KATEKESIS SA KAYAMANAN - 1st Scrutiny

PROGRAMA PARA SA IKADUWANG SEMANA

Disyembre 18-19, 1999

Tema: KAYAMANAN

PAMIBI SA PAGKABANGGI

Disyembre 18, 1999

5:00 P.M.

Introduksyon Heneral

Awit sa Pagpoon: THE SOWER, p. 131

Patara-tara asin Pambi sa Pagpoon…………………………………………..Presbitero

Awit: O LORD SEND FORTH YOUR SPIRIT, p. 183

PROKLAMASYON KAN EVANGELIO: Markos 4:1-20

Homilia: Repaso kan nakaaging katekesis

Eskrutinyo: Para sa mga miyembrong nag-aagi na kan Primerong Lakad –

                   Mga Hapot:

1.      Ano an nagin atitud nindo kan sinabihan kamo kaidto na ipabakal an saindong mga kayamanan?

2.      Ano an ginibo nindo tanganing maotob nindo an tataramon na idto? Anu-ano an mga ipinabakal nindo kaidto?

3.      Ano an namatean nindo pagkatapus na maotob nindo an tataramon? Ano an mga nangyari sa saindong buhay pagkatapus na ikapabakal nindo an saindong kayamanan?

       Mga hapot para duman sa mga miyembro kan komunidad na dai pa nag-agi

            nin Primerong Lakad –

1.      Ano an reaksyon o namamatean mo ngonin kan madangog mo na “Lakaw, ipabakal mo an gabos mong pagsasadiri asin madya, sumunod ka sako”?

2.      Ano daw an magigin kahulugan kan mga tataramon na ini para sa saimo: “Kun yaon saen an kayamanan nindo, yaon man diyan an puso nindo?”

3.      Inaako mo daw na ngonian mismo ika sarong mayaman na tawo na puwedeng maotob saimo an mga tataramon ni Jesus na “Lakaw ipabakal mo an gabos mong mga pagsasadiri asin madya, sumunod ka sako”?

Awit: MAGNIFICAT, p. 93 Antifona, p. 333 (Breviary)

Halipot na PAMIBI NIN BANWAAN na tatapuson sa AMA NIAMO,,,

Tanda nin Katoninongan.

Awit: EVENU SHALOM ALECHEM

Huring Pamibi, Bendisyon asin Pagsubol

PAMIBI SA PAGKA-AGA

Disyembre 19, 1999 Domingo

8:00 AM – 10:00 AM

Introduksyon Heneral

P. Kagurangnan, buksan mo an sakong mga ngabil.

G. ASIN AN SAKONG NGUSO MAGROROKYAW KAN SAIMONG KAOMAWAN.

Antifona: An Kagurangnan harani nang dumatong; madya, magsamba kita saiya.

Awit: IF TODAY, p. 40.

Pag-omawon an Ama…Antifona

Antifona 1 – Patanuga na trumpeta sa Zioin; harani na an aldaw nin Kagurangnan; madatong siya sa pagligtas sato, Aleluya.

(Mga Salmo siring sa Semana IV sa Brebriayo).

Antifona 2 – An Kagurangnan uya na; magluwas sa pagsabat saiya, na nagsasabi: Dakula an pagkamundag niya, daing katapusan an kahadean niya, makusog na Dios, parapamahala kan gabos, Prinsipe nin ktoninoingan, Aleluya.

Antofona 3 – An saimong lubos na makapangyarihan na Tataramon mo, O Kagurangnan, maibaba sa daga hale sa mamurawayon na trono sa itaas, aleluya.

Babsahon: Lk. 12:13-34 asin Mt. 6:19-34

Homiliya.

Responsoryo:

An liwanag mo madatong, Jerusalem; an Kagurangnan masirang saimo sa maliwanag na kagayonan (2x).

Mahihiling mi an saiyang kamurawayan diyan sa laog mo;

-an Kagurangnan masirang sa maliwanag na kagayonan.

Pag-omawon an Ama…

An liwanag mo madatong, Jerusalem; an Kagurangnan masirang saimo sa maliwanag na kagayonan.

AWIT NI ZAKARIAS:

Antifona: Siring sa saldang sa kalangitan kun nasa kaagahan, masirang, mabanaag an Paratubos nin kinaban; siring sa mga uran na minahugpa sa mga kapatagan maibaba man siya  tanganing magpahingalo sa tulak kan sarong Birhen, aleluya.

Awit: BENEDICTUS, p. 77.

Pag-mawon an Ama…Antifona

Pamibi nin Banwaan na tatapuson sa AMAM NIAMO…

TANDA NIN KATONINONGAN

Awit: EVENU SHALOM ALECHEM, p. 109.

Huring Pamibi – Breviary, p. 340.

Recess – 10:00 AM- 10:15 AM

10:15 AM – Katekesis dapit sa Kayamanan. Sagkod na sa hapon an katekesis na ini. Pag-abot kan udto, magkakaigwa nin recess para sa pagkakan.)

12:00 PM – Recesss para sa pangudto. Song Pracrice – NO ONE SERVE TWO MASTERS

1:00 PM – Pagpadagos kan Katekesis

4:00 PM – Recess para sa Meryenda

4:15 PM – Sumaryo kan katekesis

            Awit: NO ONE CAN SERVE TWO MASTERS, p. 132.

4:45 PM – Bendisyon asin Pagsubol.

HALIPOT NA REPASO KAN NAKAAGING KATEKESIS DAPIT SA PAGTUBOD:

Hinapot mi kamo kun igwa na kamo nin pagtubod, dakul saindo nagsabi na igwa na asin saro sana an naghsabi na kuilang pa an saiyang poagtubod. Kan maghapot pa kami kun anong klaseng pagtubiod an yaon sa saindo, nahiling tan a an pagtubod na iyan yaon sa lebel nin natural na pagkarelihiyoso na nagsasarig sa mga marhay na gibo. Gabis kita, kabali ako, ariog kaiyan an nagimatan tang pagtubod, an pagtubod na nasa lebel nin natural na pagkarelihiyoso.

Mayong masabi na bakong marhay an pagtubod na nasa lebel nin natural na pagkarelihiyoso nin huli ta marhay man an mga bagay na natural. Asin dai nyato dapat na pagtatsaran o pagolog-ologon an mga tawong an pagtubod nasa lebel nin natural na pagkarelihiyoso. Alagad, kun para sa pagserbi sa mga katuyuhan nin Dios, kulang pa an pagtubod na nasa lebel nin natural na pagkarelihiyoso. Para sa paglingkod sa Dios, an pagtubod nin sarong tawo dapat makaabot sa lebel nin sarong magurang na pagtubod.

            Bilang miyembro kan komunidad sa pagtubod, kamo man pinapangapodan na an pagtubod nindo makaabot sa lebel  nin sarong magurang na pagtubod. Alagad, nagkakapipira saindo seguro mag-aalang-alang asin mahapot “ Paano iyan mangyayari ta kamo mga gurang na?” Paano pa nanggad mabados nin sarong ako nin Dios an sarong gurang na? Arog kan agom ni Abraham na si Sarah na nagngisi kan madangog niya sa anghel nin Kagurangnan an bareta na siya mabados nin srong aking lalaki mantang  siya gurang na.

            Ano an pagtubod na nasa lebel nin sarong magurang na pagtubod? Iyo iyan an sarong klase nin pagtubod na kumpletong minasarig asin minatiwala sa mga kapangakoan nin Dios para sa buhay nin sarong tawo asin bakong magtiwala asin magsarig sa sadiring marhay na gibo o mga karahayan na yaon sa tawo.

            Ipinahiling man sato an peligro kan sarong pagtubod na nakabase sa mga marhay na gibo.

Enot, an mensahero kan tataramon nin Dios na ipinadara sato tinutubod ta sana kun siya sarong marhay na tawong gikan sa marhay na pamilya, o alta sosyedad, o kaya may marhay na itsura o kamugtakan sa buhay. Embes na dangogon asin sarayon ta an saiyang mensaheng padara sato hale sa Dios, an satong kinakasibotan iyo an saiyang marhay na itsura o pagsiyasat kan marhay na kamugtakan niya sa buhay.

            Ikaduwa, an mensahero hinahanapan nyato nin mga marhay na gibo. Parating nakakadangoig kita na, “Tano ta magtubod ako saimo; mahiling ko muna an mga marhay mong gibo na gikan sa mga itinutukdo mo antes akong magsunod asin magtubod saimo.”

            Ikatolo, dai kita tood na magresibi asin maggibo nuin mga gratis na bagay nin huli ta haman na an satong mga isip na puwede sana kitang makakua asnb makapagtao nin karahayan kun may katampad na kantidad o bayad. Kaya, kun sinasabi sato na an gabos na itatao sato nin Dios bilang regaling gratis, minaabot tolos sa satuyang isip kun gurano an bayad. Kaya, maski an mga bagay na sagrado igwa nin ktumbas na bayad o kantidad, asin idtong tawong may nin ikakabayad dai maglaom na makakaharani o makakadulok sa Dios sas pagresibi saiya nin mga biyaya.

            Ikaapat, an parating kasabihan kan tawong nakabase an pagtubod sa marhay na gibo iyo an “Nasa Dios ang awa, nasa tao ang gawa.” An tawo iyo an naggigibo kan gabos, magin suwerte o kademalasan, asin mayong pakilabot an Dios saiya kundi magmasid sana, na an tawo dai magpara-asa sana sa ugay nin Dios kundi dapat maghiro man kun gusting mag-asenso an buhay. Sa kaisipan na ini garo baga an tawo asin an Dios suhayan. Na kun siya nghihiro, laen man an hiro nin Dios diyan saiya. Dai siya nagtutubod na an saiyang pusod nakatakod pa sa Dios asin an gabos niyang kusog asin buhay gikan pa sa Dios.

            Huli kaini, boot ming darahon kamo sa sarong mgurang na pagtubod tanganing makalikay kamo sa apat na peligrong ini, na tatao kitang mag-ako asin magresibi kan mensahe nin Dios maski na sa paghona asin paghiling ta an mga kasangkapan na mensahero nin Dios mga hamak na daing gibong karahayan o maluya sana. Para sato, an kahalagahan kan mensahe iyo an mas importante sa pag-otob kan saiyang trabaho iyo an satong inaapresyar asin bakong anupaman.

            Bilang yultimo, isinaboi man duman sa katekesis an inagihan na kamuhgtakan sa kasaysayan kan Sta. Iglesia nin Dios magpoon duman sa iglesia sa langtad o disyerto kan panahon nin Exodo sagkod sa panahon ta ngonian. An kahadean nin Dios digdi sa daga iyo an iglesia, o asembleyang may pagtubod sa Dios., iyo ini. Na an iglesia o kahadean na iyan yaon pa sa ngonian na panahon maski ngani natatambunan iyan nin mahibog na alpog o nakatumba huli sa natural na pagkarelihiyoso kaini. Alagad an iglesiang iyan buhay asin naghahangos pa. Dai minatugot an Dios na padagos na magadan asin mawara iyan, kundi sa inspoirasyon niya ginigiyahan an ibang tawo an kutkuton an nakatagong “kayamanan” na iyan na nasa irarom kan daga. Iyo iyan an kayamanan na sinasabi sa parabola ni Jesukristo na, “An kahadean nin langit nakakaagid sa sarong kayamanan na nakatalbong sa sarong oma na nakutkot nin sarong tawo; itinatalbong niya giraray iyan, minahaleng maogmahon, ipinapabakal an gabos na pagsasadiri asin binabakal an enterong oma” (Mt. 13:44). An kayamanan na iyan, an Sta. Iglesia sa kalangtadan, nakutkot ta iyan asin itinalbong ta giraray asin puminuli kitang maogmahon asin ipinabakal ta an satong mga pagsasadiri tanganing ipadagos na bakalon an entering oma (an entering adal ni Jesus). An iglesiang iyan iyo an “sadit na pisog nin mustasa na kinua nin sarong tawo asin inihasok sa saiyang oma. Iyan an pinakasadit sa gabos na mga semilya, alagad kun magtalubo iyan iyan an pinakadakulang kahoy sa gabos asin minagibong estaran asin pahingaloan an mga gamgam sa saiyang mga sanga” (Mt. 13:31-32). An orihinal na iglesia o kahadean nin Dios yaon diyan sa entering darakulang kahoy na iyan, alagad nangangaipo nin pagpili an tawo na idtong mga parting lapa na, arog kan lapang sanga, lapang dahpon asin lapang mga bunga, dapat na dai niya ipagbale kun minakinabang siya sa karahyan kan kahoy na iyan.

            Arog man kaiyan an kamugtakan kan presenteng iglesia. Kaya nangangapodan an Konsilyo Vaticano II para sa pagbabago kan presenteng institusyonalisadong iglesia asin ikabalik sa orihinal na porma kaiyan sosog sa iglesiang nakukua sa Bagong Tipan. Isinabi ta pa na ini mangyayari, bako sa paagi nin pagkontra asin pagsikwal kan lumang iglesia, kundi sa pag-apod nin mga tawo sa laog kaiyan na magbago asin mag-ako kan trabaho nin pagbabago sas paagi nin pagkakaigwa nin magurang na pagtubod sa irarom kan inspirasyon kan banal na Espiritu nin Dios.  An mga tawong ini dapat na magkua nin pagtubodbako sa institusyonalisadong iglesia, na dai na makakayang makatao kaiyan huli ta nakakahon na an gabos asin nakasemento na an sistema, kundi sa buhay na inspirasyon nin Dios. An iglesiang buhay asin aktibong nabubuhay sa impluwensiya kan inspirasyon nin Dios iyo idtong iglesiang natambonan. An institusyonalisadong iglesia iyo idtong hayag asin kataw na nahihiling nyato sa presenteng sosyedad asin iyo an nagtutukdo sato dapit sa pagtubod na minasarig sa marhay na g8ibo. Kaya bakong kasalan ta an sagkod ngonian arog kaini an grado kan pagtubod na yaon sa sato, an pagtubod na yaon sa lebel nin natural na pagkarelihiyoso, nin huli ta iyo ini an relihiyon na satong nagimatan.

            An apat na mga tanda kan sarong tunay na iglesia nin Dios, na saro, banal, lakop, asin apostoliko, yaon pa man sa enterong iglesia magin sa institusyonalisadong iglesia, huli ta yaon pa ini sa laog kan orihinal na iglesia, maski ngani natatahoban asin nakatago (Hilnga an dapit sa parabola kan mga bagay na luma asin bago na [parehong nakatago sa bodega na ilinuwas nin sarong eskribang nagigin disipulo ni Jesukristo, Mt. 13:51-52).

            Huli sa dai nindo pagkaaram na diyan sa hayag asin lataw na institusyonalisadong iglesia yaon nakatago an sarong mistyeryosong puro, dalisay asin buhay na iglesia nin Dios na iyo an saiyang kahadean, kaya idinidepensa nyato an satong iglesiang lataw sa mga nagkokontra kaiyan na kabali na pati idtong mga lapang bagay na yaon diyan. An apod sa Engles kan arog kaining kamatean iyo an “misplaced lotalty.” Kun an saindong pagdepensa nakadirekta digdi sa misteryosong iglesia na nakapalaman diyan sa hayag na iglesia, an gaweng iyan iyo an sarong magayon asin apresyado nin Dios huli ta an kamatean na iyan nakadirekta para saiya. Alagad kun nakadirekta sa institusyon nin tawo, iyan sarong kuwestyonableng kaisogan asin dai apresyado nin Diois kundi apresyado man sana nin tawo.

            Kun babalikan nyato an satong halimbawa sa iglesia bilang sarong kahoy, igwa nin mga tawo na pinapadangat an sarong poon nin kahoy kabali pati an mga lapang parte kaiyan, arog kan lapang sanga, dahon asin bunga, nin huli ta ginagamit niya an mga lapang bagay na iyan asin pinakikinabangan bilang sungo, abuno asin pambahog sa mga hayop. Mantang an mga lapang bagay iyo an saiyang piankikinabangan, dai siyang pakimano para sa buhay kan poon nin kahoy. Dai niya iyan inaataman, ginugudak asin inabunuhan. Kun padagos na magadan an kahoy na iyan, dai siyang paghinayang nin huli ta marhay ngani poara saiya huli ta igwa na siya nin dakul na siyang makukuang pansungo, pangpaaso sa loon asin pambahog sa mga hayop. Kadaskul pa man nin ibang buhay na kahoy na puwedneg makasangle.

            Kun nakakadangog kita nin mga atake labang sa simbahan, minadisasperar kita nin huli ta naghohona kita na iyan an kagadanan kan satong iglesia. Kun magadan an iglesiang iyan, kaiba kitan magagadan. An kawsa kan disasperasyon na ini sap arte ta iyo na dai nyato midbid an tunay na iglesia nin Dios na yaon sa laog kan lataw na iglesiang iyan. Iyan an dai tutugotan nin Dios na an saiyang iglesia makanamit nin korupsyon asin kagadanan, nin huli ta iyan an hawak ni Jesukristo na nag-agi na sa kapangyarihan nin kagadanan asin nagbangon na liwat sa pagkagadan asin nasas kamurawayan na kan Ama.

            Paano nyuato maseseguro na an iglesiang iyan nin Dios na gikan pa sa iglesia sa kalangtadan na inakay ni MOises, ni Jesukristo asin kan mga apostoles, dai makamate nin kagadanan maski an institusyonalisadng iglesia malapa asi magadan nang padagos? Sa Roima 11:16-24, tinukdoan kita ni Apostol Pablo kun ano an gigibuhon nyato. Sa paagi ini nin sarong artipisyal na operasyon na inaapod na “grafting,” o “budding.” Diyan sa lumang poon nin kahoy, minapili kita nin sarong magurang na sanga na namumunga o namumurak na. Dangan, hinahalean iyan nin kadiit na ubak sa palibot asin pinapatos nin daga tanganing gamotan nin bago. Kun may gamot na, saka iyan inuutas sa dating kahoy asin itinatanom sa ibang lugar tanganing magin bagong kahoy asin mamunga ni9n ibang klaseng bunga. (Puwede man ipaliwanag an inaapod na “budding operation.”) Arog man kaiyan an ginigibo nyato saindo. Kinua kamo diyan sa lumang iglesia, poinili kamo huli kan saindong magurang na pagtubod, dangan pinapagamotan kamo sa mga tataramon nin Dios na itinutukdo saindo sa laog klan sarong eskuwelahan sa pagtubod, tanganing ikatanom kamo sa ibang lugar kun may sadiring gamot na. Kaming mga katekist an tatao kan gigibuhon na operasyon.

            Ngonian na banggi asin sa entering aldaw nuodmang Domingo, kun itutugot nin Dios na gabos kita magin presente (alagad kun dai gabos, seguro pupunduhon ta na an Convivenciang ini), saro na naman na bagong tema an tutukaron ta, an dapit sa kayaman o kuwarta. Aram nyato na pag an orolay dapit na sa kuwarta, iba an satuyang mga reaksyon. Sa paghona ta kontribusyon na naman ini sa grupo.

            Sa katekesis na ini tutukaron ta an dapit sa kayamanan nin huli kita gabos anas mayaman kun an pagsunod asin pagdangog sa mga adal asin kagustuhan nin Dios an pagoorolayan. Iyo iyan an rason kun tano ta kun minsan yaon kita nag-aatendir sa mga katekesis asin kum insane mayo. Kaya, kun bakong sa material kitang mga bagay na dai na nyato kaipuhan pa na magparaaradal pa dapit sa tataramon nin Dios. Aramon ta sa katekesis na ini kun arin an kayamanan na iyan na yaon sa satong mga indibidwal na pagkatawo, asin kun arin na kayamanan an sinasabing ikinakaongis ni Dios na boot niyang ipabakal o isikwal ta.

            Kun magtukar kita digdi dapoit sa mga kayamanan, na isabi mi saindo na ipabakal an mga pagssadiri nindo, nauuri lang daw kami sa saindo ta kami pobre kaya naghahanap kami nuin kadamay asin gusto mi man na mapgot man kamo arog samo tanganingpuro-pareho n sana kita. Bako lamang po iyan an katuyuhan mi saindo. An gusto nyamo saindo iyo na orog na magin mayaman pa logod kamo.  Huli ta bako sanang material na kayamanan an mapapasaindo ngonian, kundi magin espirituwal na kayamanan iyo an mapapasaindo. Gusto mi na kumpleto, asin mayong guwang, an kaogmahan nindo.

            Kaya, kun matukar kami ngonian kan saindong kayamanan, gusto nin Dios na magin kumpleto asin lubos an kapogmahan nindo. Ini an boot sabihon kan “mananggatos” sa ebanghelio na binasa ta pa sana (Mk. 4:1-20) An boot sabihon kan sanggtaos digdi iyo an 50% kaogmahan na dinagdagan nin 50% kasakitan (sakripisyo), kaya matao iyan sato nin 100%. An tawo dapat mabuhay na bakong 100% kaogmahan, o kaya 100% kasakitan, kundi banga-banga.

            Iyo ini an gustong kaogmahan na gusto ming makamtan nindo, sa tabang kan katekesis dapit sa Kayamanan. Oot mi pong manodan ta an pagtao na may kaogmahan o henerosidad (kamayudkan) na namamatean sa puso. Aram nyato na gabos kita tataong magtao sa kapwa, alagad kadaklan na beses minatao kitang maraot an boot, pirit, nagbabasol, o naaanggot. Paano an pagtao nin kuwarta o anuman na bagay na may kaibahan na kaogmahan asin kagayagayahan? Iyan an manonodan nyato sa katekesis nuodma. Iyo iyan an boot sabihon kan pagtao nin kayamanan na hale sa puso. Kun sa lambang pagtao mo sa kapwa igwa kang namamatean nin kaogmahan, kagaya-gayahan o kagianan sa puso iyo iyan an balos o karibay kan nawara mong kuwarta o bagay na itinao mo sa kapwa. Maski dai ka na bayaran o maghalat na bayaran kan saimong kapwa hui sa kinua nindang kuwarta saimo, ika konsideradong bayad na huli sa namatean mong kaogmahan kan ika magtao o mawaran nin kuwarta o bagay. Alagad, kun an namamatean ta sa pagtao ta sa iba iyo an kamundoan, kaanggotan o pagbasol, an pagtaong iyan bakong gikan sa puso kundi gikan sa utak.

‘Give until you are happy’  ‘God loves a cheerful giver’ (2 Co. 8:7)

Dec. 18, 1999, 5:00 PM – Ebanghelio, Lk. 12:13-14, Mt. 6:19-34.

-          Eskrutinyo para sa  bagong kristyaong ngaran, asin an nagin

      atitud sa pagpabakal nin mga kayamanan ninda.

Dec. 19, 1999, 8:00 AM – Pagpadagos kan eskrutinyo kun igwang dai pa nahahapot.

-          Recess

-          Homiliya dapit sa binasang evnagleio

                        1:00 PM – Katekesis dapit sa Kayamanan

PARTE I. HOMILIYA PARA SA EVANGELIO (Lk. 12:13-34/Mt. 6:19-34)

            An homiliyang ini binibilog nin duwang evangleio, an Lk. 12:13-34 asin an Mt. 6:19-34. An duwang ini pinagsabay na binasa tanganing an homiliya magsentro duman sa masunod na katekesis dapit sa kayamanan na iyo an satong tema para sa aldaw na ini.

            An primerong evangelio, an LK. 12:13-34, nagpipreentar sato kan sarong sitwasyon sa entering libro kan mga evangelio dapit sa pagpatanid ni Jesus sa mga disipulo niya na mag-ingat sinda na mahulog sa kasalan nin avaricia. An boot sabihon kan avaricia iyo an sobrang pagmawot o pagkagahaman para sa ganansya, magin sa kuwarta o anuman na may pakinabang na bagay, o an sobrang pagigin materyoso nin tawo.

            Dapat linawon ta sa pagpoon pa sana na an kuwarta, sa sadiri niya, bako man na maraot. Ginagamit ini sa komersyo bilang pangribay sa mga serbisyo asin produkto tanganing masimbagan an  saindang pangsosyal na obligasyon asin pangangaipuhan. Huli kaini, an kuwarta sarong nesesidad sa buhay nin tawo (Qo. 10:19). Kun siring dapat na magkaigwa nin kuwarta an gabos na tawo, na mayong siisay man an magkulang kaiyan, para sa lubos niyang karahayan asin kagianan sa buhay.

            Huli kaini, dai lamang binoot nin Dios na an siisay man na tawo magin dukha asin magtios sa entero niyang pagkabuhay na mayo lamang nin kuwartang ikakatakop para sa mga pangangaipuhan. Kaya an gabos na bagay na kinakaipuhan tanbganing mabuhay an tawo digdi sa daga itinao nin Dios na libre ason gratis para sa gabos. An tawo man sana an nagpapabayad kan saiyang mga serbisyo sa kapwa. Kaya an tawo nakaimbento nin kuwarta tanganing ibayad sa mga trinabohan niya sa iba. Alagad, hui sa pagkamateryoso asin kasakiman kan iba sa kuwarta, dai ninda itinatao an tamang bayad para sa serbisyo o produktong inako sa iba. Iyo ini an kasalan na avaricia, o an sabi kan Apostol Pablo na “pagkamoot sa kuwarta iyo an ugat kan gabos na karatan” (1 Tim. 6:10).

            An kadukhaan, na sa lenguwaheng Engles iyo an ‘destitution”, iba kan sa pagigin pobre (na sa Engles iyo an “poverty”). An pagkadukha iyo an sarong permanenteng kamugtakan nin tawo na dai ninda kayang maghale sa kamugtakan na iyan nin kapobrehan, pagkadaing-suwerte, na pinabayaan asin grabeng pangangaipouhan sa buhay sagkod na dai sinda tabangan nin kapwa. An kadukhaan o destitusyon iyo an sarong karatan na gikan sa pagkamoot nin ibang tawo sa kuwarta, na habong mainann pa an saindang kuwartang natipon o nasasaray.

            An pagigin pobre sarong temporaytonmg kamugtakan nin pagkawara nin material na karahayan asin kabuhayan huli sa pagkalugi, estilo nin pagkabuhay asin sa sadiring kagustuhan huli sa pangapodan kan evangelio o kan kahadean nin Duios. An pagkapobre sarong karahayan, mantang an kadukhaan sarong karatan. An pagka-pobre  nagpapapahayag nin sarong kondisyon kun saen  an kamugtakan nin sarong tawo makaherak-herak sa atubang nin Dios, kaya nagpapahiling ini na an Dios iyo sana an marhay asin mayaman, asin an tawo nabubuhay sa paghalat kan ikakaugay nin Dios. An kadukhaan iyo an tawo an kaggubo, mantang an pagkapobre, Dios an kaggibo (1 Sam 2:6-7).

            Kun babalikan nyato an enot na evangeliong binasa, an Lk. 12:13-34, nahihiling nyato na napapalaman ini sa sarong insidente, sarong parabola asin nagkapipirang diskurso ni Jesukristo.

            An insidenteng sinasabi digdi iyo an mapapadapit sa sarong lalaki na nagdulok ki Jesus huli ta igwa siya nin sarong magabat na problema, an porblema sa kuwarta. An problema kan lalaki iyo na siya inaabotan kan saiyang matuang tugang nin kahirasan sa parting manonongod saiya duman sa saindang mana. An gusto kan lalaki iyo na pagsabihan o lekturahan ni Jesus an saiyang matuang tugang dapit sa obligasyon kaini sa nguhod na tugang. Malinaw sa insidenteng ini an trabaho kan Diyablo sa magtugang na ini. Habo ni Jesus na maglaog sa litag na ini kan Diyablo, na ihulog an tawo sa labi-labing pagkamoot sa kuwarta tanganing raoton an marhay na relasyon kan magtugang huli sa kuwarta. Kaya sinabihan niya an lalaki, “Amigo ko, siisay an nagbugtak sako na magin parahatol nind ong duwa o parahusay kan saindong mga deretso?” Boot sabihon ni Jesus sa lalaki na “Amigo, pareho kamong duwa an nasasala nin huli ta kuwarta sana an saindong painagkakadeperensyahan. Ika, gusto mong raoton asin kondenaron ko an saimong tugang nin huli ta dai ka tinatawan kan kuwartang manonongod saimo. Totoo, may deretso ka para sa kuwartang iyan. Alagad dai mo daw puwedeng ikapahunod an deretsong iyan alang-alang sa pagigin magtugang nindo? An tugang mo igwa man nin kasalan huli ta sa sobrang kagahaman sa kuwarta kaya niyang lingawan an saiyang mga obligasyon sa tugang niya. Kutana kun may pagmakulog siya saimo bilang tugang, itinao niya saimo an gabos na kuwartang hale sa mana tanganing dai ka magribok o magkaproblema. Alagad, nin huli ta preho kayak among kagaham sa kuwarta, kaya habo akong magtomar parte sa iriwal nindong magtugang.” Kaya sarong parabola an inosipon ni Jesus sa gabos na tawong yaon duman, kabali idtong tawong nagdulok saiya kan problema.

            An parabola iyo an mapapadapit sa  pagkagahaman nin sarong tawong mayaman na nagpaseguro kan saiyang sadiri sa kinaban na ini sa paagi nin pagtipon asin pagsaray nin mg amateryal na kayamanan, alagad dai siya nagpaseguro para sa kapakanan kan saiyang kalag tanganing kun magbalik na sa Dios asin makipagkuwentahan saiya pagkatapus siyang magadan, an kalag niya nagin huba sa mga bagay duman sa ikaduwnag buhay. Hinubaan siya kan gabos na bagay na tinipon niya sa kinaban na ini pagabot nin kagadanan. “Huba siyang nagluwas sa tlak kan saiyang ina, huba man siyang mahale; mayo siyang madadara pagkatapos kan gabos niyang kapagalan” (Qo. 5:9-19).

            An leksypn kan parabolang ini sinabi mismo ni Jesus na, “Kaya, arog kaiyan an mangyayari sa sarong tawo na nagpaparasaray nin kayamanan para sa sadiri niya embes na magpakayaman kan saiyang sadiri sa mata nin Dios.’ Nin huli ta an kayamanan na hinuba saiya kan siya magadan madagos duman sa mga tawong dai nagpagal kaiyan. Mantang siya, sa pagbaya niya, mayo siyang madadara ni sarong kusing o alikboy man lamang sa atubang kan saiyang Kaglalang. Dangan mahinayang siya kan gabos na panahon asin kapagalan na saiyang inagihan tanganing makapagtimos asin magsaray nin mga kayamanan na dai man nin karahayan na itatao saiya paglaog niya sa ikaduwang buhay.

Sa paagi kan parabolang ini, ipinadagos ni Jesus an saiyang pagdoktrina sa mga disipulos dapit sa pagsarig sa ugay (providence) nin Dios. Kaya sinasabihan ta kamo na dai maghadit dapit kan saindong buhay asin kun ano an saindong kakakanon, ni dapit sa saindong hawak asin kun paano babdoan iyan. Huli ta an buhay mas mahalaga kisa kakanon, asin an hawak kisa sa bado…Alagad kamo, dai nindo dapat ibugtak an saindong mga puso sa mga bagay na kakanon asin sa mga bagay na inumon; ni maghadit kamo. An mga pagano sana asin idtong mga daing pagtubod sa kinaban na ini iyo an minabugtak kan saindang mga puso sa mga bagay na ini. Aram na marhay kan saindong Ama na kaipuhan nindo an mga bagay na ini. Dai; ibugtak nindo an saindong puso sa kahadean niya, asin ining ibang bagay na ini itatao man sa saindo (Lk. 12:22-31).

            An puntong boot darahaon ni Jesus dapit sa relasyon kan pugtubod, na iyo an pagsarig asin pagtiwala sa karahayan asin katanosan nin Dios sa saiyang mga kapangakoan na dai niya ipagpasusudya, asin sa pagtipon o pagsaray nin mga kayamanan. An tawong may dakula asin tunay na pagtubod sa Dios iyo an dai naghahadit kan mga bagay sa kinaban na ini. Mantang an mga pagano asin mga mayong pagtubod sa Dios sana an naghahadit sa mga bagay na ini. Minapaseguro sinda sa kuwarta, kakanon, inumon, babaduon, harong asin mga kasangkapan nin huli ta lamag ninda an marhay na respeto asin reputasyon (status) sa sosyedad o sa mata nin tawo. An hatol ni Jesus  iyo na kun mapagayon sa mata nin tawo dapat na magpagayon man sa mata nin Dios tanganing sa pag-oras na bayaan an daganon na buhay may kayamanan na nakatagama saiya sa langit.

            Kaya sabi pa ni Jesus na Sadit na aripumpon, mayong dahelan na kamo matakot nin huli ta kaogmahan nin saindong Ama na itao asin itagama niya sa saindo an saiyang kahadean (Lk. 12:32). Kun magibo nin tawo an pagpayaman sa atubang nin Dios  asin bako sana sa atubang nin kapwa, dai siya matatakot, mamundo o mahinanakit sa oras nin pagkagadan, nin huli ta nakatagama na an sarong langitnon na kahadean para saiya.

            Tanganing mangyari an pagpakayaman nin tawo sa atubang nin Dios, sabi pa ni Jesus: ‘Pabakalan an saimong pagsasadiri asin maglimos. Magtagama para sa saindo nin mga pitaka na dai naluluma, kayamanan na dai mapasudya saindo, sa langit kun saen mayong para-ikit na makakadotodt kiyanm asin mayong kulagbaw na maraot kaiyan. Huli ta kun yaon saen an saindong kayamanan, yaon man diyan an saindong puso’ (Lk. 12:33-34).

            Magayon an huring versikulong ini, kaya tatawan nyato nin makusog na empasis. Sinasabi digdi na: ‘Kun haen an kayamanan nindo, yaon man diyan an saindong puso.’ Saen nyato ginagamit an satong puso? Para sa pagkamoot, sa pagmawot asin pagdistribuir nin dugo. Kun siring tama an sabi ni San Pablo na ‘An pagkamoot sa kuwarta iyo an ugat nin gabos na karatan.’ Kaya an sabi ni Jesukristo na ‘Pabakalan an saimong pagsasadiri asin maglimos,’ ini dapat otobon sa liwanag kan sabing ini ni San Pablo. An pagkamoot, o an pagmawot, sa kuwarta asin kayamanan iyo an dapat tang ipabakal asin ilimos.

An ikaduwang evangelio, MT. 6:19-34, iyo an mga diskurso ni Jesus duman sa bukid na naglalaman kan saiyang mga mahalagang doktrina para sa mga tawo dapit totoong kayamanan (19-21), an mata bilang lampara an hawak nin tawo (22-23), an Dios asin an kayamanan (24), asin an pagsarig sa ugay nin Dios (25-34).

An enot na doktina, an dapit sa totoong kayamanan (mt. 6:19-21), iyo an nakakabing duman sa Lk. 12:33-34, apuwera sa tugon dapit sa pagpabakal kan pagrorogaring asin an paglimos. An dagdag digdi ki Mt. iyo an tugon na ‘Dai kamo magtipon nin mga kayamanan para sa saindng sadiri digdi sa daga, kun saen yaon an mga kulagbaw asin mga bukbok na iyo an maraot kaiyan asin an mga para-ikit minasalakat asin mina-ikit’ (Mt. 6:19). Dangan, an katukdoan dapi tsa mata bilang iyo an lampara kan hawak (22-23), asin an katukdoan dapit sa ios asin ki Mammon (24), iyo an mga dagdag na diskurso na mayo duman sa Lk. 12:3-34. An iba iyo an nakakabaing duman sa naenot na evangelio, asin an mga katukjdoan dapit sa kayamanan satuyang didiskutrion pag-abot sa masunid na katekesis dapit sa kayamanan.

            An doktrina dapit sa mata, an lampara kan hawak, iyo an naiiba kisa sa entering seksyon kan evangeliong ini. Asin ini tinutukar na nyato sa nakaaging tema dapit sa Espiritu nin Dios, kaya dai ta  na digdi tuitukaron.

           

PARTE II. KATEKESIS DAPIT SA KAYAMANAN

1.      Depinisyon kan kayamanan

An kayamanan, o “mammon” sa tataramon na Aramiko (sarong siro-kaldeong lenguwahe) na pirmeng gingamit sa mga literaturang rabbinical (Sir. 31:8; Hilnga man an Mt. 6:24, LK. 16:9,11,13), iyo an sobrang obsesyon, o pagmawot, asin pagigin gahaman nin tawo sa mga material na karahayan (material goods) kan kinaban para sa saiyang sadiring karahayan. Pormula nin kayamanan – W = S x t²  (Tal. 13:11).

Para sa Bibliya, an kayamanan ibinibilinag sa sarong idolo na nangangaipo na pagdolotan nin tawo nin sakripisyo (Hilnga an komentaryo para sa Sir. 31:7+). Tanganing malabanan kan tawo an paglingkod ki Mammon, itinutukdo kan antigong espirituwalidad ni MOises na paglimos (Hilnga an Dt. 15:7-11; Ex. 32, Mt. 4:8-10).

An kayamanan iyo an dakulang karibal nin Dios para sa pagklingkod asin apeksyon nin tawo na dapat ipanongod para sa saiyang Kaglalang. An tawo linalalng nin Dios hale sa saiyang purong pagkamoot, alagad an kayamanan, o an kuwarta, iyo an linalalng nin tawo hale sa saiyang mga abilidad asin trabaho tanganing maglingkod sa saiya sa bilog niyang pagkabuhay. Kun siring, an kuwartang lalang nin tawo iyo an saiyang sinasarigan na maligtas saiya sa gabos na klase nin pangangaipuhan sa buhay. An tawo igwa nin deretso na maghagad nin paglingkod asin pagsamba hale sa kuwarta, kun talagang ipipirit niyang siya an kaglalang kaiyan. Alagad, an kabaliktaran iyo an nagyari. An kuwarta iyo an sinasamba nin tawo. An tawo nagsarig nangpadagos sa saiyang kayamanan asin dakul na kuwarta, na linalang man sana niya, asin nagsayumang magmidbid asin maglingkod asin magsarig sa Dios na iyo an naglalang saiya. Dai man kita anggoit sa kayamanan asin sa mga mayaman. An kinakaanggotan ta iyo an salang paggamit nin kayamanan sa saindang kayamanan, na nagdidios o nagiidolo sa kayamanan.

      An duwang ini, an Dios asin a mammon, ipinahayag ni Jesus na mortal na magkaribal asin magkakontra kan sinabi niya na “Mayo nin sisay man na puwedeng maglingkod asin magin oripon nin duwang amo: puwedeng ikaongis niya an primero asin mamotan an ikaduwa, o irespeto an primero asin ikaongis an ikaduwa. Dai kamo puwedeng magin oripon asin makapaglingkod sa Dios asin sa kuwarta (Mt. 6:24; Lk. 16:13).

An kahulugan kan tataramon na ini ni Jesus iyo na dai puwedeng pagsabayon an paglingkod sa Dios asin sa kayamanan. May tolong rason kun tano ta dai ta puwedeng pagsabayon an duwang ini. Sabi sa komnetaryo nin sarong kastilang bibliya dapit sa Mt. 6:24 iyo na, “El texto latino guardado aqui la palabra siro-caldaica Mammon, que significa riqueza. El sentido es este: No podeis server a mammon y a Dios al mismo teimpo; el uno te manda robar lo ajeno y el otro dar aun lo propio; el un re incita al regalo y el otro a la mortificacion; el uno te inspira el amor de las cosas presentes y el otro te manda despreciarlas. Como, a un mismo tiempo, podras ejecutar cosas tan contrarias?”

Sosog sa komentaryo ini, an tolong rason kun tano ta an tawo dai puwedeng sabay na maglingkod sa mammon asin sa Dios iyo na: enot, an saro minasugo na ika maghabon, magdaya asin manggipit nin kapwa (Stgo. 5:4-6), alagad an saro naman minabawal kaiyan (Lk. 3:11, 6:30; 11:41); ikaduwa, an saro minagatoing saimong maregalo asin an saro para sa mortipikasyon; ikatolo, an saro minapasabong saimo na mamoot sa mga bagay sa presente asin an saro minasugo saimo na isikwal iyan. Siisay daw an puwedeng magsagibo kan mga bagay na magkakontra sa sabay na panahon? Mayong sisay man an puwedeng magsunod na sabayon an duwang magkakontrang bagay. Kaya, imposible sa sarong tawo  na magligkod sa duwang magkaribal na amo, an Dios asin an kayamanan.

Aram nyato na an Dios mnahagad satuya nin pagsamba. “Dai kamo magkaigwa diyan sa saindo nin ibang dios na pagsasambahon kundi ako sana. Dai kamo maggibo para sa saindo nin mga ladawan o kabaing nin mga linalang na yaon sa langit o sa daga sa irarom asin sa mga katubigan sa irarom kan daga; dai kamo maghuruhod o magluhod sa sainda” (Ex. 20:3-5). “Kun iitaas nindo an saindong paghiling sa langit, kun mahiling nindo an saldang, an bulan, an mg abitoon, gabos na mga sangkap sa langit, dai kamo matentaran na magsamba asin maglingkod sa sainda” (Dt. 4:19). “Dangoga Israel, si Yahweh na saindong Dios iyo sana an sasarong Yahweh. Kamotan nindo si Yahweh saindong Dios sa bilog nindong puso, sa bilog nindong kalag, sa bilog nindong kusog” (Dt. 6:4-5). An Dios minaako nin sakripisyo hale sa tawo (Gn. 4:3-4; 8:20-21, 22:2; Lv. 19:5; Hb. 10). An gusto niyang sakripisyo hale sa tawo (Gn. 4:3-4; 8:20-21; 22:2; Lv. 19:5, Ph. 4:18, Hb. 10, 13:16). An gusto niyang sakripisyo iyo an satong paglingkod asin pagkuyog sa saiyang mga kabotan asin kagustuhan (Sal. 40:6-8, Heb. 10:5-7, 10). Dapat na isakripisyo nin tawo an saiyang kaymanan asin kuwarta, alang-alang kan pagkuyog niya sa tataramon asin kabotan nin Dios. An kuwarta o kayamanan nin tawo iyo an ginagamit bilang pambalukat kan saiyang buhay sa Dios (Ex. 30:15). Gurano an kuwartang hinahagad nin Dios sa tawo bilang pambalukat kan saiyang buhay? Kabanga kan sarong sentabo (Ex. 30:15). Dapat gamiton nin tawo an kuwarta sa tamang paagi: “Kaya, sinasabihan  ta kamo kaini: gamiton nindo an kuwarta, maski may digta iyan, tanganing magkaigwa kamo nin mga amigo, asin kun siring makaseseguro kamo na kun iyan dai na nindo masasarigan, sinda an maresibi saindo sa mga tlda kan eternidad. An tawong matitiwalaan sa kadikit na bagay iyo an matitiwalaan sa mga darakulanbg bagay; an tawo na madaya sa mga saradit na bagay iyo an magigin madaya man sa mga darakula. Kaya, kun dai kamo mapagkakatiwalaan sa kuwarta, an madigtang bagay na iyan, siisay an matiwala sa saindo kan tunay na kayamanan? Asin kun dai kamo matitiwalaan kan mg abagay na bako nindo, siisay an matao sa saindo kan talagang sadiri nindo? (Lk. 16:9-12). Kaya, gamiton an kuwarta bilang pangsakripisyo nin tawo sa Dios. Gamiton ini sa pag-otob kan kabotan nin Dios sa pagsunod sa saiyang tataramon.

An mammon, o kayamanan, bilang sarong idolo, minahagad man nin pagsasakripisyo sa tawo (Hilnga an komentaryo (d) para sa Sir. 31:7). “Dakul na kalag an napahamak huli sa kapakanan kan buawan, maski malinaw na sa atubangan kan saindang lalawgon an saindang kapahamakan; siod iyan para sa gabos na nagsasakripisyo para diyan (d), asin masisiod diyan an gabos na lolong” (Sir. 31:6-7, koment. D – Literal “sarong gapong sisingkogan.’ Nasa isip kan kagsurat na an kayamanan sarong idolo na dinodolotan nin ‘sakripisyo.’ ‘minasakripisyo diyan’: var. ‘naloong kita diyan’; Hebr. ‘siod iyan para sa mga lolong.’).

Huli kaini, sinasabi man ni Apostol Pablo na, “An tawong nagmamawot na magpakayaman iyo an sarong paon para sa sugot; nasisiod sinda sa gabos na klase nin kabobohan asin mga peligrosong ambisyon na minahulog ngapit sainda pasiring sa pagkarumpag asin karaotan. ‘An pagkamoot sa kuwarta iyo an ugat nin gabos na karatan’ asin igwang nagkapipirang tawo na, sa pagparalamag kaiyan, nagkaralagalag paharayo sa sarong magurang na pagtubod, asin nagdara sa saindnag kalag nin dakul na bilang nin mararang mga lugad” (1 Tim. 6:9-10).

Kun aadalan nyatong marhay an pormula para sa pagpauswag nin kayamanan, minaimbuwelto ini nin mga maati asin illegal na paagi. “Hare  pagpagabati an saimong sadiri sa paagi nin pagpapayaman, asin dai makilabot sa ganansyang hale sa maraot na paagi” (Tal. 23:4, Sir 11:18). “Igwa akong namasdan na sarong karatan sa irarom kan saldang: kayamanan na sinasaray asin nagdadara nin kalugihan para sa may sadiri. Sarong demalas na negosyo, asin nawawara an gabos na kayamanan na idto. Huba siyang nagluwas sa tulak kan saiyang ina, huba man giraray siyang mahale; mayo siyang madadara pagkatapos kan gabos niyang kapagalan. Ini an magabat na karatan, na siring na siya duminatong, siring man an saiyang paghale; ano an ganan kan saiyang ipinahiling na kahigosan pagkatapus na nagpagal siya tanganing ganahon an doros, mantang pinapalihis niya an mga natatada niya pang aldaw sa madiklom, mapait, handal, helang asin hinanakit?” (Qo. 5:11-16). “An sarong tawo minayaman huli kan saiyang katusuhan asin paganab asin uya an premyo sa saiyang inaako huli kaiyan: minasabi siya, ‘Nakanumpong na ako nin katoninongan, asin ngonian mapasasa na ako sa saklong mga kayamanan’; alagad dai niya aram kun sagkod saen ini masagkod; babayaan niya an saiyang mga kayamanan sa iba bago magadan” (Sir. 11:18-20). “Depisil para sa sarong komersyante na makadulag  sa paggibo nin maraot asin para sa sarong ahente na di magkasala. Dakul an nagkasala huli lamang sa ganansya, an siisay man na minamawot na magin mayaman dapat na magin tuso. An pasak minadukot sa kabangaan kan duwang gapo, asin an kasalan minapasalipit kan sadiri niya sa tahaw nin pagpabakal asin pagbakal. Kun an sarong tawo dai magpakapusog sa pagkatakot niya sa Dios, madaling magaba an saiyang harong (Sir. 26:29-27:3; Tal. 20:14). “Bakong marhay na bagay an kayamanan para sa sarong tawong gugom, asin ano an karahayan kan mga pagsuro-sadiri para sa sarong maimot? An tawong minatipon s paagi nin pagdigta kan sadiri minatipon para sa iabng tawo, asin an ibang tawo an mapasiram0siram sa mga kayamanan niya. Kun masakit an satong tawo sa sadiri niya mismo, sa kiisay siya puwedeng magin marhay? Dai man lamang ngani siya tataong magpaogma kan sadiri a mga pagsasadiri niy. Mayong mas kuripot pa kisa sa tawong kinukuripotan an saiya mismong sadiri, asin iyo ini an balos kan katampalasanan para saiya. Kun igwa man lamang siyang karahayan na naginibo, ini dai niya tinutuyo, asin sa katapusan siya mismo an minapaisi sa iba kan saiyang katampalasanan. Tampalasan an tawo na igwa nin materyosong mata, minatalikod kan saiyang lalawgon asin daing pakilabot sa buhay kan iba. An mata kan tawong mapagkamkam dai nakokontento kan saiyang kahirasan, an kapasloan iyo an minapasakit kan saiyang kalag. An sarong kuripot maimot sa saiyang tinapay, sa lamesa niya igwa nin tag-gutom” (Sir. 14:3-10). “An trabahador an naglinig kan saindong mga oma, asin dinaya mo sinda – dangoga na kurahaw kan mga tandan na saindong tinago; isipa an kinurahaw kan mga paraani na nakakaabot na sa talinga kan Kagurangnan nin mga hukdo. Sa daga nagkaigwa ka nin buhay na makontento asin maluho; magpadagos kan magkakan sagkod sa kabasugan kan saimong puso sagkod sa pag-abot kan aldaw nin pagbuno. Ika an nagkondenar kan mayong sala asin naggadan sa sainda; dai sinda nakilaban” (Stgo. 5:4-6, Tal. 28:6,8). Kun siring, an tawo dai puwedeng magpakayaman kun dai maggamit nin dahas, katusohan asin pagbentahe sa saiyang kapwa. Kaipuhan niyang gibuhon an mga paging ini, alang-alang ki mammon.

      An dios sa kinaban na ini iyo si mammon, o kayamanan. “An mga Pariseo, na makikuwarta (avarrinetos), nadangog an mga ini asin nginisihan siya. Sinabihan niya sinda, “Kamo na nagsasagin-sagin na mga banal sa atubang nin tawo, alagad aram nin Dios an saindong mga puso. Huli ta kun ano an halangkaw sa pag-iisip nin tawo iyo an ikinakaongis nin Dios” (Lk. 16:14-15). Makapangyarihan an kuwarta: “An kuwarta iyo an simbag sa gabso na bagay” (Qo. 10:19). “Sa oras man na idto naglalaom siya na makaresibi nin kuwarta hale ki Pablo, kaya pirme niya siyang ipinapaapod saiya asin nakikipagolay saiya tanganing palibrehon siya” (Gibo 24:26). Igwa nin kasabihan na “An tawo daang nagsasayuma sa grasya, naglalabo an mata.” Kaya, an mga Pariseong makikuwarta pirmeng marigmat an mata. An Dios ninda iyo an kuwarta.

2.      An pagsikwal sa kayamanan na igwa nin relasyon sa pagtubod

May dakulang relasyon an sarong mgurang na pagtubod asin asn an pagbakal kan kayamanan. Kun kaya, an tema dapit sa kayamanan magkaiba sa tema nin magurang na pagtubod asin an pagsikwal sa mga idolo kan kinaban. An mga temang ini iyo an ipinapaliwanag dangan sinisiyat muna sa mga estudyante kan primerong lakad sa paglaog sa katekumenado.

Kaipuhan na masabiotan muna kan mga esudyante kun ano an primerong hinahagad sainda kan dalan pasiring sa tunay na pagtubod sa Dios, na iyo an pagkaigwa nin sarong magurang na pagtunod, an pagsikwal kan kayamanan asin an mga idolo kan kinaban.

An dahelan kaini iyo an makukua sa nagkapipirang sitas sa Bibliya: Sal. 49:16-17,  73:1-16, Sir. 31:5, Jer. 5:26-31, 1 Tim. 6:3-10, Tb. 4:21, 1 Sam 2:6-7, Jb. 2:3-6, Mt. 5:3+, Mt. 6:30-32, Lk. 12:29-32,  Lk. 18:18-30; Stgo. 2:5; 1 Co. 1:26-31, Apo. 2:9, LK. 14:12-14, Lk. 14:21-24.

           

3.      May pagboot an Dios para sa kayamanan

3.1.     Dai kita makakapagsarig nin lubos sa Dios kun igwa kita nin kayamanan na sinasarigan  - Sal. 49:6, 16-17; 112:3,9; Jb. 31:24-28, Tal. 10:15, 18:11, 10:4, 11:4; Sir. 8:2, 10:8, 40:26, 17:22, Tob. 4:16-17; Jr. 9:22)

3.2.     An tugon dapit sa kamayudkan – Dt. 15:7-11, Sir. 29:8-13, Sir. 3:30 – 4:11; Sir. 31:8, 11; Sir. 29:20; Lk. 3:11; Lk. 6:30, Lk. 11:41; Sal. 112:9, Rom. 12:13, Ga. 2:10, 2 Co. 9:6-7; 1 Co. 13:3, Heb. 13:16; 2 Co. 8:9 (Hilnga an Mt. 8:20, Ph. 2:6-8, 1 Co. 1:5, Heb. 12:2), Gibo 3:6, 2:46; 2 Tes. 3:7-9; 2 Co. 8:1-5, Rm. 15:25-31; Gibo 9:36; Gibo 10:2; Rm. 15:25m; 1 Co. 16:1-2.

3.3.     Dapit sa pagpabakal kan pagsasadiri – Lk. 12:33-34; k. 14:33, Mt. 13:44; 19:21, Tal. 4:7, Sir. 33:24, 1 Co. 13:3.

3.4.     Pantay an pobre asin mayaman – Ex. 30:15, Sal. 62:9-10, Tal 22:2, Job 36:18-19; Sir. 10:23, 11:14; 10:30; 1 Co. 11:22;  asin Stgo. 2:1-13.

4.      An kadukhaan iyo an ideyal na dapat maabot nin huli ta kakambal kan kadukhaan an pagigin aki sa espiritu na kinakaipuhan para sa paglaog sa kahdean nin Dios - 2 Co. 8:9, Stgo. 2:5, Mt. 5:3 (c), Sop. 2:3; Tal. 13:7, Tal. 22:16, 28:6; Mt. 18:1-4; Lk. 14:12-14; Stgo. 1:9-11; Heb. 10:35-36; 1 Co. 4:7-13, 9:11-18, 2 Co. 11:7-9, 6:10; Ga. 6:6, 2 Tes. 3:7-9, Gibo 18:3, 1 Tes. 2:9

5.      Alagad kun ika sarong mayaman, arugon mo an mga pobre. An pobre asin an mayaman pantay kaidto sa Ex. 30:15+ asin sa enot na iglesia, Stgo. 2:1-9. – Tal. 27:24, 28:11; Sir. 25:2; Jer. 9:22-23; Sal. 49:2,6, 10-11; Sir. 31:1-11; Qo. 5:9-19; Tal. 23:4; Tal 10:15; Sir. 14:3-19; Tal. 28:8; Sir. 11:17-20;  Sal. 62:9-10, 1 Tim. 6:9-10;

5.1.     An mga mayaman aakuon sana sa iglesia kun ihahababa ninda an saindang sadiri sa parehong hamak an kamugtakan asin kategoriya kan mg apobre - Tal. 18:23; 1 Tim. 6:17-19; Heb. 10:14; Jer. 9:22-23; Stgo. 1:9-11 (e).

5.2.     Itukal ninda an saindang puso sa kayamanan (Sal. 62:10) asin dai sinda maglamang sa kayamanan (Sir. 31:1-11, Sir. 5:1-2, Mt. 6:32-33; Lk. 12:29-30, Sal. 62:10; Sir. 31:5; Sir. 5:1-2; Mt. 6:32-33; Lk. 12:29-30, Mt. 6:21; 1 Tim. 6:7-10; Tal. 16:16; Tal. 8:18-21.

5.3.     Magin makamayudkan asin maglimos – Tb. 4:21-22; 2 Co. 8:1-5; 2 Co. 8:1315;

5.4.     Heb. 13:16;

5.5.     Ph. 4:17-19; 1 Co. 13:7, Heb. 10:25,

 6. Ano an dapat na gibuhon? 1 Co. 7:29-31., 1 P. 5:2, Jer. 5:25, Tit. 11:1.