PROGRAMA PARA SA IKATOLONG SEMANA
Disyembre 25-26, 1999
Tema: BUHAY NA
DAING KASAGKORAN
PIYESTA KAN PAGKAMUNDAG NI JESUKRISTO
PAMIBI SA
PAGKABANGGI – Disyembre 25, 1999, 5:00 PM
Introduksyon
Heneral
Awit sa Pagpoon; LET’S GO ALREADY SHEPHERDS, p. 107
P. Dios, madya sa pagtabang sa sako.
G. KAGURANGNAN, PAGHUMARE SA PAGSUROG SAKO.
P. Pag-omawon an
Ama…
G. SIRING KAN
PAGOMAW SA AENOT-ENOTE PANG GAYO…
Himno: TWO ANGELS
MET, p. 107
Antifona 1 –
Magpoon sa saim9ongh pakamundag winarasan ka nin mga regaling pang-prinsipe; sa
daing kasagkoran na liwanag, bago magbanaag an liwanag sa kinaban, ipinangaki
ta ka.
Salterio – Semana
I, Para sa Pamibi sa Pagkabanggi II.
Antifona 2 – Yaon
sa Kagurangnan an daing patod na pagkamoot; dakua an kapangyarihan noya sa
pagligtas sato.
Antifona 3 – Sa kapinunan bago nahaman an panahon, Dios na
an Tataramon; ngonian namundag siya, an Paratubos kan kinaban.
Babasahon: Lk. 18:18-30.
HOMILIYA…………….
Eskrutinyo: MGA
HAPOT
- Kun gusto mo nin halawig na buhay o an buhay na daing kasagkoran, ano daw an dapat mong gibuhon tanganing makamit iyan?
- Ano daw an kahulugan kan tataramon na “trabaho” para sa saiong buhay?
- Anon a mga krus mo sa buhay?
Awit: MAGNIFICAT
Antifona – Si Cristong Kagurangnan namundag ngonian; Ngonian
nagpahiling an Paratubos. Nag-aaninigal
an daga sa mga awit kan mga koro nin anghel, an maogmang pag-omaw kan mg
aarkangheles. Ngonian sa daga a saiyang amigo nagrorokyaw:
Kamurawayan sa
Dios sa kaitaasan, aleluya.
PAMIBI NIN BANWAAN na tatapuson sa Ama Niamo…
TANDA NIN KATONINONGAN Paghadok sa Niño
Awit: URI URI URA, p. 108 Awit: O
COME ALL YE FAITHFUL
Huring Pamibi (Yaon sa Salteryo, p. 419, Vol. 1) asin
Bendisyon
PIYESTA KAN
SAGRADA PAMILYA PAMIBI SA PAGKA-AGA
Domingo Pakalihsi kan Krismas
Disyembre 26, 1999, 8:00 AM
Introduksyon
Heneral –
P. Kagurangnan,
buksan mo an sakong mga ngabil.
G. ASIN AN SAKONG
NGUSO MAGROROKYAW KAN SAIMONG KAOMAWAN.
P. Pag-omawon an
Ama…
G. SIRING KAN
PAG-OMAW SA KAENOT-ENOTE PANG GAYO…
Antifona: Si Cristo namundag para sato; madya, magsamba kita
saiya.
Awit: IF TODAY…
Antifoina asin Pag-omawon…
Salterio Para sa Piyesta kan Sagrada Pamilya:
Antifona 1 – An mg amagurang ni Jesus minapasiring sa Jerusalem lambing taon para sa dakulang piyesta kan Pasko.
Salmo para sa Domingo, Semana I.
Awit: MARIA HOUSE OF BLESSING, p.92.
Antifona 2 – Nagtalubo an aki sa kadonongan asin kusog, asin
an biyaya nin ios yaon sa saiya.
Antifona 3 – An saiyang ama asin ina napano nin pagngalas sa
mga tataramon na isinabi sa saindang aki.
Awir: SION, MOTHER OF ALL NATIONS, p. 127.
Babasahon – LK. 10:25-28.
HOMILIYA………………
Responsortyo:
Cristo, Aki nin Dios na buhay, kaheraki kami.
- Cristo, Aki nin Dios na buhay, kaheraki kami.
Nagin makinuyog ka ki Maria asin Josef,
-Kaheraki kami.
Pag-omawon an
Ama…
Cristo, Aki nin Dios na buhay, kaheraki kami.
AWIT NI ZAKARIAS:
Antifona: Kagurangnan, tawan samo an liwanag huli sa paarog kan saimong pamilya asin
bantayi an samong mga bitis sa dalan nin katoninongan.
Awit: BENEDICTUS, p. 77.
Pag-omawon asin Antifona.
PAMIBI NIN BANWAAN na tatapuson sa AMA NIAMO…
Tanda nin katoninongan.
Awit: JERUSALEM
REBUILT AGAIN, p. 53.
Huring Pamibi (Siring sa Salteryo, p. 430) asin bendisyon.
Huring Awit: THE GORIOUS CROSS
Recess – 10:00 AM
to 10:15 AM
10:15 AM
– Katekesis para sa temangf ‘BUHAY NA DAING KASAGKORAN” (sagkod na sa
agkahapon)
12:00 PM – Recess
para sa pangudto
1:00 PM –
Pagpadagos kan katekesis
3:00 PM –
Kateesis dapit sa Dalan kan Katekumenado
4:00 PM
– Sumaryo kan Enterong Tolong Domingong
Katekesis asin instrusyon para sa Rito kan
Primerong Lakad
5:00 PM
– Pagtapus na Awit: GLORIOUS CROSS
Huring Pamibi asin bendisyon asin pagsubol.
Ikatolong
Katekesis para sa Primerong Lakad sa Katekumenado
KATEKESIS SA
BUHAY NA DAING KASAGKORAN
“ANONG GIGIBUHON KO
TANGANING MAPASAKO AN BUHAY NA DAING KASAGKORAN?” (Lk. 10:25)
Introduksyon:
An titulo para sa katekesis na
ini kinua duman sa evangelio na sationg
binasa para sa Pamibi sa Pagkaaga, an evnagleio hale ki Lk. 10:25-28. Tanganing makatawad kita
nin oras, piangsaro nyato an homiliya para sa Pambi sa Pagka-aag asin an
katekesis para sa aldaw na ini huli ta saro man sanang tawo an matao kan duwang
ini. Alagad norml na suhay an duwang ini. Duman sa nakaaging mga katekesis, an
homiliya ginigibo nyato sa laog mismo kan
liturhoiya kan
Pamibi sa Pagkaaga. Mantang an katekesis naman ginigibo nyato pagkatapus kan halipot na recess sa
aga sagkod sa pagpangudto. Dangan ipapadagos pagkatapus kan recess sa udto sagkod na matapos na
aldaw sa hapon.
PARTE I. AN HOMILIYA
An partikular na
insidenteng ini, na isinasaysay na iba-iba kan tolong evangelistang si Mateo (Mt. 22:34-40), si Marko (Mk. 12:28-34), asin si Lukas (Lk.
10:25-28), igwa nin pagkaka-agid duman sa insidente nin sarong mayaman na
aristokrata na nagdulok ki Jesus tanganing maghapot saiya, “Maestro, anong
gigibuhon ko tanagning magkaigwa nin buhay na daing kasagkoran? (Lk. 18:18-30).
Digdi sa huri, an doktrina ni Jesus nakasentro duman sa peligro nin mga
kayamanan asin anpremyo para sa pagsikwal kan mga kayamanan iyo an buhay na
daing kasagkoran. Mantang duman sa
enot, na satong evangelio para sa okasyon na ini, an doktrina nakasentro sa
pag-otob kan mga katugonan tanganing magkamit kan buhay na daing kasagkoran.
Kun siring, an buhay na daing kasagkoran nma minamawot na makamtan kan gabos na
tawo, mangmang omayinadalan,pobre o mayaman, babae o lalaki, akio gurang,
makakamtan asin iatato lamang nin Dios depende sa kamugtakan kan partikular na
tawong naghahapot asin nagmamawot kaiyan.
Sa kaso kan saro katawong isinasabi sa evangelio
ngonian, ini sarong abogadong
relihiyosong tawo. Sabi duman sa
ebbvangelio ni Mateo, an tawong ini sinasabi niya na sarong Pariseo. Duman
naman sa evangelio sosog ki San Markos (Mk. 12:28), sinasabi niya na ini sarong
eskriba. Tanganing mahiling logod nyato marhay an pagkakaiba kan tolonmg
venageliong ini, pagtatarampadon nyato muna sinda bago kita magpadagos kan
pagtao kan doktrina dapit sa partikular na insidenteng ini sa evnagleio. Uya
anpag-adal kan tolong evangelio:
|
MATEO 22
|
MARKO 12
|
LUKAS 10
|
|
(34) Alagad kan madangog kan mga Pariseo kun pano niya pinapundo an mga
Saduceo nagtiripon sinda, na tanganing ribongon siya, saro sainda annaghapot,
”Maestro, arin an pinakadakulang tugon sa katugunan?”
|
Saro sa mga eskribang nagdadangog sa diskusyon ninda asin kunpaano
karahay na magsimbag si Jesus, nagdulok ngonian kiJesus asin naghapot, ”Arin
an enot sa gabos na mga katugunan?”
|
Igwa nin sarong abogado na, tanganing ribongon siya, nagtindog aisn
nagsabi saiya, ”Maestro, ano an gigibuhon ko tanganing mapasako an buhay na
daing kasagkoran?
|
Sa primero pa sanang bersikulo, manonotaran na
nyato an nagkapipirang pagkakaiba sa tolong evangelista. An enot, an
sirkunstansya sa estorya: ki Mateo asin Markos, malinaw na si Jesus iyo an
nakikipagdiskusyon (debate) sa mga awtoridad relihiyosa, alagad ki Lukas mayo
ini.
An ikaduwa, an motibo sa paghapot: ki Mateo asin
Lukas iyo na tanganing ribungon ninda si Jesus (disconcert = disturb, confuse,
thwart), alagad ki Marko nadara huli sa kahusayan kan mga simbag ni Jesus.
An ikatolo, an persona na naghapot: ki Mateo, saro
samga Pariseo, ki Markos, sarosa mga eskriba, ki Lukas, sarong abogado.
An mga Pariseo iyo an saro sa duwang sekta, an
Essene iyo an saro pa, na guminikan sa partido kan Judaismo n inaapod ”devoto” sosog sa 1 Mac. 2:42+ iyo an kan mga Hasideano, para sa lado kan
Katugonan na kontra sa impluwensiya kan mga pagano. Sinda an mga relihiyosong
tawo kan relihiyon Judaismo, Sir. 44:1, an hesed
na iyo an ginikanan kan tataramon na ”hasideano.”
Mantang an mga eskriba naman iyo an mga guwardiya
kan kasuratan asin an para-interpretar sa mga tawo kaiyan, hilnga an Sir. 39:1,
Ezr. 7:6+. An sarong eskriba kun minsan sarong opisyal kan korte, sarong
ministro o sarong embahador. An sarong eskriba iyo an sarong tawo na nagbabasa,
nagsasaibang tataramon asin nagtutukdo kan mga tugon sa banwaan. Sa panahon ni
Cristo, an mga eskriba inaapod na grammatel. Kun siring, an eskriba saro man na
abogado.
An ikaapat iyo an saindang mga hapot: ki Mateo,
”Arin an pinakadakulang tugon sa Katugunan?; ki Marko, ”Arin an enot sa gabos
na mga tugon?; ki Lukas, ”Ano an gigibuhon ko tanganing mapasako an buhay na
daing kasagkoran?” Nin huli ta an satong tema iyo an buhay na daig kasagkoran,
kaya ining sitas ni Lukas iyo an satong kinuang evangelio asin bako idtong ki
Mateo asin Marko na an mga hapot iyo an dapit sa katugonan.
An simbag ni Jesus dapit sa hapot kan abogado iyo
an saro man na hapot, ”Ano an nasusurat sa Togon?” An simbag na ini ni Jesus
minatukdo na an buhay na daing kasagkoran yaon asin makukua na sa Tugon ni
Moises. Kaya si Jesus nagsabi pa, ”Ano an nakukua nindong nakasurat diyan?” Sa
paagi kan mga katugonan (miswah = pagboot), si Yahweh iyo an minataong buhay
hului sa mga tataramon na minagikan sa saiyang (mosa = minagikan) nguso.
”Pinakumbaba niya kamo, ginutom, pinakakan nin manna na dai midbid nindo ni kan
saindong mga magurang, tanganing paintiyendihon kamo na an tawo bako sanang sa
tinapay nabubuhay kundi sa lambang bagay na minagikan sa nguso ni Yahweh” (Dt.
8:3).
An simbag kan abogado sa mga hapot ni Jesus iyo an
”Shema, Israel” ”Kamotan mo an Kagurangnan mong Dios sa bilog mong isip, sa
bilog mong puso, asin sa bilog mong kusog, asin an saimong kapwa siring sa
sadiri mo man sana.”
Nagsabi si Jesus, ”Tama an simbag mo; gibuha iyan
asin mapapasaimo an buhay.” (Lk. 10:27-28).
An sabi naman sa orihinal na libro nin Katugunan
iyo an ”Kaya iyo ini an mga katugonan, an mga pagboot asin an mga gawe-gawe na
isinabi sako ni Yahweh na itukdo ko saindo tanganing otobon nindo sa daga na
sasadirihon nindo. Kaya, kun mimidbidon nindo si Yahweh na saindong Dios sa
bilog na aldaw kan saindong pagkabuhay asin kun ootobon nindo an saiyang mga
katugonan asin mga pagboot na itinatao ko saindo, magkakaigwa kamo nin halawig
na buhay, kamo asin an mga aki nindong lalaki asin an mga makuapo
nindong lalaki. Kaya, dangoga, Israel, utoba asin sunoda kun ano an
makakapauswag asin makakapadakul sa saindo, siring sa itinuga saindo ni Yahweh,
an Dios nin saindong mga magurang, na matao saindo nin sarong daga kun saen an
gatas asin tangguli nagbubulos” (Dt. 6:1-3).
Kaya, tama asin eksakto an simbag kan abogado
dapit sa saiya man sanang kahapotan. Naghapot siya ki Jesus bakong tanganing
isihon an totoong simbag sa hapot niya kundi tanganing baluon si Jesus kun
tatao si Jesus kan simbag. Kun siring, an hapot kan abogado igwa nin malisya
(tanganing ribunong o pataluksuhan si Jesus tanganing masiod). Nin huli kan kadakul-dakul na katugunan asin
mga interpretasyon kaini, haros mayo nang makuang buhay an mga tawo diyan kundi
kagabatan asin kagadanan. Kaya si Jesus nakidebate sa mga relihiyosong lider
tanganing palatawon sa mga tawo an tunay asin totoong intensyon nin Dios dapit
sa pagtao niya kan Tugon, na iyo an buhay na daing kasagkoran.
PARTE II. AN KATEKESIS PARA SA BUHAY NA DAING
KASAGKORAN
Sa temang ini, tutukdoan kamo kun
paano makakamtan an sabay na kasakitan asin kaogmahan na iyo an sangkap para sa
buhay na daing kasagkoran.
Pagkatapus na napagadalan nyato an
dapit sa kalag nin tawo, na ini palan iyo an pagkamidbid asn pagkagamiaw niya
sa saiyang sadiring persona asin dapat na ikaligtas an hinangos na nagtataong
buhay” laban sa kapangyarihan nin kagadanan tanganing magdanay an buhay kan
tawo sosog sa plano nin Dios, ngonian importante nna ipadagos an pag-adal nyato
sa madaling paagi kaidtong sa Pag-adal kan Bibliya No. 31, na an pagligtas kan
kalag iyo an pagkakaigwa kan isip ni Cristo sa paagi kan pagsunod asin
pagpasakop sa saiyang mga adal, asin iyo ini an maribay kan satong natural na
buhay tanganing ikabado nyato an sarong sobrenatural na buhay, an pagribay kan
satong ”lumng sadiri” pasiring sa pagigin ”bagong sadiri” ki Cristo. Ngonian,
pag-adalan nyato kun paano ini mangyayari asin kun ano an epekto kaini para sa
satong pagkatawo.
A.
An
pangako nin Dos sa imortalidad
An buhay na daing kasagkoran, sa ibang tataramon
iyo an imortalidad. Aram nyato na an Dios sana an imortal. Kaya an itinao
niyang hinangos sa tawo, na iyo an epsiritu nin Dios, tnagning magin siyang
sarong ”buhay na linalang” (Gn. 2:7+), iyo an sarong purong regalo nin Dios
para sa tawo asin an gabos na linalang na may buhay. Huli kaini, an tawo nagin
”sarong buhay na kalag” (1 Co. 15:45). Huli ta an imahen asin pagkakabaing sa
Dios yaon sa tawo, kaya siya igwa man nin imortalidad siring sa Dios na iyo an
saiyang pinaglaladawan. An espiritu nin Dios na yaon sa tawo iyo an imortal na
sangkap na yaon sa tawo, asin iyo an prinsipypo nin buhay para sa kalag. An
kalag magigin imortal kun yaon nagdadanay saiya an espiritu nin Dios. Alagad,
kun dai, an kalag na iyan igwa sana nin sarong natiral na buhay (1 Co. 15:44+).
An hawak na laman nin tawo mayong imortalidad, nin huli ta iyan sarong materyal
na sangkap na gikan sa alpo kan daga (Gn. 2:7+). Kaya, an imortal na sangkap na
yaon sa tawo iyo sana an espiritu na ihinangos (ruah=pneuma) na itinao nin Dios
bilang regalo sa tawo na iyo an mismong buhay nin Dios. Iyo ubu ab rason kun
tano ta an bagong lalang na tawo, si Adan, ”linalang nin Dios sa imahen kan
saiyang sadiri, sa imahen nin Dios linalang siya, lalaki asin babae linalang
sinda” (Gn. 1:27). Abn mismong kalag nin Dios na itinao niya sa tawo, na iyo an
hinangos o epsiritu, iyo an nagtatao nin buhay sa tawo kaidto, kaya nagin
siyang imahen nin Dios. Kun siring, sa kapinunan kan bagong lalang na tawo,
bilang sarong imahen nin Dios, igwa siya nin imortalidad nin huli ta naghihiras
asin kasaro siya mismo kan buhay na Dios.
Bilang sarong tanda kan pangakong imortalidad nin
Dios para sa tawo, ibinugtak nin Dios an sarong ”kahoy nin buhay” sa tahaw kan
hardin nin Eden, dangan tinugon an tawo na diyan kumakan sa mga bunga kaiyan
tanganing siya mabuhay. An ”kahoy nin buhay’ iyo ab simbolo kan imortlidad nin
huli ta iyo ini an mga katugonan nin Dios (Sir 17:11, Tal 3:18, 11:30; Gn. 2:9,
3:22; Apo. 2:7; Hilnga an Sir. 1:4, Kad. 1:15). An katugunan na iyan na ibinugtak
sa tahaw, sa puso nin tawo isinurat nin Dios, iyo an ”unibersal na tugon nin
pagkamoot.” An boot sabihon kan tugon nin pagkamoot iyo an ”pagsakripisyo kan
sadiring buhay tanganing an iba mabuhay.” Sa madaling sbai, iyo ini an tugon
dapit sa pagtatrabaho, na an gabos na tawo dapat magtrabaho para sa ikabubuhay
kan ibang linalang. Sa paagi kan tugon nin pagkamoot na ini, magkakaigwa nin
buhay asin imortalidad an tawo nin huli ta iyo ini an paagi na an Dios
nabubuhay. Sa paagi kan trabaho, kukultbaron niya an hardin (Gen 2:15)
An ikaduwang kahoy na ibinugtak nin Dios sa hardin
nin Eden iyo an kahoy nin pagka-aram kan marhay asin maraot. ”Dangan hinulitan
ni Yahweh Dios an tawo nin arog kaini, ”Tunay na makakakakan kamo sa arin man
na kahoy sa hardin. Alagad sa kanoy nin pagkaaram kan marhay asin maraot dai
kamo diyan magkakan, huli ta sa aldaw na kumakan kamo diyan seguradong kamo
magagadan” (Gn. 2:17). Talagang an kagadanan gikan man sa Dios (Sir. 11:14),
alagad pinatanidan niya an tawo antemano dapit kaiyan. Asin an kahoy na
nagdadara nin kagadanan, o mortalidad, iyo an kahoy ninn kagadanan na an mga
bunga kaiyan iyo an kapanhingaloan. Isinisimbolisar ini kan kahoy nin pagkaaram
kan marhay asin maraot. Tano ta pagkaaram kan marhay asin maraot? Nin huli kun
an tawo pirmeng hingalo mahihiling niya sa harayo an mga marhay niyang gibo
dangan an mga maraot na gibo kan iba. Kaya siya minahusgar kan maraot na gibo
kan iba.
An pagpahingalo iyo an itinagamang premyo nin Dios
pagkatapus na magadan an sarong tawo huli sa pagtrabaho mantang siya nabubuhay
pa para mabuhay an iba. Dai man talaga ipinagbawal ni Dios sa tawo an pagkakan
sa bunga kan kahoy nin pagkaaram kan marhay asin maraot. An plano nin Dios iyo
na itao a tawo an pagkakan kan bunga kaini pagkagadan niya asin sa paglaog niya
sa ikaduwang buhay kun saen mayo na duman nin pagtrabaho kundi anas na sana
pagpapahingalo nin huli ta nagparatrabaho na siya digdi sa daga kan siya
nabubuhay pa. Kun nagparapahingalo siya mantang siya nabubuhay pa digdi sa
ibabaw nin dagaasin dai siya nagtrabaho, kun siring magtatrabaho siya duman sa
ikaduwang buhay asin mayong kapanhingaloan siyang mananamitan. Kaya,
ipinagbawal nin Dios an pagkakan sa bunga kan ikaduwang kahoy (pagkaaram sa
marhay asi maraot), dangan pinag bitan siyang kumakan kan bunga sa kahoy nin
buhay. Diyan sa pagkakan kan bunga kan kahoy nin buhay, na an boot sabihon an
pagkakan sa paagi kan mga bunga nin malinig na pagtatrabaho, diyan makukua nin
tawo an imortalidad o buhya na daing kasagkoran.
Kan magkasala an tawo sa Dios, na an boot sabihon
niya siya nagsunod sa tataramon saiya na magkakan sana kan bunga nin
pagtatrabaho asin dai magkakan kan mga bunga nin pagpapahingalo, o kahugakan,
dangan siya nakamate nin kagadanan para sa saiyang kalag. An kasalan iyo an
pagsalungat sa Tugon. ”An siisay man na nagkakasala man lamang iyo an
minasalungat sa tugon, nin huli ta an kasalan iyo an pagsalungat sa tugon” (1
Juan 3:4). An tugon nin Dios sa tawo iyo na mabuhay siya sa bunga kan saiyang
pagpapagal asin trabaho digdi sa ibabaw nin daga. Nagkasala siya sa tugon nin
Dios nin huli ta boot niya tolos na magkakan kan mga bunga nin kapahingaloan
mantang yaon pa siya sa daga. An pagkakan kaiyan nakareserba duman sa ikaduwang
buhay, asin bakong digdi sa daga. Dapat enuton kan tawo an buhay nin pagpapagal
asin pagsakripsiyo sa paagi nin pagserbi asin pag-ataman kan mga buhay asin
bagay na itinao saiya nin Dios na dapat niyang pagtrabahohan mantang nabubuhay
siya sa ibabaw nin daga. Kun siya magadan huli kan pagtarabaho asin pagpapagal
alang-alang sa buhay kan iba, dagan itatao saiya nin Dios sa ikaduwang buhay an
pagkakan sa buga kan ikaduwang kahoy na iyo an mga bunga nin kapahingaloan. Nin
huli ta pig-enot kan tawo an pagkakan sa bunga kan ikaduwang kahoy, kaya siya
nagkasala sa tugon nin Dios. Kaya siya pinalayas hale sa hardin nin Eden
”tanganing dai na siya dumutdot pa kan kahoy nin buhay asn magkaigwa pa nin
buhay pagkatapos na maka-aram siya nin kapahingaloan” (Gn. 3:22-24). Magpoon sa
aldaw na idto nakanamit na siya nin kagadanan kun saen ini iyo an pagkasuhay
niya sa buhay nin Dios, asin siya nagin mortal na linalang.
B.
An
paglaom nin tawo para sa imortalidad kan kalag
Nawara nin tawo an regalong imortalidad nin Dios,
alagad an tawo dai nawaran nin paglaom para sa imortalidad kan sandang kalag.
Maski saen na lugar digdi sa kinaban, sa maniba-ibang kultura asin relihion,
nabuhay an paglaom na iyan sa maniba-ibang paagi.
Para sa mga Israelita, dai sinda minabugtak nin distinsyon sa hawak asin sa
kalag. Kaya, para sa sainda an konsepto kan resurekyon kan mga banal o matanos
na tawo minaimbuewelto nin sarong pisikal na pagbangon. ”Duman sa mga tawong
nangangaturog sa alpog kan daga dakul an mabangon, an iba para sa daing
kasagkoran na buhay, an iba sa kasusupgan asin daing katapusan na kapahamakan.
An mga may inadalan maliwanag na masirang siring sa pirmamento nin langit, asin
idtong mga nagturukdo nin dakul na tawo sa karahayan, siring sa maliwanag na
bitoon sa enterong daing tapos na panahon” (Dn. 12:2-3). An boot sabihon kaini
iyo na an mga banal na tawo mablik sa Dios kaiba an saiyang enterong hawak asin
parehong kalag (Hilnga 2 Mac. 7:9+, Sal. 49:15, Sir. 48:11-12). Siring man, an
bakong matanos na tawo, idtong bakong amigo nin Dios, mapaduman man sa daing
tapus na padusa, hwak asin kalag (Sal. 49:18-19). Alagad mientras, pagkatapus
kan saiyang pagkagadan an tawo, hawak asin kalag, minahigda sa alpog,
minatoninong, duman sa Sheol” Job 10:19-22, Tal. 19:18, 40:1; Is. 5:14, Bil.
17:30,33; Sal. 22:15, Jon. 2:3-7). Sa Sheol, an mga gadan minananok sa
pagkaturog asin nagigin anino na sana kan dating pagkatawo asin dai na
nakikipag-olay sa Dios (Is. 38:18, Sal. 30:9, 88:5,10-12). An matanos na tawo
ililigtas sa kagadanan maski an hwak matoninong na mahigda sa Sheol (Sal. 49:15+,
16:9-10+, Tal. 11:9, Sal. 16:9-10+).
Para sa mga Griyego, naniniwala sinda na sa
pagkagadan an kalag iyo an nawawara (Kad 1:13, 2L23). Ini minasuhay sa hwak
tanganing mabuhay sagkod pa man, mantang an hawak dai babangunon (Kad. 3:1;
5:16; Sal. 6:4-5, 2 Cor. 5:8). An mga Griyegong pilosopo nag-iisip nin sarong
halangkaw na kalag (an nous) na
minaluwas sa hawak’ tanganing mabuhay na imortal (Hilnga an komentaryo para sa
1 Co. 15:44+).
Para naman sa mga kristyano, an saindang ideya kan
imortalidad minaimbuwelto nin, enot sa gabos, an paglaog kan Espiritu Santo nin
Dios giraray sa epiritu nin sarong tawo tanganing mag-erok sa saiyang kalag na
iyo an nagpapanagin-dibinisado niya. An nangyayari kaini iyo na an tawo,
mantang buhay siya sa saiyang dating makasalan na hawak, binabago an saiyang
isip asin an dating isip niya bako nang sadiring isip kundi ki Cristo. Huli kan
pagigin kabtang niya kan nabuhay-liwat na Hawak ni Cristo, isinaro na siya
diyan, an bilog niyang pagkatawo, tanganing an buhay na yaon diyan saiya iyo an
buhay ni Cristo. Sa paaging ini, an hawak nin sarong kristyano minaagi nin
sarong transpormasyon sagkod na makabaing ini sa nagbangon na hawak ni Kristo
(Fil. 3:20-21, Hilnga Rm. 6:6, 8:3m). Sa paaging ini, an buhay nin sarong tawo
nagigin dibinisado, huli kan sangkap na minalaog saiya, kaya bago na an saiyang
pagkatawo asin bako na sanang sarong pisikal (psychikon) na hawak kundi
naribayan na ngonian nin sarong espirituwal (pneumatikon) na hawak. Para sa
kristyano, kaipuhan na sa buhay pa sanang ini gadanon na an makasalan na
pisikal na hwak (Gal. 5:16-18), sa paagi kan pakikisumaro sa kagadanan sa krus
ni Jesukristo. An krusipiksyon ni jesukristo iyo an saiyang pagsakat sa kahoy
nin buhay na iyo an kahoy kan krus. Sa paaging ini, ipinahiling ni Jesus sa
tawo an paagi kun paano an tawo makakasunod sa kabotan nin Dios, huli sa
pagpapako kan saiyang makasalan na hawak sa krus nin sakripisyo. Ini an paagi
na makisumaro sa kagadanan ni Jesukristo tanganing sa nagadan na hawak na laman
na oripon kan kasalan magbangon an sarong mamurawayon na hawak nin sarong
kristyanong mabubuhay siring sa sarong aki nin Dios huli kan pakikisumaro niya
sa mamurawayon na hawak ni Cristo na nabuhay-liwat sa mga gadan. Iyo iyanan
paagi kan pagkamit nin imortalidad. An imortalidad na ini nangyari kan
makisumaro an kristyano sa imortal nang hawak ni Cristo na mamuraway nang
nabubuhay kaiba kan Ama.
Kun siring, para sa kristyano, an imortalidad nin
tawo yaon sa restorasyon (pagsulit) kan bilog na persona sa dating kamugtakan kaini
pakalalanga nin Dios. An resureksyon minaimbuewelto nin sarong pagbangon kan
hawak na nakabalik giraray an espiritu santo o diosnon na prinsipyong binawe
kaidto nin Dios kan an tawo nagkasala (Gn. 6:3), alagad ibinalik na duman sa
gabos na isinaro ki Cristo sa paagi nin bautismo (1 Co. 15:45-49). Kaya, an
hawak kan kristyano na binautismohan sa kagadanan ni Cristo asin linaogan
girary kan espiritu nin Dios saro nang pneumatikon na hawak asin bako nang
psychikon, bako nang malalapaon, kundi saro nang imortal na dai sakop kan lehe
materyal asin dai na ngani minasimbag sa deskripsyon kan materya (Hil. 1 Co.
14:4+).
C.
An
imortalidad nin tawo may relasyon sa eternidad
Katakin kan imortalidad iyo an halawig na buhay para sa tawo. ”Hilnga an
bilang kan mga aldaw nin sarong tawo; halawig nang marhay an sanggatos na taon.
Siring sa sarong tagdo nin tubig hale sa dagat, o an sarong tipasi nin baybay,
iyan an kabaing kan kadikit na mga taon na ini kun itatampad sa eternidad”
(Sir. 18:9-10).
Sarong bendisyon nin Dios an halawig na buhay (Gn.
5a; Tal. 10:27) asin sarong pribilehiyo para sa panahon mesianiko (Is. 65:20).
An sarong biglang pagkagadan nin sarong tawo minimidbid builang kastigo para sa
sarong tampalasan na parakasala (Sa; 73:29). Alagad an kagadanan nin hoben
minimidbid man na pagligtas saiya na dai madigtaan kan mga kasalan nin kinaban.
Kaya, maski an saimong buhay maghahalawig nin sampulo, sanggatos, o sangribong
taon digdi sa daga, an kahalabaan kaiyan dai ibibilang laban saimo sa Sheol
(Tal. 41:4). ”An tawo dai pwedeng magkaigwa nin gabos na bagay, nin huli ta an
aki nin tawo bako man na imortal” (Tal. 17:30).
”An kagadanan bakong gibo nin Dios1,
dai siya naoogma sa pagkawara kan sarong nabubuhay” (Kad. 1:13). Sabay na nasa
isip kan kagsurat an pisikal asin an espirituwal na kagadanan na iyan
magkakambal; an kasalan iyo an dahelan nin kgadanan, asin para sa parakasala an
pisikal na kagadanan iyo man an espirituwal asin daing tapus na kagadanan. An
isip kan kagsurat minabaling-baling hale sa saro pasiring sa saro. An
pagkahiling niya sa Paglalang magayon sa pundamental o sa kapinunan. An
uniberso nagkakauruyon sa pagkalalanga kaiyan nin Dios (Hilnga an Gn. 1), asin
mayong nakukuang kagadanan o nakakaraot na hayop. An kinaban nagtatamasa nin
katoninongan siring sa nahihiling ni Isaias na binago sa maabot na panahon kan
Mesias, Is. 11:6+. Kaya an Dios bako an kawsa nin karatan o kagadanan, na dai
man minahale sa sarong independyenteng prinsipyo. An tawo, nin huli kan saiyang
kasalan, iyo an nagraot kan pagkinuyog-kuyogan sa kinaban asin pinalaog an
pinakahalangkaw na karatan sa kinaban, an kagadanan, bilang pagnegar kan gaweng
paglalang nin Dios (Hilnga an Gn. 3). Alagad an iyo sanang totoo asin mayong
remedyong kagadanan iyo an sa maraot na tawo, an gustong sabihon iyo idtong mga
tawong an kasalan inaataman asin puwedeng padaguson an nakakagadan na trabaho
kan kasalan. An banal na tawong nagdadanay na maimbod sa Dios, an mamomoton sa
buhay,” (Gn. 11:26), minatios sana nin sarong sagin na pagkagadan: an imortalidad
yaon nakatagama saiya. Si Pablo (Rm. 5:12-21+, Hilnga an 1 Co. 15:35-37), iyo
an nagpaliwanag kan doktrinang ini, sa paagi nin pag-introdusir kan
magkakontrahan na antigong makasalan na Adan asin an bagong nagliligtas na
Adan. Si Juan nagtaram dapit sa destruksyon nin kagadanan sa aldaw nin
paghukom, an ahente nin kagadanan na ikokondenar sa ’ikaduwang kagadanan’ (Apo.
20:14-15; 21:4,8). Dapit sa premyo asin kastigo pagkatapos nin kagadanan, an
tawong minagibo nin karahayan na bunga nin sarong magurang na pagtubod sa
Dios iyo an nakakaseguro nin imortalidad
(Hilnga an Kad. 1:1+, ).
D.
Eternidad
asin imortalidad ibinalik ni Cristo para sa tawo
Uya an sareong marhay na bareta o evangelio para sa tawo: an eternidad asin
imortalidad ibinalik na sa mga tawo ni Cristo.
Kan suminakat si Jesukristo sa kahoy kan krus sa
pagkuyog sa kabotan nin Dios, ipinamidbid niya girary sa tawo an kahoy nin
buhay, an kahoy nin sakripisyo asin pagkamoot na isinikwal kan enot na tawong
linalang. An kahoy kan krus iyo an nagin sarong kahoy nin buhay para sa
sorogoon ni Yahweh na si Jesus/ Diyan siya nagadan asin itinao an sadiring
buhay para sa iba. An pagkamoot na ini na nagdudusay kan sadiring buhay para sa
iba iyo an unibersal na Tugon nin Dios para sa gabos na linalang digdi sa kosmos, na itotob ni Jesukristo kan
ipako siya sa kahoy kan krus, nagpagadan
tanganing ipahiling an kaligtasan para sa tawo, na oyo an paagi nin pagtubos sa
tawo hale sa kasalan asin pagtalikod sa Dios. Huli kan sakripisyong ini na
ginibo ni Jesus, binangon siya liwat nin Dios hale sa kapangyarihan nin
kagadanan asin isinakat sa kamurawayan kun saen siya lubos na nagpapahingalo
asin naghuhukom sa katawohan. An kapangyarihan nin paghukom itinao saiya kan
Ama huli kan ginibo ginibo niyang pagsakripsiyo asin paglaog sa kagadanan
alagad nagbutwang napanggana. Kun siring, ginibo ni Jesus, sa ngaran nin gabos
na tawo, an pagbalik nin tawo sa kaogmahan asin pagigin amigo nin Dios huli sa
paglaog niya sa kagdanan. An resureksyon iyo an pagpahiling nin Dios na ibinalik
asin isinulit niya an orihinal na kamugtakan nin tawo sa Edden. Kun siring,
ibinalik nin Dios an imortalidad asin an eternidad sa tawong parakasala sa
paagi ni Jesus.
An eternidad iyo an ikawalong aldaw pagkatapos kan
Sabbath, na iyo an ikapitong aldaw. Kun siring, an ikawalong aldaw iyo an aldaw
kan resureksyon kun kasuarin nagbangon liwat si Jesus sa mga gadan. Sa
pagbangon liwat ni Jesus sa ikawalong aldaw naglaog siya sa eternidad asin
ibinalik sa tawo an posibilidad na makalaog man sinda sa eternidad huli kan
resureksyon.
An eternidad iyo an sinisimbolisar kan ”octagon,” an sarong bilog na pigura na
may walong kanto na minaporma nin sarong krus sa laog. An bilog sa octagon iyo an minasimbolisar man kan daing patod o daing sagkod na
panahon o kan siklo nin mga panahon na iyo an aroaldaw. Linaog ni Cristo an
eternidad sa paagi kan pagpapako niya sa krus nin kagadanan. Kun siring, an
krus iyo man an simbolo kan eternidad o an daing tapus na panahon na linaogan
ni Jesukristo na diyan sa sentro nakapako an sarong aki ni Dios.
Paano nabubuhay sa daing tapus o daing sagkod na panahon an sarong
kristyano? An krus iyo man an nangungurog na simbolo nin sarong kristyano. Sa
paagi kan paglaog niya sa kapangyarihan nin kagadanan, huli sa bautismo, inaako
niya an pagpapako sa krus ni Jesukristo na minasimbolisar kan pagako niya nin
mga sakripisyo sa buhay sa ngaran nin pagkamoot asin pagsunod sa tugon nin
Dios, an Shema, na daing patod na
otobon niya sa enterong siklo kan saiyang pagkabuhay. Kun siring an ikawalong
aldaw iyo an aroaldaw. Aroladaw siyang mapadaog sa kagadanan sa ngaran nin
pagsasakripisyo tanganing aro-aldaw man siyang magbangon asin manggana sa
kapangyarihan nin kagadanan. Iyo iyan an paagi nin paghiras niya sa regalong
eternidad na pinunan ni Jesukristo.
E.
An
mga bagong sangkap sa buhay nin kristyano
An pagkamoot,
kagayagayahan asin trabaho iyo an mga sangkap na mahihiling sa sarong
kristyanong igwa na kan buhay na daing kasagkoran o eternidad (Hilnga an Rom.
2:7).
F. An
immortalidad sosog sa sarong artikulo:
Immortality, unending existence of the soul after
physical death. The doctrine of immortality is common to many religions; in
different cultures, however, it takes various forms, ranging from ultimate
extinction of the soul to its final survival and the resurrection of the body.
In Hinduism, the ultimate personal goal is considered absorption into the
“universal spirit”. Buddhist doctrine promises nirvana, the state of complete bliss achieved through total
extinction of the personality. In the religion of ancient Egypt, entrance
to immortal life was dependent on the results of divine examination of the
merits of an individual's life. Early Greek religion promised a shadowy
continuation of life on Earth in an underground region known as Hades. In
Christianity and Islam, as well as in Judaism, the immortality promised is
primarily of the spirit. The former two religions both differ from Judaism in
holding that after the resurrection of the body and a general judgment of the
entire human race, the body is to be reunited with the spirit to experience
either reward or punishment. In Jewish eschatology, the resurrection of the
soul will take place at the advent of the Messiah, although the reunion of body
and spirit will endure only for the messianic age, when the spirit will return
to heaven. (Microsoft ® Encarta ® Encyclopedia 2003. © 1993-2002
Microsoft Corporation. All rights reserved.
No comments:
Post a Comment