HUWEBES SANTO 1999

HUWEBES SANTO 1999

Homilia Para sa Huwebes Santo

Kan magpreparar kita kan nakaaging Lunes, igwang saro saindo an nagboses kan saynag ideya na kun pwedeng gibuhon nyato an seremonyas kan Paghanaw kan mga Bitis sa pagka-aga kan Huwebes Santo. Ako kutana gusto nang mag-uyon sa ideyang ini pagkatapus na mag-isip-isip ako kan ako papuli nap siring sa harong ni hulu ta nabasa ko man sa instruksyon dapit sa Huwebes Santo na puwedeng gibuhon an seremonyas na ini sa “angay na oras,” asin sa rason na ouwede ta man na hirahon an oras nin pag-hanaw nin huli ta kita man sana an nagboboot kan satong mga “schedule” sosog sa kagurstuhan kan kagabsan. Kundi sa oras na idto kan kita magpreparar, ako dai tuminugot sa ideyang idto asin pinaniondogan ko idtong enot na itinaong oras na iyo an alas:3 kan Huwebes na hapon. An desisyon na ini nagin tama kan mabasa ko an estorya kan paghanaw kan mga bitis na yaon sa ebangheliong binasa ngonian. Sa nadangog nyatong binasang ebanghelio (Jn. 13:1-20), isinabi digdi na namamanggi si Jesus asin an saiynag mga disipulos kan ginibo niya an paghanaw sa mga bitis kan saiyang mga disipulos. Boot saibihon kaini, an oras nin paghanaw na ginibo ni Jesus oras na sinda namamanggi asin bako man na oras nin pangudto o pag-mireynda. Dai man ako minatao nin maraot na kuhulugan o malisya sa ideya kaidtong saro saindong nagmungkahi na ibugtak an paghanaw sa pagka-aga, kundi boot ko lamang na ipahayag digdi ngonian iyo na kun mayo kita sa pagka-aram dapit sa nasusurat sa BIbliya, talagang masasala kita sa satong mga gigibuhon. Maski ngani an alas-tres na satong napiling oras nin pagggibo nin Paghanaw, ini sala man giraray nin huli ta an oras na ini oras nin meryenda asin bakong oras nin pamanggi. An sabi sa ebanghelio ngonian, “Sinda nasa pamnggihan” (Jn. 13:2)…asin buminuhat siya sa lamesa, hinuba ab saiyang alikboy asin ihinagkos an sarong tuwalya sa saiyang habayan; dangan inolaan niya nin tubog an palanggana asin nagpoon siyang maghanaw kan mga bitis kan mga disipulos, asin pinahidan idto kan tuwalya na saiyang nahahagkos (Jn. 13:4-5). Sa masunod segurong paggibo ta kan seremonyas na ini, makakanood na kita kan tamang oras nin paggibo kan Paghanaw nin huli ta nabasa na nyato ngonian sa ebangelio an atamang oras nin paggibo kan Paghanaw nin huli ta nabasa nyato ngonian sa ebanghelio an estorya dapit sa paghanaw. Kaya, mayo man ako nin siisay pa man na tawong binabasol sa kasalan na ini kundi kita man sana gabos nin huli kan satong dai pagka-aram kan yaon nang nakasurat sa BIbliya. An kasalan na iyan pinapatawad nin Dios, alagad sa otro dai na nyato pagsalaon an tamang oras kan Paghanaw ni huli ta mayo man kitang ikakadahelan sa Dios kun mapasala pa kita.

Magbalik na giraray kita sa pagpaliwanag kan ebanghelio. Isasabi digdi na si Jesus naghanaw sa mga bitis kan saiyang mga disipulos kan sinda namamanggi. An sinasabing pamanggi digdi iyo an pamanggihan sa Paskuwa kan mga Hudiyo, na iyo an pamanggihan sa kaiba an saiyang mga disipulos. Aram na seguro nyato an mga ginigibo kun an mga Hudiyo minaselebrar kan Paskuwa. Antes magpoon an seremonyas kan Paskuwa, kaipuhan na an gabos na bagay na yaon sa laog kan harong malinig asin mayo nin anuman na ati. Kaya an sala o kuwarto na paghahandaan kan Paskuwa dapat linilinigan na marhay asin sinisighidan, asin ibinubugtak an mga luma asin mag maating bagay hinahale. Para sa mga Hudiyo, an Paskuwa iyo an tamang panahon na magbigtak sa laog kan harong kan mga bagong kagamitan na gagamiton a Paskuwa. Huli sa bisita na maabot, antes magpoon an Paskuwa, an lumang tinapay na mya lebadura hinahanap asin sinusulo sa luwas kan harong tanganing mayong lumang tinapay an nawawalat sa laog kan harong. An kabtang na ini kan Hudiyong Paskuwa nangyari man kan si Jesus asin an mga disipulos naggibo kan saindang Paskuwa. An paglinig na ini ginibo sa paagi kan paghanaw kan mga bitis. Asin si Jesus mismo an naggibo kaini. Sa mga Hudiyo, an pinakanguhod na aki o miyembro kan pamilya, kun mayo nin mga surugoon o oripon an pamilya,  iyo an may obligasyon na maghanaw kan bitis kan mga bisita asin magtangro sainda nin tubig tanganing maghanaw kan saidnag maalpog na mga bitis sa paglaog sa harong o salang pagtitiripunan. Sa grupo kan mga disipulos, an may obligasyon para sa paghanaw kan mga bitis yaon duman sa pinakahoben sainda na iyo si Juan, an namomotan ni Jesus. Alagad dai man ini ginibo ni Juan, ni kan ibang mga hoben na disipulos. Kaya nagbuhat si Jesús sa pagkatukaw sa atubangan kan lames ana saiyang namumugtakan asin nagpoon na maghanaw asin paglinig kan mga bitis kan saiyang mga disipulos. Huli sa ginibong ini ni Jesús, nasupog si Pedro asin nagmalinig kan saiyang sadiri ki Jesús tanganing idepensa an sadiri sa atubang kan ibang mga disipulos. Nagsabi si Pedro, “Kagurangnan, mahanaw ka kan sakong mga bitis? Nagsimbag si Jesús, “Ngonian dai nanggad nindo masasabotan an sakong ginigibo, alagad ngapit masasabotan nindo ini.” Nag-insistir si Pedro kan saiyang pagmamalinig kan sadiri ki Jesús, “Dai ako matugot na maghanaw ka kan sakong mga bitis.” Alagad sinabihan siya ni Jesús, “Pedro, kun dai ka mapahanaw sa sako, dai ka maniningo na magion disipulos ko nin hulita ta mayo kan nin pagkasugad sako.” Natagalpo si Pedro sa simbag ni Jesús na ini. Kaya siya nagsabi, “Kun siring, bako sanang bitis ko an saimong hanawan mo kundi an entero kung hawak, sakuyang payo asin mga kamot.” Nagsabi si Jesús, “An nangarigos na dai na nangangaipong maghanaw, malinig na siya. Kamo mga malinig na, alagad bakong gabos.”

Sa mga tataramon na ini ni Jesús, may magayon na leksyon kitang kitang maguguno dapit sa paguugali ni Pedro asin an paguugaling gustong mailing ni Jesús sa saiyang mga disipulos. An paguugaling ipinapahiling digdi ni Pedro iyo an sarong tawong mapa-abaw-abaw asin habong magsuko kan saiyang sadiring prinsipyo, ideya, kaaraman o nanodan, pinaniniwalaan. An ugaling ini dai nakakasabot ngonian kan ginigibong paghanaw ni Jesús kan mga bitis kan saiyang mga disipulos. Nin huli ta napasupog si Pedro kan voluntad na paghanaw ni Jesús mismo huli ta mayo sainda an gustong mag-ako kan hababa asin nakakasupog na trabahong ini, an mapag-abaw-abaw na tawo na ipinahiling digdi ni Pedro iyo an pagdepensa kan saiyang sadiri sa paagi kan pagtuyaw kan ginibo ni Jesús, “Sala an saimomg ginigibo. Kun gusto mo kaming malinigan, bako sanang paghanaw an saimong gibuhon kundi enterong karigosan mo kami.” Nagpilosopo pa. Sa tikong pagiisip na ini ni Pedro, sinimbag siyang mahusay ni Jesús, “An nangarigos na dai na kaipuahn na maghanaw pan in huli ta malinig na siya. Alagad ako naghahanaw saindo nin huli ta bako man kamong malinig gabos.” An boot sabino kaini iyo na, maski an kadaklan sa mga disipulos nag-iisip na gabos sinda malilinig na huli ta nagparigos na sinda bilang parte kan pag-andam sa Paskuwa, pero si Jesús gustong magpaseguro na an gabos sainda malinig na bago maggibo  kan pamanggihan sa Paskuwa. Kaya maski habong maghiro an saiyang mga disipulos sa paggibo kan saindang obligasyon, si Jesús na mismo an nagbuhat tanganing gibuhon an paghanaw sa mga bitis. An paguugaling ini iyo an boot ipasabot asin gustong mailing ni Jesús sa saiyang mga disipulos, na dai sana makontento sa sadiri nindang daring mga paghona-hona kundi gumibo sana kan dapat gibuhon para sa ikaoogma kan enterong grupo. Asin ano an bagay na iyan na dapat pirmeng handa sindang gibuhon? Iyo ini an ugaling paglingkod o handang mag-serbisyo sa iba para sa ikakaogma kan gabos. An dapat na irmng isipon kan mag disipulos ni Jesús iyo an enot na ikakarahay o ikaoogma kan kadaklan. Kaya, itinao asin ipinasabot ni Jesús an kahulugan kan saiyang ginibong paghanaw. Nagsabi sya, kan matapus na siya sa paghanaw kan mga bitis, “Nasasabotan nindo an sakong ginibo saindo? Bako daw na an apod nindo sako iyo an saindong maestro asin kagurangnan. Totoo nanggad iyan. Pero habo kong magkagurangnan saindo. Kun nagibo kong maghanaw kan saindong mga bitis, maski kagurangnan an paghiling nindo sako, kamo man dapat magpahinanaw-hanawan, na mga disipulos ko man sana. Nagtao ako saindo nin sarong Malinas na halmbawa na dapat arugon indo. Totoong sinasabihan ta kamo, mayong surugoon na mas malangkaw p asa saiyang maestro, mayong sinugo na mas dakula p asa nagsugo saiya. Ngonian na aram na nindo, mapasaindo logod an nagsusupay na kaogmahan kun kamo magkaigwa nin pag-uugaling arog kaini.”

An mga tataramon na ini ni Jesús dapit sa kristyanong paglingkod malinaw na gayo siring sa sirang kan udtong saldang. An kristyano, o disipulo ni Cristo, iyo sana an makakagibo na ipapangibabaw niya an karahayan asin kaogmahan nin kadakalan kisa sa personal niyang karahayan of kaogmahan. Iyo ini an mensahe kan evangelio sa Huwebes Santo dapit sa paghanaw ni Jesús kan mga bitis kan saiyang mga disipluos.

Kun minsan, o kadaklan na beses, nagtuturoklingan kia kun siisay an magibo kaini o kaiyan, asin mayo tolos na minaboluntad sa paggibo lalo na kun an gigibuhon medyo menos sa estimasyon niya huli ta an paghiling sa sadiri halangkawon na marhay. Si Jesús, kun pinasikadan an saiyang pagka-ghalangkaw an kamugtakan, dai seguro mamomoot na maghanaw kan mga bitis. Alagad isina-alang-alang niya an ikakaogma kan gabos nuyang mga disipulos kaya nanguyog siyang maggibo kan pinakamenos na dapat gibuhon nin sarong niyang disipulo tanganing magtaong Malinas na halimbawa nin sarong kristyanong paglingkod.

            Mga tugang, an adal kan ebangheliong ini angay na gayo para sa satuya ngonian na Huwebes Santo, kaya bako sanang binasa ta an ebangheliong ini kundi gigibuhon ta sa aktuwal Inc. Paghanaw nin mga bitis. Sa Triduo Paskuwal, an Huwebes Santo iyo an sarong aldaw para sa rekonsilyasyon nin mga tugang sa pagtubod. An Huwebes Santo sarong parte kan Selebrasyon Paskuwal nin huli ta kun an antigong Paskuwa Iowa kan rito nin paglinig kan harong, an Triduo Paskuwal igwa man kan Huwebes Santo kun saen an gabos na maraot o may maarot na pagmate sa kapwa dapat na makipagolean antes maglaog sa pagselebrar kan Vigilia Paskuwal. An pagkamoot sa tugang na dapat ipahiling asin mangyari sato ngonian na aldaw sarong tanda na totoo man nanggad na si Jesucristo nabuhay-liwat, kaya posible sa sarong kristyano na mamoot sa saiyang tugang asin lalo n asa kaiwal, o sa nakulugan tang boot, o sa tugang na nakakulog sa sato. Ini an oportunidad ngonian na Huebes Santo na itinatao sato nin Dios na bako sanang sabion nyato sa tataramon na nagpapatawad kita, o naiinityendihan ta an pagkukulang nin satong kapwa, kundi ipahiling iyan sa konreting gawe sa atubang kan gabos tang tugang sa comunidad na kita nakikipagolean na asin handang makipagolean sa satong tugang. Kun gigibuhon ta iyan na may sinseridad asin udok sa boot na pagpapatawad, an paguugali ni Jesús na pirmeng handa para sa paglingkod sa kapwa, sa paagi nin sarong tunay na sa- kristyanong pagklingkod, mapapasatuya sagkdo pa man.