Trabaho kan Ama - 3rd Sunday of the Year

Homiliya para sa Ika-tolong na Domingo nin Taon (para sa mga miyembro kan ME Bible Study Group)

Base sa Lk. 2:41-52

Seryeng hale sa “Mga Paghorop-horop asin Katukdoan sa Disyerto”

“Tano ta hinahanap nindo ako? Dai nindo aram na dapat nagtatrabaho na ako para sa sakuyang Ama?”

                                                                Lk. 2:49

                An kasabihan na ini naghale sa estorya digdi sa satong presenting evangeliong binasa, dapit sa pagkakua kan saiyang mga magurang sa aking si Jesukristo duman sa Templo (Lk. 2:41-52).

                Bilang mga debotong Judio, igwang ugali si Jose asin Maria, kaiba an sindang pamilya asin mga paryentes, na magduman sa Jerusalem taon-taon para sa mga importanteng piyesta kan saindang relihiyon. An piyestang sinasabi digdi sa estorya iyo an Paskua (Lk. 2:41).

                Dapat na maintiyendihan padagos nyato na an lambing lalaking Judio igwa nin sagradong obligasyon na mag-atendir sa tolong importanteng piyesta kan saindang relihiyon sa laog nin sarong taon, sosog  sa pagboot kan libro nin Katugonan na nagsasabi na “Obligasyon kan saindong mga kalalakihan na magpahiling sa atubang ni Yahweh na saindong Dios sa lugar na saindong pipilion na tolong beses sa laog nin sangtaon: sa piyesta kan Tinapay na daing Lebadura, sa piyesta kan mga Semana, asin sa piyesta kan mga Tabernakulo. Mayong siisay man an dapat na magpahiling sa atubang ni Yahweh na mayong dara, kundi an lambing saro dapat na magtao sosog sa saiyang makakaya, sosog sa proporsyon kan mga bendisyon asin biyayang itinao sainda ni Yahweh na saindong Dios” (Dt. 16:16-17).

                Kan dose anyos na si Jesukristo, nagduman sinda kan saiyang mga magurang asin mga tugang sa Jerusalem para sa piyesta kan Paskuwa sosog sa pagboot na ini nin Dios para sag abos na lalaking Judio (Lk. 2:42).

                Antes nyatong ipadagos an pagpaliwanag kan estoryang ini, sarong pagpapaliwanag dapit sa piyesta kan Paskuwa an angay, tanganing magkaigwa kita nin ideya dapit man sa kahalangkawan asin kahulugan kan piyestang ini para sa sarong Judiong lalaki.

                Magpoon kita kan pagpaliwanag kan pagboot na ini, na iyo an Dt. 16:1-8.

                Sinasabi digdi sa sitas na ini na,

“Otoba nindo an bulan nin Abib asin iselebrar an Paskuwa para ki Yahweh saindong Dios, hili ta ilinuwas kamo sa Ehipto ni Yahweh saindong Dios kan banging nasa bulan nin Abib. Dapat magsakripisyo kamo ki Yahweh saindong Dios nin sarong paskuwa hale sa saindong oveja o inaakay duman sa lugar n apinili ni Yahweh tanganing tawan nin sarong harong  an saiyang ngaran. Dai kamo magkakan nin tinapay na may lebadura na kasabay kaini; sa laog nin pitong aldaw kamo makakan kaiyan kaiba an tinapay na daing lebadura, an tinapay nin emerhensiya, huli ta sa dakulang kasibotan kamo nagruluwas sa daga kan Ehito, kaya dapat na romdomon nindo sa bilog nindong pagkabuhay an aldaw na kamo nagluwas sa daga kan Ehipto. Sa laog nin pitong aldaw mayong  lebadura an dapat na maumpungan sa laog kan harong nin siisay pa man sa entering teritoryo nindo, ni magsaray kamo sa magdamlag sagkod sa pagka-aga kan karne na isinakripisyo kan Paskuwa sa arin man na mga banwa na itinatao saindo ni Yahweh saindong Dios, kundi sa lugar sana na pipilion ni Yahweh saindong Dios na bubugtakan niya kan saiyang ngaran an sarong harong, diyan nindo isasakripisyo an Paskuwa, sa banggi pagsulnop kan saldang, sa oras na  kamo nagruluwas sa Ehipto. Dapat na duman nindo lutuon asin kakanon sa lugar na pinili ni Yahweh na saindong Dios, asin sa pagka-aga dapat na magpuruli asin magbaralik kamo sa saindong mga tolda. Sa laog kana nom na aldaw na magkakan kamo kan tinapay na daing lebadura, asin sa ikapitong aldaw magkakaigwa kamo nin sarong asembleya para ki Yahweh saindong Dios; asin dai kamo mag-gibo nin anuman na trabaho” (Dt. 16:1-8).

An pagboot na ini, enot na makukua sa Ex. 12:1-11,27, 42, 47-48, na nagsasabi na, “Nagsabi si Yahweh ki Moises asin Aaron duman sa daga nin Ehipto, ‘An bulan na ini iyo an magigin pinakaprimerong bulan sag abos na mga bulan para sa saindo, an pinakaenot na bulan kan saindong  taon. Sabihan mo an bilog na komunidad kan Israel na, “Sa ikasampulong aldaw kan bulan na ini, an lalaki sa lambing harong dapat na magkua nin sarong hayop diyan sa saiyang oveja, sarong hayop kada pamilya: sarong hayop kada harong. Kun kakadikit an miyembro nin sarong harong, tanagning magubos kan hayop, an saro makikilayon sa saiyang kataid na harong, an pinakaharani sa saiyang harong, sosog sa kinakaipuhan na bilang kan mga persona. Dapat na ikonsiderar nindo, antes magdesisiyon kamo kan kinakaipuhan na bilang kan makakrakan, an makakayang kakanon kan lambing saro. An hayop dapat na mayo lamang nin kaninan, srong taon na lalaki na kukuahon nindo sa saindong mga tupa o kanding. Lalangubon nindo iyan sagkod sa ika-katorseng aldaw o petsa kaining bulan, kun saen an entering asembleya kan komunidad nin Israel iyo an mabuno kaiyan sa pagtangaan kan duwang poste asin hamba kan puwertahan kan harong na saindong pagkakakanan. Sa banging iyan, an laman kan karne na linitson sa kalayo saindong kakakanon, kaiba na tinapay na daing lebadura asin an mapait na doot. Dai kamo magkakan kaiyan na hilaw o linabunan, kundi linitson sa kalayo, na iniba an payo, mga bitis asin bituka. Dai kamo magtada  kaiyan sagkod sa pagka-aga; anuman na parte na matada sa pagka-aga dapat na tutungon sa kalayo. Arog kaini an dapat na pagkakan nindo kaiyan, may hagkos sa saindong habayan, mga sapin sa saindong mga bitis, asin sugkod sa saindong kamot. Dapat na apritado an pagkakan nindo kaiyan: iyan an paskuwa para sa kaomawan ni Yahweh…Iyan an sakripisyo kan Paskuwa sa kaomawan ni Yahweh na naglihis sa mga harong kan mga akin i Israel duman sa Ehipto, asin linugad an Ehipto, alagad linihisan an stong mga harong…Ini an banggi na naglamay si Yahweh tanganig ikaluwas kamo sa daga kan Ehipto, na dapat na otobon bilang sarong vigilia para sa kaomawan ni Yahweh sag abos nindong henerasyon…”’”  (Ex. 12:1-11, 27, 42).

Dapit sa dakulang piyestang ini na ipinagboboot nin Dios, ini an sinasabi sa ibang parte kan Bibliya:

“Huli ta sa parehong gawe na ibinalos mo kami sa samong mga kaiwal,

Ipinagmuraway mo kami huli kan pag-apod mo sa samuya.

An mga debotong ka-akian kan mga kagalang-galang na tawo

                Nagdurulot sinda nin sekretomng sakrispisyo,

Asin, sa sasarong tingog, inarawit ninda an sagradong kasundoan na ini,

Tanganing an mga santo maghiras man kan kaparehong mga bendiosyon asin peligro;

Asin magpoon kaidto nag-arawit na sinda kan mga himno kan mga ama” (Kad. 18:8-9).

Pagkatapus kan mga panahon nin mga HUkom asin, magpoon kan panahon nin mga hade sa Israel , napara an pagselebrar kan Paskuwa (2 Hde. 23:22; 2 Kron35:18), apuwera kan panahon ni Hadeng Osias (2 Kron. 35:1) na iyo an nagpabwelta kan pagselebrar kaini. Kan makabalik an mga Israelita sa saindang daga sa pagboot ni Hadeng Ciro, isinilebrar kan eskribang si Ezra an primerong Paskuwa kan taon 515 B.C. duman sa Jerusalem (Esdras 6:19). An duwang klaseng selebrasyon na ini kan Paskuwa iyo an pinunan kan relihiyon nin Judaismo na inabotan kan mga magurang ni Jesukristo sa anahon ni Kristo.
                Sa paagi kan pagpaliwanag na ini dapit sa kapiyestahan kan Paskuwa nin mga Judio, nasasabotan nyato an pinakaprimerong estorya kan pagdalaw ni Jesukristo duman sa siyudad kan Jerusalem para sa piyesta kan Paskuwa. Nangyari an pagdalaw niyang ini duman sa siyudad kan dose anyos na siya, asin kaiba niya an saiyang mga magurang.

Sinasabi sa estoryang ini na, kan magouruli na an grupo kan saiyang mga magurang, tuyong nagpawalat si Jesukristo duman sa laog kan siyudad, mantang dai nareparo kan saiyang mga magurang na mayo palan siya duman sa grupo. Seguro, dakulang grupo ini, kaya dai nareparo ni Maria asin Jose na mayo an saindang matuang aki duman sa pag-iriba ninda (Lk. 2:43).

Mantang an piyesta kan Paskuwa saro sa pinakadakulang piyesta, kaya dakul na mga Judio, na may maniba-ibang pagkatawo asin pinag-adalan, an yaon duman sa Jerusalem sa aldaw kan piyesta. Yaon duman sa presinto kan Templo sa panahon na iyan an dakul na bilang nin mga doctor sa Katugonan. Digdi sa mga tawong ini nakipaghampang si Jesukristo asin nakipagdebate sainda dapit sa tunay niyang misyon sa buhay. An sabi digdi sa evangeliong binasa iyo na “nagdadangog aisn naghahapot siya sainda nin mga kahapotan” (Lk. 2:46), na an boot sabihon kaini iyo an “pakikidepabte”. Kaya, huli kan mausay niyang mga simbag, an mga doctor na ini kan Katugonan napangalas na gayo kan saiyang katalinuhan, patin sa mga kasimbagan niya (Lk. 2:47; 4:22, Jn. 7:15,46).

Tolong aldaw nang arog kaini an ginigibo ni Jesukristo duman sa presinto kan Templo, kan mareparo kan saiyang mga magurang na mayo ninda kaiba duman sa papuling karaban si jesukristo, dangan nagpoon na sindang maghanap asin maghadit kan dai ninda siya naku sa pag-iriba ninda. Kaya, nagbalik an mag-agom duiman sa siyudad tanganingf hanapon siya duman (Lk. 2:44-45). Tolong aldaw na kan makua ninda siya kaiba kan mga doktor nin Katugonan sa laog kan presinto kan Templo (Lk. 2:46).

Kan mahiling ninda si Jesukristo, an saiyang ina nagsabi na, “Aki ko, tadaw ta ginibo mo ini sa samo? Hadit na nagparahanap kami saimo, ako asin ining ama mo” (Lk. 2:48).

Dangan nagsimbag siya, “Tano ta hinahanap nindo ako? Dai nindo aram na dapat na magtrabaho na ako sa sakuyang Ama?” (Lk. 2:49). Alagad dai nasabotan ni Jose asin Maria an klase kan simbag na ini ni Jesukristo (Lk. 2:50).

Para sa mga magurang niya asin para sa man sa satuya ngonian, anong klaseng dose anyos na aking ini an nagsisimbag an arog kaini? Asin ano naman an kahulugan kan simbag na ini ni Jesukristo na sukat dai masabotan kan saiyang mga natural na magurang?

Para sa enot tang hapot na, “Anong klaseng aki ini na dose anyos pa sana igwa nan in keber na magsurosimbag an arog kaini sa saiyang mga magurang na dapat magtrabaho na siya para sa saiyang Ama?” Kun satuyang sadiring aki ini, maoogma daw kita na mag-dangog sa arog kainong sisimbagon?

Dapat na ma-ogma kita na an sarong dose anyos na aki nagtataram na dapit sa pagtrabaho o paghanap-buhay. An sarong Judiong aki, pag-abot kan dose anyos, minaselebrar kan sarong ritwal na inaapod na “bar mitzwah”, kun saen minaako siya nin sarong sadit na kopya sa saiyang alimpupuro (skull cap), tanganing ipahayag sa publiko na siya nagpopoon na kan saiyang buhay bilang sarong adulto.  An sarong aking hoben dapat na magpoon nang mag-adal kan trabaho nin saiyang ama, kun siya lalaki, o kan saiyang ia kun siya babae. Sa arog kaining kahulugan maiintyendihan nyato an simbag na ini ni Jesukristo sa saiyang mga magurang.

Alagad, tano ta dai nasabotan kan saiyang mga magurang an arog kaining simbag ni Jesukristo? (Lk. 2”50). Nin huli ta dai ninda nasasabotan an klase kan trabaho na saiyang sinasabi para sa saiyang ama.

An trabaho na sinasabi ni Jesukristo na gigibuhon niya para sa saiyang ama iyo an trabaho kan Paskuwa (Jn. 4:34; 6:38; 13:1; 14:10-12), o an trabahong may relasyon sa Paskuwa.

Si Jesukristo mismo iyo an Paskuwa kan sinabi ni Juan Bautista na, “Hilnga, uya an cordero nin Dios na nagpapara kan kasalan nin kinaban” (Jn. 1:29). An mga tataramon ni Juan Bautistang ini iyo an bilang kaotoban kan profesiya ni Profeta Isaias dapit sa Sorogoon ni Yahweh na, “Minaltrato, dinara niya iyan na may  kapakumbabaan, dai lamang siya nagbukas kan saiyang nguso, siring sa sarong korderong dinara sa bunoan, sirig sa sarong karnerong pola sa atubang nin mga parabulog, na dai nanggad nagbukas kan saiyang nguso…Kaya itato saiya an bilog na tropa bilang premyo, makkibangan siya nin mga sinamsam sa mga mapangyari; huli kan pagdolot kan saiyang sadiri sa kagadanan, sa pagtugot niyang ibilang siya sa mga parakasala; mantang an mga kakundian nin kadaklan iyo an saiyang pasan, asin ipinamibi niya an gabos sa gabos na oras an mga parakasala” (Is. 53:7,12).

An pagsaksing ini kan mga nagkaerenot na profeta, inuuyonan man kan mga apostol ni Jesukristo. Si Pablo nagsasabi na, “Si Cristo, an satong paskuwa, isinakrispisyo na: kaya, isilebrar ta an piyesta sa pagtapok kan gabos na lumang lebadura nin karatan asin katampalasanan, na magkaigwa sana kita kan daing lebadurang tinapay nin sinseridad asin katotoohan” (1 Co. 5:7-8).

Sa arog man kaininng punto si San Pedro nagsurat na, “Romdoma an pantubos na ibinayad tanganing tubuson kamo sa daing pakinabang na klase nin pamumuhay na inako nindo sa saindong mga magurang dai binayadan sa paagi nin sarong bagay na malalapaon, ni sa paagi nin plata o bilawan, kundi sa mahal na dugo kan korderong mayong kaninan o digta, na iyo si Kristo” (1 P. 1:18-19).

An langitnon na asembleya na nagtitiripon para sa sarong liturhiya nagdedepikto nin sarong Cordero na iyo sana an may kapangyarihan, sosog sa nahiling ni Juan Evanghelista, na nagbukas kan nalulukot na libro: “Dangan nahiling ko, na nakatindog sa tahaw kan trono na igwang apat na hayop asin an nakapalibot na mga kamagurangan, an sarong Cordero na garo isinakripisyo na: igwa ini nin pitong sungay, asin igwa ini nin pitong mata, na iyo an pitong Espiritu na ipinadara nin Dios sa entering kinaban. Kinua kan Cordero an linukot na libro hale sa toong kamot kan Saro na nakatukaw sa trono” (Apo. 5:6-7).

Sosog sa Apostol, an sakripisyong ini ni Jesukristo kan saiyang sadiri iyo an mas superior kisa sa mga sakripsiyong ipinagboboot kan lehe ni Moises, nin huli ta, “Dangan nagsabi siya, Uya ako, minadatong ako tanganing magkuyog kan saimong kabotan. Hinahalean niya nin kapangyarihan an enot tanganing ribayan kan ikaduwa. Asin an kabotan na ini iyo na tanganing mapabanal kita huli kan pagdolot niya kan saiyang hawak na ginibo ni Jesikristo nin makasaro sanang beses” (Heb. 10:9-10).

An pagsakripisyong ini kan saiyang hawak para sa kasalan nin tawo nangyari man nanggad sa panahon kan piyesta kan Tinapay na Daing Lebadura, na inaapod man na Paskuwa. “Harani na an piyesta kan Tinapay na daing lebadura, na inaapod na Paskuwa, asin an mga poon nin kapadean asin mga eskriba naghahanap nin paagi kun paano ninda ikakapadakop siya, ni nhuli ta dai sinda nagtitiwala sa mga tawo” (Lk. 22:1).

Sa banggi mismo kan piyestang ini, ginibo niya an Huring Pamanggi kaiba kan saiyang mga disipulo, na itinao niya an saiyang hawak bilang tinapay na daing lebadura na babaraak-baakon, asin an saiyang dugo bilang arak n ainumon para sa bagong tipan, “Dangan sinabihan niya sinda, ‘Haloy ko nang pinaghalat an oras na ini na magkakan kan paskuwa kaiba nindo antes ako magsakit; nin huli ta, sinasabihan ko kamo, na dai na nanggad ako makakan kaiyan sagkod na maotob iyan sa kahadean nin Dios’. Dangan, mantang kinukua niya an kopa, nagpasalamat siya asin nagsabi, ‘Akoa nindo asin uminom kamo digdi gabos, huli ta, sinsabihan ta kamo, dai na ako mainom nanggad nin arak sagkod na dumatong an kahadean nin Dios”. Dangan nagkua siya nin nagkapirang tinapay, asin pagkatapos na siya nagpasalamat, binaak asin itinao iyan sa sainda, mantang sinasabi, ‘Ini iyo an sakuyang hawak na idinodolot para sa saindo; gibohan nindo ini bilang pagromdom sa sako’. Dangan pareho an ginibo niya sa kalis pakapamanggi, asin nagsabi, ‘An kopang ini iyo an bagong tipan sa sakuyang dugo na papabuluson para sa saindo” (Lk. 22:14-20; Hilnga man an 1 Co. 11:23-27).

Kaya, kan makipagdebate siya duman sa mga doktor kan katugonan kan dose anyos pa sana siya, ginibo niya ini bilang pagpoon kan trabaho na iyinao kan saiyang Ama sa langit na iyo an pagdusay kan saiyang sadiring buhay para sa kaligtasan asin pagbalukat in tawo sa kasalan. Sa pakikidebateng ini duman sa mga madudunong na relihiyososng lider kan mga Judio, ipinahiling niya sa sato na kaya niya, maski ngani hoben pa an saiyang hawak, na atubangon sa paagi nin pagrarason an salang doktrina nin mga tawo na dai magdadara sa tunay asin tamang relihiyon nin Dios, na iyo man sana si Jesukristo. Gusto ni Jesukristong probaran na, maski sa lumbod pa sanang edad kan srong dose anyos na aki, na kappa niyang isakripsiyo an saiyang sadiri tanganing atubangon asin salungaton an mga palsong lider nin relihiyon sa saiyang panahon. An mga trabaho niyang ini sa pagsunod sa kabotan nin Dios, iyo an magdadara ngapit para maotob niya an Paskuwa sa paagi kan pag-atang niya kan saiyang sadiring hawak asin dugo bilang maninigong sakripisyong ikinakaogma nin Dios (Heb. 9:14).

An pagmate ni Jesukristo kaidto kan pinatiripunan siya kan mga duktor asin madodonong sa katugunan duman sa Templo iyo na masuwerteng gayo siya nin huli ta hinahangaan an saiyang katalinuhan asin an mga marhay na simbag duman sa mga kahapotan ninda.

Alagad, sa oras man sanang idto, namamatean niya na dai siya uuntokan kan mga tawong ini  sagkod na dai mapasainda an saiyang kapangyarihan, kadonongan, suwerte asin mga karahayan sa buhay. Asin handa siyang itao sa mga matuang tugang niyang ini sa relihiyon an gabos na suwerte asin karahayan. patin an mismong buhay niya, tangani sanang maakay niya sinda sa totoong relihiyon nin Dios, na iyo man sana siya, bilang pagkuoyg kan misyon na itinao saiya kan saiyang Ama.

Iyo sana ini an paagi na mag-untok na an mga tawong ini sa mga gibong pag-imon, pag-api asin pag-isip nin maraot kontra saiya.

Sa arog kaining kamugtakan, binuhay liwat ni Jesukristo an simbolo o imahen kan sarong surugoon nin Dios na si Isaak, na iyo-iyong akin i Abraham, na nagtugot kutanang bunuon asin isakripisyo kan saiyang amang Abraham duman sa itaas kan bukid nin Moriah.

Alagad, nin huli ta nakumbensir ni Abraham an Dios dapit kan saiyang daing pagduwa-duwang pagtubod, nin huli kan saiyang dai pagsayumang isakripisyo an saiyang bugtong na aking si Isaak, kaya pinugol nin Dios an kutsilyo na nasa saiyang nakabikway na kamot tanganing dai idagos an pagbuno sa saiyang aki, kundi itinao, bilang karibay ni Isaak, an sarong lalaking karnerong nakapurupot an sungay duman sa mga katutunokan. Ini an idinolot ni Abraham sa Dios, embes na an saiyang aking si Isaaak (Hilnga an Gen. 22:1-14).

Sa kamugtakan kan mga Judio, embes na sinda an gdanon asin lugadon nin Dios huli kan saindang mga pagkakasala asin kasumbikalan, alagad, an kinastigo asin ginadan nin Dios iyo an iyo-iyo niyang aking si Jesukristo, na malinig, mayong digta asin inosente sag abos na klase nin kasalan.

Kaya. An sabi ni Pablo Apostol sa sato iyo na maninigo nyatong iselebrar an piyestang ini nin Paskuwa, nin huli ta bako na nang mga baka asin kanding an nagpabulos kan saindang dugo tanganing tubuson an kasalan nin mga tawo (Heb. 10:4), kundi an satuyang paskuwa iyo na mismo si Jesukristo na sinakripisyo an sdiring buhay (1 Co. 5:7).

An trabahong ini an dai masabotan asin dai maako kan saiyang mga magurang kan oras na idto duman sa pagkakua saiya sa Templo. Seguro, sa kairaroman kan saindang boot, naiisihan ninda an kahulugan kan simbag ni Jesukristo sa sainda, alagad natatakot sinda na isipon pa an mga nagay na ini, kaya dai na sinda naggirong pa. Habo ninda munang pag-olayan an dapit sa nakakatakot na future kan saindang aki, na dapat magsunod sa profesiyang itinaram kan anghel kan ipamareta an saiyang pagkamundag ki Jose na, “Jesus an ingangaran mo sa saiya, huli ta siya iyo an maligtas kan saiyang banwaan sa saindang mga kasalan” (Mt. 1:21).

Kaya, tanganing magkulpa an katakotan na ini kan saiyang mga natural na magurang, siya nagpasakop sa saidnag kapangyarihan, maski ngani despisil an pagpasakop sa irarom kan mga tawo sanan, alagad ginibo ini ni Jesukristo tanganing makanood siya nin kapakumbabaan, nin pagkasimple, asin pag-omaw sa Dios. “Uminiba siya duman sa sainda asin naka-abot sa Nasaret asin nagpasakop sa saindang kapangyarihan. Sinaray kan saiyang ina an gabos a ini sa saiyang puso. Asin nagtalubo si Jesus sa kadonongan, sa hawak, asin sa karahayan kaiba nin Dios asin tawo” (Lk. 2:51-52).

Dai na naghapot o nagprotesta pa an mga magurang niya dapit kan simbag sainda ni Jesukristo huli ta dai kaya kan saindang isip na akoon tolos-tolos an kahulugan kan simbag niya sainda kundi sinasaray sana sa puso ni Maria na saiyang ina an nakatakot na reyalisasyon dapit sa trabahong sinasabi ni Jesukristo sainda.   

To Preach and Baptize - 4th Sunday of Advent (Cycle C)

Homily for the Fourth Sunday of Advent (For the ME Bible Study Group) (Cycle C)

TO PREACH AND TO BAPTIZE

(Under the previous topic “Religion and Civil Society” - Part II)

            As religious and social reformers, what did John the Baptist and Jesus Christ came to do in the desert or wilderness? It was to preach and to baptize (Mt. 3:1,11).

            Both John the Baptist and Jesus Christ preached repentance and the forgiveness of sins (Mt. 3:1-2; Mk. 1:4,15; Acts 13:24, 38).

            The gospel for the 3^rd Sunday of Advent taken from Lk.3:7-18, puts down clearly the call to repentance and the subsequent forgiveness of sins. Various kinds of people came to John to ask him what they should do to show repentance and to merit forgiveness: the religious Jews  (vv. 7-9), the rich people (vv. 10-11), the tax collectors who were agents of the foreign government (vv.12-13), and the Roman soldiers (v. 14). This call was the call of the reformers in the wilderness or the desert.

            To the religious Jews, John the Baptist had this to say, “You brood of vipers, who warned you to fly from the retribution that is coming? But if you are repentant, produce the appropriate fruits, and do not think of telling yourselves, “We have Abraham for our father”, because, I tell you, God can raise children for Abraham from these stones. Yes, even now the axe is laid to the roots of the trees, so that any tree which fails to produce good fruits will be cut down and thrown on the fire” (Lk. 3:7-9).

            These are very powerful words, as you may guess, for these people who call themselves as religious in the sense that they thought to have complied all their lives with even the smallest requirements of the laws of their religion. But because they had been deceived by the magnificent outward show of the richness of their religion, they did not realize that the religion they had grown up with and had followed blindly is no longer the true religion of God (which is Faith) but which was now merely a religion of man (which is of natural religion, or paganism, a mere invention of men).

(If there is much time and the people are very interested to know the difference between faith and natural religion, then briefly explain by use of a chart. If not proceed as laid out here, and go to the next point).

Only true faith in God, through Jesus Christ who is the mediator between God and man, has the power to forgive all sins, past and present, great and small. This is the first moment of salvation, the objective redemption of man by Jesus Christ’s death on the cross (ref. Acts 2:21; Rom. 10:9-13; 1:16-17; Gal. 2:16-17; Ph. 3:9; Tt. 3:4-8; Ep. 2:8-9).

After the person becomes a believer once he had already received the faith, he is now ready to support his faith with good works, for “Faith without works is dead” (Jas. 2:26). This is now the second and final moment of salvation, which is salvation from the punishment of hellfire. This kind of salvation has not yet occurred for as long as a person is physically alive. This salvation is reserved after the final judgment (Lk. 21:28; Heb. 10:37-38; 9:27; 1 Thes. 4:13-18). These good works are the appropriate and good fruits that John the Baptist was talking about: “I tell you even now the axe is laid to the roots of the trees, so that any tree which fails to produce good fruits will be cut down and thrown on the fire” (Lk. 3:9).

The fruit then that faith produces, that a believer produces, which are the good works, will save him for the second time from the punishment which is to come.

The religious Jews were filled with consternation upon hearing such words of John the Baptist, because they thought that all the good works they were performing in the context of religion were justifying them before the eyes of God by presuming to have faith in God since they were or descendant of Abraham who is the father of faith. But John told them that “even from these stones God can raise children for Abraham” (Lk. 3:8). They thought of themselves, therefore, as God-fearing by reason of the faith of Abraham, but they themselves were now worshipping a false god (Gal. 4:8-9).

To the rich people who came, John the Baptist had these words to say: “If anyone has two tunics, he must share with the man who has none, and the one with something to eat must do the same” (vv. 10-11). For John, this is social justice, which is an important moral doctrine of the desert or wilderness. Since the desert is an adverse and hostile environment, the very nature of the place imposes upon te rich the obligation to share to the others those things which he possesses in excess or in abundance.

The tax collectors were Jews who subcontracted to the foreign government the work of tax collection. Usually, they pay in advance the Roman government the taxes supposed to be paid yet by or collected from one province, district, village, town or city, and later on collect from the people their tax dues. The tax collectors make large profits for themselves by raising the tariffs on land, goods, services and properties from the populace, which tariffs could be lower if the foreigners themselves collected directly from the people. That was the reason why during those times, tax collectors were considered by the Jews as sinners in line with the pagans and the Samaritans.

For these tax collectors, the word of advice from John the Baptist as, “Exact no more than you should rate” (vv. 12-13).

Even the Roman soldiers came up to John for some word of advice. These soldiers were the only Roman officials who were conspicuous enough to the people as they went about their duties as maintainers of Roman power and presence in the Palestinian province. They were encountered by the people in almost all their daily transactions.

John the Baptist’s word for these soldiers, therefore, was as follows: “No intimidation! No extortion! Be content with your pay” (v. 14).

All these precise and sharp answers of John the Baptist to various kinds of people, especially the ones already mentioned in the gospel story because they were the powerful people of John and Jesus’ society, showed to us the kind of moral demands which these social and religious reformers exacted in the desert or wilderness where they preached repentance.

It is no longer mentioned in the gospel story whether these people were willing or not to subject themselves to such standards, but that point is no longer important to us. Our immediate concern is to show how important these moral standards were, vis-à-vis the kinds of society to which these moral standards were applied by the reformers. Remember that these reforms were being launched from the desert. This desert morality was an important part in the reformers’ (John and Jesus) preaching, hence these moral doctrines from the desert spelled out very clearly the kind of social and religious reform they were into. The seriousness and timeliness of the preaching and the teachings of both John and Jesus showed how serious the corruption, ineptitude and anomaly of their society and religion in those times.

That was why, people were seeking reform by escaping and seeking refuge in the desert away from normal social life (Acts 7:23-30). Thus, the reformers of the caliber of John the Baptist and Jesus Christ were given to them. These reformers were successful enough in shaking and shocking their society and their religion to the very foundations, which retaliated by killing the reformers just like all the rest of the prophets that God sent to Israel before them.

Because of his success, John the Baptist was being looked up to by the people as the promised Christ (Messiah) that was to come. But John frankly and openly told the people, “I baptize you with water, but someone is coming, someone who is more powerful than I am, and I am not fir to undo the strap of his sandals; he will baptize you with the Holy Spirit and fire. His winnowing fan is in his hand to clear his threshing floor and to gather the wheat into his barn; but the chaff he will burn in a fire that will never go out” (Lk. 3:15-18; Acts 13:23-25).

Let us now go to the second part of the reformers’ work, which was to baptize.

The gospel for this Fourth Sunday of Advent is about the annunciation story. The story of the annunciation of the angel to the Virgin Mary is likewise an important step in Christian baptism.

The birth of the Christ (Messiah) was announced by an angel to Mary. This announcement is the same as the announcement made by an evangelist (or catechist evangelist) to a person regarding the message or the good news of salvation, which is the very first step towards baptism, and which process was enunciated by Jesus Christ himself when he said, “All authority in heaven and on earth has been given to me. Go, therefore, make disciples of all the nations, baptize them in the name of the Father and of the Son and of the Holy Spirit, and teach them to observe all the commands I gave you…” (Mt. 28:19-20).

How should the apostle carry out the work of making disciples of all the nations? The gospel of Mark will tell us, “Go out to the whole world: proclaim the good news to all creation…” (Mk. 16:16).

And, hence, part and parcel of the religious reformer’s work was also to baptize in accordance with these injunction of Jesus Christ.

John baptized with the water of repentance (Mt. 3:11; Acts 13:24), while Jesus Christ baptized with the Holy Spirit and with fire (Mt. 3:11; Jh. 1:33; 4:1). Both baptism with water and the Holy Spirit which John the Baptist and Jesus performed was necessary for salvation (Jh. 3:5). That is why, Christian baptism is both a baptism with water and the Holy Spirit (Mt. 10:38-39; Acts 2:38; 2:34; 8:38; 10:44-47; 19:2,6; Titus 3:5; 1 Jh. 5:6-8).

Hence, the Christian practice to baptize with water and Holy Spirit, therefore, had originated in the preaching practice of these two religious reformers, John and Jesus, in the desert.

Religion and Society

RELIGION AND SOCIETY

                All these talks of ours regarding the theme “Desert” which arose because of the preceding gospel readings we dealt with at length for the Sundays and weekdays of Advent, lead us to a more important and practical conclusion concerning the vital relationship that exists between religion and  society.

                The importance that the desert, and all the other places in the world which may be equivalent to it, such as remote and isolated forests, mountain retreats, or lonely seashores, has played towards the growth and development of religion, including all religious thoughts, sentiments and experiences, among and in people of all races cannot be ignored.

                The relationship between the desert, which has served and provided many people a place to experience new religious ideas, and the society within which they move and exist and have their being, is the matter which we want to reflect seriously and deeply in order to concretize our homilies for all the Sunday and weekdays readings for Advent.

                Deserts have, for all times in the history of human civilization, served as favorable places of refuge for many people when their present social life, their social relationship with other people and their institutions, has become abnormal for them since they can no longer adjust or it is becoming impossible for them to adjust. Normal people life in society is getting hard for them; hence they escape to some deserted places to look for some peace and a quiet place for their souls.

                The desert, therefore, becomes a better environment for some discontented people, when life in society is adverse for normal individual growth. When society itself is hostile and uncivil to the individual, then he seeks to escape the inhostility and incivility of his society in order to pursue his life I the hostile environment of the desert.

                When one realizes that his society is supported by corrupt, defective and insincere individuals, and that both the internal and external forces for a change in society is impossible to apply for the renewal of society itself to take place, then one is forced to take refuge in some desert (or deserted places) to seek for a place to organize his perspective of life regarding his present and future prospects for the renewed and vigorous existence he so requires.

                The purpose then for going into the desert is very clear. It is to seek renewal both internal and external, a renewal which is both inside and outside of the individual. The inside change he seeks is brought about by some religious experience and ideas which he may have and is deeply sharpened when he is all alone by himself in the desert. Here he has all the time to visualize all his ideals in life, past, present and future, and to nurture without obstacle or disturbance his religious sentiments until he arrives at a very clear synthesis of his beliefs, which is the purpose of his present sojourn in the desert.

                The second change which he also seeks in his defective society is only possible when one is able to arrive very successfully at the first change, that is, the internal renewal, or interior change. Let us remember that all this escaping thing was brought about because of the individual’s deep discontent with his society, which has so affected his normal existence and which he wants to change now. Once he is clear about what change he wants to carry out and implement in his society, through and interior religious enlightenment, then he automatically receives the force, or interior conviction, and the arm of reason to address his problems. He is now therefore ready to leave the desert and to go back to his society, which he left temporarily in order to assess his strength, to start his actual battle for the renewed relationship with other people and their institutions. All these have happened because of the desert.

                What then, is the direct relationship between religion and society?

                Besides what we have said above that the desert has provided a person discontented with society a situs to nurture his religious convictions and beliefs which will serve as an immediate preparation for him to launch his battle to renew and change society itself. Whether his method of change will be a violent or non-violent one will depend upon many factors at his disposal or upon what form suits his situation best. But when we talk about a religious renewal, it can always involve a more or less peaceful means if the religious reformer is faithful to the heavenly source of his religious reform and not upon the erratic ways of his earthly temperament.

                We shall now show how the religion and his beliefs and convictions of the religious reformer has a direct bearing upon his society so as to capture its civility and its civilized ways.

                From facts of modern history and human sociology, we know that religion has had a role to play in society. The relationship between religion and society can be shown as one which is an inverse and not a direct proportion. According to this proportion, when one element is seen to be on the upgrowth while the other element is on the downgrowth. Applying this to the proportionate relationship between religion and society, we say that when society is on the upgrowth, religion tends to go downwards, and vice versa.

                In order to have a precise picture of this point, let us show it through a mental diagram. In our minds, let us picture the letter “X”. This figure has two ciphers, one from above at the right going down to the bottom to the left, and the other, from the bottom at the right side going up to the apex on the left side. These two ciphers crisscross at the center in the middle part.

                This letter “X” figure, with its two ciphers already described above, will show the indirect or inversely proportional role that religion and society plays in human history. The first cipher of the figure “X” which originates from the upper portion from the right side going down to the bottom of the left side, will be used to represent society. The second cipher of the figure “X”, which originates from the bottom part of the right side going up to the apex of the opposite side, will be used to represent religion, or the role religion plays in society.

By way of interpretation, therefore, of this graph, we show that from the start of human history, society started from a point which is at an apex, while religion started from a nadir point. In the course of human history up to our present times, the representative year of which is the year 2000 C.E., we show this relationship through our graph to be that of society occupying the nadir point at the bottom, while religion is at the apex point in the opposite side. At some point in history, this two lines have crossed each other, meaning that religion and society had been at par with each other and that religion was on the same level as that of society.

Applying this to a more important point which is the renewal that an individual reformer works for society or for a religion, a more important point for us since we are talking about the theme “Desert”, we say that when one experiences a religious renewal which has the force to push religion to its next stage in its development upward, necessarily this new force in religion can trigger a corresponding downward movement in society, until both of them achieve a progressive movement opposite each other and attain an equilibrium until such a time that another renewal or upheaval, either in line with religion or in line of society, happens or is done.

Given this important demonstration of the role which renewal movements play in the role of forming religion and society and the conclusive theory that religion has an important role in the formation and advancement of society and vice versa, we can appreciate very much the fact that deserts and deserted places also have a dominant role to play in this scheme. Let it be said here, for the sake of those who object to this assertion by maintaining a different view from ours who say that renewal can be worked also within the society or religious institutions itself without necessarily escaping and seeking refuge in a desert, then we have this to say to them: as far as our available data from research is concerned, we can demonstrate and show that many religious reformers in other and in our own time started their work of reform and renewal, which had an important impact in the renewal and reform of their societies, in some deserts, and deserted places such as mountain retreats, remote villages and lonely beaches, which are places that are very much a distance away from the society or religion which they seek to renew or reform.

                We cannot go to some details about this now, in order to show that our assertion or theory is conclusive enough because of lack of time or limited space. But, in some other times or occasions, we can do this. We are just mentioning this here now because we want to end this present theme of ours for this season of Advent, by telling you that the place which John the Baptist and Jesus Christ chose to preach and show themselves, which is the wilderness and the desert, are very much in consonance with their work and mission as religious and social reformers. There is no doubt that in the Bible there is direct relationship that exists between our theme “desert” and the work of renewal or reform of both religion and society.

Konklusyon:

An disyerto - sarong lugar na dispaborable laban sa tawo na normal huli ta mainit, mapungaw asin garo mayong kabuhay-buhay na yaon na pwedeng pakinabangan nin mga tawo. Kun kaya, an disyerto parating dinudulagan nin tawo.

Alagad, sa Bibliya, an disyetro sarong espesyal na lugar para sa Dios tanganing diyan darahon niya an mga tawo na saiyang gusting tukdoan dapit sa pagtubod asin pagtiwala sa saiya. Diyan sa disyerto niya man ipinapaabot an saiyang mga mahalagang mensahe para sa kaligtasan nin tawo. Dios an minabugtak nin mga tawo sa disyerto.

Sa disyerto enot na nakanumpong an Dios nin pagtubod ki Abraham. Sa disyerto, diyan man pinatindog nin Dios an saiyang pinaka-enot na iglesia, o asembleya, o kolonya kan mga akin in Dios. Sa disyerto, inamdam ni Juan Bautiosta an sarong dalan para sa pagdatong kan Mesias asin paratubos na si Jesukristo na iyo an nagpatindog liwat kan iglesiang nakatumba sa paagi kan pagtubod kan saiyang dose disipulong nasa pamamayo ni San Pedro. Sa disyerto asin mga apartadong lugar ipanhulit kan mga apostol an tunay na iglesia nin Dios asi pinormar an mga enot na kristyano. Sa disyerto, an Sta. Iglesiang Ina nyato aatamanon sa mga huring aldaw.

An disyertong sinasabi sa Bibliya iyo an sarong lugar na pinapailihan kan mga tawong gusting makanumpong asin gusting mag-adal dapit sa tunay na pagtubod sa Dios. Disyerto an paboritong pagtiripunan kan mga tawong gusting magbago kan sadiri asin kan sosyedad.

An disyertong iyan saindo nang nasumpungan kan kamo manimbagan na itataya nindo an saindong buhay para sa pagbabago kan satong Inang Sta. Iglesias a paagi kan saindong pagtiripon sa mga harong-harong, asin mga lugar na puwera asin mga gilid-gilid tanganing makapadagos nin pag-adal dapit kan mensahe nin kaligtasan na iyo sana an makakabago kan saindong sadiring personal na pagkabuhay. An saindong presenteng pagtiripon iyo an magbutong asin pagbugtak nin Dios sa saindo diyan sa disyerto na parating dinudulagan asin isinisikwal nin mga tawo. An mismong Dios iyo an nagpanungod asin nagboot na kamo makamate kan eskperyensya nin sarong disyerto sa buhay nindo, na kamo makanood kan dalan nin pagtubod, sa paagi kan mga renewal movements na nangyayari ngonia diyan sa laog kan Iglesiang satong nagimatan nin huli ta an Dios komitido na baguhon niya an saiyang Sta. Iglesia. Kamo an inapod nin Dios na makamate nin disyerto sa saindong buhay tanganing makanood kamo na magpakumbaba sa pagtubod nin huli sa sabi ni Papa Juan XXIII kan binuksan niya an konsilyong mabago sa Sta. Iglesia kan 1959, an Konsilyo Vaticano II, na “an pagbabago kan Sta. Iglesia mangayari sana sa paagi kan mga dukha.”

Sa trabahong ini nin Dios na baguhon an saiyang presenteng Iglesia, importante an pagbabago nindong enot kan saindong sadiring pagkabuhay asin pagkatawo. Kaya, sabi sa evangelio ngonian, si San Juan Bautista iyo an “sarong tingog na nagkukurahaw sa disyerto, andama nindo an dalan para sa Kagurangnan…magbakle na kamo kan saindong pagkabuhay tanganing mapatawad nin Dios an saindong mga kasalan”.

Kaya ngani, minahagad man ako saindo nin pagintyende sa parte nindo kun ako masakit na minataram sa saindo nin mga bagay na seguro ngonian pa sana nin do nadadangog asin lubos na nasasabotan. Kun ako masakit sa saindo, iyan nin huli sa pagmalasakit ko sa saindo. Boot ko na kamo an enot na magbago bago magtrabaho kamo para sa pagbabago kan ibang tawo asin kan Sta. Iglesia. Aram ko na kamo nagkakapot nin mga grupo nin tawo asin nagoorganisar asiin nagpopormar nin mga grupong pagbabago. Alagad kun dai kamo mismo an enot na magbago asin an saindong mga dating uroataman na mga bisyo iyo an mahiling kan mga tawong duro-dara pa nindo sagkod ngonian diyan sa saindong pagkatawo, seguro ko na pagpipintasan kamo kan mga tawo kun kamo talikod sa saindo asin masarabi “An tawong ini nagtutukdo samo dapit sa Dios, na gusto kami nin Dios na magbago sa samong mga sala asin maraot n agawe asin paguugali, alagad an tawong ini na nagtutukdo samo dai kaya nin Dios na baguhon diyan sa saiyang sadiring mga bisyo”. Bako dawn a dakulang pag-olog-olog ini sa saindo asin kamo an apektadong gayo kan siring na mga abkong magayon na tataramon kan iba?

Kun ako nagsasambit nin mga sala asin maraot na paguugali, an sakong intension bakong paghusgaran ta kamo kundi tanganing ipamidbid sa saindo an tama sosog sa tataramon nin Dios na satuyang tinutukar asin inaadalan sa evangelio. Kaya, dai man logod nindo ikakulog sa boot kun medyo magabat asin masakit sa pagdangog an mga tataramon na saindong nadadangog hale sako nin huli ta iyan igwa nin katuyuhan na ikapaabot sana sa saindo an puro asin dalisay na tataramon nin Dios o an mensahe nin kaligtasan na mayong halo nin kaputikan o panloloko o panbebentahe sa kapwa.

An gabos na ini igwa nin katuyuhan na magbago sa saindo enot sag abos tanganing pag-nagtrabaho naman kamo para sa pagbabago kan saindong kapwa-tawo, mayong pintas na aakoon an saindo man na mga tataramon nin huli ta iyan gikan sa sarong puro asin dalisay na burabod.

Kasubago palan, nadangog man nyato an saro na naghiras na bako sanang bastante man kita magpara-prayer-meeting sana asin dai kita maggibo nin kontribusiyon para sa karahayan kan satuyang sosyedad. An mga tataramon na idto tibaad masabotan kan iba na dai na kaipuhan na mag-atendir nin mga prayer meeting asin bastante na sana na magtrabaho para sa ikakakontribuir para sa sosyedad.

An sakuyang opinsyon dapit digdi iyo na gibuhon nyato an tamang balance sa duwang ini asin dai nyato pag-aliwalasan an arin man sa duwang ini. Ipaghalimbawa nyato sa sarong gawe nyato na magpainom nin sarong basong tubig sa kapwa. Naghohona kita an may marhay na gibo diyan sa sato kun kita minatangro nin sarong basong tubig na ipapainom sa kapwa kun siya napapaha. Totoo na an gaweng iyan marahay. Alagad, kun an tubig na ilinaog mo diyan sa baso hale sa sarong maating bubon, totoo ngani na nakapainom ka nin kapwa, alagad kun an ipinainom mong tubig sarong hilo asin nakaraot sa saimong kapwa, kun siring, embes na sarong marhay  na gibo an pagtao nin sarong basong tubig, nakaperwisyo asin nakadanyar sa pa logod nin huli ta an tubig na yaon sa laog kan saimong baso maati.

Arog kaini an panalmingan kan relasyon kan prayer meeting asin an kontribusyon na ginigibo nyato para sa sosyedad o sa ibang tawo. An prayer meeting iyo an burabod nin malinig asin purong tubig kun saen ika nagsasakdo na iyo mong ipinapainom sa iba kun ika nagtatrabaho para sa sosyedad. Igwa ka man ngani nin dakulang kontribusyon sa sosyedad, alagad an saimong burabod na pinagkukuahan kan saimong kinokontribuir hale sa saimong sadiri man sanang mgakaisipan asin mga ideya, iyan pwedeng magin sarong bubon na estangkadong tubig, asin bakong hale sa bubon na may tubig na buhay na iyo an tataramon nin Dios. Kaya, kun gusto mong makaseguro baa b ipinapainom mo sa iba sarong tubig na buhay, kun siring mag-adal ka muna kan mga tataramon nin Dios sa paagi kan prayer meeting. Saka ka na magluwas asin mag-isip na magtabang sa sosyedad asin seguro na an pagtabang mong iyan hale sa puro asin dalisay na pagtabang sosog sa Dios asin bakong hale sa saimong sadiring mga interes personal asin kagustuhan.

An talagang pinakadireksyon kan satuyang mga pag-adal sa Bibliya asin prayer meeting iyo na ngapit makapag-kontribuwir kita kan satuyang sadiri para sa pagbabago kan Sta. Iglesia enot sag abos asin an ikaduwa, kan satuyang sosyedad humana. An prayer meeting nagaandam kan satuyang sadiri para sa pinaorog na trabahong ini. Kun baga, antes na nagbutwa si Jesukristo na iyo an totoong nagpatindog liwat kan Sta. Iglesia, naenot muna an pag-andam na ginibo ni Juan Bautista sa mga tawo.

An trabahong ini kan pagbabago kan Sta. Iglesia iyo an sarong dakulang trabaho nin Dios ngonian na itinatangro niya saindo bilang mga katabang o kasangkapan. An tinatangro sa saindo nin Dios iyo an sarong gaweng pagka-heroe na pwede nindong tayaan kan saindong bilog na pagkabuhay digdi sa daga, tanganing ngapit sa ikaduwang buhay makamtan asin itao sa saindo nin Dios an daing katapusan na buhay.

Sa ngonian pa sana, pinupunan  na nindo an pagka-heroe kan itinaya nindo an saindong buhay para sa trabaho nin pagbabago, enot kan saiindong sadiri sosog sa pangangapodan kan tataramon nin Dios na “tanosa nindo an dalan para sa Kagurangnan, an mga bikong dalan tanoson, an mga bako-bako saramahon, an mga bulod patagon, an mga kababan pantayon”, na an mga ini nagpapahayagkan pagkakarhay kan satong mga maraot na pag-uugali na bakong sa kristyano.

Ikaduwa , an saindong pagtiripon sa mga harong-harong tanganing maghanap kamo kan mga buhay na tanda nin pagtubod na dai na nahihiling sa mga institusyon nin relihiyon nin huli ta sinda may pagtubod na. Nin huli ta kamo naghahanap pa sana nin tunay na pagtubod kaya kamo nasa luwas kan disyerto tanganing mag-adal kun paano an pagtubod asin lubos na pagtiwala asin pagsunod sa tataramon nin Dios. Bako dawn a ini saro nang heroismo sa parte nindo na nagpapakasakit asin nagmamate na kamo nin mga pagtios asin ikumbenyensya kan disyerto alang-alang kan saindong pagsunod sa Dios.

Magpadagos man logod kamong magsarig asin pusog sa saindong pagtubod na an saindong desisyon na magpadagos sa dalan nin pagbabago kan saindong sadiring buhay asin kan Inang Sta. Iglesiang namomotan asin padangat nin Dios.

Kasubago, isinabi man sa sharing na an mga ginigibo nyato dapat na may supervision kan mga opisyal kan simbahan. Para sako, an tataramon na ini bakong tama. Balikan nyato sa isip ta an disyerto. Sa disyerto daw igwa nin mga lehe, reglamento asin mga ordinansa? Bako daw na an mga ini aplikable sana sa mga lugar nin mga tawo? Sa disyerto an lehe na nageepekto iyo an lehe nin Dios asin bako kan mga tawo. Kun mapasakop kita sa mga opisyal kan simbahan, kun siring an mga lehe kan mga tawong ini iyo an ipapasunod asin bakong an sa Dios.

An dahelan kun tano ta binubutong asin dinadara kita nin Dios sa disyerto iyo na tanganing dai kita maribaraw kan mga lehe na gibo nin tawo sana asin bakong sa Dios. Boot nin Dios na kun nasa disyerto kita an mga pagboot asin lehe sana Nya iyo an pagsusundon ta. Kaya nganin dinara kita nin Dios sa disyerto nin huli ta hale n akita sa pagpasakop sa mga lehe kan mga hade o mga lider political na nagkakapot kan relihiyon asin ini nagin nang natural na relihiyon nin huli ta ini pinatindog asin pinuproteksyonan kan opisyal na paganong gobyerno.

Kun siring, bakong tama na magpasubaybay pa kita sa mga lider kan natural na relihiyon, kun gusto nyatong maotob an plano nin Dios para sa pagbabago kan saiyang Sta. Iglesia na enot na pinatindog sa disyerto. (Ipaliwanag man an kaibahan kan Iglesia Instutusyonal asin an Iglesia Karismatika.)