PROCLAMATION OF PASSOVER 2001

ESCUELA CATEKUMENAL

Camaligan, Camarines Sur

San Nicolas, Iriga City

Centro Ilawod, Polangui, Albay

PROCLAMATION OF PASOVER 2001

Theme: BREAD AND WINE: ENCOUNTER WITH THE RISEN SON OF GOD

I.       Tano ta tinapay asin arak? Tano ta pagkakan asin kakanon?

1.      Homiliya kan ika-3ng Domingo kan Cuaresma, dapit sa metamorphosis kan sarong ulod pasiring sa pagka-butterfly, na pareho sa metamorphosis kan sarong tawo, hale sa pagigin material pasiring sa pagigin espirituwal na linalang sa paagi kan Bautismo asin Eukaristiya.

2.      An duwang klaseng eksistensya nnin tawo, na nangangaipo nin duwang klaseng pagkakan: an daganon na eksistensya nangangaipo nin sarong materyal na kakanon; an langitnon na eksistensya nangangaipo nin espirituwal na kakanon (Jn. 6).

II.    An materyal na kakanon:

1.      Elemental vs. Fundamental na pangangaipo nin tawo.

Fundamental – esensyal, basehan, prinsipal.

Elemental – apat na elemento: daga, tubig, ayre, kalayo.

2.      An elemental na pangangaipo kan tawo hale sa saldang asin ayre, daga asin tubig.

3.      An tinapay iyo an minasimbolisar kan saldang asin ayre, mantang an arak iyo an minasimbolisar kan daga asin tubig. An tinapay iyo an kakanon, asin an arak iyo an inumon, na duwang elemental na pangangaipokan tawo sa nutrisyon.

III. Espirituwal na kakanon

An pagkakan asin pag-inom na may pagkaaram asin pagkasabot, ini an nutrisyon para sa kalag.

An pagkakan asin pag-inom sa paagi nin sarong ritual, seremonyas, o pormalidad na may tataramon na kasabay asin may dakul na tawong nagkatiripon, kun saen nangyayari an komunyon asin komunikasyon.

IV. An komunyon asun komunikasyon na dapat mangyari sa aktong pagkakan asin pag-inom.

1.      An pakikimunyon asin pakikikomunikasyon sa saldang asin sa daga, na nagyayari sa pagkakan kan tinapay asin pag-inom nin arak.

2.      An siring na akto naglalang nin pagkaburugkos asin pagka-aramigo, naglalang kan sta. Iglesia. An Sta. Iglesia linadawan sa sarong tinapay na hale sa winarak na tipasi nin trigo (Hilnga an Didache 9).

V.    An kakanon asin inumon nahale sa Dios dapat na libre, gratis, daing bayad, sosog sa Isaias 55:1-13. Ini an mga kakanon asin inumon na inandam sa Paskuwa.

PROCLAMATION OF PASSOVER 2001

THEME: BREAD AND WINE – ENCOUNTER WITH THE RISEN SON

ESCUELA KATEKUMENAL

Camaligan, Camarines Sur

San Nicolas, Iriga City

Centro Ilawod, Polangui, Albay

            Naromdoman pa seguro nindo an satuyang homiliya para sa ika-tolong Domingo kan Kuwaresma, idtong dapit sa temang “Transpigurasyon kan Kagurangnan,” kun saen naunambitan nyato an trasnpormasyon o metamorphosis kan sarong ulod pasiring sa pagigin sarong butterfly.

            An transpormasyon o metamorphosis na iyan nin sarong bauuterfly ipinapareho nyato sa transpormasyon na nangyayari sa sarong tawo pasiring sa pagigin kristyano, sosog sa mga tataramon ni San Pablo Apostol sa Fil, 3:20-21, Rom. 8:23, asin Col.  2:1-5 na nagpapahayag kan proseso kan Bautismo bilang pakikisumaro sa misteryo kan pagkagadan asin pagkabuhay-liwat ni Cristo kun saen an sarong tawo “namumundag-liwat” (Jn. 3:5, Tito 3:5, Rom. 6:4) sa “tubig asin sa espiritu.”

            Alagad, pagkatapos na an sarong ulod magin nang sarong lubos na butterfly, siya saro nang linalang na taga-langit, nakakalayog sa mga panganuron asin kaiba kan marurawayon na mga bitoon kan banggi, na an saiyang kinakakan iyo an arina kan mga burak asin an saiyang inumon iyo an nectar asin ambon. An mga langitnon na kakanon asin inumon mga maogmang kakanon asin inumon.

            Kun siring, an kristyano pagkatapos kan Bautismo kaipuhan na magkakan kan mga langitnon na kakanon asin inumon na ipinagpapasalamat sa Dios, tanganing magin “lubos an saiyang kaogmahan“ (Jn. 15:11), “para sa daing katapusan na buhay“ (Hilnga Jn. 6:54-58).

            An mga langitnon na kakanon asin inumon na iyan na nagdadara sato sa lubos na kaogmahan, huli ta pano nin kaogmahan para sa daing sagkod na buhay na iyo an pangako sato ni Jesucristong Kagurangnan, iyo an pagkakan asin pag-inom kan tinapay asin arak, na mga sakramento kan satong saldang, asin iyo man an simbolo kan satong pakiki-enkuwentro sa nagsubang na Aki, an sarong makapangyarihan na saldang nin katanosan (Mal. 3:20, Lk. 1:78-79, 2 P. 1:19), na nagdara sato sa buhay sa irarom kan liwanag kan saldang (Apo. 2:28, Is. 2:5, Jn. 8:12, Is. 9:1, 60:1-2, Tob. 13:11), si Jesucristo.

            An elemental na pangangaipo nin tawo naiiba man sa pundamental na mga panganagipo. An elemntalk na panganagipo iyo an limang elemento: apat iyo an nasa materyal na kinaban (daga, tubig, ayre, kalayo), an ikalima iyo an yaon sa espirituwal na kinaban (an astral).

An mga pundamental na pangangaipo nin tawo iyo an pangangaipo nin tawo para sa saiyang pang-aro-aldaw na pagkabuhay, arog baga kan pagkakan, bubong asin gubing, seks, kompaniya, seguridad, edukasyon, asbpang mas sopistikadong pangangaipo na minabutwa mantang minaabante sa buhay an sarong tawo, nakokondisyon asin naeedukar. Ini an mga basehan na pangangaipo nin tawo. Sosog sa Biblliya, igwa sana nin apat na nangengenot na pangangaipo sa buhay nin tawO an tubig, an tinapay, an gubing, asin an bubong sapra sa pribasiya (Hilnga an Sir.29:21). Sosog man sa Sir. 39:26, an nakalistang mga primerong pangangaipo nin tawo tanganing mabuhay iyo an tubig asin kapalayo, batbat asin asin, harinong trigo, gatas asin tangguli, an tagok nin ubas, lanang mantika asin gubing. Pano nyato sinisimbagan an mga ini? Minagibo kita nin mga mekanismo, minaisip kita.

Sa ngonian, isesentro nyato an satong pagorolay digdi sa elemental na pangangaipo nin tawo.

An elemental na panganagipo

An apat na panganagipo nin tawo para sa mga elemento kan daga, tubiog, ayre, asin kalayo, saen niya ini makukua? Sa mga tinanom, apuwera ma sana kun direktang kakanon niya an mga ini. Kun siring, an mga elementong ini puwedeng makkua nin tawo para sa saiyang pagkabuhay sa paagi nin pagkakan asin pagkonsumo kaini.

Kaya, an pagkakan nin kakanon mina-imbuwelto nin sarong ritwal, seremonya, o pormalidad sa pagkonsumo kan mga elementong ini. Dapat na prepararon asin ihanda an pagkakan kan mga kakanon asin inumon.

Sa paagi nin pagkakan, an tawo minakomunyon sa nangungurog na burabod asin kawsa nin buhay digdi sa daga, na iyo an saldang. Siring man, sa paagi nin kakanon, ikinokomunikar kan saldang an mg adara niyang elemento na iyo an init, an liowanag asin an bitamina-D (ultra-violeta) para s abuhay.

Kun siring, sa pagkakan nin kakanon, ini sarong pakikikomunyon asin pakikikomunikasyon kan tawo sa tubig asin sa dga, kun haen nakatalbong an tubig. An mga elemental kan daga, siring man nakukua kan tawo sa paagi nin pag-inom kan mga tagok nin prutas, lalo na an ubas.

An pagkakan asin pag-inom kaini nangangaipo nin sarong pormal na ritwal o seremonyas, kun saen inihanda an mga kakanon asin inumon para sa tawo.

An kakanon na itinao ni Jesukristo para sa Bagong Tipan

            May kakanon na ipoiunagbobot asin itinutugot ni Jesukristo kan magdatoing siya para sa pagtugdas kan Baong Tipan.

            Dati, sa Lumang Tipan, an kakanon asin inumon na itinutugot nin Dios iyo an “mga tinanom asin prutas na may pisog” (Gn. 1:29), “mga layas na tinanom asin tinapay” (Gn. 3:18-19ª), “mga produkto kan daga asin primerong bunga kan mga inakay asin taba” (Gn. 4:3), “inasal na dolot sa altar” (Gn. 8:20-21), “an gabos na buhay asin nagkakamang na bagay asin ugbos nin mg atinanom” (Gn. 9:3), “tinapay asin arak” )Gn. 14:18), an kordero sa Paskuwa asin an tinapay na daing lebadura” (Ex. 12:4-28), an manna asin pugo” (Ex. 16:1-35), asin an tubig hale sa gapo (Ex. 17:1-7).

            Alagad, sa Bagong Tipan, pag-abot ni Jeskristo, tinawan niya sinda nin kakanon na nagdadanay sagkod sa diang kasagkoran na buhay, “an tinapay na hale sa langit asin nagtataong buhay sa kinaban” (Jn. 6:27, 32-33). Asin an “tinapay nin buhay” iyo mismo si Jesukristo: “Ako an tinapoay nin buhay. An minadulok sako dai na nanggad magugutom; an minatubod sako dai na nanggad mapapaha” (Jn. 6:35)... “Ako an buhay na tinapay na naghilig hale sa langit. An siisay man na magkakan kan tinapay na ini mabubuhay sagkod pa man; asin an tinapay na itatato ko iyo an sakuyang laman para sa buhay nin kinaban! Totoong sinasabihan ta kamo, kun dai nindo kakanon an laman kan Aki nin Tawo asin inumon an saiyang dugo, dai kamo magkakaigwa nin buhay diyan saindo. An siisay man na minakakan kan sakuiyang laman asin minainom kan sakuyang dugo mabubuhay sa sako asin ako nabubuhay diyan saiya. An espiritu iyo an nagtatao nin buhay, an laman mayo nin anuman na ikakatao. An mga tataramon na itinataram ko saindo iyo an espiritu asin sinda an buhay” (Jn. 6:51, 53-56, 63).

            Kun siring, kan kaiba p aninda si Jesus, pinakakan niya an saiyang mga disipulko kan saiyang tataramon, katukdoan asin mga adal (Jn. 4:34, 7”16-18, 37-39, 6:45-50). Alagad pagkatapos na siya m,agsakit, magadan asin magbangon liwat na mamurawayon, tinawan niya sinda kan tinapay asin arak, bilang siayng laman asin dugo na papabuluson para sa bagong tipan, na iyop an Eukaristiya, bilang saidang kakanon asin inumon. An araka sin tinapay iyop an nagin tanda, simbolo, representasyon o sakramento kan saiyang hawak  asin dugo pagkatapos kan saiynag pagkabuhay-liwat sa mg agadan. An boot sabihon kaini iyo na an mga tanda kan tinapay asin arak, na binoot ni Jesukristop mismo na magin simbolo kan saiyang hawak na idinusay sa krus asin an saiyang dugo na pinabulos para sa pagpatawad kan mg akasalan, siya biolang an Kordero nin Dios na binuno para sa pagtubos kan katawohan, an mga iyan an magigin tanda para sa saiyang Sta. Iglesia na iyo mismo an bagong hawak ni Jesukristo na nagbangog pagkatapos na siya ginadan sa krus ilang saroing kriminal.

            An kakanon asin inumon na itinao ni Jesukristo para sa BT iyo an duwang klase: an Eukaristiya, sakramentokan saiyang hawak asin dugo, sa paagi kan tinapay asin arak na iyo an koneksyon ni Jesukristo bilang padi ki Melkesedek na enot na padi asin an pakikikomunyon nyato sa nagsubang na Aki nin Dios.

Tinapay asin arak: Sakramento kan satuyang saldang

            An tataramaon na “sakramento” dai man sana ginagamit sa laog kan simbahan tanganing magtao sato kan kahulugan nin mga sagradong bagay, na arog kan pitong sakramento kan Sta. Iglesia, kundi nangangahulugan nin sarong tanda o simbolo nin sarong bagay na mas dakula, mas makapangyarihan asin mas mal na iyong irinerepresentar o ilinaladawan kaiyan.

            An arak asin tinapay, bilang sakramento kan saldang, minarepresentar kan enterong kadakulaan, kapangyarihan asin kahalangkawan kan satuyang saldang. KUn an saldang Iowa nin tolong kapangyarihan nin liwanag, init asin buhay, kun siring, an tinapay, na minarepresentar kaiyan iyo man an pakikimonyon nin sarong tawong minakakan kaiyan sa toong elementong ini kan saldang.

            Kun siring, an tinapay, na gikan sa tinanom na trigo, minatao sa tawong minakakan kaiyan nin nutrisyon, nin pagkasararo asin pagkaka-aramiguhan, asin nin kaogmahan o kagaya-gayahan sa buhay.

            An arak, na gikan sa ubas, minasimbolisar man kan tagok o tubig na hale sa daga, na huli kan saldang sa tinanom na ini, minahigop siya nin tubig hale sa irarom kan daga tanganing magtao nin inumon sa tawong napapaha.

            Kaya, an sabi sa Salmo iyo na, “Pinatubo mo an doot na presko para sa mga kabakahan asin an mga tinanom na ginagamit kan mga tawo, tanganing magkakarakan sinda hale sa daga; arak tanganing mapa-ogma sinda asin tinapay tanganing magkurusog sinda” (Sal. 104:14-15).

            An pagguno kan tawo sa mga bunga kan daga, an trigo asin an ubas, minadara saiya nin lubos na kagaya-gayahan asin kaogmahan “siring sa mga aldaw nin pag-ani” (Am. 9:13-15, Sal. 65:11-13, 72:16, Lev. 26:5, Jl. 4:18, Dt. 32:13-15ab).

            An pagkakan asin pag-inom kan tinapay asin arak, sarong pakikikomunyon nin tawo sa langit, kun haen saen an saldang. Kun siring, an tinapay asin an arak, sakramento kan mga langitnon na kakanon asin inumon na dara asin Pinatubo kan saldang na may kooperasyon kan daga. Kun siring, an arak asin tinapay iyo an mga bagay na nagpapahayag satoo kan resulta kan pagkainagoman kan saldang asin kan daga, kan langit asin kan daga. Pakikikomunyon man iyan sa duwang reyalidad na ini kan buhay, na iyo an langit asin an daga.

Arak asin Tinapay: Pakiki-enkuwentro sa Nagsubang na Aki

            Kan pagbotan nin Dios an mga tawo kaidto sa Lumang Tipan, na mag-gamit nin tinapay asin arak, siring mana n pagbuno nin karnero, na iyo n pinaka-enot na bunga kan tupa, lalaki asin sarong ton pa sana an edad, danzan ipinakakan sainda bilang pagselebrar kan kapiyestahan kan tig-ugbos (Spring), ano an gustong itukdo nin Dios sa sainda?

            Kan binoot man ni Jesucristo na maggamit kan arak asin tinapay sa saiyang Huring Pamanggi, kaiba kan saiyang doseng apostol, ipinadagos niya an maogmang tradisyon na ini na magselebrar kan danay na trabaho nin Dios para sa buhay asin kabuhayan nin tawo digdi sa ibabaw nin daga. Bako na sana Inc. Sarong selebrasyon kan paskuwa nin pagromdom kan pagluwas kan banal na banwaan sa daga nin Egipto, kundi ini sarong sakramento o memorial kan saiyang paglihis hale digdi sa daga pabalik sa saiyang Ama (Jn. 13:1).

            Sa okasyon kan Huring Pamanggi, kan sinabi niya sa tinapay na “Kuaha asin kakana nindo ini, ini iyo an sakuyang hawak (Mt. 26:26) na idinudulot para saindo; gibuha nindo in isa pagromdom sa sako” (Lk. 22:19, 1 Co. 11:24), danzan sa arak, “Inuma nindo ini gabos, huli ta iyo ini an sakuyang dugo, dugo kan tipan (kan bagong tipan, hilnga an Lk. 22:20 asin 1 Co. 11:25), na pinabulos para sa kadaklan para sa pagpatawad kan mga kasalan (Mt. 26:27-28, Mk. 14:24). Sa lambang pag-inom nindo kaini, gibuha nin do sa pagromdom sa sako (1 Co. 11:25). Totoong sinasabihan ko kamo, dai na nanggad ako mainom kaining arak sagkod sa aldaw na mag-inom ako kan bagong arak sa kahadean kan Dios” (Mt. 26:29, Mk. 14:25), Malinaw an gustong mensaje ni Jesucristo sato na inc. Arak asin tinapay, na sabi niya saiyang dugo asin hawak, iyo an símbolo o representasyon kan saiyang sakripisyo duman  sa cruz sa pagtubos kan katawohan sa saindang pagtalikod sa Dios. Kaya, an sabi  ni San Pablo dapit sa sakramentong ini kan hawak asin dugo ni Jesucristo, na siniselebrar kan kristyanong Eukaristiya, iyo na “kaya, sagkod na magdatong an Kagurangnan, sa lambang pagkakan nindo kan tinapay na ini asin pag-inom digdi sa kopa, ipinapahayag nindo an saiyang pagkagadan, kun kaya an siisay man na minakakan kan tinapay na ini o minainom sa kopa nin Kagurangnan na dai maninigo minagawe na dai maninigo laban sa hawak asin dugo kan Kagurangnan (1 Co. 11:26-27).

            An pagtao kan tinapay bilang materyalisasyon kan saiyang laman asin an kalis nin arak bilang materyalisasyon man kan saiyang dugo na papabuluson para sa ikapapatawad kan mga kasalan duman kaidto sa lamesa kan Huring Pamanggi, iyo an dakulang materyalisasyon kan pagtao niya kan sadiri bilang pantubos sa mga kasalan na iyong itinalikod nin tawo sa Dios. Kaya, an pagtao ni Jesucristo kan tinapay asin arak bilang kakanon asin inumon sa Eukaristya nin mga kristyano mayong ibang kahulugan iyan kundi gusto asin boot ni Jesucristong itao asin ikomunikar giraray an saiyang sadiri para sa buhay asin kaligtasan nin mga tawo sa aro-aldaw nindang pagkabuhay, asin magin sarong danay na pag-otob kan pangako niyang buhay na daing sagkod sa kahadean kan saiyang Ama. An bagong arak na saiyang iinumon iyo an bagong buhay nin saiyang resureksyon sa kagadanan, na ilinaladawn sa totoong buhay nin komunyon kan gabos na miembro kan saiyang Iglesia. Kun paano an saiyang nabuhay-liwat na hawak nakalusot sa tolong grado nin eksistensya, na iyo an daga kan mga gadan, an daga kan mga buhay, asin an daga na Paraíso (na iyo an langit), kun siring an komunyon na nangyayari sa Sta. Iglesia iyo an paglaog ni Jesucristo sa bagong langit asin bagong daga na linalang huli kan saiyang pagbalik-liwat sa kamurawayan nin Dios Ama. Kun paano sa pagkanubay-liwat niya, pinunan niya an ika-walong aldaw kan semana, an eternidad o an aro-aldaw na eksistensya, diyan man sa pagkakan asin pag-inom nin kristyano kan Eukaristiya aro-aldaw minalaog man an Sta. Iglesia sa daing kasagkoran na panahon na iyong pangako ni Jesucristo na buhay na daing kasagkoran para sa gabos na parasunod niya.

            Kun siring, nakakaseguro kita na an gabos na kaotoban kan mga pangako kan evangelio dapit sa kaligtasan asin sa buhay nin tawo, na inotob primero ni Jesucristo sa saiyang pagkatawo huli sa paglaog niya sa saiyang Misterio Paskuwal, ini gabos ipinapahayag sa mga símbolo kan pagkakan asin pag-inom kan Tinapay asin Arak, na iyo an pakikisumaro nyato sa Nabuhay-Liwat na Cristo, o kaya sa Nagsubang na Aki nin Dios.

“Madya asin kakana nindo an sakuyang tinapay, inuma an arak na sakong inamdam” (Tal. 9:5)

            Milagro nin mga kamimilagrohan, na an tawo makakua nin kakanon asin inuon, danzan magkakan asin mag-inom sa aro-aldaw! Huli ta sa Lumang Tipan (LT) an saro sa painaka-enot na pagboot nin Dios sa tawo iyo na “Itinatao ko saimo bilang kakanon an gabos na tinanom na nagdadara nin pisog na yaon sa ibabaw kan enterong daga, asin an gabos na kahoy na mapisog an bunga. Itinatao ko mana n gabos na dahon kan mga tinanom bilang kakanon para sa gabos na mga lalaw na hayop, gabos na mga gamgam s langit asin gabos na mga nagkakamang na hayop sa ibabaw kan daga” (Gn. 1:29-30). Danzan “sinimbag kan babae an halas, “Puwede kaming magkakan kan bunga nin mga kahoy sa hardin. Alagad an bunga kan kahoy na nasa tahaw kan hardin, an Dios nagsabi, “Dai kamo kumakan kaiyan, ni dumotdot kaiyan, ta kun dai kamo magagadan” (Gn. 3:2-3). KUn siring, an pagkakan asin pag-inom kan mga tawo regulisado mismo kan Dios, na igwa nin mga pagboot an Dios dapit sa pagkakan asin pag-inom.

            Danzan, huli kan sumpa na nakatakod sa pagkakan asin pag-inom na ibinugtak nn Dios pagkatapos na magkasala an tawo sa pagboot na ini, “Kaya nagsabi an Dios sa lalaki, ‘Huli ta  nagdangog ka sa tataramon kan saimong agom asin kuminakan sa kahoy na ipinapangalad ko saimo na kakanon, ‘Sumpaon logod an daga huli saimo. Sa sakit ka makua diyan nin kakanon sa aro-aldaw kan saimong pagkabuhay. Katutunokan asin binit an papatubuon kaiyan para saimo, asin mga lalaw na tinanom an saimong pagkakakanon. Sa tagdo nin  ganot sa saidang angog ika makakan kan saimong tinapay, sagkd sa aldaw na magbalik ka sa kabo-kabo, huli ta diyan ka nag-gikan. Sa kabo-kabo ka hale, asin sa kabo-kabo ka man mabalik (Gn. 3:17-19), kun siring, kadepisil para sa sarong tawo an maghanap nin kakanon asin inumon sa aro-aldaw, tanganing makakakan asin maka-inom. Kaipuhan an grabeng pagtrabaho asin pagpagal, sagkod sa pagpatagdo nin dakul na ganot sa angog siya magkakaigwa nin kakanon, huli ta an daga dai man makooperar a saiyang mga espuwersong ibubugtak sa pagtrabaho asin pagbingkal kaiyan huli kan sumpa.

            Alagad, an bagay na pagkakan asin pag-ino nagin pasil na bagay para duman sa gabos na nagpapaka-aki sin nagsusunod sa tataramon nin Dios. Pagkatapos na nakipag-giyera si Abraham sa apat na mga mapangyaring hade, dinolotan siya nin Melkisedek na padi nin arak asin tinapay, danzan benendisyonan kaini si Abraham.

            Ipinahiling ni Abraham an saiyang pakikipagkatood duman sa tolong lalaking estranghero, na mga tunay na ángel, kan inalok nuya sinda na magkakakan asin magparepresko pagkatapos na mag-arabot sinda sa saiyang tolda sarong aldaw na udto duman sa kahoy nin Mamre.

            Ipinadara ki LO tan duwang ángel nin Dios duman sa Sodoma tanganing estimaron nin pagkakan asin pagturog na magdamlag sa saiyang dukhang harong, antes nidang tunawon an duwang siyudad kan Sodoma asin Gomorra, asin ikaluwas an bilog na pamilya ni Lot.

            Sa paagi kan pagbuno asin pagkakan kan Cordero sa Paskuwa, binoot nin Dios na iselebrar an danay na memorial kan paglihis niya sa harong kan mga Israelita, tanganing lugadon an mga matuang aking lalaki kan mga Ehipsyo, sa bangging ilinuwas an saiyang banwaan duman sa daga nin pagtios asin kaoripnan.

            Sa paagi nin pagkakan asin pagirinom sa pamitisan kan Bukid ni Sinai, inuruyonan kan banwaan ni Israel an itinaong Tugon asin mga pagboot nin Dios sa paagi nin sarong ritual nin pasasalamat (Ex. 24:1-11).

            Inandaman nin Dios nin sarong dakulang bangkete nin saindang paboritong kakanon asin inumon an saiyang mga aki duman sa disyerto, sa dakulang pagngalas asin paglanghad laban sa Dioss kan mga tawong tampalasan asin mga parakasala (Sal. 78:19-20).

            Pinagbotan mo an banwaan na magdolot kada-Sabbath nin doseng tinapay bilang danay na pagromdom kan Tipan kan doseng tribo sa Israel, asin siring man sa pagdolot kan mga primerong mga tinanom asin kahayopan na bunga kan daga na pinagdarahan nin Dios sa sainda (Lev. 24:5-9).

            Sa panahon ni Jesucristo sa Bagong Tipan (BT), ipinadagos niya an pagwaras nin hararom na kahulugan an reyalidad nin pagkakan asin pag-inom bilang sarong antisipasyon kan mga tawo para sa dakulang bangkete nin masisiram na kakanon na inamdam nin Dios sa paglaog ninda sa saiyang kahadean (Mt. 22:1-14, LK. 15:1-32).

            Pagkatapos na tukdoan ni Jesucristo an mga tawo duman sa kapatagan, pinakakn niya sinda hale sa duwang sira asin limang tinapay, símbolo kan pitong sakramento kan saiyang Sta. Iglesia.

            Tinawan niya siinda nin tinapay na hale sa langit asin kan tubog na hale sa burabod nin buhay na daing kasagkoran, idtong gabos na boot niyang darahon sa buhay, tanganing an siisay man na magkakan kan saiyang laman asin mag-inom kan saiyang dugo, an sinisimbolisar kan tinapay asin arak na may halong tubig sa Eukaristiya, magkaigwa nin daing sagkod na buhay.

            Asin pagkatapos niyang mabuhay-liwat sa mga gadan, nagkapirang beses si Jesucristo nagpahiling sa mga disipulo, mantang nagkakarakan sinda sa lamesa, sa pagbaak kan tinapay asin sa sirang inasal duman sa pangpang kan Danaw nin Tiberias.

Sa Huring Paghukom, an mga tawo huhukoman ni Jeskristo dapit sa bagay nin pagpakakan asin pagpainom duman sa mga kpwang nagugutom asin napapaha (Mt. 25:31-46).   

Kun siring, daing gayo napapasala si Jesucristo kun ginamit niya an sarong pormalidad nin pagka-sakramento o simbolikal, Inc. Pagkakan kan tinapay bilang materyalisasyon kan saiyang laman asin an paginom nin arak sa kalis bilang materyalisasyon kan saiyang dugong pinabulos duman sa sakrispiyo sa cruz bilang pantubos sa mga kasalan asin pagtalikod nin tawo sa inoopresir na kaligtasan nin Dios sa tawo.

Ano pa an ibang kahulugn na yaon sa likod nnin pagkakan asin pag-inom?

            Alagad, antes nagin sarong tandang sobrenatural, i.e. an regalo kan hawak asin dugo ni Cristo, an pagkakan asin paginom haloy Nang ginagamit nin mga tawo sa pagpahayag nin mga maka-tawong karahayan, arog kan nutrisyon, nin pagkaaramigo asin pagkasararo o pagkaurugos, nin pakikikomunyon o pakikirelasyon sa natura, asi in dakulang pasasalamat sa Dios huli sa mga regalo kan daga (an piyesta nin pag-ani).

            Kaya, an gawe nin pagkakan asin paginom, apuwera kan pagpabasog asin pagpakusog sa sato asin pakikikomunyon nyato sa cosmos, asin sa lambang participante, minaalok sa sato sa pakikikomunyon na Malinas sa Dios.

            Bakong makanganagalas na mababasa nyatosa Bibliya na mag-atang an Israel sa Dios nin tinapay asin arak sa saidang mga ritual.

            Para sa kristyanong comunidad, an arak asin tinapay na ini, na hinihiras sa selebrasyon nin eukaristiya, nagkakaigwa nin sarong halangkaw na kahuligan huli ta itinatao ninda sato an pinakahalangkaw na regalo nin Dios, an saiyang mismong Aki na iyo an nagkokomunkar man sa sato kan mismong buhay nin Dios. Kun sa pagimbitar sa sato sa sarong karakanan, iyo an minapakusog kan cadena nin pagka-aramigo sa satong kagharong, an pagpartisipar sa lamesa ni Cristo seguradong mapakusog kan saiyang komunyon asin komunikasyon sa mas hararom na paagi sa saiya asin an saiyang Ama. An formalidad nin sarong sa-tawong pagkarakakan mina-introdusir sa sato sa kinaban nin misterio.

            An eskatolohikal na kahulugan nin sarong karakanan iyo an saro pang bagay na igwang interest maski sa LT. Apuwera kan pagigin sarong símbolo na nagpapahayag nin kagaya-gayahan, prosperidad asin buhay, an tinapay asin arak iyo an mga tanda na parating ginagamit tanganing magkomunikar nin mga espirituwal, asin mga hararom na kahuligan: kaya sa Tal. 9:5 iniimbitaran an mga tawo sa sarong dakulang bangketeng inandam kan Kadonongan; (2) an Dagang Pangako pirm,eng ilinaladawan na sarong lugar kun saen na mayaman na tinapay asin arak: “sarong daga nin trigo asin paroy, nin mga ubas.. sarong daga kun saen dai kamo mauntok nin kakakakan kan saindoing tinapay...makarakan kamo sagkod sa gusto nindo asin mabendisyon kamo ki Yahweh saindong Dios sa mayaman na daga na itatao niya saindo” (Dt. 8:8-10).

            Ibinareta kan mga profeta an mga panahon mesianiko bilang sarong bangkete nin mga mayaman na pagkakan asin managom na artak na inandam para sa gabos na tawo” (Hil. an Is. 25:6).

            Kan iladawan ni Jesukristo an kahadean sa panahon na maabot, pirmeng ilinaladawan niya iyan sa simbolo nin sarong bangketeng pankasal. An bagong panahon inanunsyar bilang sarong marhay na klase nin arak, duman sa magayonon na tandang ginibo ni Jesukristo sa Cana sa paagi kan paggibo kan tubig na magin arak duman sa piyestang pangkasal. Asin kun maroromdoman kan mga enot na kristyano an mga tataramon na: Maogma an mga tawo na mapapasa-piyesta kan Kahadean nin Dios” (Lk. 19:15, madali nindang masabotan ini duman sa sinabi ni Jesus kan Huring Pamanggi kan mahiling niya an nagdadangadang na Kahadean kun saen mainom siya kan bagong arak kaiba ninda (hilnga an Mt 26:22). Makakapartisipar man kita na may dakulang kaogmahan asin pangako nin sarong piyesta diyan sa Eukaristiya pag-aboty kan panahon, kun saen itinatao sato an Tinapay asin Arak kan Kahadean na pinunan na sa paagi nin sarong sakramento.

Sumaryo:

            An doktrina kan akto nin pagkakan asin paginom puwede nyatong ika-sumaryo sa duwang tataramon: an komunyon asin an komunikasyon. Ini an duwang pangangaipong pundamental nin tawo.

            Sa pakikikomunyon kan mga tawo sa mga bagay kan natura na nasa palibot ninda, sa saldang, sa ayre, sa daga, sa tubig asin sa kalayo, ini gabos na mga elementong inbi naghihiro asin nagtatrabaho sa palibot kan tawo, puwede niyang ma-ako asin ipakisumaro sa saiyang buhay sa paagi kan pagkakan kan tinapay, an sakramento kan nagsubang na saldang, asin an arak, an tubig na hale sa irarom kan daga na nagin tagok kan ubas na minapara sa kapahaan kan tawo.

            Sa pakikikomunyon nin tawo sa natura, an mga bagay na ini minakomunikar man saiya kan saindang buhay sa paagi kan pagsimbag sa mga pundamental na panganagipo nin tawo dapit sa gutom asin kapahaan. Minakomunikar an mga bagay na ini sa tawo sa paagi kan saindang pagtao kan saindang sadiri bilang pagkakan asin inumon tanganing mahale sa kagutoman asin kapahaan kan mg atawo, siring sa nasasabi sa Kasuratan na “Lakaw, kakana an saimonmg tinapay na may kaogmahan asin inuma an saimong arak na may magaya-gayanbg puso, huli ta an ginigiobo mong iyan inuyunan nin Dios” (Qo. 9:7). Kun siring, an kinokumunikar kan natura sa tawo iyo an kaogmahan asin kagaya-gayahan na namamatean pagkatapos nin pagkakan asin pag-inom, huli kan pagkapara kan saiyang pagkagutom asin kapahaan.

An Tinapay

            Apwera kan pagigin sarong masustansyang kakanon, an tinapay mismo igwa nin dakul na kahulugan makatabang sato sa pag-intiyendeng marhay kan kayamanan na yaon sa Eukaristiya.

            An sarong pundamental na kakanon, na iyo an minataong paliwanag para sa gabos: enot, inaapod nyato an payo kan sarong pa,ilya bilang “bread winner”; ikaduwa, an pagkaigwa nin tinapay nangangahulugan nin paglaom na mabuhay.

            An oportunidad na makapagkakan nin yinapay “hale sa tagdo kan ganot kan angog mo” iyo an minabilog kan enterong eksperyensya kan buhay nin sarong tawo. Simbolo ini kan kaogmahan asin prosperidad na tinutugotan asin tinatao nin Dios bilang mga regalo niya tanganing atamanon an saiyang banwaan: Lakaw, kakana an saimong tinapay na may kaogmahan asin inuma an saimong arak na may magian na puso, huli ta inuyonan na nin Dios an saimong gigibuhon antes pa” (Qo. 9:7).

            Alagad an tinapay puwede man an hilngon bilang simbolo kan arin man na pagkakan kuiltural asin espirituwal. “An tawo dai sana nabubuhay sa tinapay kundi sa lambang tataramon na minagikan sa nguso ni Yahweh” (Dt. 8:3 asin Mt. 4:4), huli ta “an nakakapabasog sa tawo bako sanang an manlaen-laen na pinatubo kan daga, kundi an Tararamon mo O Kagurangnan, na iyo an nagpi-preserbar sa gabos na nagsasarig saimo” (Kad. 16:26). Kaya, puwedeng agsabi an personipikadong Kadonongan na: “Madya asin kakana an sakong tinapay, inuma an arak bna sakong inandam” (Tal. 9:5).

            Naaaninag kan mga promerong komunidad kristyana sa tinapay bilang sarong simbolo kan pagkasararo kan Sta. Iglesia. An tinapay iyo an resulta kan pagkasararo kan kadakul na ubas, asin kun kaya an Iglesia na ahle sa kadakul na maniban-ibanmg indibidwal na tawo, nagigin sarong komunidad: “siring na an tinapay na ini iwinarak sa mga kabukidan asin nagin sararo, magkatiripon logod an saimong Iglesia hale sa mga poro kan daga diyan sa saimong Kahadean (Didache 9).

            Alagad an pinakahalangkaw na simbolismo iyo idtong si Jesukristo mismo an natao kan sinabi niya na, “Ako ab Tinapay nin buhay,” huli ta siya an nagtataong totoong nutrisyon asin kusog (Jn. 6:35) huli kan saiyang mga katukdoan, doktrina asin adal para sa buhay. Yaon saiya gabos na bagay na puwedeng kagutoman nin tawo: kadonongan, kusog, kaligtasan, kagayagayahan, katotoohan...Siya an tunay asin pinakamasiram na Tinapay na itinao nin Dios sa tawo. Kaya, bakong sarong daing kuwentang bagay na sa Eukaristiuya talagang sarong tinapay na totoo an ginamit ni Jesukristo bilang sarong natural na elemento tanganing mas epektibong ipahayag niya an regalo kan saiyang sadiri sa sdatuya, an hawak nin kasakitan (Is. 30:20).

An Arak

           

            An arak iyo an pangpiyestang inumon na daing kapantay asin nangangahulugan nin kaogmahan asion liksi: “An arak iyo an buhay poara sa tawo. Ano an halaga kan buhay kun mayo nin arak? Ginobo iyan tanganing paogmahon an tawo. Kun iniinom sa tamang panahon asin proporsyon, an arak nagtataong kaogmahan sa puso asin sarong isip na magaya-gaya” (Sir. 31:27-28). Kaya, kinokonsiderar an arak bilang sarong tanda nin kaogmahan, nin kasaganahan asin pertilidad. Ginagamit iyan bako lamang bilang pampatod sa kapahaan. Sa okasyon kan Paskuwa, apat na kalis nin arak an opisyal na iniinom kan mga Judiyo sa espiritu nin kagaya-gayahan asin pagbendisyon nin Dios.

            An arak nangangahulugan nin “pakiki-amigo” asin pakikikomunyon sa iba, huli ta minapabutwa iyan nin sarong ayre nin solidaridad asin komuniokasyon. An pag-inom sa sarong kopang arabay, pagbaton kan kalis para sa kapangganahan, pag-alok nin arak bilang pag-onra sa sarong persona, pirmeng nagsasabi nin pakikisumaro asin paghiras sa marhay na inabtan sa buhay nin saro. Kaya, sa Bibliya makukua an sunod-sunod na komparasyon dapit kan arak asub kan ibang bagay; halimbawa, a sarong marhay na amigo kabaing sa sarong marhay na arak (Si. 9:10), an pagkamoot sinisimbolisar sa arak (Awit nin mga Awit 1:2), siring man an kadonongan (Tal. 9:1-5). Sa Bibliya, 4434 na beses namemensyonar an arak.

            An arak nagpapgiromdom man sato dapit sa “dugo.” An arak inaapod na “dugo kan ubas na nagkukusog para inumon” (Dt. 32:14). Kaya simbolo man iyan nin kasakitan asin kapaitan: “Makakainom daw kamo sa kalis na sakuyang iinumon” (Mt. 20:22). “Ama, harayoan sako an kalis na ini” (Lk. 22:42).

            Konektadong marhay an arak sa “panahon mesianiko”;  “Sa bukid nma ini maandam si Yahweh nin sarong bankete nin sarong managom na arak para sa gabos na tawo” (Is. 25:6), “Gusto kong ibalik an suwerte para sa sakong banwaan na Israel, mataramon sinda nin mga ubasan asin mairinom sinda kan saindang mga arak” (Am. 2:14), “Anong kaogmahan asin kagayonan an mapapasainda. Marambong an saidang mga hoben na lalaki asin an saindang mga kadaragahan siring sa mahamis na arak” (Ze. 9:17). Kun kaya duman sa kasal sa Cana, an bagong arak n aipinahuri malinaw na minasimbolisar kan panahon mesianiko na pinunan ni Jesukristo. Asin kan Huring Pamanggi, ipinahayag mismo na an bangkete kan kahadean isiselebrar sa paagi nin bagong arak (Hilnga an Mt. 26:22). Iniinom na nyato iyan sa Eukaristiya bilang panamit kan panahon na tinalaan.

            An gabios na ini nabibilog asin naiiitas kan apudon ni Jesus an saiyang sadiri an totoong balagon nin Ubas (Jn. 15:1) asin orog sa gabos kan sabihon niya sa Huring Pamanggi an dayupot na mga tataramon na inuutro kada Eukaristiya: “Kuaha asin inuma nindo gabos: ini iyo an kalis ko na papabuluson para saindo.” Apuwera kan iniinom tanganing ipahayag an mesianikong kaogmahan asin pagkomunikar kan saiyang buhay, sa arog kaining ideya seguradong an arak igwa nin malinaw na koneksyon sa sakripisyo ni Jesukristo duman sa krus: iyo ini an Dugong Arak na nagselyo kan bagong tipan sa Dios asin tawo, siring kaidtong dugo nin mg ahayop na nagselyo kan primerong tipan kan banwaan nin Israel duman sa Bukid Sinai (Hilnga Ex. 26:8).

Tinapay asin Arak na Pinagsabay

            Apuwera kan simbolismo na yaon mismo sa lambang saro, an duwang elementong ini kun pagsabayon – an arak asin tinapay – iyo an malinaw na marhay na tanda kan regalo ni Cristo kan sadiri niyang pagkatawo sa saiyang parasunod diyan sa Eukaristiya.

            Siring sa nahihiling ta na, an duwang ini parehong nutrisyon para sa buhay kan tawo, pareho sindang mga regalo nin Dios sa katawohan asin mga simbolo kan kaogmahan sa Kahadean asin sa bagong buhay na hinihiras ni Jesukristo sa satuya siring man kan Sta. Iglesiang nagkatiripon tanganing magselebrar kan buhay na iyan.

            Sa paggamit kan mga iyan sa ritwal nin buhay, inuyonan ni Jesukristo an naturang sa-tawo sa saiyang duwalidad, na may kasakitan asin kaogmahan, na may materyal asin espiorituwal. Sa lenguwaheng parehong simple asin hararom kan tinapay asin arak, tinataram kita ni Jkesukristo sa Eukaristiya kun ano talaga an gusto niyang itao sa sato: buhay, kahirasan sa saiyang misteryo paskuwal, kaogmahan, nutrisyon, pagkaaramigo, an saiyang saidirng persona...An arak asin tinapay digdi iyo an nagkokomunikar kan gabos na kayamanan kan saindang kahulugan para sa mesianiko asin sa kaligtasan. Kun sasarabayon ta an saindang sa tawo asin eukaristikong kahulugan puwede tang sabihon dapit sainda na: “Itinao kan daga an saiyang bunga” (Sal. 67:6).

An ritwal kan Paskuwa: Komunyon asin Komunikasyon

            An pagselebrar kan Paskuwa taon-taon magpoon kaidto sagkod sa panahon na maarabot, saro man sana an punto na gustong itukdo: na sa pagselebrar kaini sa panahon nin tig-ugbos, kun saen an gabos na bagay sa ibabaw nin daga anas bago, huli sa aksyon kan bagong saldang na nagsubang, an tawo gustong makikomunyon kan baging saldang na nagsubang, an tawo gusting makikomunyon sa mga bagay sa ibabaw nin daga anas bago, huli sa aksyon kan bagoing saldang na nagsubang, an tawo gustong makikomunyon sa mga bagong bagay na ini an saidang bagong kusog asin liksi, kan saindang buhay asin kabagsikan, kan saindang liwanag asin init. Alagad, para sa kristyanong Paskuwa, bako na sanang an pakikikomunyon asin pakikikomunikar sa mga bagong bagay-bagay na yaon digdi sa ibabaw kan daga, kundi sarong pakikikomunyon asin pakikikomunikasyon kan mjga tawo sa nagsubang na Saldang nin Katanosan, si Jesukristong nabuhay-liwat sa mga gadan, tanganing huli sa pakikikomunyon nin tawo saiya, ikakomuniokar man si Jesukristo an saiyang bagong buhay aisn liksi, an saiyang kalistasan asin iba pang mga regalong hale sa Dios Ama. Ini binoot ni Jesukristong gibuhon kan mga kristyano sa paagin ipinagtugdas asin binoot kaidto nin Diuos sa lumang Paskuwa, an karnerong inasal asin an arak asin tinapay.

            Binoot nin Dios na gibuhon an pakikikopmunyon asin pakikikomunikasyon sa paagi kan sarong taon-taon na titwal, na iyo an Paskuwa.

An mga kakanon na dapat bakalon asin pagkagastusan

            Natatandaan pa gayos nindo an ikaduwang babasahoin sa selebrasyon kan Pagtao kan Bibliya (Evangelio) sa pagkatapos kan peryodo nin Kerigma, an Isaias 55:1-13.

            Sa paagi kan mg atataramon na ini ni Profeta Isaias ipinapaabot nyamo saindo an imbitasyon na maogma para sa pagatendir asin pagselebrar ta kan Paskuwa ngonian na taon.

            Isiselebrar ta ini sa espiritu kan pakikikomunyon ta ki Jesukristo, an tinapay bib buhay asin an arak nin kaligtasan, tanganing ikomunikar man siya satuya ngonian na y\taon an mga biyaya kan saiyang pagbangon asin pagsubang na mamurawayon sa Kahadean nin Dios na Ama nin Jesukristo asin satuya man na Ama.