MAY KAGADANAN DAW AN KALAG O MAYO? -PSB 19

Pag-adal sa Bibliya Bilang 19

Tema: May kagadanan daw an kalag o mayo?

Petsa: 24 Mayo 1998

Gn. 2:9 – Pinatubo ni Yahweh Dios hale sa dagaan lambang clase nin kahoy, na makaaara sa paghiling nin mata asin marhay na kakanon, na yaon sa tahaw kan hardin an kahoy nin buhay^e asin an kahoy nin pagkaaram nin marhay asin maraot (Komentaryo e –Simbolo nin imortalidad; hilnga 3:22).

Gn. 3:22 – Dangan si Yahweh Dios nagsabi: Hilnga an tawo nagin nang saro sato, huli kan saiyang pakaaram kan marhay sa maraot^f. Kaya dai siya pagtugutan n asa masunod igawgaw niya an saiyang kamot asin mag-guno man sa kahiy nin buhay, tanganing magkakan daw pira asin mabuhay sagkod pa man^g. (Komentaryo f – Nagkasala an tawo, ibinugtak an sadiri bilang arbiter o huwes kun ano an marhay asin ano an maraot, 2:17+; inanab niya an pribilehiyo sa Dios.) (Komentaryo g – Natural na mortal an tawo, v. 19; an imortalidad sarong purong regalo nin Dios na napierde kan pagsuhay nin tawo, 2:17).

Gn. 5 – Mga patriarka antes mag-dilubyo (Komentaryo a – sarong bendisyon nin Dios an halawig na buhay, Tal. 10:27, asin saro in isa mga pribilehiyo kan panahon mesianiko, Is. 65:20).

Bilang 16:30 – Alagad kun gumibo si Yahweh nin sarong bagay na talagang bago, kun talagang buksan kan daga an saiyang nguso tanganing sinda halunon, sinda asin an gabos na pagsasadiri ninda, tanganing mahulog sindang buhay sa Sheol^d, dangan maaraman ninda na an mga lalaking ini iyong nagsikwal ki Yahweh (Kopmentaryo d – Sheol, sarong tataramon na dai aram kun ano an ginikanan; irinerepresentar kaini an pinakaharaom na parte kan daga, Dt. 32:22, Is. 14:9, aspba. Minapasiring diyan an mga gadan, Gn. 37:35; 1 Sam. 2:6, aspba.; parehong makukua diyan an mga banal asin mga mararaot, 1 Sam. 28:19; Sal. 89:48; Ezk. 32:17-32, na minaerok na mayong kolor an buhay, Qo. 9:10; mayong pag-omaw na minagikan diyan pasiring sa Dios, Is. 38:10. An doktrina nin pagpremyo asin padusa pagkatapus nin pagkagadan asin an pagbangon kan hawak sa pagkagadan iyo an minapukaw sa paglaom kan mga salmista, Sal. 16:10-11; 49:15; alagad bako pang malinaw na gayo an pagkaesplikar sagkod na harani na an pagtapus kan peryodo kan AT, Kad. 3-5 (kun saen ikinabit in isa paniniwala sa imortalidad, hilnga Kad. 3:44+); 2 Mac. 12:38+.

2 Cro. 33:21-25 – An katagasan ni Amon (Komentaryo a – Premyo an halawig na buhay, Tal. 4:10, Sal. 34:12 aspba.)

2 Mac. 7:9+ - Sa huri niyang paghangos siya nagtaram, ‘Mga hayop na traydor, pwede nin do kaming palayason sa presenteng buhay na ini, alagad babangunon kami kan Hade kan kinaban, huli ta sa mga katugonan niya kami gagadanon, tanganing mabuhay sagkod pa man’ (Komentaryo a – An pagtubod sa resureksyon kan hawak, na bakong malinaw na sinabi sa Is. 26:19 asin Jb. 19”16-27 (Hilnga an komentaryo) isinasabi digdi sa pinakaprimerong beses, vv. 9,11,14,23,29,36 asin sa Dan. 12:2-3 (parehong nangyari sa panahon nin persekusyon ni Antiokus Epipanes, Dan. 11). Hilnga 2 Mac. 12:38-45+; 14:46. An kapangyarihan kan Kaglalang, an mga mártir mabangon liwat, v. 23, pasiring sa buhay, v. 14, hil. Jn. 5:29, na daing kasagkoran, vv. 9,36. Sa puntong ini mananabatan nyato an doktrina nin imortalidad na papauswagon kan Kad. 3:1 – 5:16, sa impluwensya kan Griyegong kaisipan asin mayong pagkakaunambit sa pagbangon kan hawak. Alagad sa Hebreyong kaisipan, na dai minabugtak nin distinsyon kan hawak asin kan kalag, an konsepto kan pagkabuhay nagpapasabot nin sarong pisikal na pagbangon siring sa nahihiling digdi. An tekstong ini dai minatukdong hayag nin universal na resureksyon, asin an nasa isip sana niya iyo an kamugtakan kan mga banal, Hilnga v. 14. Mas malinaw an Dan. 12:2-3.

Sal. 6:4-5 – Magbalik ka Yahweh, sapoda an sakong kalag^b, ligtasan ako, kun namomoot ka sako; siisay pa an maawit kan saimomng kaomawan sa Sheol^c. (Komentaryo b asin c – (b) An tataramon na ‘kalag’ sa Hebreyong tataramon nangangahulugan ‘hinangos na nagtataong buhay (asin pwede man na ‘halanuhan’) na iyo an ginigikanan nin buhay asin iyo an nawawara sa pagkagadan; (c) Sheol, hilnga Bilang 16:33+, an mga gadan minananok, asin nagigin anino na sana kan saindang dating pagkatawo asin dai na nakikipag-olay sa Dios, Is. 38:18, Sal. 30:9, 88:5,10-12).

Sal. 30:9 –Ano an pakikinabangon mo sa sakong dugo^d kun ako magpasiring sa Kotkot? Makakapag-omaw daw  o makakapgrokyaw daw kan saimong kaimbodan an alpog? (Komentaryo d – Boot sabihon ‘sakong kagadanan’, nageerok an buhay sa dugo, Gn. 9:6+, Lv., 1:5+; Sal. 72:14 asin 116:15).

Sal. 36:8-9 – Minapiyesta sinda sa abundansya nin saimong harong, pinapainom mo sinda sa saimong salog nin kasiraman; oho, sa saimo makukua an gripo nin buhay^f, sa paagi kan saimong liwanag nahihiling mi an liwanag^g. (Komentaryo f – an kahulugan kan buhay iyo an prosperidad, katoninongan, kaogmahan, hil. 133:3. An ‘gripo nin buhay’ sa Tal. Iyo an kadonongan, tal. 13:14, 16:22, 18:4 asin an pagkatakot sa Dios, 14:27. An tekstong ini inaaplikar ki Cristo, an buhay asin an liwanag nin katawohan, Hilnga Jn.

Sal. 49:15 – Alagad tutubuson nin Dios an sakong buhay hale sa kamot nin Sheol, asin reresibihon ako ^h. Kometaryo h – An salmista minasarig na dai siya papabayaan nin Dios na maagaw kan Sheol.  Dai pwedeng sabihon na digdi nahihiling niya an posibilidad na isasakat o ‘dadarahon’ siya sa langit siring ki Enoch asin Elias, Hilnga 16:10+; 73:24; alagad an nasa isip niya iyo an pinakaultimong kapaladan kan matanos na tawo na iba man duman sa tawong daing dios, asin man na an pakikiamigo sa Dios sagkod pa man. An ipinapakahulugan na pagtubod sa retribusyon na maabot minaandam para sa ngapit na pagtukdo dapit sa resureksyon o pagbangon kan mga gadan, asin an buhay na daing kasagkoran, 2 Mac. 7:9+.

Sal. 73:24 – Ngonian giyahan mo ako nin hulit, asin sa katapusan akoa ako sa kamurawayan^k. –Komentaryo k – Seguro an sinasabi digdi bako mana n langitnon na kamurawayan (Enoch Gn. 5:24, Elias 2 Hade 2:3). Ini minatukdo na ililikay nin Dios an tawong matanos hale sa sarong amay asin makasusupog na kagadanan asin ibabalos siya dawa Magadan an matanos na tawo mantang an maraot na tawo buhya. Bilang dagdag, siring sa 16:9m, hinihdad kan salmista an daing patod na pakikidayupot sa Dios: ini sarong importanteng tindaan na gap osa tinampo o dalan nin pusog na pagtubod sa resureksyon asin buhay na daing kasagkoran, Hilnga 16:10+.

Sal. 16:9-10+ - Kaya an sakong puso minarokyaw, an sakong iyo-iyong kalag^f naoogma, siring man an sakong hawak matoninong na mahigda, nin huli ta dai mo papabayaan an sakong kalag sa Sheol, ni tutugotan mo an saro na saimong namomotan n amhiling an Kotkot^g. (Komentaryo f – Ibinugtak kan salmista an saiyang puso ki Yahweh. An saiyang buhay na pagtubod asin lubos na pagdusay sa Dios minaapod para sa sarong pagka-ugos na dai matutunaw, kaya dapat na mamibi siya na madulagan an kagadanan na iyong maputol kan pagka-ugos na iyan, 6:5, Hilnga 49:15+. An paglaom, maski gurano karomarom, iyo an minadara pasiring sa pagtubod sa resureksyon, Dn. 12:2, 2 M. 7:9+. An mga ibang bersyon minasaibang tataramon na ‘kotkot’ bilang ‘korupsyon’. An tekstong  ini, na inaaplikar sa Mesias durante kan Judaismo bago an kristyanismo, nakukua an saiyang enterong kahulugan sa resureksyon ni Kristo.

Kad. 1:13 – An kagadanan bakong gibo nin Dios^l, dai siya naoogma sa pagkawara kan nabubuhay. (Komentaryo l – Sabay na nasa isip kan kagsurat an pisikal asin an espirituwal na kagadanan na magkakonektar; an kasalan iyo an dahelan nin kagadanan, asin para sa parakasala an pisikal na kagadanan iyo mana n espirituwal asin daing tapus na kagadanan. An isip kan kagsurat minaburo-balyo hale sa saro pasiring sa saro. An saiyang paghiling sa Paglalang sa pundamental magayon. An universo, sa pagkalalanga iyan nin Dios nagkakauruyon, hilnga Gn. 1, asin mayong nakukuang kagadanan ni nakararaot na hayop. An kinaban nagtatamasa nin katoninongan siring sa nahiling ni Isaias na binago sa maabot na panahon nin Mesias, Is. 11:6+. Kaya an Dios bako an kawsa nin karatan o nin kagadanan, na dai man minahale sa sarong independienteng prinsipyo. An tawo nin huli kan saiyang kasalan iyo an nagraot kan pasurunod-sunod kan kinaban asin pinalaog an pinakahalangkaw na disorder kan kinaban, an kagadanan, bilang pagnegar kan gaweng paglalang nin Dios, Hilnga Gn. 3. Alagad an iyo sanang totoo asin mayong remedyong kagadanan iyo an sa maraot, an boot sabihon, idtong mga tawong an kasalan inaataman asin puwedeng padaguson an nakagagadan na trabaho kan kasalan. An banal na tawong nagdadanay na maimbod sa Dios an mamomoton sa buhay’ 11:26, minatios sana nin sarong sagin na pagkagadan: an imortalidad yaon nakatagama para saiya. Si Pablo, Rm. 5:12-21+, Hilnga 1 Co. 15:35-37, iyo an maelaborar (mapaliwanag) kan doktrinang in isa paagi nin pag-introdusir kan antithesis kan antigong makasalan na Adana sin an bagong nagliligtas na Adan. Si Juan minataram dapit sa destruksyon nin kagadanan sa aldaw nin paghukom, an ahente nin kasalan na ikokonektar sa ‘ikaduwang kagadanan’, Apo. 20:14-15; 21:4,8.

Kad. 1:15 – Asin an Hadesⁿ mayo nin kapangyarihan sa daga: huli ta an virtud mayong kagadanan^o. (Komentaryo n – ‘Hades’, an Sheol sa Hebreyo, Bil. 16:33+, minarepresentar digdi bako lugar na pinageerokan kan mga gadan kundi an kapangyraihan kan personipikadong kagadanan, HIlnga Apo. 6:8, 20:14. Komentaryo o – An tawong minagibo nin virtud, Hilnga 1:1+, nakaseseguro nin imortalidad).

Kad. 3:4 – Kun sinda nakamati nin padusa siring na nahihiling nin mga tawo, an saindang paglaom mayaman sa imortalidad^b. (Komentaryo b – An tataramon na ini, minaluwas digdi sa AT sa primerong beses, minataong ekspresyon pilosopikal sa paglaom kan salmista na dai niya pwedeng isuko an sadiri sa kapierdihan kan pagkadayupot sa Dios sa paagi nin kagadanan, Sal. 16:10+. An pagbangon kan hawak (gadan), 2 M. 7:9, man digdi…

Sir. 48:11-12 – Paladan sinda na nakakahiling saimo, asin idtomng nagkaturog sa pagkamoot; huli ta kami man magkakaigwa nin buhay ^b. (Komentaryo b – Pagkatapus kan saiyang panambitan para sa profeta an kagsurat minasabi na idtong makakahiling ki Elias sa pagbalik niya, siring man idtong nagadan ‘sa pagkamoot’ (sa Dios) mabubuhay sagkod p aman. Iyo ini an malinaw na ekspresyon kan paglaom sa imortalidad. Alagad sa Hebr. daing suwerteng may deperensya digdi, seguro minasambit sana ki Elisha na nakahiling ki Elias na nawara (2 Hde. 2:10,12).

Jn. 1:14 – An tataramon nani-tawo^m.  (Komentaryo m – An ‘laman’ iyo an tawo na minimidbid bilang sarong matapo asin mortal (may kagadanan) na linalang, hilnga 3:6; 17:2, Gn. 6:3, Sal. 56:4, Is. 40:6, Rm. 7:5+.

Rm. 7:24 – Anong hamak na tawo ako! Siisay an masapod sako sa hawak na ini na nakatalaga sa kagadanan?^m. (Komentaryo m – Literal ‘hale sa hawak nin kagadanan na ini’. An nahahandalan ni Pablo iyo an hawak asin an mga miyembrong kabilang kaini, Rm. 12:4, 1 Co. 12:12, 14m, an boot sabihon an tawong linalang bilang aktuwal na iyo siya, sarong linalang na may kamatean asin pag-isip, 1 Co. 5:3, 2 Co. 10:10, na may buhay sekswal, Rm. 4:19; 1 Co. 6:16, 7:4, Ep. 5:28, huli ta sa hawak siya nabubuhay moralmente asin espirituwalmente. Maski ngani an hawak, na pinapasakitan kan ‘laman’, Col. 2:11, Rm. 7:5+, kan kasalan, 1:24; 6:12m; 7:23; 8:13; 1 Co. 6:18, kan kagadanan, Rm. 6:12, 8:10, asin kun siring sa paniniwala kan mga Gritegong pilosopiya, alagad, sosog sa tradisyon biblikal, Ezk. 37:10+. 2 M. 7:9+, ini nakadestinong mabuhay Rm. 8:11-13; 2 Co. 4:10, sa paagi kan resureksyon, Rm. 8:11+. An kawsa kan pagbabagong ini iyo an Espiritu, 5:5+, na iyong minaribay sa psyche, 1 Co. 15:44+, asin iyong minatranspormar kan hawak nin kristyano na makabaing sa nagbangon na hawak ni Kristo, Ph. 3:20-21. Sagkod na dai mangyari an pinakaultimong pagligtas na ini, Rm. 8:23, an hawak kan kristyano, temporaryamenteng ilinigtas sa ‘laman’ huli kan pakikisumaro sa pagkagadan ni Kristo, 6:6, 8:3m. iyo na mismo ngonian an erokan kan Espiritu Santo, 1 Co. 6:19, na iyong minapatubo diyan kan bagong buhay nin katanosan asin kabanalan; Rm. 6:13,19; 12:1, 1 Co. 7:34, na pano nin mga merito, 2 Co. 5:10, asin minataong kamurawayan sa Dios, 1 Co. 6:20, Ph. 1:20.

1 Co. 15:16-19 – Huli ta kun an gadan dai binangon, si Kristo dai man binangon, asin kun si Kristo dai binangon, yaon pa kamo sa saindong mga kasalan. Asin an mas seryoso iyo na an gabos na nagadan diyan ki Kristo napierde. Kun an satong pagalom ki Kristo iyo an para sana sa buhay na ini, kita an pinakadaingpalad^e sa gabos na mga tawo. (Komentaryo e – ‘An buhay na ini’ nagin sarong estado para sa kristyano kun saen an buhay diyan ki Kristo, sa paagi kan resureksyon, iyong maligtas sainda. Kun mayong resureksyon, nawara ninda an saindang kaligtasan. Notaran na dai digdi kinokonsiderar an posibilidad kan imortalidad nin kalag na daing resureksyon kan hawak.

1 Co. 15:44+ - Kan iyan inihasok isinahawak kaiyan an kalag, kun iyan binangon isinahawak kaiyan an espiritu^l. (Komentaryo l – Literal: ‘Inihasok iyan sarong pisikal (psychikon) na hawak, binangon iyan sarong espirituwal (pneumatikon) na hawak. Ki Pablo, siring diyan sa AT, an psyche (sa Hebreo nephesh; Hilnga Gn. 2:7) iyo an aktuwal na ‘buhay’ kan hawak, Rm. 16:14; Ph. 2:30; 1 Th. 2:8, Hilnga Mt. 2:20;p Mk. 3:4; Lk. 12:20; Jn. 10:11, Gibo 20:10, asbpa., an saiyang ‘kalag na nabubuhay’, 2 Co. 1:23. Pwede man mangahulugan an terminong ini bilang arin man na tawong linalang, Rm. 2:9; 13:1, 2 Co. 12:15, Gibo 2:41,43, asbpa. Siring na minatao sana ini nin natural na buhay, 1 Co. 2:14, Hilnga Judas 19, ini bakong gayong mahalaga kisa sa pneuma na kun saen an buhay nin tawo nagigin dibinisado sa paagi kan proceso na minapoon huli kan balaog kan Espiritu, Rm. 5:5+; Hilnga 1:9+, asin nakukumpleto pakatapus nin pagkagadan. An mga pilosopong Griyego nagiisip na an kalag na mas halangkaw (higher soul), an nous, minasuhay hale sa hawak, tanganing magdanay na imortal. An imortalidad na nasa isip kan kristyano mas pa sa restorasyon kan bilog na persona, na minaimbuewelto nin sarong resureksyon kan hawak na gibo kan Espiritu o  diosnon na prinsipyo na binawe nin Dios sa mga tawong linalang huli kan kasalan, Gn. 6:3, alagad ibinalik duman sa gabos na isinaro sa Kristong binangon liwat, Rm. 1:4+; 8:11, na iyo an ‘langitnon’ na tawo asin Espiritung nagtataong buhay, 1 Co. 15:45-49. An hawak bako nang psychikon kundi pneumatikon, bako na ining malalapaon kundi imortal 1 Co. 15:43; Hilnga Rm. 8:18, 2 Co. 4:17, Ph. 3:21, Col. 3:4, na dai na sakop sa mg atugon nin materya, Jn. 20:19,26; dai na ini minalapat sa deskripsyon nin materya, Lk. 24:16. An psyche magagamit sa mas mahiwas na sentido o pakasabot bilang kahampang kan hawak tanganing itukdo kun ano iyan na nasa tawong linalang na nakakagawe asin nakakamate, Ph. 1:27, Ep. 6:6, Col. 3:23; Hilnbga Mt. 22:37p; 26:38p.; Lk. 1:46; Jn. 12:27, Gibo 4:32; 14:2; 1 P. 2:11, asbpa., o sagkod na itukdo kaini an espirituwal asin imortal na kalag, Mt. 10:28,39p., Gibo 2:27, Stgo. 1:21, 5:20, 1 P. 1:9, Apo. 6:9, aspba.

2 Co. 5:2 – Sa presenteng kamugtakan na ini, totoo, minagarangay kita mantang naghahalat na may kapungawan na ikabado an satong langitnon na harong^a sa ibabaw kan saro. (Komentaryo a – Boot sabihon, tatawan kita nin satong ‘hawak na esprituwal’ 1 Co. 15:44+, na dai na masapo nin kagadanan asin pagkalapa, v. 4).

2 Co. 5:3 – gusto tang maabotan na nakasulot nin vado asin mayo kaiyan^b. (Komentaryo b – Boot sabihon, sa paghona na buhay pa kita kun si Kristo magbalik sa kamurawayan. Boot ni Pablo na makabilang siya duman sa mga nabubuhay tanganing mahiling an pag-abot kan Kagurangnan asin an mga hawak babalyohan na dai kaipuhan na Magadan. Sa ibabaw kan ‘hawak na natural’, ibabado ninda an ‘hawak na espirituwal’ 1 Co. 15:44,53,54, na ‘sasaromsoman’ kan enot na sinabing hawak.

2 Co. 5:8 – Pano kita nin pagsarig, sinasabi ko, asin gusto ta talagang aktuwal na madestierro hale sa hawak asin magerok sa harong kaiba kan Kagurangnan^c. (Komentaryo c – Digdi asin sa Ph. 1:23 nasa isip ni Pablo an pagkasararo nin kristyano ki Kristo sa pagkagadan nin lambang indibidwal. Dai ini minakontra sa doktrina biblikal kan ultimong pagbangon universal Rm. 2:6+; 1 Co. 15:44+, alagad ining paglaom nin kaogmahan para sa kalag na nagluwas sa hawak pagkagadan minapahiling kan impluwensya nin sa-Griyegong pag-isip, sarong impluwensyang naglalakop n asa Judaismo kan peryodo, Hilnga Lk. 16:22, 23:43, 1 P. 3:19+. Hilnga mana n mga tekstong minataram dapit sa mga kamugtakan ekstatiko kun an kalag ‘nasa luwas nin hawak’, 2 Co. 12:2m; Hilnga Apo. 1:10, 4:2; 17:3, 21:10.

DOKTRINA (Bilang 19)

May kagadanan daw an kalag o mayo?

1.      An kahoy nin buhay duman sa Paraiso iyo an símbolo nin imortalidad. An imortalidad sarong purong regalo nin Dios na napierde kan tawo kan suminuhay siya sa Dios (Gn. 3:22; Rm. 5L12+). Huli kan kasalan na ini kan enot na tawo, an kagadanan luminaog sa kinaban huli sa pagkakasala nin lambang saro (Rm. 5:12). An tawo natural na mortal huli ta ginibo siya hale sa dalipay (2 Co. 4:7-12, 1 Th. 4:4, Gn. 2:7),. Alagad hinihidaw niya an daing patod na pakikidayupot sa Dios (16:9, Sal. 73:24), sa paagi kan saiyang Espiritu na itatao niya sa tawo (Sal. 104:30) bilang hinagos (Gn. 2:7). Para sa mortal na ‘laman nin tawo, Hilnga Jn. 1:14, 3:6, 17:2, Gn. 6:3, Sal. 56:4, asbpa.

2.      An imortalidad konektado sa doktrina nin retribusyon o an pagpremyo asin pagpadusa sa tawo pakatapus na siya Magadan, kun kaya babangunon an saiyang hawak asin kalag sa pagkagadan (Bil. 16:30) pasiring sa dainhg tapus na buhay o daing katapusan na disgrasya (Dn. 12:2+, Sal. 49:15).

3.      Tolong maniba-ibang kaisipan an makukua sa Bibliya dapit sa imortalidad kan kalag nin tawo:

a.      Griyego –  Naniniwala an mga Griyego na sa pagkagadan, an kalag masuhay sa hawak tanganing ini mabuhay sagkod p aman alagad na hawak dai babangunon (Kad. 3:1-5:16, Sal. 6:4-5, 2 Co. 5:8), Hilnga Sal. 16:9-10+.

b.      Hebreyo- Dai minabugtak nin distinsyong sa hawak asin sa kalag, an konsepto nin resureksyon nagpapasabot nin sarong pisikal na pagbangon (2 Mc. 7:9+, Sal. 49:15, Sir. 48:11-12, hawak asin kalag.

c.       Kristyano – An hawak nin kristyano minaaging transpormasyon sagkod na makabaing sa nagbangon na hawak ni Kristo (Ph. 3:20-21), Hilnga Rm. 7:24, sa pakikisumaro sa pagkagadan ni Kristo, Rm. 6:6, 8:3m. Sa paaging ini, an buhay nin tawo nagigin dibinisado huli ta an saiyang hawak bako na sanang psikal (psychikon), kundi sarong espirituwal (pneumatikon) na hawak. Para sa kristyano, kaipuhan n asa buhay pa sanag ini an pisikal na hawak gadanon na (Gal. 5:24) tanganing mabuhay sosog sa Espiritu (Gal. 5:16-18). Iyo ini an hawak nin liwanag (Ep. 5:8-14; 2 Co. 4:4-6) na babangunon asin tatwan liwat kan Espiritu nin Dios nin bagong hinangos (1 Co. 15:44+). Kun siring, para sa kristyano, an imortalidad nin tawo yaon p asa restorasyon (pagsulit kan bilog na persona na dating linalang nin Dios kan linalang si Adan, asin an resureksyon minaimbuwelto nin sarong pagbangon kan hawak na gibo kan Espiritu o kan diosnon na prinsipyong binawe nin Dios sa tawong linalang huli kan enot  na pagkakasala (Gn. 6:3), alagad ibabalik duman sa gabos na isinaro ki Kristong binangon liwat (1 Co. 15:45-49). Kaya, an hawak na ini bako nang psychikon kundi pneumatikon, bakong malalapaon, imortal, dai na sakop sa mga tugon nin materya asin dai na ngani ini minalapat sa deskripsyon kan materya.