BIYERNES SANTO 1999

BIYENES SANTO 1999

Homilia Para sa Selebrasyon kan Pagsamba sa Krus

            Kasuodmang Huwebes Santong hapon, sa selebrasyon kan Paghanaw nin mga bitis, magayon na marhay na doktrina o adal an satong naguno sa binasang evangelio sosog ki Juan (13:1-20). Ini an dapit sa paghanaw ni Jesús sa mga bitis kan saiyang mga disipulos. Asin an adal kan evangelio iyo an dapit sa kristyanong paglingkod sa paagi nin pagpaorog kan karahayan asin kaogmahan kan kadaklan antes kan sadiri. Sa giinibong halimbawa kan paghanaw ni Jesús sa mga bitis ipinahiling niyang gayo an paguugali bilang sarong suruguon asin sarong oripon nin Dios na handang magpaibaba kan saiyang sadiri sa esimasyón kan saiyang kapwa tanganing mapakarhay asin mapaogma na kadaklan niyang mga disipulo. Duman sa ebangheliong binasa, si Pedro iyo an nagpahiling kan paguugali na baliktad sa ugali ni Jesús. Kaya, an ugaling ini ni Pedro iyo an ginunuan kan adal sa evangelio, “Tinawan ko kamo nin sarong halimbawa na dapat arugon man nindo an sakong ginibo. Ngonian na aram na nindo, magigin paladan asin maogmahon kamo kun aarugon indo an pag-uugali ko.”

            An evangelio para sa seremonyas kan Paghanaw, mga tugang, sarong paagi na ikapamidbid sato ni Jesucristo bilang saro siyang surugoon asin oripon nin Dios. Maski ngani sa totoong kamugtakan niya sa buhay, sa pagkatawo asin sa pagkapersona bilang sarong aki nin Dios, alagad nagpakasadit asin nagpakababa tanganing mabuhay bilang sarong suruguon asin oripon.

            Ngonian na Viernes Santong Bangui, sa pagselebrar nyato kan seremonyas nin Pagsamba sa Cruz, ipinapadagos nytao giraray, asin lalong pinapahararom, an pagkamidbid sato dapit sa surugoon nin Dios na para sa sato mayong iba kundi an Cristo. An enot na babasahon ngonin na Bangui iyo an dapit sa ika-apat na awit kan suruguon ni Yahweh na makukua sa libro ni Profeta Isaias. An mga sinabi digdi sa wit na ini dapit sa nagin kamugtakan asin mga pagtios na sinasapo kan Suruguon ni Yahweh angay na gayong isabi man dapit sa mga inagihan asin pagsunod niya sa kaboan asin kagustuhan nin Dios tanganing tubuson an katawohan sa kapangyarihan nin kagadanan. Kaya, sa evangelio ni San Mateo (Mt. 8:17) sinubli Inc. Mga sinabi digdi sa awit na ini ni Isaias dapit sa Suruguon ni Yahweh para sa mga ginibo ni Jesús na iyo mana n sarong suruguon ni Yahweh para susog ki San Mateo. Sa libro man kan mga Gibo kan mga Apostoles (8:32-33), an porsyon kan awit na ini ipinanunungod ni Felipe para ki Jesús bilang Mesias. An ikaduang babasahon ngonian na Bangui, hale sa surat sa mga Hebereyo (4:14-16; 5:7-9) nakakapareho man sa mga sinabi digdi sa wit na ini ni Isasias. Siring mana an satong evangelio ngonian, na minasaysay dapit kan pasyon ni Jesukristong Kagurangnan (Jn. 18-19), inapahayag kan gabos na sinapong kasakitan asin pagtios ni Jesucristo bilang sarong suruguon nin Dios. An tolong mga babasahon  na ini minasentro ki Jesucristo, an Suruguon nin Dios, nin huli ta si Jesucristo iyo an kaotoban kan awit na ini ni Profeta Isaias dapit sa Suruguon ni Yahweh. An gabos na mga tataramon na isinabi digdi sa awit na ini dapit sa Suruguon ni Yahweh nagkakaigwa nin buhay asin kaotoban diyan sa mga pagtios asin kasakitan ni Jesucristo, na nagpakumbaba kan sadiri asin namuhay asin guminibong siringsa sarong oripon asin sarong suruguon nin Dios. Tanganing mapaghurop-hurop nyatong marhay an magayon na mga isinabi sa awit na ini dapit sa suruguon ni Yahwe, uya giraray isinurat asin babasahon ko an awit na ini:

An sakong suruguon mauswag,

Iiitass siya, ihahalangkaw isasakat

Sa halangkawon na kaitaasan;

Mantang an mga tawo matatkot na maghiling saiya-

Maraot na gayo an saiyang itsura

Na garo bako na siyang tawo-

Kaya magkakamurungnan an mga tawo sa pagmasid saiya,

Asin an mga hade magkakapurula sa atubang niya;

Nin huli sa makakahiling sinda nin sarong bagay

Na dai pa naggad naitaram

asin masaksi sa sarong bagay

na dai pa nanggad nadangog kaidto:

‘siisay an matubod kan sationg nadangog,

asin sa kiisay na ipinahayag an kapangyarihan ni Yahweh?’

siring sa sarong supling

nagdakula siya sa atubangan nyato,

siring sa sarong gamot sa alang na daga

daing kagayonan, daing kamahalan

  (nahiling mi sya),

mayong itsurang makakabihag kan satong mga mata;

sarong bagay na ikinakauyam

asin isinisikwal nin katawohan,

sarong lalaking pano nin ga kamundoan

asin tood sa pagtios,

sarong lalaking sa pagkahiling kan mga tawutana

minataklob sinda kan saindang mga lalawgon;

ikinauyam siya asin ipinasipara sana nyato siya;

alagad para sa satuya zutana

an mga kasakitan na saiyang pinasan,

satuya an mga kamundoan na saiyang kinarga:

Mantang kita, naghona kita na siya

Sarong tawong kinastigo,

Pinadusahan asin hinamak nin Dios,

Alagad linugadan siya

Huli kan satong mga kasalan;

Sa saiya uminabot an kastigo

Na nagdara sato nin katoninongan,

sa paagi kan saiyang mga lugad

kita nagkaoromayan;

nagkaralagalag kita

siring sa mga karnero,

lambang saro sa saiyang sadiring dalan,

ipinakarga saiya ni Yahweh

an pagkakasala nyato gabos;

minaltrato, dinara niya iyan na

may kapakumbabaan,

dai lamang siya nagbukas kan saiyang nguso,

siring sa korderong dindara sa bunoan,

siring sa sarong karnerong pola

sa atubang nin mga parabulog

na dai nanggad nagbukas kan saiyang nguso;

sa paagi nin puwersa

asin sa kaangyarihan kan lehe

dinakop siya;

siisay dawn a tawo an madepensa para saiya?

Opo, hinale siya sa dga kan mga buhay;

Huli sa satong mga kakulapusan

Kinastigo siya nin kagadanan;

Ilinubong siyangkaiba kan mga tampalasan,

Sa sarong lolobngan kaiba kan mga mayayaman,

Maski ngani mayo siyang kasalan

Asin mayong kaputikan sa saiyang nguso,

Naogma si Yahweng runuton siya nin mga pagtios:

Kun iatang niya an saiyang buhay bilang pantubos,

mahihiling niya an saiyang mga taga-pagmana,

sa paagi niya gabos masusunod kun ano an boot ni Yahweh

sa paglighis kan kamundoan nin saiyang kalag

mahihiling niya an liawanag asin matotonong siya,

huli kan saiyang mga kasakitan dakul na tawo an

tatawan kan saklong suruguon nin katanosan,

huli kan pagkarga niya sa saiyang sadiri kan saindnag mga kasalan.

Kaya itatao ko saiya an enterong tribu bilang premyo,

makikibanga siya nin mga sinamsam sa mga mapangyari,

huli kan pagdulot niya kan saiyang sadiri sa kagadanan

sa pagtugot niyang ibilang siya sa mga parakasala

mantang an mga kakundian nin kadaklan iyo an saiyang dara

asin ipinapamibi niya sa gabos na oras an mga parakasala.

Bako daw, mga tugang, na an mga sinabi sa Awit na ini Isaias dapit sa Suruguon ni Yaweh pareho mana n tenor dumansa sinasabi sa surat sa mga Hebreyo kan satong ikaduwang babasahon? An gabos na ini dapit sa sinasapong kademalasan asin disgrasya o pagroro kan pagkaawo ni Jesús huli sa pagtubos sa mga tawong parakasala yaon man sa binasa nyatong estorba dapit kan pasyon ni Jesucristo sosog sa evangelio ni San Juan (an evangelio nyato ngonian). Mayong duda, mga tugang, na mayong ipinagkaiba sa lambang saro an mga babasahon ta ngonian nin huli ta anas gabos nagpapahayag kan mga kasakitan asn pagtios sa pasyon ni Jesucristo, an suruguon nin Dios na sinsambit ni Isaias sa saiyang ika-apat na awit dapit sa suruguon ni Yahweh.

            Isinabi na nyato kasuodma sa homiliya para sa paghanaw na huli kan hababa asin menos sanang estimasyon ni Jesús sa saiyang sadiri, kaya nagibo niya an pinakamenos asin Hamah na trabaho kan paghugas kan mga bitis kan saiyang mga didipulos na di kayang gibhon kan mag tawong an pag-uugali arog ki Pedro, patin iba pang mga disipulos ni Jesús, na habong magpahanaw kan saindang mga bitis ki Jesús alagada n totoo habo sindang maggibo kan serbisyo nin paghanaw kan mga bitis kan saidnag mga tugang. Huli sa ugaling ini na yaon ki Jesús, na nagpaoripon asin nagpaka-suruguon, an mga kasakitan na isinabi digdi ni profeta Isaias dapit sa suruguon ni Yahwe nagin totoo ki Jesús. An gabos na mga sinabing kasakitan na inagihan na ini kan sarong suruguon asin oripon nin Dios iyo an dakulaon na cruz sa buhay ni Jesucristo na maogma niyang inako na mayong pagbasol asin pagrebelde sa Dios. Sa gabat kan cruz nin mga pagtios na kinarga niya, dai niya binukas an saiyang nguso tanganing maldisyonon an mga tawong nagtao saiya kan mga pagtios n iyan kundi inako niya gabod na may kapakumbabaan asin katoninongan sa isip asin boot. Sa gabos na mga mandatang tataramon, mga putik na sumbong, mga pagpapakaraot sa dangog asin pagakusar saiya, mayo siyang mga maeraot na tatarmon na ibinalos kundi anas pagbendisyon asin pasasalamat sa Dios huli ta dai ninda naaaraman an saidang mga ginigibo. An makulog na kagadanan sa cruz iyo an nagbitay sa saiyang hawak sa laog nin mainiton na labi sa tolong oras, ini dai niya minidibid na kastigo saiya asin paghamak saiya nin Dios, huli para sa mga tawo ini sarong kastigo asin paghamak nin Dios saiya ta siya sarong makasalan asin tamapalasan na tawong arog kan kadaklan, kundi ini sarong pagpapahingalo asin premyo nin Dios para sa saiyang mga gibong katanosan asin karahayan na naginibohan para sa kapwa tawo.

            Kun ika si Jesús, kaya mo daw na akuon an gabos na mga kasakitan na ini maski aram mo na ika inocente sa mga krimen asin kasalan na isinasahot saimo? Kaya mo daw mapatawad an mga tawong nakaginibo kan mga karatan na ini saimo? Kaya mo daw na pasanon asin kuguson an cruz na pirit na ipinapapasan asin ipinapadara saimo pasiringsa tuktok kan bukid nin kalbaryo n aram mong diyan kan man sana ipapako asin gagadanon? Kaya mo daw na ikatao an ssimong hawak asin enterong karahayan asin kayamanan mo s abuhay para sa mga tawong nakaginibo asin nagtao saimo nin karatan asin mga pagtios? An kasimbagan sa mga apto na ini, mga taugang, yaon nakatago sa saimong ugali bilang tawo asin bilang sarong disipulo ni Jesucristo. KUn an paguugali mo ngonian arog ki Jesucristo asin arog sa sarong tunay na suruguon ni Yahweh na menos an paghiling asin estimar sa sadiri asin dai nagpapahalangkaw kan saidir maski siya sarong tawong marahay an bugtak sa buhay asin handang magpakumbaba asin mag-ako kan mga hamak asin menos na kamugtakan sa buhay na itinatao saiya kan ibang tawo, kun siring an mga tawong iyan puwedeng makapagsimbag sa “iyo” sa mga kahapotan na idto. Alagad kun ik sarong tawong halangkawon an paghiling sa sadiri huli kan saiming marhay ba bugtak sa buhay na ini, masimbag kan dai ko pa kayang magkugos kan mga cruz na ini kans arong suruguoan o oripon ni Dios, arog kan surugun ni Yaweh na iyo si Jesucristo.

            Mga tugang, ngonian na Viernes Santo, uya ibinubugtak sa tahaw nyato an mamurawayon na cruz kan sarong suruguon ni Yahwe asin satong Para tunos na si Jesucristo. Kun kaya mong akuon an mga ksakitan asin pagtios nin sarong suruguon asin oripon nin Dios, madya asin kugusa giraray an cruz na ini bilang tanda na handa kang magpakumbaba asin maghamak kan saimong sadiri sa atubagan kan saimong Maestro asin Kagurangnan na yaon nakapako diyan sa itaas kan cruz, bako Inc. Kahoy ni cruz asin an imahen nin sarong tawong kahoy an satong sinasamba, kundi an katotoohan asin reyalidad na yaon sa likpod kan e=imahen na boot ipahayag sa sato ngonian. An símbolo kan kahoy nin cruz na ini iyo an mga pagtios asin kasakitan na minaabot sa satong buhay huli sa pagsunod asin pag-otob byato sa kabotan asin kagustuhan nin Dios. An símbolo kan kahoy na imahen nin tawing nakapako diyan iyo an kapaladan asin kamugtakan nin saorng suruguon nin Dios na nagdusay kan saiyang buhay asub bilog na pagkatawo sa pagsunod asin pagkuyog sa kabotan nin Dios. An mga bagay asin ideyang ini na sinisimbolisar kan mga imahen nin kahoy na cruz asin tawo iyo an satong kinukugos asin inaako sa satong pagkabuhay bilang kristyano asin bako man sanang minasamba kita sa mga imahen na kahoy na garo baga sinda mga idolo nyato sa buhay. An mga tawong nag-isip na kun kita magsamba sa mga kahoy na imahen na ini kan cruz asin kan tawong imahen na ipinako, kita minasamba sa sarong idolo na ipinagbabawal nin Dios. An tawong iyan maliwanag logod na marhay huli kan mgha tataramon na ini na sakong itinutukdo ngonian.

            Kaya, para sa mga tawong dai pa nalilngawan sagkod ngonian an dpait sa kahulugan asin kahalagahan kan ginibo nyatong seremonya nin pagsamba       kan Cruz, uya, ipinepresentar ko giraray saindo an kahoy kan cruz ni Jesukristong kagurangnan asin an tawong nakabitay diyan iyo an suruguon asin oripon ni Yahweh na iyo an tawong nagpasan kan gabos na kasakitan asin mga pagtios asin nag-agi nin [agroro sa kabuhayan para lamang sa pagsunod sa kabotan asin kagustuhan nin Dios. An suruguon ni Yahwehng ini parehong nagmenos asin naghamak kan saindang sadiri asin abinaba an estimasyon sa saindang sadiri tanganing makapantay an sarong suruguon asin oripon na pinasadit an sadiri tanganing padakulaon an Dios na nagsugo saiya, asin pinahababa an sadiri tanganing ikahalangkaw an Kagurangnan na iyo an saiyang among. Uya ngonian an imahen na kahoy kan cruz na iyo an símbolo kan kamugtakan asin ladawan kan mgha kadepisilan, pagtios asin kasakitan bilang iyo an destino asi kamugtakan kan gabos na nagsusurunod asin nag-ootob sa kabotan asin kagustuhan nin Dios. Uya mana n imahen na kahoy kan Suruguon ni Yahweh na iyo si Jesucristo, an símbolo kan tawong nagtubod asin nagkuyog kan kabotan asin kagustuhan nin Dios na iyo an Kgurangnan asin an nagsugo ki Jesucristo sa kinaban para s akaligtasan nin katawohan. Sambahon nyato an Dios na buhay asin dai nahihiling, asin kuguson nyato an reyalidad na yaon sa likpod kan mga simbolo kan mga kahoy nin cruz asin kan surugoon ni Yahweng ini bilang pag-ako man nyato kan mga kasakitan, pagtios, kadepisilan asin pagroro sa kabuhayan alanag-alang sa pagsunod asin pagkuyog nyato sa kabotan nin Dios na iyo an Amang buhay asin espirituwal nin satong kagurangnan Jesucristo. An gaweng pagsambang ini dai logod mangahulugan para sato na sarong pagsamba sa mga idolong kahoy, kundi masabotan AISN maliwangagn man logod ninda na an satong sinasamba asin kinukugis ngonian iyo gabos na mga kasakitan asin kahorasaan na minaabot sa buhay kan sarong surugon nin Dios na paraotob asin parakuyog sa Dios sa gabos na oras sa bilog sindang pagkabuhay na sinisimbolisar sana kan kahiy nin cruz, asin an pag-ako sa pagkatawo kan suruguon nin Dios na ini na iyo si Jesukristong Kagurangnan, an tawong nagoagadan asin nagpabitay sa cruz alang-alang sa pagsunod asin pag-otob kan kabotan nin Dios na iyo an sinisimbolisar kan imahen ni tawong nakabitay siyan sa cruz na iyo man an imahen kan sarong suruguon nin Dios.