SI JESUKRISTO ASIN SI ABRAHAM

Pag-adal sa Bibliya Bilang 2

Teksto: Juan 8:31-59 (Si Jesus asin si Abraham)

Disyembre 23, 1997

TEKSTO	PARALLEL NA SITAS	MAYOR NA SITAS	TEKSTO	NOTASYON
Nagsimbag si Jesus, ‘tandaan mo ini: itinataram mi an samong nahiling, alagad dai kamo minatubod sako asin kan sinasabi ko e. Nangangahulugan ini na bako sanang sa pisikal na ginikanan nagigin mga aki nin Dios an siisay man; kundi idto sanang mga aking namundag susog sa panuga nin Dios iyo an ibinibilang na tunay na kapagarakian.	3:11+ 1:4,12,18    3:32, 34 5:24, 29 7:16, 43 8:14, 28, 31 Is. 50:4, 10 Mt. 11:27             Rom. 9:8 Jn. 8:31-44 Gen. 18:10	Juan 8: 31	Sinabihan naman ni Jesus an mga tawong nagtutubod saiya, “Kun magkuyog kamong danay kan sakong katukdoan, magigin nanggad kamong tunay na mga parasunod ko,	e Dai si Jesus minataram sa saiyang sadiring kagustuhan, 7:17-18; inihahayag niya an saiyang nahiling ‘sa Ama’, 1:18, 3:11, 8:38; hil. 8:24+; an mga tataramon asin katukdoan an itinatao niya sa tawo, 3:34, 8:28; 12:49, 50; 14:24; 17:8, 14; siya mismo an Tataramon, 1:1,14, asbpa.
Tanganing buklaton mo an mga mata nin mga buta tanganing kuahon m osa mga bilanggoan an mga nabibilanggo asin idtong mga nasa madiklom na prisohan. Siring sa nasusurat sa pagboot ni Moises, an gabos na ining karatan uminabot sa samuya; asin dai kami nagtalikod sa samong karatan tanganing mapakulpa an anggot ni YHWH samong Dios asin tanganing antabayan kami sa saimong katotoohan. Si Agar iyo an bukid nin Sinai sa Arabia; siya iyo an siyudad nin Jerusalem na nasa kaoripnan kaiba an mga tawo diyan. Alagad an langitnon na Jerusalem libre, garo iyan sarong ina k.	Is. 42:7 Jn. 9 Jn. 8:32 Sal. 107 Gibo 26:18 Dn. 9:13 Jn. 8:32 1 Jn. 3:19+ Ga. 4:25-26 Jn. 8:32m Sal. 87:5 Apo. 21:2 Is. 54:1	32	maaaraman nindo an katotoohan, asin an katotoohan iyo an matalingkas saindo.	Gal. 4:25 k – ‘huli ta an Sinai nasa Arabia’; o ‘irinerepresentar ni Hagar an Sinai sa Arabia’ (o ‘sa Arabika’).
Dai nindo ipaghambog na ama nindo si Abraham. Tandaan nindo ini: magigibo nin Dios na mga aki ni Abraham an mga gapong ini.	Mt. 3:9 Jn. 8:33-40 Rm. 9:7-8 Ga. 4:21-31 Lm. 2:17	33	Nagsimbag sinda, ‘Gikan kami ki Abraham dangan dai pa lamang kami nagin oripon nin siisay man. Ano an boot mong sabihon kan  ‘papatalingkason ko kamo?’
Nagsimbag si Jesus, “Gabaa nindo an templong ini ta papatindugon ko liwat iyan sa laog nin tolong aldaw h. Totoo na mga oripon kamo kaidto kan kasalan, alagad salamat sa Dios ta nagpasakop kamo na mayong pagduwa-duwa sa pagtubod na itinukdo saindo. Kinalda kamo sa kaoripnan kan kasalan tanganingmagin kamong mga oripon nin katanosan. Nanuga sindang tatawan idto nin libertad, alagad sinda mismo mga oripon kan pamumuhay na maati – huli ta an sarong tawo oripon kan anuman na nakakadaog saiya.	Jn. 2:19 Rm. 6:17-19 1:5+ 16:17 Jn. 8:36 Ga. 5:13 1 P. 2:24 1 P. 1:14-15 2 P. 2:19	34	Nagsimbag si Jesus, ‘Dapat maaraman nindo na an lambang nagkasala oripon nin kasalan j.	hSa ikaapat na ebanghelio, minagamit si Jesus nin mga terminong, apwera kaidtong mga hayag nang kahulugan na ako na kan mga paradangog, igwa nin iba asin halangkaw na pagkaintiyende; halimbawa, 2:20 (templo); 3:4 (bagong pagkamundag); 4:15 (buhay na tubig); 6:34 (tinapay na buhay); 7:35 (paghale); 11:11 (pagmata); 12:34 (pagitaas); 13:9 (paglinig); 13:36 (paghale); 14:22 (pagpahayag kan sadiri). An minaresultang mga salang pagkasabot iyo an minataong oportunidad para sa pagpaliwanag, 3:11+.
Sa harong kan sakong Ama dakul an kwarto; maduman ako tanganing mag-andam nin lugar para saindo. Dai ko ini sasabihon saindo kun bako ining totoo. Kaya sinabihan niya si Abraham: pahalea an babaeng sorogoon na ini asina n saiyang aki; huli ta an aki kan babaeng sorogoon dai manununod kaiba kan sakuyang aking si Isaak. Sorogoon daw si Israel? Oripon daw siyang ipinangaki sa harong? Taano ta itinugot siyang madakop? Alagad ano an sinasabi sa kasuratan? Palayasa an babaeng oripon saka an saiyang aki, huli ta an aki kan oripon dai dapat makihiras sa rogaring kan ama na mamanahon kan aki kan babaeng libre.	Jn. 14:2 Gn. 21:10   Jr. 2:14m Ga. 4:30	35	An lugar nin oripon sa harong bakong segurado, alagad an lugar kan aki segurado.
Tinawan kitang libertad ni Cristo tanganing magdanay kitang libre. Kaya mamuhay kamo siring sa mga tawong libre, asin dai na nanggad kamo magpasakal sa kaoripnan.	Ga. 5:1	36	Kaya kun palibrehon kamo kan Aki, magigin nanggad kamong mga tunay na libre.
An estorya dapit kan maraot na paratanom g. Asin an saiyang tataramon dai nag-eerok sa saindo huli ta dai kamo minatubod sa saiyang sinugo. Bako daw na si Moises iyo an nagtao saindo kan Tugon? Alagad ni saro saindo an minaotob kaiyan! Aram ko an saimong mga kasakitan; aram ko na ika dukha – alagad sa katunayan ika mayaman! Aram ko an mga maraot na pinagsasabi dapit saimo kaidtong nagsasabing sinda mga Judio, na bako man totoo minsan ngani sa katunayan kampi sinda sa grupo ni Satanas!	Mt. 21:33-46 Jn. 5:38 7:19 Rom. 2:17-23 Jn. 12:48-50 Apo. 2:9+	37	Aram kong gikan kamo ki Abraham; alagad maski siring gusto pa giraray ako nindong gadanon nin huli ta mayo ni saro man sa sakong sinabi an nagtadom saindo.	Mt. 21:33-46 g – Saro ining ‘alegorya’ huli ta an lambang detalye sa estorya igwa nin sadiring kahulugan: an Dios iyo an kagsadiri; an ubasan iyo an piniling banwaan, an Israel (Is. 5:1+); an mga profeta iyo an mga surugoon; si Jesus iyo an akin na ginadan sa luwas kan mga kudal kan Jerusalem; and daing pagtubod na Judio iyo an mga paraomang paragadan; an mga pagano iyo an nasyon na papaniwalaan ngapit kan ubasan.
		38	Sa parte ko an sakong sinasabi iyo an nahiling kosa sakong Ama; alagad kamo isagibo nindo an leksyon na nanodan nindo hale sa saindong ama.
		39	Giraray inotro ninda: “An samong ama iyo si Abraham”. Sinabihan sinda ni Jesus” Kun mga aki kamo ni Abraham, magibo kutana kamo kan ginibo ni Abraham k.	kAn iba ‘kun mga aki kamo nin Abraham, giboha nindo an ginibo ni Abraham’. Bakong siring ki Isaak, an mg aJudio bako man mga aki ni Abraham huli ta dais inda nagtitibod; sinda mga ka-raso sana (siring kan aki nin babaeng oripon na si Ismael, na pinalayas, vv. 34-35). Para digdi, hilnga an Ga. 4:30+.
Nagtubod si Abram ki YHWH na binilang ini na katanosan para saiya c.	Gn. 15:6	40	Siring ngonian, gusto nindo akong gadanon ta sinasabihan ko kamo kan katotoohan na naaraman ko hale sa Ama; bakong arog kaiyan an ginibo ni Abraham.	Gn. 15:6 c – An pagtubod ni Abraham iyo an gawe nin pagsarig sa sarong panuga na, sa tawo, imposibleng maotob.
Ini an sabi ni YHWH: an Israel iyo an sakong panganay. Iyo daw ini an balos nindo ki YHWH? O mga kapay, mangmang na banwaan! Bakong siya iyo an saindong ama, na nagtao saindo nin hinangos na naglalang saindo, na diyan kamo saiya nabubuhay?	Ex. 4:22 Dt. 32:6	41	An saindong ginigibo iyo an ginigibo kan saindong ama. Nagtaram sinda: ‘bako kaming mga aki sa luwas. Igwa kami nin sarong ama, an Dios l.	lInaapod kan mga profeta an pagigin bakong maimbod sa relihiyon bilang pagpoprustituta (Ho. 1:2+); kun siring, ipinapahayag digdi kan mga Judio na sinda maimbod sa tipan nin Dios.
Nagsimbag siya, ‘Magduman kita sa ibang lugar sa pagtaraid na banwa, tanganing maghulit man ako duman, huli ta iyan an dahelan kun tano ta ako duminigdi. An siisay man na minatubod na si Jesus iyo an Cristo ipinangaki nin Dios’ asin an siisay man na namomoot sa Ama na nagpangaki saiya mamomoot sa aki na ipinangaki niya a.	Mk. 1:38+ 1 Jn. 5:1	42	Sinimbag sinda ni Jesus, “Kun ama nindo an Dios, mamomotan nindo ako, huli ta ako nagdigdi hale sa Dios: iyo, hale ako saiya, bakong pinili ko an pagdigdi ko, kundi ako sinugo niya.	a An minatubod sa katotoohan iyo an ipinangaki nin Dios asin an pagkamoot sa Dios bilang Ama asin man an pagkamoot sa gabos na iba pang mga akin in Dios.
		43	Aram nindo kun tano ta dai nindo maako an sakong sinasabi? Ini nin huli ta dai nindo nasasabotan an sakong lenguwahem.	m Nin huli ta an saindang maestro iyo an dyablo, asin an dyablo kaiwal kan katotoohan, 18:37.
Nagsimbag si Jesus: ‘Mayo kamong kapangyarihan sa sako kun dai iyan itinao saindo hale sa itaas; kaya an nagtao saindo kan sakuyang pagkatawo iyo an may mas dakul na kasalan c. Mga tawo kamong matagas an mg apayo, na pagano an mga puso asin talinga. Pirme nindong linalabanan an Espiritu Santo p, siring kan ginibo kaidto kan saindong mga magurang. Pwede daw nindong ngaranan maski saro sa mga profeta na dai pinasakitan kan saindong mga magurang? Bako daw na ginadan ninda kaidto an gabos na naghula dapit sa pag-abot kan Matanos na Surugoon, asin ngonian nagin kamong mga traydor asin paragadan niya. Kaiba mo ako. Dakul akong kakampi sa siyudad na ini na mayong mangahas na magkulog saimo. Alagad an pagkamidbid sa marhay saka maraot dai ka kaiyan magkakan; huli ta sa aldaw na kumakan ka kaiyan magagadan ka. Alagad an halas tuso, labi sa gabos na hayop nin kaawagan na linalang ni YHWH Dios; asin sinabihan niya an babae, “Totoo na sinabihan daw kamo nin Dios , ‘Dai kamo magkakan kan gabos na kahoy sa tatamnan?’” Bakong gibo nin Dios an kagadanan, dai siya naoogma sa pagkagadan nin mga nabubuhay l. An pagkaara kan dyabo iyo an nagdara kan kagadanan sa kinaban n siring kan madidiskubre kan saiyang mga kaapil. Marhay palan an kasalan naglaog sa kinaban sa paagi nin sarong tawo, asin kaiba kan kasalan iyo an kagadanan, asin naglakop an kagadanan sagabos na tawo huli ta lambang saro nagkasala.	Jn. 9:11 Gibo 7:51-52   Gibo 18:10 1 Jn. 3:8-15 Gn. 2:17 Gn. 3:1 Kad. 1:13 Kad. 2:24 Rm. 5:12	44 45	An diyablo iyo an saindong ama, asin gusto nindong gibuhon an gusto kan saindong ama. Poon pa sa kapinunan, paragadan na siya; dai siya nakagamot sa n katotoohan; maski sarong katotoohan mayo saiya; kun siya minaputik minakua siya sa sadiri niyang bodega nin huli ta siya putikon asin iyo an ama nin mga kaputikan o. Alagad para sa sako, ako minasabi nin katotoohan, asin huli kaiyan dai kamo minatubod sako.	Juan 9:11 c – An mga lider na Judio, partikularmente si Kaifas, 11:51, alagad si Judas man na trinaydor siya sainda, 6:71; 13:2, 11, 21; 18:2,5. Gibo 7:51 – 52 p – Na nagtaram sa paagi ni Moises asin mga profeta.
Kaya pakusugon ta an satong mga boot na magdulok sa trono nin Dios na mamomoton tanganing maherakan kita niya; huli kan saiyang pagkaherak tatabangan niya kita sa oras nin pangangaipo. Dai siya nagkasala, dai nanggad siya nagtaram nin putik. Aram nindo na nagdigdi si Cristo tanganing haleon an satong kasalan; aram nindo na mayo siya nin kasalan.	Heb. 4:16   1 P. 2:22 1 Jn. 3:5	46	Mahahatolan daw nindo ako nin anuman na kasalan?p   Kun ako nagsasabi nin katotoohan, tano ta dai  kamo nagtutubod sako?	p I.e., na nagtalikod siya sa komisyon na ipinaniwala saiya nin Dios.
Dai kamo naghihinanyog sako ta kamo bako man na karnero ko n. An minasikwal sako asin minasayuma kan sakong mga tataramon igwa na siya nin hukom: an mismong mga tataramon na itinaram ko iyo an mahukom saiya sa huring aldaw.	10:26+ 12:48	47	An aki nin Dios minahinanyog sa mga tataramon nin Dios; kun habo kamong maghinanyog, ini nin huli ta bakong kamong mga aki nin Dios.	n An pagtubod ki Jesus nangangahulugan nin hararom na pakamate saiya: an tawo dapat ‘hale sa itaas’, 8:23,   ‘sa Dios’, 8:47, ‘sa katotoohan’, 18:37, saro sa saiyang kakarnerohan, 10:14. An pagtubod nagkakaipo nin sarong isip na bukas sa katotoohan, 3:17-21. Hilnga Gibo 13:48+, Rm. 8:29m.
An Samaritana nagsabi saiya, ‘Ano, saro kang Judio asin minahagad kanin tubig na maiinom sa sakuya na sarong Samaritana?’ – nin huli ta an mga Judio, sa totoo, dai nakikipagkapwa sa mga Samaritano e. Bua ka, siisay an gustong gumadan saimo?	4:9+ 7:20	48 49	Nagsimbag an mga Judio, ‘Bakong tama kami kan sabihon mi na Samaritano ka dangan naibanhan ka nin dyabo?’ Nagsabi si Jesus: Dai ako naibanhan; dai, kundi inoomaw ko an sakong Ama, alagad gusto nindong disonrahan ako.	e Linuluktawan kan ibang awtoridad an  parenthesis na ini. Ikinakaongis kan mga Judio an mga Samaritano, Si. 50:25-26; Jn. 8:48; Lk. 9:52-55, hilnga Mt. 10:5; Lk. 10:33; 17:16, asin inaatribuir an ginikanan kaini sa importasyon kan 5 paganong grupo, 2 Hd. 17:24-42, na nagtada nin kadikit na lealtad para sa saindang lumang dios; isinisimbolisar in isa ‘limang agom’ kan v. 18.
Kun an doktrina nin sarong tawo hale sa sadiri niya, naglalaom siya nin onra para sa sadiri niya; alagad kun nagtatrabaho siya para sa onra kan nagsugo saiya, kun siring sinsero siya asin dai nanggad magigin impostor.	7:18	50	Dai ako naghahanap kan sadiri Kong kaomawan, igwa nin nagaasekaso kaiyan asin iyo an naghuhukom kaiyan.
Nagsabi si Jesus: ‘Ako an pagkabuhay-liwat g. An siisay man na minatubod sako, maski siya Magadan siya mabubuhay h.	5:25-28 11:25	51 52	Talagang totoong sinasabi ko saindo, an siisay man na minasaray kan mga tataramon ko, dai nanggad makakahiling nin kagadanan. Nagsabi an mga Judio: Ngonian aram mi na talagang naibanhan ka. Si Abraham gadan na, asin an mga profeta garadan na man,  alagad sinasabi mo ‘An siisay man na minatongkos kan sakong tataramon, dai makakanamit nin kagadanan.’	g Idagdag ‘asin an buhay’. h An tawong nagtutubod dinaog na an kagadanan nin saro dangan sa dakul na beses; an pagkabuhay-liwat ni Lazaro iyo an tanda kan kapangganahan nan ini, 3:11+.
“Mas dakula ka pa daw ki Jacob na samong ginikanan na iyo an nagtao samo kan bubon na ini? Nag-inom siya digdi pati an saiyang mga aki saka an saiyang kahayopan.”	4:12	53 54	Ano, mas dakula ka pa kisa sa samong amang si Abraham na gadan na? Garadan n aman an mga profeta. Siisay k asa paghona mo? Nagsimbag si Jesus: Kun ako naghahanap sana kan sadiri Kong kamurawayan iyan bako talagang kamurawayan; an sakong kamurawayan iyo an itinatao kan Ama na siya an sinasabi nindong “Siya an samong Dios”
Alagad midbid ko siya huli ta ako gikan saiya l asin siya an nagsugo sako.	7:29	55	maski ngani dai nindo siya midbid. Alagad midbid ko siya, asin ta kun magsabi akongf ‘dai ko siya midbid’, ako magigin putikon siring sa saindo na mga putikon. Alagad midbid ko siya, asin danay Kong inootob an saiyang tataramon.	l An iba ‘huli ta ako yaon sa kataid niya.’
Nag-aadal kamo kan mga kasuratan m, na nagtutubod kamo na yaon diyan an buhay na daing kasagkoran n; ngonian ini mismong kasuratan an minasaksi para sako o. Nagduko sa daga si Abraham, asin nagngisi siya g, huli ta Sa pag-isip niya sinabi sa sadiri “Magkakaigwa daw  nin aki an lalaking masanggatos na an edad, asin si Sarah mabados sa edad na noventa?” Talagang sinasabihan ko kamo, dakul na mga profeta asin mga tawong matanos f an nagmawot na mahiling an saindong nahihiling, alagad dai iyan nahiling; na makadangog kan saindong nadadangog, alagad dai kaiyan nakadangog. Sinabihan niya an saiyang mga disipulos, ‘Maabot an panahon na mamawoton nindong mahiling an saro sa mga aldaw kan Aki nin Tawo f alagad dai nindo iyan mahihiling.	5:39+ Gn. 17:17+ Mt. 13:17 Lk. 17:22	56	An saindong amang Abraham nagngisi sa paglaom na mahihiling niya an sakong ‘Aldaw q; nahiling niya iyan asin siya naogma’ r.	qi.e., An pagdatong ni Cristo. Saro man ining ekspresyon na nakareserba para sa Dios sa Lumang Tipan (an Aldaw ni YHWH’, hilnga Am. 5:18+) alagad inaplikar ni Cristo sa sadiri niya. r Nahiling ni Abraham an ‘aldaw ni Cristo (siring na nahiling ni Isaias ‘an saiyang kamurawayan’ Jn. 12:41), alagad sa harayo’, Heb. 11:13; Bil. 24:17, nin huli ta nahiling niya iyan. m An iba ‘Pangagadal kamo’. n  Dapit sa mga kasuratan bilang burabod nin buhay; hilnga Dt. 4:1; 8:1,3; 30:15-20; 32:46m; Ba. 4:1; Sal. 119, asbpa. o  An mga kasuratan minasarabatan diyan ki Jesukristo na iyo an saindang pokus; hilnga 1:45, 2:22; 5:39,46; 12:16,41, 19:28; 20:9. g An pagngisi ni Abraham maootro ki Sarah, 18:12, asin ki Ismael, 21:9 (Hilnga mana n 21:6), an lambang saro kaini minalinaw kan ngaran na ‘Isaak’, an pinahalipot na porma kan Yshq-El na an kahulugan iyo an ‘Magngisi logo dan Dios (magin maheherakon) o ‘nag-ngisi, nagin maheherakon’. Sarong tanda an pagngisi ni Abraham na bakong mayo siya nin pagtubod kundi nin pagkabigla sa sarong ekstraordinaryong anunsyo. Mt. 13:17 f – An mga profeta Lk. 17:22 f – Ini bako man an pagka-eksperyensya giraray nin sarong aldaw kan daganon na buhay ni Jesus, ni an pagkahiling kan pinakaenot na aldaw kan saiyang mamurawayon na pagbalik kundi an pagkaigwa nin kaogmahan nin maski saro kan mga aldaw na masunod kan pag-abot na iyan.
		57	Nagsabi giraray an mga Judio, ‘Dai ka pa lamang ngani singkwenta, alagad minasabi kang nahiling mo na si Abraham!’
Sa kapinunan an Tataramon yaon na a : an Tataramon yaon sa Dios. Siya an pigsasabi ko kan magtaram ako, ‘May sarong tawong madigdi sunod sako, alagad mas dakula siya sako ta iyo na siyang dati bago ako. Sinabi ko na saindo: Magagadan kamo sa kasalan nindo. Iyo, kun dai kamo magtubod na ako iyo Siya g, magagadan kamo sa saindong kasalan.	1:1+,30 8:24	58	Nagsimbag si Jesus: ‘Talagang sinasabihan ko kamo, antes si Abraham nabuhay, Ako Iyo na!	Jn. 1:1 a – An LT minataram dapit kan Tataramon nin Dios, asin kan saiyang Kadonongan, na yaon sa Dios bago pa lalangon an kinaban, Tal. 8:22+; Kad. 7:22+. Para ki Juan, 13:3, 16:28, an Tataramon yaon na sa Dios bago lalangon an kinaban, 1:1,2; 8:24+; 10:30+; nagdigdi siya sa daga, 1:9-14, 3:19, 9:39, 12:46, Mk. 1:38+, sinugo nin Dios, 3:17, 34, na magdara kan mensahe nin kaligtasan sa kinaban, 3:11+, 1:33+;  sa pag-otob kan misyon mabalik in isa Ama, 1:18, 7:33, 8:21, 12:35; 16:5, 17:11,13; 20:17. An pagsalaman ni Jesus nakatabang sa BT, lalo na ki Juan, na mamidbidan ining iba asin daing tapus na buhay na Tataramon-Kadonongan bilang persona.
Gusto nindang s arestuhon siya, alagad nakadulag siya sainda. Maestro, dai pa nahahaloy na gusto kang gapoon kan mga Judio; maduman ka na naman?	10:31, 39 11:8	59	Huli kan sinabi niyang ini, nagpurot sinda nin mga gapo tanganing gapoon siya s alagad nagtago si Jesus asin binayaan an Templo.

DOKTRINA SA JUAN 8:31-59

(Si Jesus asin si Abraham)

1.       Sarong mainit na simbagan o diskusyon an insidenteng in isa lado ni Jesus dangan kan mga Judiong nagtutubod saiya (v. 31), na nangyari sa Tesorerya kan Templo (v. 20) durante kan Judiong kapyestahan kan mga Tabernakulo (7:1-53), na garo ekstensyon kan saiyang pakikipagdiskusyon sa mga eskriba asin pariseo (8:13-20), asin sa mga Judio (7:1-53). An ibang mga Judio, pagkatapus na madangog an mga simbag ni Jesus sa diskusyon, nagturubod saiya (7:31, 8:31). Iyo na ini an mga kaolay ni Jesus sa insidenteng ini. An mga Judiong ini iba man sa mga disipulos niya (Hilnga 7:3).

2.       Sa insidenteng ini, an diskusyon nakasentro sa sinabi ni Jesus na may naaaraman siyang paagi kun paano an mga Judiong ini mapapatalingkas sa dati nindang pagtubod na sala para ki Jesus (vv. 32-34), asin iyo an nag-ooripon sainda.  An paaging ini iyo an pag-ako kan mga tataramon (i.e., mga katukdoan) ni Jesus asin an pagdanay na mag-erok iyan sa sainda bilang kondisyon sa pagigin disipulos ninda. An talagang intensyon ni Jesus iyo na gibuhon sindang mga disipulos niya pagkatapus na magtubod sinda saiya, dangan darahon sinda sa katotoohan dapit sa saiyang Ama (v. 32, 38, 4-,42), asin sa saiyang harong (14:2 asin 8:35).

3.       Sa lado naman kan mga Judio, mayo sindang intensyon na mag-ako pan in iba asin bagong katukdoan dapit sa Dios na dai pa naihayag n asa dati nindang pagtubod na gikan pa ki Abraham. Iniinsistir ninda ki Jesus na dai kaipuhan na patalingkason pa sinda nin huli ta matanos an saindang mga gibo, asin tama an saindang pagtubod (Is. 42:7, Dn. 9:13), huli tas inda dugo asin laman (kapagarakian) ni Abraham na pinagin nang matanos nin Dios huli kan saiyang pagtubod (Rom. 9:8, Ga. 4:25-26, Ex. 4:22). Nin huli kaini, an mga Judiong ini mayong nahihiling na deperensya o sala sa pagtubod ninda maski ngani an awtoridad nin Judaismo gustong gadanon si Jesus (7:20, 25, 30, 32, 45-52), siring sa gusto nindang ipagadan an babaeng nadakop na nagpasambay (8:3-11), nin huli ta an pagtubod na ini gikan pa ki Abraham, boot sabihon sarong tradisyonal na pagtubod, na kinukuyog asin tinutubod kan gabos na Judio bilang pagboot kan totoong Dios. Kun siring, an mga Judio may proteksyon asin bendisyon nin Dios mismo huli ta siya an saindang Ama (v. 41; hilnga Ex. 4:22, Dt. 32:6). Tano ta kaipuhan pang patalingkason sinda sa pagtubod na ini na gikan pa ki Abraham, asin iyo na an nagimatan ninda. Para ki Jesus, an pagtubod na ini kan mga Judio para saiya dai man nin saysay huli ta habo man nindang butasan an saindang tradisyonal na relihiyon o pagtubod na nagimatan para sa bago asin buhay na pagtubod, asin bakong arog kan saindang dating pagtubod na gadan sa gabos na bagay. An gusto kan mga Judio iyo an dati t asegurado na an kaligtasan ninda.

4.       Sa lado ni Jesus, importante daw para saiya na an mga Judio igwa asin nagdadara kan tanda kan pagtubd ni Abraham sa saiyang laman, na iyo an sirkunsisyon? Dai, an sabi nin Jesus, kaya malinaw an inoopresir niya sa mga Judiong nagtutuod saiya: an tradisyonal na pagtubod gadan, vv. 34-51, nin huli ta linaog na ini kan diablong putikon asin iyo man an ama nin mga kaputikan, v. 44, na minagibo saindang mga paragadan, v. 37, 7:20,25,32, 8:5, mga paragapo kan mga profetang sugo nin Dios (Mt. 21:33-46, Jn. 8:59, Gibo 7:51-52), asin mga kampon ni Satanas (Apo. 2:9+). An bagong pagtubod na gustong itao nin Dios sa pagtukdo ni Jesus iyo an madara sainda sa pagigin mga aki nin Dios, vv. 35-36,47, 3:11+, 1 Jn. 5:1, na may pagkamoot asin pagkamidbid sa Ama asin sa sinugo niya, v. 42, 19, nakakasabot kan lenguwahe ni Jesus, v. 43, matao nin pagomaw sa Ama, vv. 49-56, asin lubos na mamidbid sa Dios bilang ‘Siya na Iyo Siya (YHWH)’, 58. Iyo ini an sinabi ni Jesus na ‘katotoohan’, vv. 32,40,45-46, na sinabi niyang bakong gikan mismo sa sadiri niya kundi nahiling asin nanodan niya sa Ama, vv. 38,40, 3:11+, 7:18,29), ini ‘mga tataramon nin Dios’, v. 47, nin huli ta si Jesus gikan o hale sa Ama mismo, v. 42, asin si Jesukristo mismo ‘Iyo an Ako’ (si YHWH), v. 58, 24. Dapat magin interesado asin maghingoa an mga Judio na mahiling mismo an Dios sa paagi ni Jesus (Mt. 13:17, Lk. 17:22).

5.       An insidenteng ini nagresulta sa garapoan (v. 59). Idtong mga Judiong, sa pagpoon, may pagtubod ki Jesus alagad pagkatapus madangog an gustong mangyari sainda nawaran nin pagtubod saiya nin huli ta an gusto man ninda iyo an boot na papangyarihon, kaya nagpurot nin mga gapo tanganing gapoon siya. Alagad nagdulag si Jesus (10:31, 39, 11:8), asin huminale siya sa Templo. Digdi naotob an sinabi ni Juan Bautista: “Dai nindo ipaghambog na ama nindo si Abraham. Tandaan nindo ini: magigibo nin Dios na mga aki ni Abraham an mga gapong ini” (Mt. 3:9).

6.       An ulitmong ipinapaabot ni Jesus iyo an dapit ki Abraham sa buhay na pagtubod. Enot, sinabi ni Jesus na dai ininsistir ni Abraham sa Dios an mga gusto niya, kundi ihinunod niya an saiyang mga sadiring kagustuhan, dahelan, rason, plano asin katanosan, kan nagsunod siya sa Tataramon nin Dios na ‘humale k asa daga mo asin kapagarakian mo, patin sa haring kan saiong ama, dangan dumuman ka pasiring sa dagang itututkdo ko saimo (Gn. 12:1)’. Iyo ni an gusting mangyari ni Jesus sa saiyang mga disilulos (o boot magin mga disipulos) kan sinabi niya: ‘An gusting sumunod sako, kaipuhan na negaran niya an saiyang sadiri…“ (Mt. 16:24). Ikaduwa, kun si Abraham nag-ako nin apat na mga kapangakoan sa Dios, na iyo an minasunod: “Asin magibo ako saimo nin dakulang nasyon, asin ta bebendisyonan taka, asin papadakulaon ko an saimiong ngaran, patin magigin kang paladan” (Gn. 12:2); insidentalmente, an Ama ni Jesukristo nangangako man ngonian sa siisay man na gusting magin didpulo nin apat na panuga: dibinidad (8:35,47); imortalidad (8:51); katanosan (8:31); asin kamurawayan (8:54) para sa tawo. Ikatolo, si Abraham iyo an minimidbid na ama sa pagtubod nin huli ta nagsarig siya sa mga panuga nin Dios na an mga ini mangyayari talaga sa saiyang buhay. An sarong boot magin disipulos nin Jesus hinahagadan man nin kaparehong pagsarig kan sinabi ni Jesus: Dai kamo matakot. Magsarig kamo sa Dios, magsarig man kamo sako. Sa harong kan sakong Ama dakul an mga kwarto; maduman ako sa pag-andam nin lugar para saindo.Dai ko ini sasabihon saindo kun bako ining totoo” (Jn. 14:1-2). Ika-apat, tinesting nin Dios an pagtubod ni Abraham kan hagadon niya ki Abraham na isakripisyo si Isaak. Tinesting man ni Jesus an mga boot sumunod saiya kan sabihon niya ‘pasanon nindo an saindong krus aro-aldaw dangan sumunod  sako’ (Mt. 16:24) Isinabi ini sa mga Judiong nagtubod ki Jesus, alagad pagkadangog nindang hinahagad ni Jesus an pagpatunay kan saindang pagtubod siring kan ginibo ni Abraham (8:39), nawaran padagos sinda in gana na magin disipulos, dangan gusto pa nindang gapoon si Jesus asin gadanon. Xxxx.