AN KONEKSYON MESIANIKO - Aguinaldo, Taon 2011

AN KONEKSYON MESIANIKO

(Mga Homiliya Para Sa Aguinaldo, Taon 2011)

Ni:

Rdo. Dominador N. Marcaida, Jr.

9 Marso 2012

AN KONEKSYON MESIANIKO

An Krismas iyo an panahon sa kalendaryo kan Sta. Iglesia na maogmang isinelebrar an kautuban kan pangakong kaligtasan huli sa pagdatong kan Mesias sa paagi kan pagkanitawo ni Jesukristo na matiyagang pinaghalat kan mga tawo sa antigong Israel asin maogmang linalaom an pagbalik giraray sa bagong Israel, an Sta. Iglesia.

An koneksyon na ini kan tawong si Jesukristo sa dai pa nagsalaman na Logos, nagpapapusog kan saiyang pag-ako, sa kaisipan kan mga tawo, sa pagka-Kristo bilang iyo-iyong Aki nin Dios. Kaya, sa pagkamundag niya sa pormang tawo, mahalaga sa pagwaras nin kaligtasan na nagyari asin isinagibo sa paagi kan direktang pakikilabot nin Dios sa kasaysayan nin tawo sa pagdara kan pighahalat na Mesias na ipinangako magpoon pa sa panahon ni Abraham sagkod sa panahon ni David asin sa panahon man nyato.

                An minasunod na mga homiliya, basado sa mga enot, ikaduwa asin enbangheliong babasahon para sa Disyembre 16 sagkod sa 25, 2011 iyo an mapapusog kan koneksyon mesianiko kan aking mamumundag sa mga man-iba-ibang espesyal na personaheng biblical na konektado o may relasyon sa saiyang pagdakula bilang sarong inaakong Mesias kan Israel, na huli kan saiyang aktibong ministeryo bilang sarong entering nagtalubong persona, nag hingoa na simbagan an tolong punda,mental na aspirasyon nin tawo, na iyo an paghidaw sa pagkamoot, pagkatakot sa kagadanan, asin kasakitan nin pagsolo-solo.

Si Jesus nagin Mesias, o paratubos, sa dkalu na mga tawo huli ta tinukdoan niya sinda kan dalan sa pagkamit nin dibinidad.

An mga tema dapit sa Koneskyon mesianiko iyo an minasunod:

Disyembre 16 – Koneksyon Ki Jaun Bautista

Disyembre 17 – Koneksyon Sa Patriarkang Abraham Asin Hadeng David

Disyembre 18  asin 20 –  Koneksyon Ki Birhen Maria (Parte I Asin Ii)

Disyembre 19 - Koneksyon Sa Pagkamundag Ni Juan Bautista

Disyembre 21 – Koneksyon Sa Pagkamundag Ni Juan Bautista

Disyembre 22 – Koneksyon Sa Sarong Awit Nin Kaogmahan (Magnificat)

Disyembre 23 – Koneksyon Sa Pading Si Zakarias

Disyembre 24 – Koneksyon Sa Sarong Awit Nin Pagomaw Asin Pasasalamat (Benedictus)

Disyembre 24 (Matangang banggi) – Koneksyon sa Pagkamundag ni Jesukristong Kagurangan

Diyembre 25 (Kaaldawan) – Koneksyon sa Antes-Nanitawong Logos

Homiliya para sa Disyembre 16, 2011

AN KONEKSYON KI JUAN BAUTISTA

An ebanghelio ngonian ginuno sa Juan 5:33-36. Minasaysay ini dapit sa tunay na pagkatawo ni Juan Bautista sosog sa ebanghelio ni Apostol Juan. Ini an satong primerong Koneksyon Mesianiko.

Enoton nyatong ipagsaysay  saro-saro an enterong ebanghelio tanganing masabotan kun ano an sinasabi kaini satuya ngonian.

Primero iyo an bersikulo 33. Ini nagsasabi: ‘Nagsugo sinda nin mga mensahero ki Juan.’

Siisay an mga mensaherong ini? Sinda iyo an mga padi asin levitang hale sa Jerusalem na ipinadara kan mga Judio (Jh. 1:9).

Importanteng notaran historikalmente na si Juan Bautista dai kabale sa duwang darakulang relihiyosong sekta nin mga Judio na nageeksistir kan panahon na iyan, an mga Pariseo asin mga Saduseo (Hilnga Mt. 3:7). Kabilang siya sa sarong sadit na relihiyosong sekta kan mga Judio na iyo an Essenes. Sa kapuropinunan an mga Essenes asin mga Pariseo parehong kabilang sa Partido Hasideano (an mga ‘deboto’ na sinasambit sa 1 Mak. 2:42), na mga deboto sa Katugonan.  Kan tinalikdan kan mga Hasideanong Partido an mga patakaran kan mga Hasmoneanong Partido, an mga Pariseo asin an mga Essenes nabanga sa duwang magkasuruhay na grupo. An mga Pariseo nakabilang sa Hamoneanong partido asin sa dinastea ni Herodes, na an patakaran iyo an makipagkooperar sa mga dayuhan na kagsakop kan Palestina, an mga Griyego asin Romano  (Dapit sa mga Saduseo, hilnga an notasyon sa Mga Gibo 23:8 kan Jerusalem Bible).

Kaya, politikalmente asin relihiyosamente, si Juan Bautista kabilang sa komunidad nin mga Essenes. Mahiwas an satong pagkaaram dapit sa komunidad na ini huli kan pagkadiskubre sa mga kuweba kan Qumran, na saro sa mga asensadong sentro kan mga Essenes durante kan panahon ni Juan Bautista asin nin Jesukristo. An mga Essenes iyo an sarong sektang Judio na pinundar sa tradisyon kan mga Hasideano na nagtutulod sa pagbabalik kan kamurawayan nin dating Israel huli sa pag-abot kan ipinanugang kasalihid na hade sa trono ni David, na iyo an Mesias, an Kristo asin an Paraligtas kan Israel na mapalibre kan banwaan hale sa mga dayuhan na kagsakop asin matao nin lubos na katalingkasan hale sa gobyerno Romano.  Dai ninda minimidbid an Templong pinatindog ni Hadeng Herodes Magno sa Jerusalem asin, kun siring, isinikwal ninda an saiyang kapadean, an saiyang relihiyon asin mga tradisyon. Nagdanay sinda bilang sarong asembleya, o an ‘iglesia’, sa desierto (Hilnga Dt. 4:10; 9:10; 18:16; Gibo 7:38, Apo. 12:14), sagkod na an panahon kan entering kamurawayan kan kahadean ni David asin an saiyang Templo patindugon giraray huli sa pagdatong kan panugang Mesias, na iyo an kasalihid ni Hadeng David (2 Sam. 7:1+; 7:12; Is. 9:5m, 11:1m; Mi. 5:1-3; Mt. 1:1+; Rm. 1:3; 1 Tim. 3:16; Heb. 7:14; Apo. 22:16). Kun siring, an mga komunidad nin Essenes na nakawarak sa mga desierto kan Palestina, iyo an nabubuhay asin naglalaad na may paglaom asin paghalat sa pagdatong kan Mesias. Digdi sa kontekstong ini si Juan Bautista asin Jesukristo, na saro man sa miyembro nin mga Essenes, naggiribo kan saindang indibidwal na ministeryo. Mantang kabilang sinda sa tradisyon kan mga Essenes, kinontra ninda an mga Pariseo asin Saduceo, an saindang mga kapadean, mga levita asin iba panga mga relihiyosong lideres kan mga Judio na tinutubod nindang nagkompromiso politikalmente kan antigong pagtubod kan Israel kan pinili nindang makipag-kooperar asin makipamuhay kaiba kan mga dayuhan na kagsakop kan saindang nasyon.

Tano ta sinugo kan mga Judio an mga kapadean asin mga levitang ini hale sa Jerusalem pasiring ki Juan Bautista? Huli ta: ‘Sarong pakamate nin pagsarig an uminabot sa mga tawo na nagpoon nang magisip na tibaad si Juan iyo na seguro an Kristo’ (Lk. 3:15), an hinahalat na Mesias, an sarong linahidan na aki ni David na ipinanugang maabot na Paratubos kan Israel.

Ini an ginibo kan mga kapadean asin mga levitang ini ki Juan Bautista? Hinarapot ninda siya, ‘Siisay ka?’

            Ipinagpadagos kan bersikulo 33…Asin siya nagsaksi dapit sa katotoohan.

Tano ta nagsaksi si Juan dapit sa katotoohan? Huli ta siya:

v  Sarong testigo (Jn. 1:7,8,15. Hilnga Mt. 6:22-23);

v  Sarong nasa-enotan na tagapag-bareta o precursor (Lk. 1:76; Gibo 13:24); asin

v  Sarong mensahero, embahador o emisaryo (Ml. 3:1).

Ano an totoo dapit sa testimony ni Juan? Na bako siya an:

v  Elias (o an reinkarnasyon ni Elias), na dinara an hawak sa langit.  Hilnga Jn. 1:21, Ml. 3:23-24;

v  Profeta Moises (Dt. 18:15,18; Bil. 12:7+), na dinara man an hawak sa langit (Dt. 34:6, Jds. 9);

v  Kristo (Jn. 1:20; 3:28; Lk. 3:15, Gibo 13:25);

v  Saro sa mga pinaghonona ninda (Gibo 13:25). Dapit sa pagkabuhay-liwat ni Juan Bautista, hilnga an pagtubod ni Herodes na si Jesus iyo an nabuhay-liwat na Juan Bautista sa Mt. 14:2+.

Kun siring, siisay siya?

‘Siisay ka? Dapat igwa kami nin isimbag duman sa mga nagsugo samo. Ano an masasabi mo dapit sa sadiri mo?’, hapot kan mga kapadean asin mga levitang hale sa Jerusalem na sinugo kan mga Judio pasiring ki Juan Bautista (Jn. 1:22).

 An simbag ni Juan iyo ini:

v                               Ako an sarong boses sa kalangtadan (Jn. 1:23). “Sarong boses nagkukurahaw, ‘Mag-andam nin sarong dalan sa kalangtadan para ki Yahweh.  Magbugtak nin sarong deretsong tinampo para sa satong Dios sa desierto’ (Is. 40:3)’…“Sarong malinig na tinampo, sarong sagradong dalan…na dai pagaagihan kan mga maati, asin mayong lolong na maglalakaw diyan” (Is. 35:8).

An boot sabihon kan kalangtadan sa Latin iyo an “eremus”, sa Español “yermo, o sa English “desert”, kun saen hale an mga tataramon na “hermitanyo” o an “hermita” (sarong harong sa desierto).

Sa pagsabi na si Juan Bautista sarong ‘boses sa kalangtadan’, malinaw na itinutukdo ni Apostol Juan an koneksyon ni Juan Bautista sa mga komunidad kan mga Essenes na yaon duman sa Qumran asin iba pang teritoryo kan Jordan sa Judea. An mga komunidad na ini sa disyerto ini an kadagosan asin pagsabuhay-liwat kan asembleya, o ‘iglesia’, sa desierto kan panahon ni Moises, Josue asin mga Hukom, kan duwang hade na nagkaerenot asin mga profeta sa antigong Israel (Hilnga Dt. 4:10, Gibo 7:38), kun saen an sentro iyo an toldang santuwaryo (Hilnga Ex. 25:40, 2 Sam. 7:6; Gibo 7:44, Heb. 8:2,5).  Kun siring si Juan Bautista iyo an sarong ministro, sarong padi (Hilnga Lk. 1:7) kan iglesiang, o asembleyang, ini sa desierto.

v  Ika, sadit na aki, aapudon profeta kan Kahuro-halangkawe (Lk. 1:76). Sobra pa so Juan Bautista sa sarong profeta, ‘Nin huli ta mayong aking ipinangaki nin babae an nahiling na maorog pa ki Juan Bautista (Mt. 11:9,11).

Alagad, anong klase siyang profeta?  Sarong profeta na may espiritu asin kapangyarihan ni Elias (Lk. 1:17; Mt. 17:10-13; Ml. 3:23-24; Mt. 11:14). (Dapit ki Profeta Elias, hilnga an Si. 48:1,10; Ml. 3:23. Sa paagi nin pagpugot nin payo, ginadan niya an 100 na kapadean ni Baal. Dinara an saiyang hawak sa langit sa sarong karuwaheng kalayo. Tinutubod na si Juan Bautista iyo an reinkarnasyon (pagsahawak-liwat) ni Elias. Kaya pinagbayadan ni Juan Bautista an krimen na ginibo kaidto ni Elias sa paagi nin pagpugot man kan saiyang payo sa sugo ni Herodes).

Anong ministeryo an ginibo ni Juan Bautista? Ipinahayag niya an sarong bautismo nin pagsolsol (Gibo 13:23-25)…sa paagi nin pagpahayag nin mga kasalan mantang binabautismohan (Mt. 3:6)…bilang pag-andam sa pagdatong kan Mesias (Gibo 13:23-25) tanganing ikapamidbid an Mesias kun siya dumatong na (Jn. 1:15, 30-31).

Iyo ini an totoo dapit sa pagsagibo ni Juan Bautista kan saiyang ministeryo bilang padi. Sa pagkamundag, siya sarong padi na gikan sa pamilya nin mga levitang kapadean nin huli ta an saiyang amang si Zakarias gikan sa pamilyang Abias na padi, asin an saiyang inang si Elizabeth na gikan sa pamilya ni Aaron, kaya an saiyang mga magurang parehong gikan sa tribung levitikal (Hilnga Lk. 1:5).

Alagad si Juan Bautista daw iyo an Pading Mesias (Heb. 7:1m)? Pwede daw na an hinahalat na paratubos nin Israel maggikan sa angkan nin mga pading levitang hale sa  mga kapadean sa Templo  arog kan nangyari durante kan panahon nin mga Makabeo?

Huli kan saiyang popularidad, minidbid kan mga tawo si Juan Bautista bilang Pading Mesias (Lk. 1:17,76; 3:15). Maski si Jesus mismo nagsabi: ‘Asin, kun matubod kamo sako,  siya an Elias na maabot” (Mt. 11:9-14,17; Mk. 9:11-12).

Alagad ano an koneksyon kan pagka-pading mesias ni Juan Bautista sa pagkamesias nin Jesukristo sosog digdi sa ebanghelio ni Apostol Juan? Ipadagos niyato an masunod na mga bersikulo kan ebangheliong ini.

An bersikulo 34 nagsasabi: “Bako na ako minadepende sa tesitmonyong gikan sa tawo. Dai, para sa saindong kaligtasan na ako nagtataram kaini.”

‘Puwede akong magpatotoo sa sadiri kong lado, alagad an Ama na nagsugo sako iyo man an sakong testigo’ (Jn. 8:18)… “Apuwera kaiyan, an sakong Ama na nagsugo sako iyo mismo an minasaksi dapit sako’ (Jn. 5:37; Jn. 2:11+; 6:14-15; 1 Jn. 5:9).

‘Kan mahiling kan mga tawo ining tanda na ginibo niya, sinda nagsarabi: ‘Iyo na talaga ini an profeta na madatong sa kinaban’ (Jn. 6:14).

‘Inaako ta an patotoo kan mga tawong saksi, alagad mas nangungurog an patotoo kan Dios, asin iyo ini an patoo kan Dios na itinao bilang patotoo sa saiyang Aki’ (1 Jn. 5:9).

Sa bersikulo 35 nasasabi: ‘Si Juan iyo an naglalaad asin nagliliwanag na lampara asin sa kadikit na panahon nakontento kamong naogma sa liwanag na saiyang itinao.’

            ‘Bako siya an ilaw, kundi sarong saksi tanganing magtaram para sa ilaw (Jn. 1:8).

‘Dangan nagbangon si profeta Elias bilang sarong kalayo, an saiyang mga espada naglalaad siring sa sarong karaba’ (Si. 48:1).

‘Alagad kan mahiling niya an sarong grupo nin mga Pariseo asin Saduceo na nag-arabot tanganing magpa-bautismo, sinabihan niya sinda, ‘Grupo nin mga rimoranon…’ (Mt. 3:7).

            Pinataram ni Apostol Juan si Jesus na magsabi na si Juan Bautista bako an ilaw, kundi saro sanang lampara, an kagdara kan ilaw. Bilang ‘si Elias na mabalik giraray’ (Elias na nagsahawak-liwat), yaon ki Juan Bautista an ‘espiritu asin kapangyarihan’ ni Elias (Lk. 1:17), ‘na nagbangon siring sa sarong kalayo, na may mga espadang naglalaad siring sa mga karaba (Si. 48:1). Yaon ki Juan Bautista an karakter na ini ni Elias kan taraman niya an mga Saduseo asin Pariseo na nagdurulok saiya para sa bautismo: “Kamong mga grupo nin mga rimoranon…” (Mt. 3:7). Alagad lampara sana si Juan Bautista, siring ki profeta Elias, ‘na nagbangon siring sa kalayo, may mga espadang naglalad siring sa mga karaba’. Si Jesukristo iyo an tunay na ilaw (Jn. 8:12+) (An tema kan magkasalungat na liwanag-kadikloman ginamit para sa parehong magkalaban na mga kinaban nin marhay asin karatan. Hilnga an mga kasuratan kan mga Essenes sa Qumran).

An ilaw asin lampara dapat na magkaibahan. Kun siring, si Jesukristo bilang ilaw asin si Juan Bautista bilang lampara dapat na magkaibahan man.

            Hilngon man nyato an ultimong bersikulo antes na itao nyato an konklusyon.

            Sa bersikulo 36 nasasabi: “Alagad an sakong testimonyo mas dakula kisa ki Juan: An mga trabaho na itinao sako kan Ama tanganing gibuhon; an mga parehong trabaho ko minapatotoo na sinugo ako kan Ama.”

“Nagsimbag si Jesus, ‘Sinabihan ko na kamo, alagad habo kamong magtubod. An mga trabahong ini na ginibo ko sa ngaran kan sakong Ama iyo an sakong saksi’” (Jn. 10:25).

            Ano an mga trabahong ini na minasaksi na si Jesus iyo an sinugo kan Ama? An saiyang mga tanda asin milagro.

“Iyo ini an enot na mga tanda na itinao ni Jesus: itinao iyan sa Cana sa Galilea. Ipinahiling niya an saiyang kamurawayan, asin nagturubod saiya an saiyang mga disipulo” (Jn. 2:11+).

“Iyo ini an ikaduwang tanda na itinao ni Jesus, sa pagbalik niya hale sa Judea pasiring sa Galilea (Jn. 4:54 – Dapit sa pagpaomay kan akin in sarong lalaking noble).

            Nagtutubod si Hadeng Herodes na an mga kapangyarihan na ini nagigibo ni Jesus huli ta siya na nabuhay-liwat na Juan Bautista (Mt. 14:2).

            An patotoo dapit sa Kahadean nin Langit mas dakula kisa ki Juan Bautista o ki Jesukristo sa saindang indibidwal na tindog sana. Parehong kaipuhan kan satong kaligtasan si Juan Bautista asin Jesukristo, siring sa lampara asin ilaw na pirmeng magkaiba. Kaya, dapat na makua nyato an malinaw asin tolos-tolos an tamang koneksyon ni Juan Bautista asin Jesukristo.

            Ano an tunay asin tamang koneksyon ki Juan Bautista asin Jesukristo?

            Siring sa sinabi na nyato, si Juan Bautista iyo an Pading Mesias (hale sa lineada ni Aaron-Abias kan mga levitang kapadean).

Ano naman si Jesukristo? Bako siyang gikan sa pamilya nin mga padi, siring ki Juan Bautista (Heb. 7:14), kundi sarong kapagarakian ni Hadeng David (Rt. 7:42; Mt. 1:1+, 12:23, 21:9; Lk. 1:32; Jn. 7:42). Kaya, si Jesus iyo an Hadeng Mesias, gikan sa lineada ni Hadeng David.

Kun siring an duwang ini magkasumpay na marhay sa dispensasyon kan satong kaligtasan. Si Juan Bautista na iyo an Pading Mesias kaipuhan si Jesukristo na iyo an Hadeng Mesias, siring nanggad kaidtong duwang hariging bronse kan Tempo, an hariging Jachin (padi) asin hariging Boaz (hade), na minasuporta sa estabilidad kan teokrasya nin Israel.

Alagad sa pagaresto asin dagos na pagkagadan ni Juan Bautista (Mt. 4:12), ipinadagos ni Jesukristo an ministeryo ni Juan Bautista (Mk. 10:40, Jn. 3:36). An pangyayaring ini pinag-andaman na ni Juan Bautista kan binautismohan niya si Jesukristo sa salog nin Jordan (Mk. 1:7m), na ginibo niya siyang saiyang lehitimong kasalihid nin huli ta an baustimo ni Jesus sa Salog Jordan minimidbid na kapareho sa ordinasyon sa pagkapadi. Kaya, sa pagkagadan ni Juan Bautista, an Hadeng Mesias na si Jesukristo lehitimong inasumir an pagka-Padi Mesias ni Juan Bautista, na iyong naggibo ki Jesukristo bilang Padi-Hadeng Mesias siring sa pading hadeng Melkisedek kan anoy (Heb, 7:1m). Kaya, an duwang bronseng harigi kan Judiong Templo na nagsuporta kan estabilidad sa relihiyon asin teokrasya kan antigong  tipan nagin sarong bronseng harigi diyan ki Jesukristo (na pinagsaro sa saiyang sadiri an mga sa-padi asin sa-hadeng kapangyarihan) kan Iglesia sa bagong tipan. An pagasumir ni Jesukristo kan parehong sa -padi asin sa-hadeng kapangyarihan dapat na mangyari tanganing magin arog siya ki Hadeng David, na saiyang ginikanan, na nagin “parehong pastor (padi) asin lider (hade) kan sakong banwaan na Israel’ (1 Kron. 11:2).

Iyo ini an kahulugan kan mga tataramon ni Jesus, siring sa sinurat ni Juan Apostol na ebanghelio ngonian, kan sinabi niya na, “Dai, para sa kaligtasan nindo na isinasabi ko ini” (Jn. 5:35).

Mahalagang gayo an pagsabot kan tamang koneksyon na ini ki Juan Bautista asin Jesukristo  tanganing makamit nyato an panugang kaligtasan sa paagi kan lehitimong pagkamit ni Jesukristo kan saiyang solong pagka-mesias o pagka-kristo.

An pagkamit kan unikong pagka-Mesias sinuportaran mismo ni Juan Bautista mantang siya nabubuhay pa kan siya magsabi: “Bako ako siya (an Mesias), alagad an sarong nagsusunod sako iyo an mas dakula sako” (Jn. 1:15,26,30). “Nagbabautismo ako nin tubig, alagad siya mabaustismo sa Espiritu Santo” (Mk. 1:7; Jn. 1:33; Hilnga man an Jn. 3:27-36).

An bagong pagkasabot na ini dapit sa lumang ekpektasyon nin mga Judio para sa panugang Mesias , na totalmenteng naotob sa sasarong persona ni Jesukristo, kaipuhan man para sa kaotoban kan kaligtasan nin mga bakong Israelita, an mga pagano, na isinasaysay sa enot na babasahon ngonian na ginuno sa libro ni Profeta Isaias (Is. 56:1-3, 6-8). Tinugdas ni Jesukristo an sarong bagong Templo asin an sarong bagong relihiyon para sa gabos na tawo, na mayong konsiderasyon sa raza, kolor o nasyonalidad.

Konklusyon:

Sa paagi nin pagtapus kaining presenting diskusyon, pagkatapus na itao nyato an tamang koneksyon ki Juan Bautista asin Jesukristo, ilatag na nayto an sarong doktrina biblikal na: bakong tama asin maninigo na asumiron kan sa pading kapangyarihan (espirituwal) an sa- hadeng kapangyarihan (politikal), siring kan abnormalidad na nangyari kan panahon nin mga Makabeo na nagpundatr kan mga dinasteang Hamoneano asin Herodiano na naggobernar sa Israel sagkod na mangyari an pagkarumpag kan Ikaduwang Templo kan taon 70 A.D. Alagad tama asin maninigo na an sa-hadeng kapangyarihan (politikal) mag-asumir kan sa padeng kapangyarihan (spiritual) siring sa ginibo kan mga hade kan Israel si David asin Solomon, na nagpoon sagkod na matapus an pagpatindog kan Enot na Templo, asin iyan sinundan ni Jesukristo, an Mesias na Paratubos, tanganing  utubon an sinabi nin Dios sa paagi kan profeta na siya parehong magigin “pastor (espirituwal) asin lider (politikal) kan sakong banwan na Israel” (1 Kron. 11:2).

            Noodma, pag-aadalan nyato an koneksyon kan Mesias sa Patriarkang si Abraham asin Hadeng David, an satong ikaduwang koneksyon Mesianiko.

Homiliya para sa Disyembre 17, 2011

AN KONEKSYON SA PATRIARKANG ABRAHAM ASIN HADENG DAVID

            Pagkatapus na ibugtak nyato an tamang koneksyon kan Mesias ki Juan Bautista sa nakaaging ebanghelio kasuodma, handa na kita ngonian na ibugtak man an koneksyon ni Jesukristo sa saiyang mga ginikanan bilang tawo, sosog sa laman (1 Tim. 3:16), o sosog kan sa tawong naturalesa na saiyang kinua (Rm. 1:3). Ini an satong ikaduwang Koneksyon Mesianiko.

            Siring sa sinabi nyato kasuodma, an koneksyon ki Juan Bautista importanteng gibuhon tanganing masabotan nyato an nangyaring paguswag sa kaisipan nin mga tawo dapit sa pag-asumir ni Jeskristo sa titulo bilang unikong Mesias. An mga kasaysayan sa ebanghelio nahiling na kaipuhan na enot ikonektar muna si Jesukristo ki Juan Bautista, tanganing makapag-asumir  si Jesukristo kan pagka-padi bilang lehitimong kasalihid/dispulo ni Juan Bautista, an Pading Mesias. An bautismo ni Juan Bautista ki Jesukristo iyo an sarong ordinasyon na nagtao saiya kan sa-pading kapangyarihan, siring kan ordinasyon nin mga kapadean sa Templo kan relihiyon nin mga Judio. Pagkatapus na dakupon asin ipagadan si Juan Bautista, inasumir ni Jesukristo an enterong pagka-Mesias sa paagi man nin pagasumir kan pagkapadi ni Juan Bautista.

            Ipinadagos ni Jesukristo an ministeryo nin pagkapadi ni Juan Bautista sa paagi nin pagigin profeta-maestro asin an saiyang pagbautismo (Jn. 3:22-27), kaya nagin siyang sarong hade-pading Mesias na sarabay, siring kan anoy na Melkisedek (Heb. 7:1+). Dapat na gibuhon ini tanganing magin siyang parehong espirituwal na pastor asin lider politikal na sarabay, siring kan saiyang ginikanan na si Hadeng David (1 Kron. 11:2).

            Sa ebanghelio ngonian (Mt. 1:1-17), handa na kita na mahiling an saro na naman na koneksyon Mesianiko, na iyo an koneksyon ni Jesukristo sa saiyang mga tawong ginikanan, partikularmente ki Abraham, an kagtugdas kan Pagtubod, asin ki Hadeng David, an kagtugdas kan Dinastea.

            Duwa an nagin kapanugaan nin Dios sa kasaysayan nin tawo:

1.      Panuga nin daga ki Abraham asin sa saiyang mfa desendensya; asin

2.      Panuga nin sarong trono ki David  asin sa saiyang mga desendensya.

An panuga nin Dios ki Abraham dapat midbidon sa laog kan saiyang tulong orihinal na mga kapangakoan:

1.      Sarong aking lalaki (Gn. 15:4; 21:1-7; 17:15-21);

2.      Sarong kadagaan (Gn. 15:18-21; 12:7+; Ga. 3:16); asin

3.      Sarong bendisyon (Gn. 12:2).

An panugang ini nin kadagaan importante tanganing ika-establisir nyato an koneksyon ki Jesukristo  bilang sarong kapagarakian ni Abraham, huli ta sinabi ni Apostol Pablo na ining dagang ipinanuga sa kapagarakian ni Abraham mayong ibang kapagarakian na tinawan  kundi si Jesukristo sana (Hilnga Gal. 3:16).

Sa sarong pagtaram, an iba pang mga panuga ni Dios ki Abraham nagkaigwa sana nin kaotoban diyan ki Jesukristo sosog ki Apostol Pablo.

An masunod na panuga nin Dios sa kasaysayan iyo an saiyang panuga nin sarong daing tapus na trono, sarong dinasteya, ki Hadeng David asin sa saiyang mga desendensya (2 Sa. 7:1+).

            Enot, an panugang ini nagpoon sa bendisyon na itinao ni Jacob (Israel) sa saiyang aking si Judah, na nagsambit dapit sa sarong setro asin sugkod (Gn. 49:10; Sal. 60:7; Heb. 7:14), sarong bitoon ni Jacob (Bilang 24:17). Iyo ini an enot na babasahon (Gn. 49:2, 8-10) ngonian na aldaw.

            Gikan si Hadeng David sa tribu ni Judah, huli ta siya iyo an aki ni Jesse na sarong taga-Bethlehem (1 Sam. 16:1).

            Kan si David hade, nagplano siyang magpatugdok nin sarong harong para sa Dios. Alagad dai siya tinugotan nin Dios, kundi pinangakoan na itatao na mayong kasagkoran an saiyang trono sa saiyang mga desendensya sa paagi nin sarong dinastea (2 Sam. 7:1+). An saiyang akong si Solomon iyo an nagpatindog kan pinakaenot na Templo para sa Dios (1 Hde. 6:1m). Maski ngani si Solomon iyo an pinakadakulang hade na nagsunod ki Hadeng David, alagad bako siya an kinosiderar nin Dios na tagapagmana na maokupar sa daing katapusan na trono. An orakulo naglampas ki Solomon pasiring sa sarong pribilihiyadong kapagarakian na makakanamit kan espesyal na pabor nin Dios, an Mesias na hale ki David (Is. 7:14+; Mi. 4:14m; Hg. 2:23+). Inaplikar ini kan Ebanghelistang si Lukas ki Jesukristo (Gibo 2:30).

            Bakong nagin marhay an mga nagsurunod na mga hade. Kaya, narumpag an kahadean pagkatapus na sakyadahon an siyudad nin Jerusalem asin an pagka-gaba sa Templo kan Hulyo 587 B.C.  Pagkatapus kaini, an panuga dapit sa daing tapus na dinastea para sa trono ni David ipinahayag kan mga profeta sa mga tawo tanganing buhayon an saindang mga espiritu sa panahon kan distierro.

Nagin maromarom na an pag-asa na makabalik giraray an trono ni David, maski pagkatapus na sinda makabalik giraray sa Banal na Daga asin nagpatugdok liwat kan Ikaduwang Templo kan 583 B.C., huli ta sinakyada sinda nin sunod-sunod kan mga dayuhan na kapangyarihan na nagbugtak kan saindang sadiring gobyerno sa Banal na Daga. Dai na lamang nakasulit giraray an dating Antigong Israel. Embes, an nakasalida iyo an relihiyon nin Judaismo na buminutwa kan sinda makabalik giraray pagkatapus kan distierro.

Alagad danay na naglalaad sa puso kan mga tawo an paghidaw para sa panugang Mesias. Kaya maski siisay na makusog na lalaki na minabutwa sa Israel iyo an minimidbid bilang paratubos asin irinorokyaw kan mga tawo bilang Mesias. Sa siring na sitwason nagpahiling si Jesukristo sa kasaysayan kan mga Judio.

An koneksyon ni Jesukristo sa mga isinabi sa itaas iyo na minidbid kan mga tawo na siya iyo:

a.      An Aki ni David (Mt. 9:27; 1:20, 12:23; 15:23; 21:9);

b.      An Gamot ni David (Apo. 5:5; 22:16);

c.       An ugbos na nagsupang hale ki David (Is. 11:1m; Jer. 23:5); asin

d.      An kapagarakian ni David (Rm. 1:3).

An totoo iyo na iminundag talaga siya sa Harong ni David (Lk. 1:27), sa banwa ni David sa Bethlehem kan Juda (Lk. 2:4,11; Mi. 5:1-3; Mt. 2:6; Rt. 1:2, Jn. 7:42).

            Huli sa mga patotoong ini, talagang sarong aki ni David si Jesukristo. Kaya, sosog sa pag-iisip kan mga tawo kaidto, igwa siya nin deretso na magtukaw sa trono ni Hadeng David, bilang sarong Hadeng Mesias.

            Papatindugon niya liwat an saiyang kahadean sagkod pa man sosog sa mga anoy na profesiya sa Israel.

            Alagad an kahadean ni Kristo bako sanang sarong daganon na kahadean, kundi saro man na langitnon na kahadean huli ta igwa ini nin aprobasyon kan langit. Pareho ining sarong daganon na realidad na igwa ni sarong langitnon na dimension.

            Bilang Aki nin Dios, itinugdok ni Jesukristo an kahadean nin Dios sa daga huli kan pagproklamar niya sa mga tawo kan presensya kaini sa tahaw ninda (Zep. 3:15; Lk. 17:21), sa paagi nin pagpahayag kan Marhay na Bareta nin kaligtasan (Mk. 1:15).

            Sa pagbugtak kan tamang koneksyon sa Mesias asin sa saiyang kapungalan na si Abraham, an Ama nin Pagtubod, asin ki Hadeng david, an Ama kan Dinastea, importanteng masabotan nyato na an kapangyarihan asin awtoridad ni Jesukristo, bilang sarong hade asin padi, igwa nin haraning koneksyon sa anoy na mga panuga nin kadagaan asin daing tapus na kahadean na ginibo nin Dios sa saiyang mga kapungalan na itatao sa saindang kapagarakian, na iyo si Jesukristo asin sa gabos man na nagtutubod kan saiyang mga tataramon asin minaako kan saiyang person bilang sugo kan Ama.

            Kaya, an gabos na ining mag aparatubod sa tataramon asin persona ni Jesukristo inapod tanganing magin sarong bagong asemblea, o ‘iglesia’, kun saen an daing tapus na Paghahade nin Dios lubos na inaako asin inuutob na padagos-dagos sagkod sa katapusan nin mga panahon. An pagigin miyembro asin pagkadayupot sa iglesiang ini iyo an kinakaipong paagi para sa kaligtasan kan gabos na tawo huli ta an iglesiang ini iyo an kahadean nin Dios digdi asin ngonian, an daga asin trono na ipinanuga kaidto pa man ki Abraham asin David , asin lubos na naotob na huli kan pagdatong ni Jesukristo sa kasaysayan nin tawo (Gibo 2:30).

            Nuodmang aga, isasaysay nyato an koneksyon kan Mesias ki Birhen Maria, an satong ikatolong Koneksyon Mesianiko. Nin huli ta an ebangehlio para sa Disyembre 20 iyo man an Mt. 1:1-17, kaya an parehong tema iyo man an matao sato kan ika-limang Koneksyon Mesianiko bilang Parte 2.

   

Homiliya para sa Disyembre 18 asin 20 (Duwang Parte)

KONEKSYON KI BIRHEN MARIA

                An ebanghelio ngonian, hale ki Lk. 1:26-38, nagsasaysay dapit sa anunsyo kan anghel na si Gabriel ki Birhen Maria. An ebangheliong ini matao sato kan koneksyon ni Jesukristo ki Birhen Maria, na iyo an satong ikatolo asin ikalimang Koneksyon Mesianiko. An koneksyon na ini ki Brihen Maria kaipuhan tanganing mapapusog nyato an pag-ako kan pagka-Mesias ni Jesukristo, siring nanggad sa nangyaring duwang koneksyon na naenot, sa saiyang trabaho sa planong kaligtasan nin Dios.

            An ebangheliong ini minapoon sa mga bersikulo 26 sagkod 28 na nagsasabi:

“Kan ikaanom na bulan (na ikapangidan si Juan), an anghel na si Gabriel sinugo nin Dios sa sarong banwa sa Galilea na inaapod Nazareth, sa sarong daraga na ipinangakong ikasal sa sarong lalaki na an ngaran Josef, kan Harong ni David; asin an ngaran kan daga iyo si Maria. Naglaog siya asin nagsabi saiya: ‘Mag-ogma, paladan na babae! An Kagurangnan yaon saimo!’”

            An sarong kaparehong sitas na makukua nyato sa banal na kasuratan para sa mga besikulong ini iyo an makukua sa Daniel 8:16 na nagsasabi:

“Nadangog ko an sarong tingog nin lalaki na nagkukurahaw sa ibabaw kan Ulai, ‘Gabriel, sabihi siya kan kahulugan kan bisyon!”

            An partikular na sitas na ini konektado man sa duwa pang mga sitas sa libro ni Daniel. Enot sa Daniel 9:21-23, na nagsasabi:

“Mantang nagtataram, mantang nasa pamibi, kan si Gabriel, an linalang na enot na nahihiling ko sa sarong bisyon, luminayog paibaba sako sa oras kan pangbangging sakripisyo. Nagsabi siya sako, ‘Daniel, nahihiling mo ako; nagbaba ako tanganing tukdoan ka kun paano makasabot. Kan magpoon kang makimaherak, sarong tataramon an luminuwas, asin napadigdi ako tanganing sabihan ka kun ano iyan.Saro kang pinalaen na lalaking pinili. Sabuton mo an kahulugan kan tataramon, intiyendihon mo an bisyon.”

Asin an ikaduwang sitas iyo an Daniel 10:10-11 na nagsasabi:

“Nakamte ko an sarong kamot na nagdotdot sako, na nakapatakig kan sakong mga tuhod asin mga kamot. Nagsabi siya, ‘Daniel, pinalaen kang lalaking pinili; himateang marhay an mga tataramon na sakong sasabihon; magbangon ka; sinugo ako saimo asin uya ako.’”

            An pagkakapareho kan sinabing mga sitas iyo an ngaran kan anghel Gabriel. Sinugo siya tanganing magdara nin mensahe ki Daniel asin ki Birhen Maria.  An sarong praktikal na koneksyon sa estorya ni Lukas kan Anunsasyon asin kan estorya ni Daniel dapit kan anghel na si Gabriel iyo na an sitwasyon sa Daniel 9:21-23 iyo an paboritong sitwasyon kan mga pintor nin Media Siglo na isaladawan an sitwasyon kan anunsasyon ki Maria sa laog nin sarong pambangging pamibi.

            Segun sa mga tataramon nin pataratarang ginamit kan anghel Gabriel, makukua nyato an tolong magkaparehong sitas sa Banal na Kasuratan na naggamit kan parehong pataratara, na iyo an minasunod:

1.      Huk. 6:12 – “Kan an anghel ni Yahweh magpahiling saiya asin nagsabi, “Si Yahweh yaon saimo, maisog na parapakilaban’”.

2.      Rt. 2:4 – “Ngonian si Boaz, siring sa nangyari, hale pa sana sa Bethlehem. Nagsabi siya sa mga paraani, ‘Mapasaindo si Yahweh!’ Nagsirimbag sinda, ‘Bendisyonan kan ni Yahweh!’”

3.      Sal. 129:7-8 – “Mapasaindo an bendisyon ni Yahweh!”

An pataratarang ini iyo garo an pinakakomun na ginagamit  nin mga tawo asin anghel tanganing bendisyonan asin mag-arang kan proteksyon nin Dios para sa lambing saro.

Sa bersikulo 29, nakasabi an reaksyon ni Maria sa patarataran kan anghel, siring sa isinurat ni Lukas:

“Napurisaw siya sa mga tataramon na ini asin hinapot an sadiri kun ano an kahulugan kan pataratarang ini.”

            Mayong kaparehong sitas an makukua para digdi.

            An mga bersikulo 30 sagkod 33 binibilog nin apat na mga sitas, iyo an naglalaman kan enot na parte kan mensahe nin anghel ki Maria:

“Alagad sinabihan siya kan anghel, ‘Maria, dai ka matakot; pinaboran ka nin Dios. Magdangog! Mangingidam ka asin mabados nin sarong aking lalaki, asin ngangaranan mo siyang Jesus. Magigin dakula siya asin aapudon na Aki kan Kahuro-halangkawe. Itatao kan Kagurangnan Dios an trono kan saiyang amang si David; mahade siya sa Harong ni Jacob sagkod pa man asin mayong katapusan an saiyang paghahade.’”

            An parehong mga sitas sa mga bersikulong ini iyo an mga minasunod:

v  Is. 7:14+ - Kun siring, an Kagurangnan iyo an matao saimo in tanda. Iyo ini: an sarong daraga mangingidam asin madali nang mangaki nin sarong aking lalaki na aapudon siyang Immanuel.

v  Is. 9:5-6 – Huli ta sarong aki an imumudag sato, sarong aking lalaki itatao sato, asin an paghahade iaatang sa saiyang mga abaga; asin iyo ini an ngaran na itatao saiya: Makangangalas na Parahatol, Makapangyarihan Dios, Daing Tapus na Ama, Prinsipe nin Katoninongan.

v  Is. 11:1 – Sarong supang an masupling hale sa pamilya ni Jesse, sarong supling maggikan sa saiyang mga gamut: yaon saiya an Espiritu ni Yahweh nagpapahingalo.

v  Lk. 2:21 – Kan uminabot an ikawalong aldaw asin an aki sisirkunsidaron, nginaranan ninda siyang Jesus, an ngaran na itinao kan anghel saiya bago siya ipangidam.

v  Mt. 1:21+ - Ipapangaki niya an sarong aking lalaki asin ngangaranan mo siyang Jesus, huli ta siya an maligtas kan saiyang banwaan sa saindang mga kasalan.

v  2 Sam. 7:1+ - Babantayan ko an aki kan  saimong hawak na sunod saimo asin papapusuogon ko an saiyang paghahade. An Harong mo asin an saimonga paghahade matindog na pusog sa atubang ko asin an saimong trono itutugdok sagkod pa man.

v  Dn. 2:44 – Ipupundarkan Dios nin langit an saiyang kahadean na dai lamang marurumpag, asin an kahadean na ini dai lamang makakadakit sa mga kamot ninarin pa man na rasa.

v  Mi. 5:2 – Alagad ika (Bethlehem) Ephrathah, an pinakasadit sa mga tribu ni Judah, hale saimo imumundag para sako an saro na maghahade sa Israel: an saiyang ginikanan mahale pa sa mga harayong naka-agi, sa aldaw na anoy.

Yaon sa bersikulo 34 an iyo-iyong hapot ni Maria sa anghel, na an sabi:

“Paano ini manyayari sako mantang ako birhen?”

            Mayong kaparehong sitas an makukua para digdi, apwera kaidtong sarong sitas na nagsasambit dapit sa sarong ‘malinig na birhen (na pinangako) na digdi sa sarong agom na lalaki’ sa 2 Co. 11:2.

            Yaon sa mga bersikulo 35 sagkod 37             an simbag kan anghel sa hapot ni Maria asin iyo an minabilog kan ikaduwang parte kan saiyang mensahe:

“Madatong saimo an Espiritu Santo asin lilindongan ka kan kapangyarihan kan Kahuro-halangkawe siring sa anino. Asin an aki magigin banal asin aapudon Aki nin Dios. Aramon mo na an saimong pinsan na si Elizabeth, sa saiyang kagurangan, nangidam man nin sarong aking lalaki, asin siya na inaapod na baog kan mga tawo nasa ikaanom na bulan na kan saiyang pagbados, huli ta mayong imposible sa Dios.”

An mga parehong sitas para sa mga bersikulong ini iyo an:

“Igwa pa daw nin ibang makanganalas para ki Yahweh? Sa arog kaining panahon nurongtaon, mabisita giraray ako saimo asin si Sarah igwa na nin aking lalaki.” (Gn. 18:14).

“Hilnga, ako si Yahweh Dios nin katawohan, igwa pa daw nin imposible sako?” (Jr. 32:27).

“Para sa tawo, imposible ini, para sa Dios gabos possible.” (Mt. 19:26).

“Kumbensido na an Dios igwa nin kapangyarihan na gibuhon an ipinanuga niya” (Rm. 4:21).

“Para saimo mayo nin imposible” (Jr. 32:17).

Yaon sa ultimong bersikulo 38 an simbag ni Maria sa mensahe kan anghel:

            “’Oripon ako nin Kagurangnan,’ nagsabi si Maria, ‘Mangyari logod sako siring sa saimong itinaram.’ Dangan binayaan na siya kan anghel.”

            Dapit sa ministeryo kan mga anghel, an sinasabi kan Banal na Kasuratan   iyo ining minasurunod:

“An totoo iyo na sinda gabos mga espiritu na an trabaho iyo an paglingkod, sinugo tanganing tabangan idtong magigin mga tagapagma nin kaligtasan.” (Heb. 1:14+).

“Naghanap si Tobias nin sarong tawo may aram kan dalan tanganing ibanhan siya pasiring sa Media. Sa luwas nasumpungan niya si Raphael an anghel na nakatindog na nakaatubang saiya (maski ngani dai niya natudan na siya sarong anghel mnin Dios)” (Tob. 5:4+).

“Sa oras na ini an pamibi kan lambang saro nakakua nin pabor sa atubang kan kamurawayan nin Dios, asin ipinadara si Raphael tanganing magdara nin bulong sa saindang pareho” (Tob. 3:17+).

“Alagad an anghel nin Kagurangnan nagbaba duman sa hurno sa kataid ni Azariah asin an saiyang mga pag-iriba; hinayop niya an mga kalayo pasiring sa luwas” (Dn. 3:49).

“Sinugo kan sakong Dios an saiyang mga anghel tanganing sarahan an mga panga kan lion; dai ninda ako kinulgan” (Dn. 6:23).

            An koneksyon kan Mesias ki Birhen Maria, na iyo an minapapusog kan pag-ako ni Jesukristo sa saiyang trabaho sa planong kaligtasan nin Dios bilang Mesias, yaon duman sa pagkakapareho, o kumparasyon, kan pagigin birhen kan Inang Sta. Iglesia bilang sarong ‘‘malinig na birhen (na pinangako) na digdi sa sarong agom na lalaki” (2 Co. 11:2; Apo. 19:8-9, 21:2) na iyo si Jesukristo, asin ki Birhen Maria na iyo an ina kan Aki nin Dios, si Jesukristo.

            Nin huli ta an pagkamundag ni Kristo sa saiyang pormang tawo (1 Tim. 3:16) nangangaipo nin sarong  inang birhen, si Maria, na huli kan saiyang enterong pagpasakop asin pag-ako kan kabotan nin Dios nagin possible an kaotoban kan planong pagligtas nin Dios sa kasaysayan nin tawo, siring man an pagkamundag kan gabos na nakatalaan para sa kaligtasan nangangaipo man nin kaparehong inang birhen, na iyo an Sta. Iglesia (Ep. 5:26-27).

            Kun ano an inagihan ni Maria sa mga peryodo kan saiyang anunsasyon, pagpangidam, pagbados asin pagmundag kan Aki nin Dios, an Mesias na Paratubos, pwedeng ipagpareho sa man-iba-ibang peryodo kan proklamasyon, pagpangidam, pagbados asin pagmundag na inaagihan kan Inang Sta. Iglesias a pagmundag kan mga akin in Dios, an mga kristyano.

            An mga trabahong ini, magki Maria o Sta. Iglesia, nagsususog sa planong kaligtasan nin Dios kun saen an lambang saro “magin tunay na mga imahen kan saiyang Aki, tanganing an Aki magin pinakamatua sa dakol na mga tugang” (Rm. 8:29).

            Sa trabahong ini nin kaligtasan, an ministeryo kan mga anghel (an mga ebanghelista o katekista), siring sa sinasambit sa Heb. 1:14, kaipuhan na marhay asin dai pwedeng haleon. An ministeryo kan mga anghel iyo an nagdadara kan proposisyon nin Dios duman sa mga target, “idtong nakatalaan na makaligtas” (Gibo 2:47). Sa oras na an proposisyon inako, ipinapangidam na sinda kan Inang Sta. Iglesias a saiyang tulak sa sarong peryodo nin pormasyon sagkod na na imahen nin Dios (1 Co. 11:7) maporma sa sainda, asin sagkod mangyari an pagkamundag sainda sa bagong buhay ki Jesukristo (Rm. 6:4).

            Sa trabahong ini nin pormasyon, an partisipasyon asin kooperasyon kan birhen asin banal na Inang Sta. Iglesia kaipuhan na marhay huli na inootob niya an trabaho kan “babae” na sinasabi sa libro Kan Apokalypsis, “na naglayog sa desierto sa mga pakpak nin agila dara an saiyang aking lalaki tanganing makadulag  sa bangis kan dragon (Apo. 12:13-17).

            Kun siring, ano an koneksyon kan Mesias kan Mesias ki Birhen Maria, apuwera kan pagigin niyang ina sa laman? Si Birhen Maria na may kilik sa sadit na aki sa saiyang mga takyag iyo an retrato, o ladawan, o an maniningong representasyon kan Inang Sta. Iglesia sa trabaho kaini sa pagpormar nin mga kristyano, na iyo an mga akin in Dios ngonian. An mga peryodo na inagihan ni Maria sa saiyang buhay tanganing ipangaki ki niya an Kristo, an Mesias, iyo man an parehong peryodong inaagihan kan Inang Sta. Iglesia nin pagmundag nin mga kristyano (an mga paratubos man siring ki Jesukristo) sa presenteng kinaban.

            Nuodma, disikutiron nyato an ika-apat na Koneksyon Mesianko, na iayo an kokesyon sa pagkamundag ni Juan Bautista.

Homiliya para sa Disyembre 19, 2011

KONEKSYON SA PAGKAMUNDAG NI JUAN BAUTISTA

            An satong ebanghelio ngonian ginuno sa Lk. 1:5-25, dapit sa kasaysayan kan pagkamundag ni Juan Baustista na may koneksyon sa pag-ako ni Jesukristo kan saiyang pagka-Mesias. Ini an satong ika-apat na Koneksyon Mesianiko.

            Gigibuhon muna nyato an pag-adal kan mga teksto kaining ebanghelio, bersikulo por bersikulo, dangan hilngon man nyato an pagkakaperho ninda sa ibang sitas sa Bibliya asin an mga komentaryo na yaon sa Jerusalem Bible.

            An mga enot na bersikulo 5 asin 6 nagsasabi dapit sa historikal na sitwasyon kan mga pangyayari sa estorya: “Sa mga aldaw ni Hadeng Herodes  kan Judaea, igwang nabubuhay na sarong padi an an ngaran Zakarias na kabilang sa Abias seksyon nin mga kapadean, asin may agom siya na an ngaran Elizabeth, na sarong desendensya ni Aaron.Pareho sindang maniningo sa paghiling nin Dios, asin mahigos sa pagsunod kan gabos na mga tugon asin pagboot kan Kagurangnan.”

            An bersikulo 5 igwa in pagkakapareho sa 1 Kron. 24:10 na mina-establisir kan ginikanan kan pagkapadi ni Zakarias na iyo an pading si Abias. An 1 Kronika igwa nin paliwanag dapit sa pagkatawo kan padding si Abias na nagsasabi na siya posibleng miyembro kan mga kantor or mga parabantay kan trangkahan sosog sa listang makukua sa kapitulo 25 asin 26.

            An sinabing mga bersikulo minapatotoo na si Juan Bautista gikan sa angkan nin mga kapadean, asin kun siring siya sarong Pading Mesias sosog sa pagkamidbid saiya kan mga tawo.

            An bersikulo 7 kan satong ebanghelio ngonian nagsasabi na: “Alagad sinda mayong aki huli ta baog si Elizabeth asin pareho sindang lampas na sa taon.”

            An bersikulong ini dapit sa pagkabaog ni Elizabeth igwa nin kapareho sa minasunod na mga sitas:

1.      Gn. 18:11 – Dapit ki Sarah, an agom ni Abram, na baog man.

2.      Huk. 13:2-5 – An estorya dapit sa baog na agom ni Manoah, an ama ni Samson. Nagpahiling an anghel nin Kagurangnan sa agom ni Manoah asin pinatanidan siya kaini na “Mangingidam asin mabados siya nin sarong aking lalaki asin dai siya mainom nin arak o maisog na inumon huli ta an aki magigin nazirita magpoon sa tulak sagkod sa saiyang pagkagadan.” An aking ini iyo si Samson.

3.      1 Sam. 1:5-6 – An estorya dapit ki Hannah, an baog na ina ni profeta Samuel, na saro man na nazirita huli ta ipinanuga siya kan saiyang ina kan hinagad niya siya sa Kagurangnan.

An bersikulo 8 sagkod 10 nagsasaysay dapit sa trabaho ni Zakarias bilang padi kan santuwaryo sa Templo: “Ngonian, nagin turno kan seksyon ni Zakarias na maglingkod, asin inutob niya an saiyang sa-pading opisyo  sa atubangan nin Dios. Kan mapanungod saiya an kargo siring sa sinasabi sa ritwal, naglaog siya sa santuwaryo nin Kagurangnan asin duman nagtotong nin insenso. Asin sa oras kan insenso, yaon an mga tawo sa luwas, namimibi.”

An kostumbre dapit sa serbisyo kan mga kapadean asin an saindang mga obligasyon ipinapaliwanag kan mga komentaryo para sa bersikulong ini na nagsasabi:

v. 8 – Lambang seksyon nin kapadean responsible para sa sarong semanang serbisyo (Hilnga 1 Kron. 24:19; 2 Kron. 23:8);

v. 9 – Trabaho kan padi na palaadon an insensaryo na namumugtak sa altar kan insenso sa atubangan kan Banal na Kabanal-banaleng lugar, na madara siya nin freskong insenso, sarong beses antes kan pagkaagang serbisyo asin dangan naman pagkatapus kan pangbangging sakripsiyo (Hilnga Ex. 30:6-8).

            An besikulo 11 nagsasabi: “Dangan nagpahiling saiya an naghel nin Kagurangnan, nakatindog sa toong parte kan aktar nin insenso.”

May kapareho an bersikulong ini sa Mt. 1:20+ dapit sa estorya ni Josef, an esposo ni Maria, na pinahilngan sa pangaturugan kan anghel na si Grabriel. Igwa nin palowanag na Mt. 1:20 dapit sa “anghel nin Kagurangnan” na nagsasabi na, “Sa mga enot na teksto (Gn. 16:7+; Huk. 13:3), nangangahulugan na si Yahweh mismo. An paguswag kan doktrina sa mga anghel (Hilnga Tb. 5:4+) an pagkakaiba ninda sa Dios nagin malinaw; nagpadagos sinda kan saindang trabaho bilang langitnon na mensahero asin arog sinda kaiyan mababasa sa mga estorya kan Infansiya (Mt. 1:20,24; 2:13,19; Lk. 1:11, 2:9. Hilnga man an Mt. 28:2; Jn. 5:4; Gibo 5:19, 8:26; 12:7,23).

            An bersikulo 12 nagsasabi na: “An bisyon nakapurisaw ki Zakarias asin inabotan siya nin takot”.

Igwa ini nin kapareho sa Lk. 1:65, 4:36 asin 5:9,26 dapit sa reaksyon nin pagngalas, takig, handal asin takot na minaabot sa nakakahiling kan mga ngangalasan na gibo kan Dios.

            Sa bersikulo 13 sagkod 17, makukua an enot na diskurso ki Zakarias kan anghel na si Gabriel:

Bersikulo 13 – “Alagad nagsabi saiya an anghel: ‘Zakarias, dai ka matakot, an saimong pamibi dinangog. An saimong agom na si Elizabeth matao saimo nin sarong aking lalaki asin ngangaranan mo siyang Juan.’”

            An ngaran na “Juan” igwa nin paliwanag na an boot sabihon “Si Yahweh matinao”

Bersikulo 14 – ‘Siya magigiin mong kaogmahan asin dakul an maorogma sa saiyang pagkamundag.’

            An bersikulong ini igwa nin kapareho sa Lk. 1:10,58 asin 10:17,21 dapit sa kaogmahan na iyo an mayor na tanog sa mga libro ni Lukas.

Bersikulo 15 – ‘huli ta magigin dakula siya sa paghiling nin Kagurangnan, dai siya mainom nin arak, o maisog na inumon; maski sa laog pa sana kan tulak nin saiyang ina mapapano siya kan Espiritu Santo.’

            An bersikulong ini, lalo na an dapit sa lehe nin mga nazirita, igwa nin kapareho sa minasunod:

1.      Bil. 6:2-3 – An mga panuga kan nazirita;

2.      Jr. 1: 5 – Konsagrado magpoon sa tulak;

3.      Mt. 11:18 – Si Juan Baustita dai nagkakan asin nag-inom nin arak, pero nagsarabi kamo ‘may demonyo siya’.

4.      Ga. 1:15 – “Nasa tulak pa kan sakong ina inapod na niya ako.”

Dapit sa nazirita, nagparing AT teksto an ginikakan kan tataramon na mayong maisog o arak an iinumon nin sarong nazirita sa Bil. 6:1+. Idagdag pa an pagbawal sa pagputol nin buhok kan sarong nazirita.

Padagos an mg abersiuko 16 asin 17, bilang parte kan enot na diskurso kan anghel ki Zakarias,  na nagsasabi: ‘Asin pababalikon niya an dakul na mga kaakian ni Israel sa Kagurangnan na saindang Dios. May espiritu asin kapangyarihan ni Elias, maenot siya tanganing birikon an mg apuso kan mga ama para sa saindang mga aki asin an mga sutil pasiring sa kadonongan kan mga matanos, na mag-aandam para sa Kagurangnan nin sarong banwaan na maninigo para saiya.’’’

An duwang bersikulong ini, particular an 17, igwa nin kapareho sa minasunod:

1.      Lk. 1:76 – Asin ika, sadit na omboy, aapudon kan Profeta kan Orog Kahalangkaw, huli ta maenot ka sa Kagurangnan tanganing andamon an dalan para saiya.

2.      Mt. 17:10-13+ - “Asin hinapot siya kan mga disipulos,’Ano ta kun siring sinasabi kan mga eskriba na dapat maenot munang dumatong si Elias?’ Nagsimbag siya, ‘Totoo, si Elias madatong tanganing hilngon giraray na an lambang bagay nasa tama siring sa dapat; alagad, sinasabi ko saindo na si Elias duminatong na alagad dai nindo siya namidbid kundi minaltratar nindo siya; asin an Aki nin Tawo masapo man nin siring sa mga kamot ninda.’ Nasabotan kan mga disipulo na an sinasabi niya iyo si Juan Bautista.”

3.      Ml. 3:23-24 – “Maaaraman nindo na susuguon ko saindo si profeta Elias antes mag-abot an sakong aldaw, an dakula asin makangirhat na aldaw. Bibirikon niya an mga puso kan mga ama sa saindang mga kaakian asin an mga puso kan mga kaakian sa saidnang mga ama, tibaad magdatong ako asin kulgan ko an kadagaan nin sarong sumpa.’

4.      Si. 48:10-11 – (Si Elias) “na sinasabi sa mga profesia nin pagkagaba tanganing ulangon an anggot nin Dios antes umabot an kabangitan, tanganing birikon an mga puso kan mga ama sa saindang kaakian, asin tanganing pabalikon giraray an mga tribu ni Jacob. Paladan idtong nakahiling saimo asin idtong mga nangangaturog sa pagkamoot.”

An paliwanag dapit ki Elias na yaon sa bersikulo 17 kan ebanghelio nagsasabi na, “An Ml. 3:23 iyo an nagtao nin paglaom na si Elias mabalik giraray antes an panahon kan Mesias asin nagtaong dalan para diyan. Sa Mt. 17:10-13, pinareho si Juan Bautista ki “Elias na maabot”.

            Sa bersikulo 18 yaon nakarehistro an reaksyon ni Zakarias:  “Paano ako makaseguro kaini? Gurang na ako asin lampas na sa taon nin pagbados an sakuyang agom.”

            Igwa nin paliwanag an bersikulong ini, na an sabi: ‘Naghagad si Zakarias nin sarong tanda (Hilnga Gn. 15:8; Huk. 6:17; Is. 7:11; 38:7); maski siring nagpadagos an saiyang pagduda.”

            May kapareho an bersikulo 18 sa Gn. 15:8 na nagsasabi: “Nagsimbag si Abram, ‘Kagurangnan kong Yahweh, paano ko maaaraman na mamanahon ko ini?”

            An simbag kan naghel sa hapot ni Zakarias yaon sa mga bersikulo 19 asin 20, na iyo an ika-duwang diskurso kan anghel: “Nagsimbag an anghel, ‘Ako si Gabriel na nakatindog sa presensya nin Dios, asin sinugo ako tanganing magtaram saimo asin ipaabot ko an marhay na baretang ini. Pagdangog! Huli ta dai ka nagtubod kan sakong mga tataramon, na maootob pagabot kan tamang panahon, magigin pola ka asin dai ka makakapagtaram sagkod na ini mangyari.’’

            May kapareho an bersikulo 19 sa minasunod:

1.      Daniel 8:16  -“Nadangog ko an sarong tingog nin lalaki na nagkukurahaw sa ibabaw kan Ulai, ‘Gabriel, sabihi siya kan kahulugan kan bisyon!” asin Daniel 9:21-23 -“Mantang nagtataram, mantang nasa pamibi, kan si Gabriel, an linalang na enot na nahihiling ko sa sarong bisyon, luminayog paibaba sako sa oras kan pangbangging sakripisyo. Nagsabi siya sako, ‘Daniel, nahihiling mo ako; nagbaba ako tanganing tukdoan ka kun paano makasabot. Kan magpoon kang makimaherak, sarong tataramon an luminuwas, asin napadigdi ako tanganing sabihan ka kun ano iyan.Saro kang pinalaen na lalaking pinili. Sabuton mo an kahulugan kan tataramon, intiyendihon mo an bisyon.”

2.      Tb. 12:15 – “Ako si Raphael, saro sa pitong mga anghel na pirmeng handing magtindog sa presensya kan kamurawayan nin Kagurangnan.”

3.      Mk. 1:1+ - An kapinunan kan Marhay na Bareta dapit ki Jesukristo, an Aki nin Dios.

            An bersikulo 20 igwa nin kapareho sa Mt. 8:10 na nagsasabi, “Kan madangog ini ni Jesus napangalas siya asin nagsabi duman sa mga nagsusurunod saiya, ‘Totoong sinasabi ko saindo, dai pa ako nakanumpong sa Israel nin pagtubod na arog kaini.’”

            An mga huring bersikulo 21 sagkod 25 iyo an minabilog nin sarong konklusyon sa estorya: “Mientras, an mga tawo naghahalat ki Zakarias asin nagngalas kun tano ta haluyon siya sa laog kan santwaryo. Kan magluwas siya, dai na siya nakakapagtaram sainda. Nasabotan ninda na nakakita siya nin sarong bisyon sa laog kan santwaryo. Alagad nakakapag-senyas sana siya asin nagin pola. Kan matapos na an oras kan saiyang paglingkod nagpuli na siya. Pagkalihis nin panahon, an saiyang agom na si Elizabeth nangidam, asin nagtago sa laog nin limang bulan. Nagsabi siya, ‘An Kagurangnan iyo an naggibo kaini sako, gusto niyang haleon ngonian an kasusupgan na sinapo ko sa mga tawo.’”

            An huring bersikulo igwa nin paliwanag dapit sa pagigin baog nin sarong babae. An pagigin baog kinokonsiderar bilang sarong kasusupgan (Gn. 30:23; 1 Sam. 1:5-8) o sarong kastigo (2 Sam. 6:23; Ho. 9:11).

            An koneksyon kan estorya dapit sa pagkamundag ni Juan Bautista sa pag-ako ni Jesukristo kan saiyang pagka-Mesias yaon sa isinaysay digdi sa ebanghelio ngonian na an pagkatawo ni Juan Bautista iyo na siya padi, nazirita, profeta, asin an Elias na nabuhay-liwat. An gabos na paguugaling ini ni Juan Bautista iyo an naggibo saiya bilang Pading Mesias sa paghiling kan mga tawo. An koneksyon  kaini sa unikong pagkamesias ni Jesukristo, iyo na an paka-Pading Mesias ni Juan Bautista inasumir na ni Jesukristo, bilang Hadeng Mesias, kan si Juan Bautista ipagadan asin mawara sa kinaban. An iba pang paliwanag kan bagay na ini natukar na nyato sa diskusyon dapit na pinakaenot na Koneskyon Mesianiko.

            Naoodma didiskutiron nyato an ikaduwang parte kan koneksyon ni Birhen Maria sa pagka-Mesias ni Jesukristo, an satong ika-limang Koneksyon Mesianiko.

 Homiliya para sa Disyembre 21, 2011

KONEKSYON SA PINSAN NA SI ELIZABETH

            An ebanghelio ngonian ginuno ki Lk. 1:39-45, nagsasaysay dapit sa pagbisita ni Maria sa saiyang pinsan na si Elizabeth. An ebangheliong ini iyo an minatao sato kan satong ika-anom na koneksyon sa Mesias, siring nanggad kaidtong nagkaerenot na mga koneksyon mesianiko na satong dinidiskutir magpoon pa kan Disyembre 16, 2011. Siring sa sinabi nyato, an gabos na mga koneksyon sa mga personahe biblikal na ini kaipuhan tanganing patindugon nyato an  koneksyon sa mga isip kan mga tawo sa pag-ako ni Jesukristo kan saiyang pagka-Mesias sa antigong Israel.

            An ebanghelio ngonian, dapit sa pagbisita ni Maria sa saiyang pinsan na si Elizabeth, an ina ni Juan Bautista, nangyari sa sarong banwa nin Ain Karim, sarong banwa na makukua 5 milya sa sulnupan kan Jerusalem.

            An estorya minapoon sa mga bersikulo 39 asin 40 na nagsasabi: “Sa panahon na idto nagluwas si Maria asin dali-daling nagduman sa sarong banwa sa mabulod na lugar kan Judah. Nagduman siya sa harong ni Zakarias asin nagtaong-galang ki Elizabeth.”

            Mayong kaparehong sitas para sa bersikulong ini an makukua sa banal na kasuratan, apwera kan paliwanag dapit sa ngaran kan banwa.

            Nagpadagos sa bersikulo 41 na nagsasabi: ”Pagkadangog ni Elizabeth kan mga pataratara ni Maria, an aki sa saiyang tulak luminukso asin si Elizabeth napano kan Espiritu Santo.”

An bersikulong ini igwa nin kapareho sa minasunod na mga sitas:

1.      Lk. 1:15 – Maski sa laog kan tulak nin saiyang ina, mapapano siya kan Espiritu Santo.

2.      Jr. 1:5 – Antes na pinorma taka sa tulak midbid taka na, antes na ika ipangaki pinabanal taka na. Pinili taking magin profeta sa mga nasyon.

3.      Is. 49:5 – Inapod ako ni Yahweh antes ako mamundag, sa tulak kan sakuyang ina sinambit na niya an sakong ngaran.

4.      Sal. 2:7 – Ipapahayag ko an dekreto ni Yahweh: sinabihan niya ako, ‘Ika an sakong aki, ngonian nagin mo akong ama.’

5.      Mt. 11:18 – Si Juan dai nagkakan asin nag-inom nin arak, alagad kamo nagsabi ‘Igwa siya nin demonyo’.

6.      Jn. 10:36 – Alagad sinasabihan nindo an saro na pinabanal kan Ama asin sinugo sa kinaban, ‘Ika nagbabasang-basang’ huli ta siya nagsabi, ‘Ako an Aki nin Dios’.

7.      Ga. 1:15 – Dangan an Dios, na nagpili sako mantang nasa tulak pa sana ako kan sakuyang ina, nagapod huli kan saiyang grasya asin nagpili na ipahayag sa sako an saiyang Aki…”

8.      Rm. 8:29 – Sinda iyo idtong espesyal na pinili niya kaidto pa asin tinuyong magin totoong imahen kan saiyang Aki tanganing an saiyang Aki iyo an magin pinakamatua sa dakul na mga tugang na lalaki.

An nangyari an namatean ni Elizabeth mantang napapano siya kan Espiritu Santo iyo na inenterpretar sosog sa walong mga sitas na idto na nakakapareho sa bersikulo 41 kan Lk. 1. Alagad an minasurunod na mga bersikulo, 42 sagkod 44, minalinaw kan pangyayaring ini kan ini magsabi: “Nagkurahaw siya asin nagsabi: ‘Sa gabos na kababaihan, ika an pinakapaladan, asin paladan an bunga kan saimong tulak. Tano ta honrahon ako nin pagbisita kan ina kan sakong Kagurangnan? Huli ta kan momentong an saimong patara-tara maabot sa sakong talinga, luminukso an omboy sa sakong tulka sa kaogmahan.’”

            Kun siring, an pagpano kan Espiritu Santo dapat  interpretaron bilang pakamate nin entusiasmo sa parte ni Elizabeth kan bisitahon siya kan saiyang pinsan na si Maria. Maski an pakamate ni Elizabeth na an omboy sa saiyang tulak ‘luminukso sa kaogmahan’, huli sa tanog kan pataratara ni Maria, mayo man na gayong importanteng relihiyosong kahulugan.

            Sa katunayan, an duwang magkaparehong sitas para sa bersikulo 24 mas minadukot nin relihiyosong kahulugan sa tataramon ni Elizabeth dapit sa saiyang pinsan na si Maria kan mahiling niya siya kisa sa pagpano kan Espirtu Santo saiya:

1.      Huk. 5:24 – Paladan si Jael (an agom ni Heber an Kenanita) sa gabos na kababaihan, bendisyonan siya logod sa gabos na babaeng nageerok sa mga tolda.

2.      Jdt. 13:18 – Ilinagkaw ni Judith an saiyang tingog asin nagsabi, ‘Pag-omawon an Dios! Pag-omaw siya! Pag-omawon an Dios na dai niya isinubog an saiyang pagkaherak hale sa Harong ni Israel, kundi rinunot niya an satong mga kaiwal ngonian na banggi sa paagi kan sakong mga kamot!’

An ultimong bersikulo 45 kan ebangheliong ini nagsasabi: “Opo, paladan siya na nagtutubod na an pangako saiya nin Kagurangnan maootob.”

            An kaparehong sitas kan bersikulong ini yaon makukua sa Jn. 2:29 na nagsasabi: “Nagsabi si Jesus saiya, ‘Nagtubod ka nin huli ta nakakakita ka na? Paladan idtong dai nakakakita alagad nagtutubod.’”

            Sa paagi kan mga bersikulong ini sa ebnaghelio, patin an mga kaparehong sitas na yaon makukua sa Biblia, sarong nangungurog na koneksyon na pwede nyatong gibuhon, apwera kan  ibang mga kahulugan kan mga tataramon na itinataram kan mga kagsurat kan bibliya, iyo an tataramon na ‘pinsan’.

            Si Elizabeth, na agom kan pading si Zakariah na mga magurang ni Juan Bautista, sinasabi digdi bilang sarong pinsan ni Birhen Maria.

            Sa Bibliya, makukua nyato an diskusyon dapit sa tataramon na ini (pinsan). Sa diskusyon dapit sa totoong mga kadugo ni Jesukristo sa Lk. 8:19-21, na may kapareho sa Mt. 12:46 asin Mk. 3:31-35, an tataramon na ‘mga tugang na lalaki’ sa Mt. 12:46 igwa nin paliwanag sa Jerusalem Bible na nagsasabi: “Bakong mga aki ni Maria kundi mga haraning kadugo, seguro mga pinsan, na sa Hebreo asin Aramaika parehong sinasabi na “mga tugang na lalaki” (Hilnga Gn. 13:8, 14:16,29; Lv. 10:4; 1 Kron. 23:22m)’.

            Alagad sa ebanghelio kasuodma na ginuno sa Lk. 1:26-38 (Parte II), an ebanghelistang si Lukas minaapod ki Elizabeth bilang pinsan ni Maria (Lk. 1:36), “pinsan” o “tugang na babae” kun aakuon nyato an paliwanag na yaon sa itaas dapit sa Mt. 12:46. Kun si Elizabeth sarong kapagarakian ni Aaron, na padi (Lk. 1:5), asin kun si Maria iyo an kadugo, o pinsan, ni Elizabeth, kun siring si Maria saro man na kapagarakian ni Aaron na padi.

            Huli sa koneksyon na ini ki Maria asin sa saiyang pinsan na si Elizabeth iyo an minagibo ki Jesukristo bilang saro man na Pading Mesias, siring sa enot na ipinapa-ako ki Juan Bautista.

 An koneksyon man na ini minapapusog kan satong enot na sinabi na si Juan Bautista asin Jesukristo parehong lehitimong miyembro  kan sarong komunidad nin mga Essenes huli ta an relihiyosong komunidad kan mga Essenes pinatindog asin binibilog kan mga kapadean huli ta an mga orihinal na pundador kan mga Essenses iyo an mga Makabeo, an mga kapadean na minaapod sa saindang mga sadiri bilang ‘ mga Hasideano’, na nagbangon laban sa mga dayuhan na kagsakop kan Dagang Banal bilang pagdepensa sa Templo sa Jerusalem.

Konklusyon:

            Bilang pagtapus, an ebanghelio dapit sa pagbisita ni Birhen Maria sa saiyang pinsan na Elizabeth nakapapusog kan koneksyon kan Mesias sa saiyang mga kapungalan, asin dagdag na nakapatindog kan saiyang pagka-Pading Mesias na pareho sa pagka-Pading Mesias ni Juan Bautista.

            Nuodma, didiskutiron nyato an koneksyon mesianiko sa sarong  awit nin Kaogmahan ni Birhen Maria, na iyo an ‘Magnificat’, bilang satong ika-pitong Koneksyion Mesianiko.

 Homiliya para sa Disyembre 22, 2011

KONEKSYON SA SARONG AWIT NIN KAOGMAHAN (MAGNIFICAT)

            Kasuodma didnikutir nyato an koneksyon kan Mesias sa saiyan pinsan na si Elizabeth, sa paagi kan ebangheliong hale ki Lk. 1:39-45.

            An ebanghelio ngonian, hale ki Lk. 1:46-56, nagpapahayag kan kasimbagan ni Maria sa mga tataramon nin pagsabat ni Elizabeth kan mahiling niya si Maria asin nagpatara-tara saiya. Ini an satong ikapitong na Koneksyon Mesianiko.

            An awit nin kaogmahan na ini, an Magnificat ni Maria, nakakapareho sa Awit ni Hanna na makukua sa Enot na Libro ni Samuel 2:1-10. Tanganing mas mahiling nyato an kumparasyon kan duwa, pagtaidon ta an duwang awit na ini asin ikumparar nyato sinda sa saindang mga porma.

MAGNIFICAT (Lk. 1:46-56)		AWIT NI HANNA (1 Sam. 2:1-10)
Bersikulo	TESKTO	Bersikulo	TEKSTO
46-47	An sakong kalag nagpapahayag kan kadakulaan nin Kagurangnan asin an sakong espiritu nagrorokyaw sa Dios na sakong Paratubos.	1	An sakong puso mianrokyaw ki Yahweh, an sakong sungoy iniitaas sa sakong Dios, an sakong nguso minaolog-olog kan sakong mga kaiwal, huli ta naoogma ako sa saiyang nagliligtas na kapangyarihan.
48	Huli ta hiniling nya an saiyang mapakumbabang surugoon. Opo, magpoon sa aldaw na ini an gabos na henerasyon aapudon akong paladan.	2	Mayong ibang banal siring ki Yahweh (tunay na mayong iba kundi ika sana) mayong gapo na arog kan satong Dios.
49	Huli ta an Orog na Makakamhan guminibo sako nin darakulang mga bagay. Banal an saiyang ngaran.	3-4	Dai magtaram  asin masabi nin  maabhaw na mga tataramon, mayong kapaabaw-abawan an magluwas hale sa saimong nguso. Huli ta si Yahweh gabos may pagka-aram asin yaon saiya an pagtimbang nin mga naginibuhan. Inutas an busog kan mga mapangyari alagad pinakusog niya an mga maluya.
50-51	An saiyang pagkaherak nakakaabot sa gabos na panahon para duman sa mga natatakot saiya. Ipinahiling niya an kapangyarihan sa saiyang mga kamot, rinunot niya an mga mapa-abaw-abaw an puso.	5	An mga basog nagpapatandan kan saidir ninda para sa tinapay alagad an mga nagugutom dai kaipuhan na magpagal; an baog na babae mangangaki nin pitong beses alagad an ina nin dakul na aki mararadas.
52	Pinababa niya na mga prinsipe sa saindang mg atrono asin initaas an mga mapakumbaba.	7-8	Si Yahweh iyo an minagibo nin mga pobre asin mayaman, minapababa siya asin minapalangkaw man. Binabangon niya na mga pobre sa alpog, bibibikyaw niya an mga nangangaipo hale sa daga tanganing tawan siya kan lugar kaiba an mg aprinsipe asin tawan sinda nin sarong tukawan nin honor.
53	Binasog niya nin mga marhay na bagay an mga nagugutom, an mga mayaman sinubol niya sa kadaihan.	9	Binabantayan niya an mga lakad kan maimbod alagad winawara niya an mararaot sa kadikloman (huli ta bakong sa kusog minagana an tawo).
54-55	Tinabanagn niya an Israel na siayng surugoon, romdom an saiyang pagkaherak sosog sa mga panuga na saiyang ginibo sa satong mga kapungalan – ki Abaraham asin sa saiyang mga kapagarakian sagkod pa man.	10	Alagad narunopt an mga kaiwal ni Yahweh, minahurog-hurog an Orog Kahalangkaw sa mga kalangitan. Hinuhukoman ni Yahweh an katapusan kan daga, tinatawan niya nin kapangyarihan an saiyang mga hade, ilinalangkaw niya an sungoy kan saiyang Linahidad.
56	Nagestar si Maria ki Elizabeth nin maabot sa tolong bulan dangan nagpuli na siya sa saiyang sadiring harong.	11	Asin huminale siya pasiring sa Ramah, alagad nawalat an aking lalaki tanganing maglingkod ki Yahweh sa atubang ni Eling padi.

            Pagkatapus na gibuhon nyato an pagkakapareho sa porma kan duwnag awit na ini, hilngon nyato an mga kaparehong teksto kan Magnificat.

            Sa kabilogan, an Magnificate ipinapareho sa Is. 29:19 na nagsasabi: “Alagad man pang maorogma an mga mapakumbaba ki Yahweh, asin an pinakadukha marokyaw sa Sarong Banal nin Israel, huli ta an mga parapasakit mapapara, asin an mga paraolog-olog mapipinaw asin an gabos raraoton na makahiling sa paggibo nin karatan. “

            Sa sumaryo, an teksto sa Isaias asin an Magnificat nagsasabi na an mapakumbaba, an mga dukha, maorogma asin marokyaw ki Yahweh, asin an mga parapasakit, an mg aparaolog-olog asin idtong nakakiling  sa paggibo nin karatan raraoton.

            Hilngon ta sa detalye an mga partikular na bersikulo kan Magnificat, kun an saindang mga kaparehong teksto nagsasabi man nin parehong bagay arog kan sadit na sumaryong ini.

            An bersikulo 46 asin 47 igwa nin kaparehong mga sitas:

Is. 61:10 – Minarokyaw ako sa kaogmahan ki Yahweh, an sakong kalag nagrorokyaw sa sakong Dios, huli ta binadoan mo ako kan gubing nin kaligtasan, pinatos nya ako kan alikboy nin kalinigan.

1 Sam. 2:1 – An puso ko minarokyaw ki Yahweh, an sungoy ko initaas sa sakong Dios, pinagngisihan kan nguso ko an sakong mga kaiwal, huli ta nagoogma ako sa saimong nakakaligtas na kapangyarihan.

1 Sam. 1:11 – Yahweh Sabaoth, kun rereparuhon mo an kapurisawan kan saimong surugoon, asin roromdomon mo ako asin dai mo lilingawan an saimong surugoon asin tatawan mo ako nin aking lalaki, itatao ko siya ki Yahweh sa bilog niyang pagkabuhay asin mayong labaha an madotdot kan saiyang payo.

Sal. 132: 16 – Gubingan an saiyang kapadean nin kaligtasan asin an saiyang mga deboto makurahaw sa kaogmahan.

Ba. 5:2 – Ipatos an alikboy nin kalinigan ni Dios sa palibot mo, ibugtak an korona nin kamurawayan kan Daing Tapos sa saimong payo.

            An bersikulo 48 nagtutukdo sa mga kaparehong sitas sa kinasunod na lugar:

Lk. 11:27 – Ngonian mantang siya nagtataram, sarong babae sa katawohan an nagitaas kan saiyang boses asin nagsabi: ‘Paladan an tulak na nagdara saimo, asin an daghan na nagpasusuo saimo.

Gn. 30:13 – Dangan nagsabi si Leah, ‘Anong kaogmahan! Aapudon akong paladan kan mga kababaehan! Kaya nginaranan siyang Asher.

Sal. 126:3 – Anong mga ngangalasan an ginibo niya sato, asin gurano kita kaogma!

            Para sa mga bersikulo 49 asin 50, an kaparehong bersikulo iyo an minasunod:

Sal. 111:9 – Tolos minadatong siya sa pagsurog kan saiyang banwaan, ipinaotob an saiyang tipan makasaro sanang beses; banal nanggad an saiyang ngaran, na minahagad kan satong takot.

            An mga kaparehong sitas para sa bersikulo 51-52 iyo an minasunod:

Sal. 89:10 – Binanga mo si Rahab na garo bangkay asin rinunot mo an saiyang mga kaiwal kan saimong makusog na takyag.

Sal. 138:6 – Hale sa pinakaitaas, nahihiling ni Yahweh an mga mapakumbaba, sa harayo tinatandaan niya an mga arogante.

Is. 57:15 – Huli ta nagtataram an Orog Kahalangkaw na an ngaran yaon sa daing katapusan, na an ngaran banal: ‘Nageerok ako sa halangkaw asin banal na lugar, alagad yaon man ako kaiba kan mga nagsosolsol asin pinakumbabang espiritu tanganing tawan nin bagong buhay an mga pinababang espiritu tanganing buhayon an mga pusong nagsosolsol.

Si. 33:12 – na nagsumpa asin nagpababa sa paagi nin pagpaibaba sainda sa saindang mga puwesto.

Si. 10:14-15 – Ginaba nin Kagurangnan an mga trono kan mga namamayo, asin sa saindang lugar pinatukaw an mapakumbaba. Ginabot nin Kagurangnan sa gamut an mga mapa-abaw-abaw asin itinanom sa saidnag lugar an mga mapakumbaba.

Si. 11:15 – Pinatukaw sa daga an mga hade.

Ezk. 17:24 – Asin an lambing kahoy sa oma nakakaaram na ako, si Yahweh, an saro na minapalod nin mga halangkaw na kahoy asin minapatubo kan mga harababa, na minapaalng sa mga berdeng kahoy asin minapaberde sa mga alang.

Igwa nin kaparehong sitas an bersikulo 52 sa mgaminasunod na lugar:

Job. 5:11 – Kun an saiyang kabotan iyo an pagsapod kan mga mapakumbaba o iitaas an mga pinasakitan sa kahalangkawan nin kaogmahan, ginagaba niya an mga plano kan mg amdunong, asin pinapara an saindang mga intriga.

Sal. 75:7-8 – Pinahababa an saro, an iba iniitaas.

Job. 12:19 – Hinahalean niya nin sapin an mga kapadean asin pina[abagsak an kapngyarihan na pinatindog kan saro.

            Igwang pagkakaparehong sitas an bersikulo 53 sa minasunod:

Sal. 107:9 – Binasog an mga nagugutom, pinakakan nin mg amarhay na bagay an mga nagugutom.

Sal. 98:3 – Naromdoman an saiyang pagkamoot asin kaimbodan sa harong ni Israel.

Gn. 12:3 – Mamaldisyonon ko idtong nagmamaltratar saimo, an gabos na tribu sa daga mabendisyon kan sadiri huli saimo.

Is. 41:8-9 – Ika Israel sakong surugoon, si Jacob na kapagarakian pinili ko na magin amigo.

Ga. 13:15 – An gabos na daga na mahihiling iatato ko saimo asin sa saimong kjapangarakian sagkod pa man.

Gn. 22:18 – Mabendisyon kan saindang sadiri an gabos na nasyon sa daga sa paagi kan saimong kapagarakian bilang premyo kan saimong pagsunod.

Gibo 3:25 – Kamo an tagapagmana kan mga profeta, tagapagmana sa tipan na ginibo nin Dios sa saimong mga kapungalan kan sinabihan niya si Abraham: sa saimong kapagarakian an gabos na pamilya sa daga bebendisyonan.

            An naglalataw sa awit nin kaogmahan na ini iyo an koneksyon sa sarong sitwasyon nin krisis kun saen an mga magkakadugo nagigin marigmat sa peligro nin buhay asin pagkaraot, alagad bukas sa mga oportunidad nin pagkaurugos asin paghiras.

            Malinaw sa pagbisita ni Maria sa saiyang pinsan na si Elizabeth (siring sa isinasaysay sa ebanghelio kasuodma) tanganing makisumaro sa saiyang kasakitan sa oras na kaipuhan ni Elizabeth an sarong babae sa kataid niya kan siya mangaki, kundi tanganing maghiras man kan saiyang kaogmahan sa pag-ako kan sarong bagong myembro kan pamilya pagkatapus na ipangaki siya.

            Huli sa koneksyon na ini na naeksperyensiyahan na sitwasyon nin krisis iyo an pag-ako kan pusog na pagtubod kan mga babaeng paryente kan Mesias na nagpamidbid sainda kan prsensya nin arong peligro alagad nagpalukso sainda tanbganing kuahon an oportunidad na nagbutwa.

            An ebanghelio nuodma matao sato kan ikawalong koneksyon Mesianiko, an koneksyon sa pading si Zakarias, agom ni Elizabeth asin ama ni Juan Bautista.

Homiliya sa Disyembre 23, 2011

KONEKSYON SA PADING SI ZAKARIAS

                Kasuodma, diniskutir nyato an koneksyon mesianiko sa awit nin kaogmahan ni Maria, an Magnificat. Sa koneksyon na iyan, nahiling nyato an koneksyon sa mesianikong tradisyon nin pagtubod kan mahiling ninda an mga oportunidad para sa pagkaurugos asin paghiras sa kaogmahan dawa igwang nag-aantabay na peligro na itinao kan sitwasyon nin krisis sa mga kadugo asin pagtaraid kan mag-agom na Zakarias asin Elizabeth.

            An ebanghelio ngonian na ginuno sa Lk. 1:57-66 minapadagos kaidtong tema kan pagdalaw kan mga pagtaraid asin kadugo ni Elizabeth sa saindang harong kan madangog ninda si Elizabeth nangaki na nin sarong omboy na lalaki (Lk. 1:57-58). Isinasabi man kan ebanghelista na an mga pagtaraid nindang ini “napano nin pagngalas asin ibinareta sa enterong Judea an bilog na pangyayari (kan pagkamundag asin sirkunsisyon ni Juan Bautista). An gabos na nakadangog kaini rinimpos iyan sa saindang mga puso: ‘Ano daw an kapaladan kana king ini?, nagharapot sinda. Asin totoo man nanggad na an kamot nin Kagurangnan yaon saiya.’ (Lk. 1:65-66).

            Ngonian, bilang dagdag sa koneksyon na ini, adalan nyato an Mesianikong Koneksyon sa pinakangaran kan pading Zakarias, agom ni Elizabeth asin ama ni Juan Bautista. Ini an satong ika-walong Mesianikong Koneksyon.

            An Zakarias na ini bako man sana an solong sinasambit sa Banal na Kasuratan. Sa katotoohan, igwa pa nin tolo: an enot, si Zakarias na aki ni Jeberechia na sinasambit ni Is. 8:2m (an kapareho kaini iyo si Zakarias ni Berechia sa Zep. 1:1 asin Zakarias, aki ni Barachia sa Mt. 23:35); an ikaduwa iyo si Zakarias, aki ni Jehoiada, na sinasambit sa 2 Kron. 24:20-22; asin an ikatolo, iyo si Zakarias na aki ni Iddo (an Iddo asin Jehoiada seguro magkaparehong ngaran, kun siring suwa sanang Zakarias an kokonsideraron nyato) sa Zak. 1:1, Ezra 5:1, 6:14, Ne. 12:16).

            An komun sa duwa o tolong magkaparehong mga ngaran na ini ni Zakarias iyo an siya saro sa mga profeta sa Judah, kaiba ni Haggai (Ezr. 5:1) asin kabala sa pamilya nin kapadean (Ne. 12:16) o si Haggai, na profeta, puwedeng kaibahan ni Zakarias na padi, siring sa pinapakahulugan sa Ez. 6:14.

            Kun ano man an tunay na pagkatawo kan Zakarias na sinasambit sa Lumang Tipan sinambit ni Jesukristo sa Bagong Tipan an ngaran kan sarong Zakarias ni Barachia, bilang saro sa mga banal na sugo nin Dios sa mga Judio, na ‘ginadan sa tanga kan santuwaryo asin kan altar” (Mt. 23:35).

            An o an koneksyon kan ibang Zakarias na ini na sinasambit sa Banal na Kasuratan sa ngran kana ma ni Juan Bautista na si Zakarias, na iyo an tema kan presenting ebanghelio.

            Seguro an koneksyon puwedeng makua sa kahulugan mismo kan ngaran na Zakarias na iyo an “Naromdoman nin Dios’ (Lk. 1:72).

            An kahulugan kan ngaran na Zakarias parehong makukua sa Luma asin Bagong Tipan na kasuratan.

            Sa estorya dapit sa paggadan ki Zakarias, aki kan padding si Jehoiada, sa 2 Kron. 24:20-22, an kahulugan kan ngaran na Zakarias bilang ‘nromdoman nin Dios’ iyo an sinasalungat kan karakter ni Hadeng JOash kan Judah na iyo an namayo kan paggadan ki Zakarias sa korte kan Templo, kan an tekstong ini sa 2 Kron. 24:22 nagsasabi na: ‘nalingawan ni Hadeng Joash an karahayan ni Jehoiada, ama ni Zakarias, na ipinahiling saiya, ginadan an aki ni Jehoiada na nagkukurahaw mantang siya ginagadan, ‘Si Yahweh nakakahiling asin siya an mabalos!’”

            Iyo ini an parehong insidente na kinua asin sinasambit ni Jesukristo sa Mt. 23:35 kan malanit na nagtaram siya kan saiyang pitong akusasyon laban sa mga Judiong eskriba asin Pariseo.

            An ngaran na Zakarias, ama ni Juan Bautista, iyo an yaon sa Lk. 1:72 na nagsasabi: “Kaya ipinahiling niya an pagkaherak sa satong mga kapungalan, kun siring naromdoman niya an saiyang banal na tipan.”

            Totoo man nanggad na giniromdom nin Dios an saiyang banal na Tipan ki Israel, kan pinili niya an ibang Zakarias sa persona kan ama ni Juan Bautista, kan boot niyang ootobon ngonian an pagbalos na sinabi ni Zakarias, aki ni Jehoiada, na itinaram niya kan siya ginagadan sa korte kan Templo. An pagbalos na ini gigibuhon ni Juan Baustista, aki ni Zakarias, kan nagluwas siya laban sa mga lider politikal asin relihiyoso kan panahon niya, bako tanganing raoton sinda poltikalmente o espirituwalmente, kundi tanganing ipahayag sainda an pagpatawad nin kasalan sa paagi kan srong bautismo nin pagsolsol (Gibo 13:24; 19:3-4).

            An bautismo nin pagsolsol iyo an paagi ni Juan Bautista tanganing otobon an saiyang trabaho sa planong mesianiko, na ikapamidbid si Jesukristo, an ‘saro na masunod sako asin dai ako maninigong maghubad kan saiyang sandalya” (Mt. 3:11; Gibo 13:25, 19:4).

            An satong presenting Zakarias, ama ni Juan Bautista, iyo an nagtao sato kan ikawalong Koneksyon Mesianiko sa paagi kan kahulugan kan saiyang ngaran na an boot sabihon “Naromdoman nin Dios” kan dai lamang niya naromdoman na tawan nin aking lalaki si Zakarias asin Elizabeth, siring ki Hannah (1 Sam. 2:1m), kundi an saiyang tipan nin pagtubos asin kaligtasan na ginibo niya kaidto sa mga anoy na profeta asin tanganing otobon ini sa saiyang aking si Jesukristo na an Mesias na Paratubos.

            Nuodma, disikutiron nyato an ika-siyam na Koneksyon Mesianiko, na iyo an koneksyon sa sarong awit nin pag-omaw, an Benedictus.

Homiliya sa Disyembre 24, 2011

KONEKSYON SA SARONG AWIT NIN PAGOMAW ASIN PASASALAMAT

            An awit nin pagomaw asin pasasalamat yaon makukua sa Benedictus ni Zakarias, siring sa makukua sa Lk. 1:67-79, sa ebanghelo ngonian, na iyo an satong ika-siyam na Koneksyon Mesianiko.

            An awit nin pag-omaw asin pasasalamat na ini, an Benedictus, igwa nin sentral na tema kan pagbisita nin Dios, na nangyari huli kan saiyang ‘pagromdom’ (an kahulugan kan ngaran na ‘Zakarias’), kan saiyang banal na tipan sa saiyang banwaan Israel, na iyo an tipan na ginibo niya sa saiyang anoy na mga profeta kan Israel, sa paagi kan pag-otob nin Dios kan minasunod na limang mga panuga na sinasambit sa awit:

1.      Na ililigtas niya an saiyang banwaan sa saidang mga kaiwal asin sa gabos na naoongis sainda, siring sa irinokyaw kan mga anoy na profeta, kaya, tanganing iligtas sinda sa nakakapaluyang pagkatakot sa kagadanan (bersikulo 71 asin 74);

2.      Na maglingkod saiya sa kabanalan asin kaimbodan sa saiyang presensya sa gabos niyang mga aldaw (bersikulo 75);

3.      Tanganing ipaaram an kaligtasan sa saiyang banwaan sa paagi nin pagpatawad kan mga kasalan (bersikulo 77);

4.      Na madara kan ilaw duman sa nabubuhay sa kadikloman asin anino nin kagadanan (bersikulo 79); asin

5.      Na giyahan an mga bitis pasiring sa dalan nin katoninongan (bersikulo 79).

Siring sa inihula kan padding si Zakarias, an limang gaweng ini nin kaligtasan mangyayari, sa pagbisita kan Dios sa paagi nin pagbangon nin sarong kapangyarihan nin pagligtas (bersikulo 69) sa pagsirang kan saldang o bitoon nin kaagahan (bersikulo 78; Hilnga Is. 9:1; 42:7; 60:19; Ml. 3:20; Jn. 8:12; 2 P. 1:19). Ini talaga an sarong profesia sa entering kabilogan kan termino, huli ta dai lamang si Zakarias minataram nin sarong awit nin pag-omaw asin pasasalamat (bersikulo 68-75) kundi nahihiling man an future (bersikulo 76-79) (para digdi, hilnga an paliwanag sa Lk. 1:67 kan Jerusalem Bible).

            Duwang beses nasasambit sa awit nin pag-omaw na ini an pagbisita kan Dios (bersikulo 68 asin 78). Sa katunayan sa dakul na lugar sa Banal na Kasuratan, dakul na beses nasasambit an pagbisita kan Dios (Ex. 3:16; 32:34; Is. 29:5c-6). Sa banal na kasuratan pinapareho man an pagbisita kan Dios sa aldaw ni Yahweh, na an kahulugan sarong aldaw nin katakotan, nin pagkastigo (Am. 3:3), o pagbalos, na iniibanhan nin mga tanda sa langit, arog kan linog (Am. 8:8; Is. 2:10; Jr. 4:24), eklipse kan saldang (Am. 8:9; Jr. 4:23) asin kadikloman (Am. 5:18). Aldaw man iyan nin pagkuwenta (1 P. 2:12).

            Siring sa ipinahayag kan awit ni Zakarias, an bisita kan Dios iyo an sarong aldaw nin pagligtas o pagsapod (Lk. 1:68), kun saen an nagsisirang na saldang nin Dios (an saldang nin katanosan; Hilnga Ml. 3:20; Is. 42:2+; 60:19); “mabisita sa banwaan” (Lk. 1:79) tanganing “magtao nin ilaw duman sa nabubuhay sa kadikloman asin anino nin kagdanan, asin tanganing giyahan an satong mga bitis pasiring sa dalan nin katoninongan” (Lk. 1:79).

            An ilaw na sinasabi sa profesiya ni Zakarias iyo an pagpaliwanag o iluminasyon na minatukdo sa bautismo siring sa makukua sa Bagong Tipan asin mga parasurat Patristika (Hilnga Heb. 10:32, 6:4; Ep. 5:14; Rm. 6:4+). Asin an bautismo didgi bako sanang minatukdo sa Kristyanong bautismo (Hilnga Gibo 1:54; Rm. 6:4+) kundi sa gabos na ginibong ritwal nin pagsamba, pagpaliwanag asin paglinig, kabala an bautismo ni Juan (Gibo 18:25; 19:1-5).

            Sa paagi kan sakramento nin bautismo, na kabilang an mga elementong sinasambit sa itaas, siring sa isinagibo mismo ni Juan Bautista asin Jesukristo, asin sunod kan enot na mga kristyanong iglesia, minaimbuwelto sa implementasyon asin pag-otob kan pagbisita nin Dios sa pagligtas sosog sa limang gawe nin kaligtasan na nakalista sa itaas na yaon sa profesia ni Zakarias.

            Kaya, an mesianikong katukdoan, minatao sato kan ika-anom na mesianikong koneksyon sa awit nin pag-omaw asin pasasalamat na yaon sa profesiya kan padding si Zakarias, ama ni Juan Baustista.

            Sa atyan na liturhiya sa matangang banggi, didiskutiron nyato an koneksyon sa pagkamundag kan Mesias, asin nuodma, sa pang-aldaw na liturhiya, para sa kapiyestahan kan Pagkamundag ni Jesukristong Kagurangnan, didiskutiron nyato an Mesianikong Koneksyon sa Logos antes magsalaman, an satong ikasampulo asin ika-onseng Koneksyon Mesianiko.

Homiliya sa Matangang Banggi kan Disyembre 24, 2011

KONEKSYON SA PAGKAMUNDAG NI JESUKRISTONG KAGURANGNAN

            An estorya dapit sa pagkamundag ni Jesukristong Kagurangnan, siring sa isinurat sa Lk. 2:1-14 na iyo an ebanghelio ngonian, iyo an satong ikasampulong Koneksyon Mesianiko.

            Maski an mga harani ki Jesukristo iyo sana an nakakaaram na naumdag siya sa Bethlehem (Jn. 7:42), alagad an pangyayari kan saiyang pagkamundag asin an lugar kan Bethlehem hinulaan na sa nagkapirang lugar sa kasuratan sa Lumang Tipan, siring sa minasunod:

1.      Micah 5:1-4 – Asin ika (Bethlehem) Ephrathah, an pinakasadit sa mga tribu ni Judah, hale saimo imumundag para sako an saro na mahade sa Israel; an saiyang ginikanan hale pa sa harayong panahon, sa mga anoy na aldaw. Kaya babayaan sinda ni Yahweh sagkod sa panahon na siya na an mangangaki mangaki na. Dangan an mga nagkatarada sa mga tugang niyang lalaki magbaralik sa mga aki ni Israel. Matindog siya asin papakakanon niya an saiyang karnero na may kapangyarihan ni Yahweh, na may kamahalan sa ngaran kan saiyang Dios. Mabubuhay sindnag matiwasay, huli ta magpoon dyan papahalakbangon niya an saiyang kapangyarihan sa mga poro kan daga. Magigin katoninongan siya mismo. Ililigtas nya kita sa Assyria kun sasakyadahon kaini an satong banwa, kun magtoninong sinda sa laog kan satong mga linderos.

            An paliwanag sa Mi. 5:1 kan Jerusalem Bible nagsasabi: “Ephrathah (kun saen malinaw na idinudukot ni Mikah an kahulugan na ‘mabinunga’, kinokonektar ini sa pagkamundag kan Mesias) nagtutukdo kan sarong orihinal na angkan na konektado ki Caleb, 1 Kron. 2:19,24,50; asin namuhay sa distrito kan Bethlehem; 1 Sam. 17:12; Rt. 1:2; an ngaran ginagamit para sa banwa mismo, Gn. 35:19; 48:7; Jos. 15:59; Rt. 4:11; kaya an deperensya sa teksto.

            Nasa isip ni Mikah an anoy na ginikanan kan dinastea ni David, 1 S. 17:12; Rt. 4:11,17,18-22. Sa (Bethlehem) Ephrathah minimidbid kan ebanghelista an indikasyon dapit sa lugar na minundagan kan Mesias.

            An paliwanag sa Mi. 5:2 sa parehong lugar nagsasabi na, ‘Nagtutukdo ini sa ina kan Mesias. Nasa isip seguro ni Micah an bantog na orakulo kan ‘alma’, Is. 7:14+, na isinaysay sa Israel 3o anyos antes.

2.      Is. 7:14-16 –  Kun siring, an Kagurangnan mismo iyo an matao saindo nin tanda. Iyo ini: sarong daraga mangingidam sa sarong omboy asin madali nang mangaki nin sarong aking lalaki na ngangaranan niyang Immanuel. Sa gatas asin tangguli makakan siya sagkod na makanood siyang magsikwal kan maraot asin magpili kan marhay. Huli ta an antes an aking ini makanood nin pagsikwal kan maraot asin magpili kan marhay, an daga kun saen an duwang hade an mapatakot saindo magigin mayong tawo!

An paliwanag para sa Is. 7:14 (h) nagsasabi: “An profesia kan Immanuel iyo an saro sa nangungurog na mga teksto kan Hadeng Mesias si Isaias. Dakul na mga interpreter minimidbid an inopresir na ‘tanda’ sa pagkamundag kan futurong hadeng si Hezekiah, aki ni Ahaz. Poon sa profesiya ni Nathan, an paglaom kan Israel namugtak sa pagdanay kan Dinastea ni David (2 Sam/ 7:1+). Alagad an solemnidad kan orakulo asin an simbolikong ngaran na itinao sa omboy nagpapahiling na nahihiling kan mg aprofeta an mas pa sa pagdanay kan dinastea sa pagkamundag na ini kan hade, na iyo an planadong interbensyon nin Dios, pasiring sa ultimong pagpatugdok kan kahadean Mesianiko na isinasabi sa 9:1-6 asin 11:1-9. Kun siring, an profesia kan Immanuel minalampas sa persona ni Hezekiah; nahihiling kan ebanghelista, Mt. 1:23, na sinasambit si Is. 8:23 – 9:1, hilnga Jn. 1:5, na sinundan kan entering kristyanong tradisyon, an natatagong profesiya kan pagkamundag ni Kristo . Pero, sa madalion na aplikasyon, an tanda duwang klase: minahula ini kan pagligtas kan capital asin magpadagos kan dinastea, kundi man an mga distroso na sasapuon kan Judah asin kan saiyang mga kaiwal.

An paliwanag sa Is. 7:14 (i) nagsasabi na, “Sa Griyegong bersyon mababasa ‘an birhen’, na mas malinaw kisa sa Hebreo na minagamit kan ‘almah’, na an kahulugan pwedeng sarong sadit na aking babae o hoben na bangong kasal na babae. Pero an LXX tekstong ini, iyo an sarong importanteng saksi sa sarong amay na Judiong interpretasyon, an inodoptar kan ebanghelista; an Mt. 1:23 minaako sa teksto bilang sarong profesia kan birhinal na pangidam ki Jesus.”

3.      Is. 9:5-6 – Huli ta igwa nin sarong omboy na imumundag sato, sarong aking lalaki itatao sato, asin an dominion ibinugtak sa saiyang abaga; asin iyo ini an ngaran na itatao saiya: makangangalas na Parahulit, makapangyarihan na Dios, daing kasagkoran na Ama, Prinsipe nin katoninongan. Mahiwas an saiyang dominion sa sarong katoninongan na mayong katapusan, para sa trono ni David asin para sa saiyang sa-hadeng kapangyarihan, na saiyang itinugdok asin pinapusog sa katanosan asin kalinigan. Magpoon kaidto asin dagkod pa man, an maimon na pagkamoot ni Yahweh Sabaoth iyo an magibo kaini.

An paliwanag para sa Is. 9:5 nagsasabi, “sarong profetikong propyong ngaran, Hilnga 1:26+. Yaon sa aking ini sa pinakahalangkaw na grado an mga kalidad kan gabos na darakulang tawo kan saiyang rasa: an kadonongan ni Solomon, an isog ni David, an mga birtud ni Moises asin mga patriarka, Hilnga 11:2. Inaaplikar kan kristyanong tradisyon asin kan liturhiya sa Krismas an mga titulong ini ki Kristo, ipinepresentar siya bilang totoong ‘Immanuel.”

4.      Is. 11:1-4 -  Sarong supang an masaringsing hale sa poon ni Jesse, sarong supang nagtubo sa saiyang mga gamut: yaon saiya nagpapahingalo an espiritu ni Yahweh, sarong espiritu nin kadonongan, asin pakasabot, sarong  espiritu nin kahatolan asin kapangyarihan, sarong espiritu nin pagkaaram asin pagkatakot ki Yahweh (an pagkatakot ki Yahweh iyo an saiyang hinangos). Dai siya minahusgar sa itsura, dai siya minahatol sa mga sabi-sabi, kundi huhusgaran an maraot nin kalinigan, asin patas an itinatao niyang hatol para sa mga dukha kan daga. An saiyang tataramon iyo an sarong pamakol na minapakol sa mayong herak, an saiyang mga sentensya nagdadara nin kagadanan sa maraot.

Iyo iyan an mga sitas hale sa kasuratan kan Lumang Tipan dapit sa profesiya kan pagkamundag asin lugar na minanundagan ni Kristo.

      Sa Bagong Tipan, duwang pruweba an makukua: sa Mt. 2:5 asin Jn. 7:14.

      An estorya ni Lukas dapit sa pagkamundag ni Kristo nagpupoon sa pagkua kan senso sa pagboot ni Cesar Augusto, sa irarom kan pagkagobernador ni Quirinius, para sa entering kinaban na irehistro asin ilista an gabos na tawo para sa katuyuhan nin buwis. Maski ngani dikit an naaaraman dapit sa mga sirkunstansya historical kan sensong ini, alagad an pangyayaring ini minatao nin indikasyon dapit sa pinakaharaning petsa kan pagkamundag ni Jesukristo na harani sa palibot kan 8-6 B.C.

      Sosog sa estorya, si Josef asin Maria na bados kan panahon na idto, nagpa-Nazareth, Galilea sa banwa nin Bethlehem sa Judea tanganing magpalista sa harong ni David huli ta si Josef kabilang sa tribu ni Judah asin sa nagkan ni David (1 Hde. 16:1-3; t. 1:2, 4:17).

      Si Maria, maski kabilang sa ibang tribu, na iyo an tribu ni Levi (siring sa nahiling nyato sa ika-anom na koneksyon Mesianiko), kaipuhan na magparehistro sa tribu kan saiyang agom na si Josef sa paggalang asin pagpasakop sa saiyang agom na lalaki. Kaya, an Mesias magikan sa pamilya ni Hadeng David (Jn. 7:42) huli sa pagpaonra ni Maria na magparehistro sa tribu kun saen siya kabilang. Iyo ini an nakagibo ki Jesukristo bilang Hadeng Mesias huli ta nagin miyembro siya kan hadeng tribu ni Judah (Hilnga an diskusyon sa enot na koneksyon Mesianiko). Kun siring, kan uminabot an tamang panahon, kaipuhan niyang magsalida asin akuon an sa-pading Mesias hale ki Juan Bautista tanganing akuon kumpletamente an mga kalidad kan Mesias nin Dios bilang padi asin Hadeng Mesias.

Homiliya sa Diyembre 25, 2011 (Kaaldawan)

KONEKSYON SA ANTES-NANITAWONG LOGOS

            An satong ika-onseng koneksyon Mesianiko iyo an dapit sa pag-ako ni Jesukristo kan pagka-kristo asin an pagkadios (Jn. 10:30) sa paagi kan Logos (Tataramon) nin Dios (Jn. 1:1, 1 Jn. 1:1), na iyo an antes-nanitawong Kristo (Jn. 1:30, 8:24, 8:28).

            Alagad antes na gibuhon nyato an pag-akong ini, enot na hilngon muna nyato an koneksyon sa tawong si Jesus asin an antes-nanitawong Logos, o an antes-nanitawong Kristo.

            Sa minasunod na lugar sa Banal na Kasuratan minatukdo sato na an tawong si Jesus na igwa na nanggad nin eksistensya antes nanitawo:

Jn. 1:2-3 – Sa kapinunan kaiba niya an Dios. Sa paagi niya nangyari an gabos na bagay.

Jn. 1:30 – Siya iyo an sinasabi ko kan ako magsabi: sarong lalaki masunod sako na mas halangkaw sako huli ta nag-eksistor bago sako.

1 Jn. 1:1-2 – Sarong bagay na nabuhay magpoon sa kapinunan, na samong nadangog asin nahiling sa mismong mata nyamo; na samong nasubaybayan asin nakaptan kan samong mga kamot.

Col. 1:17 – Bago nalalang an anuman na bagay, yaon na siya nabubuhay, asin kapot niya an gabos na bagay sa pagkasararo.  Mantang siya iyo an kapinunan, siya an enot na naumdag hale sa gadan, tanganing magin enot siya sa lambing paagi; huli ta boot nin Dios na an gabos na perpeksyon makua saiya asin an gabos na bagay magkasurulit sa paagi niya asin para saiya, gabos sa langit asin gabos sa daga, kan guminibo siya nin katoninongan huli kan saiyang pagkagadan sa krus!

Jn. 17:5 – Ngonian, Ama, oras nang pamurawayon mo ako nin kamurawayan na iyan kan yaon pa ako saimo antes magbutwa an kinaban.

Ph. 2:6 – Diosnon an saiyang estado, alagad dai siya nagdukot sa pagkapantay niya sa Dios.

Apo. 3:14 – Suratan mo an naghel sa Iglesias a Laodicea asin sabihi: ‘Uya an mensahe kan Amen, an maimbod, an totoong saksi, an pinakaginikanan kan paglalang nin Dios’.

Jn. 8:23 – Nagpadagos si Jesus: ‘Kamo taga-ibaba; ako taga itaas. Kamo taga-kinaban na ini; bako akong taga-kinaban na ini.

Jn. 8:58 – Nagsimbag si Jesus, ‘Totoong sinasabihan ko kamo, antes si Abraham ako Iyo.

Ano siya sa estadong antes-nanitawo?

1.      Siya an ‘Logos”, o Tataramon nin Dios, Para digdi, makukua sa masunod na lugar sa banal na kasuratan an mapapadapit sa Logos o Tataramon nin Dios:

Jn. 1:1 – Sa kapinunan iyo an Tataramon, an Tataramon yaon sa Dios; asin an Tataramon Dios.

Gn. 1:1 – Sa kapinunan, linalang nin Dios an kalangitan asin an daga.

1 Jn. 1:1-2 – Sarong bagay na nag-eksistir poon pa sa kapinunan…an Tataramon na iyo an buhay – iyo ini an satong tema.

Sal. 33:9 – Nagtaram siya asin ini nahaman, nagboot siya asin iyan napatindog.

Col. 1:15 – Siya an imahen kan dai nahihiling na Dios asin an panganay kan gabos nalinalang, para saiya linalang an gabos na bagay sa langit asin daga.

Heb. 1:3 – Siya an sirang kan kamurawayan nin Dios asin an totoong kopya kan saiyang natura, nagsusustenir kan kinaban sa paagi kan saiyang makapangyarihan na pagboot.

Sal. 147:15 – Minaboot siya, an saiyang tataramon minasilyab sa daga.

Jdt. 16:14 – Huli ta nagtaram ka asin an mga bagay nangyari; ipinadara mo an saimong hinangos asin nagkatiripon sinda, asin mayong makakasayuma sa saimong tingog.

Si. 39:16-17 –  An gabos niyang pagboot inootob, Sa tataramon niya minaontok an tubig sa pagdalagan asin nagkakatiripon.

Is. 48:13 – Inaapod ko sinda asin sinda gabos sabay na minadulok.

Lam. 3:37 – Na mataram sana siya tanganing mangyari an mga bagay, na minamando, kun bakong an Kagurangnan? Hale saen, kun bakong sa nguso kan Orog Kahalangkaw minagikan an marhay asin kararatan?

Jn. 10:35 – Kaya ginagamit kan Tugon an tataramon na mg adios para duman sa mga inabtan kan tataramon in Dios, asin dai pwedeng isikwal an kasuratan.

Heb. 1:1-2 – Sa dakul na beses kaidto asin man-iba-ibang paagi, an Dios nagtaram sa satong mga kapungalan sa paagi kan mga profeta; alagad sa panahon nyato, an mga huring aldaw, nagtaram siya sato sa paagi kan saiyang aki, an Aki na pinili niyang magmana kan gabos na bagay asin huli sa paagi niya linalang an gabos na yaon.

2.      An Logos na ini, o Tataramon nin Dios, iyo an Aki nin Dios, siring sa sinasabi sa nagkapirang lugar sa kasuratan arog kan minasunod:

Heb. 1:1-2 – Sa dakul na beses kaidto asin man-iba-ibang paagi, an Dios nagtaram sa satong mga kapungalan sa paagi kan mga profeta; alagad sa panahon nyato, an mga huring aldaw, nagtaram siya sato sa paagi kan saiyang aki, an Aki na pinili niyang magmana kan gabos na bagay asin huli sa paagi niya linalang an gabos na yaon.

Jn. 5:18,20 – Aram nyato na an siisay man na ipinangaki nin Dios dai nagkakasala, huli ta pinoprotektahan siya kan Aki nin Dios, asin dai siya dinodotdot kan Maraot. Aram man nyato na an Aki nin Dios dumiantong asin tinawan kita nin kapangyarihan tanganing mamidbidan an tunay na Dios. Yaon kita sa tunay na Dios, mantang kita yaon sa saiyang Aki, si Jesukristo. Iyo ini an tunay na Dios, iyo ini an daing kasagkoran na buhay.

Jn. 1:18 – Mayong nakakahiling sa Dios; an Aki sana iyo an pinakaharani sa puso nin Dios, an nagpamidbid saiya.

Jn. 11:27 – OPo, Kagurangnan’, nagsabi siya, ‘Nagtutubod ako na ika na Kristo, an Aki nin Dios, an saro na madatong sa kinaban.’

Rm. 1:3-4 – An baretang ini iyo an dapit sa Aki nin Dios na sosog sa natura nin tawo na saiyang kinua, siya sarong desendensya ni David; manonongod ini ki Jesukristong Kagurangnan na, sa grado kan espiritu, an espiritu nin kabanalan na yaon saiya, ipinahayag na Aki nin Dios sa gabos niyang kapangyarihan sa paagi kan pagkabuhay-liwat sa mga gadan.

Jn. 3:17 –  Huli ta ipinadara nin Dios an saiyang Aki sa kinaban, bako tanganing kondenaron an kinaban kundi sa paagi niya iligtas an kinaban.

Sal. 2:7 (Gibo 13:33; Heb. 5:5) –  Sinabihan niya ako, ‘Ika an sakong ama, ngonian nagin mo akong ama.’

Jn. 1:14 – Asin nahiling mi an saiyang kamurawayan, an kamurawayan na yaon saiya bilang solong aki kan Ama.

Ngonian, dapit sa Logos, o Aki nin Dios, an paliwanag sa Jn. 3:11 nagsasabi na, ‘Siya mismo an tataramon, 1:1,14. Bakong gadan an Tataramon na ini: inaapod kaini an gadan na bagay hale sa mayo, 1:1+; inaapod kaini an gadan hale sa panteon, 11:43-44; 5:28-29; minatao ini nin buhay sa kalag, 5:24; 6:63, 8:51; ipinahayag kaini an Espiritu, an burabod nin imortalidad, 1:33+, 20:22, asin kaya minagibo sa tawo bilang mga akin in Dios, 10:35, 1:12. An kinakaipuhan iyo na an tawo magkaigwa nin pagtubod sa tataramon, 1:12, ‘magerok’ siya diyan, Hilnga 8:31, ‘otobon’ iyan, 8:51,55; 12:47, 14:23; 15:20, 17:6, sundon an saiyang pagboot na iyo an pagkamoot, 13:34. Maski siring, an Tataramon problematiko, 2:20+, asin depisil, Hilnga 6:60, 7:36, minadagos sana ini sa mga mapakumbabang puso. Idtong naghihimate kaini, kun siring, iba-iba an nagigin kasimbagan, 7:43, 10:19; an iba nagtutubod, 4:41, 7:40m, 46; 8:30, an iba minahaleng bigo, 6:66, maski yaon an ‘mga tanda’, 2:11+; an parehong isinikwal na Tataramon iyo an mahukom sainda sa huring aldaw, 12:48.

Ano na an nagyari ngonian digdi sa antes-nanitawong Logos-Aki nin Dios?

Nagsalaman siya. “An Tataramon nanitawo’ (Jn. 1:14). “Nagpahiling siya sa laman, pinatotoohan kan Espiritu, nahiling kan mga anghel, ipinahayag sa mga pagano, tinubod kan kinaban, sinakat sa kamurawayan” (1 Tim. 3:16).

Kinua niya an satong naturang sa tawo. “An baretang ini iyo an dapit sa Aki nin Dios na sosog sa natura nin tawo na saiyang kinua, siya sarong desendensya ni David (Rm. 1:3)

Nagbutwa siya sa daga. “Nagpabutwa saiya sa daga asin nakipamuhay sa mga tawo” (Ba. 3:38)

Nagin tawo siya. “Diosnon an saiyang estado, alagad dai siya nagdukot sa pagkapantay niya sa Dios, kundi tinimbaan niya an saiyang sadiri tanganing akuon an kondisyon nin sarong oripon, asin nagin siring sa kun ano an mga tawo, nagpakumbaba na ngani siya,  maski sa pag-ako nin kagadanan, an kagadanan sa krus (Ph. 2:6-8).

Nagpahiling siya. “An Tataramon, na iyo an buhay – an buhay na iyan- nagpahiling; nahiling mi yan asin minapatotoo kami, nagsasabi saindo kan daing kasagkoran na buhay na yaon sa Ama asin nagpahiling sa sato” (1 Jn. 1:2)

Naghale siya ki Abraham. “‘Huli ta bakong mga angheles na siayang kinua sa sadiri; kinua niya an ginikanan ni Abaraham: mahalaga na sa paging ini magin entering kapareho siya kan saiyang mga tugang na lalaki tanganing magin siyang sarong maheherakon asin mapagkakatiwalaan na halangkaw na padi kan relihiyon nin Dios, na pwedeng magbayad sala para sa mga kasalan nin tawo”  ( Heb. 2:16-17)

Hale siya ki David. “Dai daw nagsasabi an kasuratan na an Kristo kaipuhan maggikan ki David asin maghale sa banwa nin Bethlehem” (Jn. 7:42)

Namuhay siya sa tahaw nyato. (Jn. 1:14)

            Maski ngani sa tradisyon Biblika an tataramon na ‘mga akin in Dios’ ipinapanungod sa mga anghel (Gn. 6:1, Jb. 1:6, 2:1, Sal. 29:1; 82: 1; 89:6), kundi man ki Jesukristo, an antes-nanitawong Logos, ‘iyo ngonian an labaw na sa mga anghel siring sa titulong minana niya na mas halangkaw kisa saiyang sadiring ngaran’ (Heb. 1:4).

Ano an epekto kan presensya sa kinaban  o sa tawo kan nanitawong Logos, si Jesukristo?

Ho. 2:1 – Asin an bilang kan mga aki ni Israel magigin siring sa baybay sa pangpang kan dagat, na dai masusukol o mabibilang sa lugar na sinasabihan sinda, ‘Bako kamong banwaan ko’, aapudon sindang ‘mga aki kan Dios na buhay.’

Jn. 1:12 – Sa gabos na nag-ako saiya, tinawan niya nin kapangyraihan na magin mga akin in Dios, gabos na nagtubod sa ngaran niya na namundag bakong hale sa tawong banhi o hurot nin laman o kabotan nin tawo, kundi sa Dios mismo.

2 P. 1:4 –  Sa paggibo kan mga balaog na ini tinawan kita nin garantiya kan sarong dakula asin makangangalas  na bagay na maabot; sa paagi ninda makakahiras kamo kan diosnon na natura asin makadulag sa kalapaan sa sarong kinaban na lubog sa bisyo.

1 Jn. 2:15-16 – Dai nindo mamotan an naglilipas na kinaban na ini, o anuman na yaon sa kinaban. An pagkamoot kan Ama mayo sa arin man na tawo na nabubuhay sa kinaban huli ta mayo na inoopresir an kinaban – an senswal na hawak, an maarang mata, kapahalangkawan sa pagrorogaring – dai lamang minagikan sa Ama kundi sa kinaban.

1 Jn. 3:1-2 – Isipon nindo an pagkamoot na itinao kan Ama sa satuya, sa pagtugot na apudon kitang mga akin in Dios; asin iyan kita. Huli ta nagsayumang midbidon siya kan kinaban, kaya dai man kita kaiyan minimidbid. Namomotan na banwan, mga akin a kita nin Dios alagad kun ano kita ngapit dai pa ipinapahayag; an aram nyato iyo na, kun iyan ipahayag na magigin kitang kapareho niya huli ta mahihiling ta siya kun ano talaga siya.

1 Jn. 5:13 – An gabos na ini sisinurat mi saindo tanganing kamo magtubod sa Aki nin Dios makaseguro na magkaigwa kamo kan daing kasagkoran na buhay.

Paano inotob ni Jesukristo an trabahong ini na gibuhon mga akin in Dios na mga tawo kan panahon nin saiyang ministeryo sa daga?

Jn. 1:19 – An Taramoan iyo an totoong ilaw na nagliliwanag sa gabos na tawo; asin napadigdi siya sa kinaban.

Jn. 3:19 – Sa mga batayan na ini, ipinahayag na an sentensya: na maski duminatong na an ilaw sa kinaban, alagad ipinahiling kan tawo na mas gusto ninda an kadikloman kisa sa ilaw.

Jn. 12:46 – Ako, an ilaw, napadigdi sa kinaban, tanganing idtong mga nagtutubod sako dai na kaipuhan na mag-erok pa sa kadikloman.

Kad. 7:26 – Huli tam as marikasmaghiro an kadonongan kisa arin man na mosyon; puro siya, minasaromsom asin nakakalakop siya sa gabos na bagay.

Jn. 4:42 – Aram talaga nyato na siya an paratubos kan kinaban.

Jn. 12:26,31 – Kun maglingkod sako an mga tawo, dapat magsunod siya sako, kun saen ako, yaon man an sakong surugoon.

Mantang si Jesukristo nasa laman, inako niya na saro siya sa Ama: “An Ama sin ako saro’ (Jn. 10:30).

Jn. 8:24 – Sinabi ko na saindo; magagadan kamo sa saindong mga kasalan. Opo, kun dai kamo magtubod na AKO IYO SAIYA, magagadan kamo sa saindong mga kasalan.

Jn. 8:28 – Kaya nagsabi si Jesus: ‘Kun iitaas na nindo an akin in tawo, dangan maaaraman nindo na AKO IYO SIYA, asin mayo akong ginibo na gikan sako. Kun ano an itinukdo sako kan Ama iyo man an sakong ipinapahayag.

Ex. 3:14+ - An Dios nagsabi ki MOises: AKO IYO AKO. Dinagdag niya, ‘Ini an sasabihon mo sa mga aki ni Israel: AKO iyo an nagsugo sako saindo.

Is. 43:11 – Ako, ako si Yahweh, mayong ibang paratubos kundi ako.

3 Jn. 7+ - gabos idto huli sa NGARAN, na sinda nagluluwas, na dai nagsarig sa mga panago para sa anuman.

Asin kan matapos na an trabaho na itinao saiya kan Ama, namidbid niya na ‘nag-abot na an oras na madakit siya sa kibana na ini pasiring sa Ama’ (Jn. 13:1). Kaya nagbalik giraray siya saiya na iyong nagsugo saiya hale sa kinaban na ini tanganing ‘kuahon an lugar sa langit, sa toong kamot kan diosnon na kamahalan’ (Heb. 1:4) asin ‘iprinoklamar na akin in Dios sa gabos niyang kapangyarihan sa paagi kan pagkabuhay-liwat sa mga gadan’ (Rm. 1:4).

An koneksyon na ini kan tawong si Jesukristo sa dai pa nagsalaman na Logos, nagpapapusog kan saiyang pag-ako, sa kaisipan kan mga tawo, sa pagkakristo bilang iyo-iyong Aki nin Dios. Kaya, sa pagkamundag niya sa pormang tawo, mahalaga sa pagwaras nin kaligtasan na nagyari asin isinagibo sa paagi kan direktang pakikilabot nin Dios sa kasaysayan nin tawo sa pagdara kan pighahalat na Mesias na ipinangako magpoon pa sa panahon ni Abraham sagkod sa panahon ni David asin sa panahon man nyato.

Digdi minatapos an onseng mga Mesianikong Koneksyon.