinaway siya kan tingog na saiyang nadangog. Pinataniodad man sinda ni Jesus na dai ipangosip sa iba an bisyon na saindang nahiling duman sa itaas kan bukid sagkod na dai pa nangyayari an pagkagadan asin pagkabuhay-liwat ni Jesus sa mga gadan.

2.      Ano an kahalagahan kan phenomenon na relihiyosong halusinasyon sa buhay nin tawo? Asin ano an kahalagahan kan bisyon na ini, an Trabspigurasyon, sa buhay kan mga disipulos ni Jesukristo?

      An sarong relihiyosong phenomenon na inaapod na halusinasyon parating nangyayari sa relihiyon. An Bibliya dakul na mga estorya dapit sa mga tawong nagkaigwa nin mga eksperyensya nin halusisasyon kun saen nakakhiling sinda nin mga bisyon asin nakakdangog nin mga tingog sa saindang imahinasyon. An halusinasyon mayong base sa luwas o pangluwas na reyalidad nin tawo kundi nasa nangyayari sa laog kan hutok nin tawo kun saen, huli kan sarong kemikal na inaapod na perithormone na ibinibuga kan mga neurosensores sa laog kan hutok nin tawo, nangyayari an pag-short-curcuit nin mga sensory messages hale sa mga senso pasiring sa thalamus kan utak pasiring sa manlaen-laen na parte kan utak na minadagos sa enotan na parte kan cerebrum. Ini naghihimo nin mga imahines asin tingog, na inaapod bisyon, na nahihiling kan isip nin sarong tawo na nasa hararom na konsentrasyon, lalo-lalo na kun siya nasa estado na inaapod ‘half-asleep’. An mga bisyon na sinasabi sa relihiyon iyo ining phenomenon nin halusinasyon. Sa Amerika Latina, an mga tawong inaapod na ‘shaman’, mga medicine man o faith healers, minagamit nin sarong klase nin ligbos (mushroom) na saindang kinakakan tanganing magkaigwa sinda kaining halusinasyon na ini sa paagi kan kemikal na yaon sa ligbos na kaagid na marhay kan natural na kemikal na yaon sa hutok nin tawo na inaapod na perithormone. Sa parting Hapon naman, an mga praktisyonaryo nin relihiyon minatukad sa bukid kun panahon nin tig-lipot asin minabisita sa sarong santuwaryo nin pamibian duman asin minagibo nin sarong semanang pag-ayuno, dangan sa paagi nin hararom na pamibi na tinatabangan nin pag-mantra, mina-eskperyensya sinda nin manlaen-laen na bisyon espirituwal. An mga bisyon na ini nagigin sarong permanenteng eksperyensya sa karakter nin bisyonaryo na minatao sainda nin espirituwal na kapangyarihan na ginagamit sa pagtukdo asin pagbulong sa mga manlaen-laen na kamatean nin tawo, o sa pagkamit nin mga pang-espirituwal na sekreto.

3.      An kahalagahan kan bisyon na ini sa buhay kan mga dispulos ni Cristo iyo na ipinahayag ni Jesuskristo sainda an kamurawayan asin kapangyarihan espirituwal na yaon saiya. Kaya ngani, maski siya magadan sa pisikal na paagi, an kamurawayan na saindang nahiling ki Jesus dai nanggad mawawara o mariribayan.

No comments: