Pagdatong kan Aki ni Tawo - 1st Sunday of Advent (Cycle C)

Homiliya para sa Enot na Domingo kan  Adbiyento (Para sa ME Bible Study Group)  - Cycle C

Evangelio: Lk. 21:25-36 (Mt. 13:24-32)

“Mahihiling nindo an Aki nin Tawo minadatong sa mga panganuron na may dakulang kamurawayan asin kamahalan” (Lk. 21:27)

                An evangeliong binasa ta para sa Domingong ining presente namumugtak sa pinakahuring mga seksyon kan ika-21 kapitulo kan libro ni San Lukas.

                Mahalagang sambiton nyato digdi na an presenting evangelio igwang hinalean na importanteng diskurso ni Jesukrisyo - an saiyang diskurso para sa saiyang mga disipulo dapit sa mangyayaring pagkarumpag kan Templo sa Jerusalem na haloy nang naihula kan mga profeta sa Antigong Tipan (AT).

                Harani na an aldaw na mapapasa-kapngyarihan na si Jesus  sa mga parakasalang tawo tanganing dakupon asin gadanon siya ninda. Kaya, si Jesus, kaiba an doseng disipulo, nagduman sa Jerusalem asin nagpasyar pasiring sa Templo. Pagka-abot ninda duman sa Templo, biyong napangalas asin napahanga an mga disipulo dapit sa kagayonan kan itsura asin kan kadakulaan kan edipisyo dangan sa kamahalan kan mga bagay asin adornong yaon duman sa Templo.

Hangang-hanga an mga disipulo kan gabos na bagay na nahihiling ninda duman asin ipinadangog pa ninda an saindang maestro an saindang paghanga sa Templo tanganing maara man siya na garo baga an gustong sabihon kan mga dispulo na ini ki Jesus  iyo ini: “Hilnga daw tabi, haloy na kaming nagpaparasunod saimo asin mayo ka pa lamang nin ikinakapahiling na mga pambihirang gibong arog kan nahihiling mi ngonian digdi sa Templo. Sa mga katukdoan asin sa mga pag-aadal mo samo asin sa mga tawo, pirmeng kinokontra mo an mga Judiyong relihiyososng lider asin mga kapadean dapit sa mga salang katukdoan ninda kontra sa tunay na kabotan nin Dios, alagad igwa sinda nin marhay asin magayon na mga akomplisimyento sa buhay kan sosyedad. Ika, Dios ka, alagad nakapagibo ka man lamang daw nin maski sadit na kapilya tanganing tamapadan an mga akomplisimyento kan mga kapadean? Sey mo?

Aram tolos ni Jesukristo na an mga tataramon na ini iyo an nagdadalagan sa isip kan mga disipulo, maski ngani dai man aktuwal na sinasabi ninda. Kaya, nagsabi si Jesukristo sainda, “Aram nindo, an gabos na mga bagay na ini ma saindong nahihiling patin an Templo mismo- maabot an panahon na mayo nin srong gapo an makukuang nakapatong sa ibabaw nin kapwa gapo: an gabos na bagay raraoton” (V. 6).

Sa isip kan mga disipulo, ini an nagdadalagan: “Abaa na, nin huli ta mayo man siya nin arog kaini kagayon na Templo na pwede niyang ikapaghambog na saro siyang sikat na paratukdo nin Dios asin kinakampihan siya nin Dios na makapangyarihan sag abos, ngonian  gusto pa niyang raoton an marhay na naginibuhan kan ibang tawo. Nauuri lang siya!” Alagad, tanganing dai man ninda makulgan an boot ni Jesukristo, kaya pinulitika ninda siya sa paghapot nin arog kaini, “Maestro sabihi daw kami kun noarin ini mangyayari, asin ano an mga tanda na mahihiling mi tanganing maaraman mi na madali nang mangyari an mga bagay na sinasabi mo?”

Magayon na hapot ini asin kinagat ni Jesukristo.

An nagsusurunod na diskurso o pahayag ni Jesukristo , (vv.8-24), kabala ining satuyang binasang evangelio (vv. 25-36), nagtatao sato kan saiyang doktrina eskatolohikal (an mga pangayari sa huring aldaw). Kun siring, an binasang evangelio nyato ngonian na Enot na Domingo nin Adbyento sarong parte sana kan diskurso ni Jesukristo dapit sa mga pangyayari sa huring panahon (eskaton), partikulat sa evangelio nyato ngonian iyo an pagdatong kan Aki nin Tawo sa ikaduwang beses sa pag-abot kan huring aldaw nin paghuhukom.

An diskursong ini ni Jesukristo dapit sa eskaton, igwa daw ini nin basehan sa katotoohan o ebidensya paktuwal, o dara sana ini kan saiyang pagkaori nin huli ta maraot an boot niya na mismong mga disipulo niya naghahanga sa pinagtrabahohan kan iba, na mga kakontra niya sa paniniwala, asin dai nagpapakasolido nin paghanga saiya?

An gabos na profeta kan AT, particular si Jeremias asin Daniel, igwa nin doktrina eskatolohikal na parte kan saindang immortal na mga katukdoan. Panahon pa ni Profeta Jeremias, nahiling na niya an pagkaraot asin pagkarumpag kan Templo sa Jerusalem, na inarog man sana ni Daniel sa saiyang libro. Sabi kan duwang ini sa saindang hula dapit sa pagkarumpag na ini kan Templo, “Raraoton an bilog na kadagaan asin magigin disyerto, mantang magigin sindang mga oripon sa tahaw nin mga nasyon sa laog nin setentang taon.” (Jr. 25:11; 29:10; 2 Kron. 36:21-22). Iyo man ini an sabi ni Daniel, “Sa primerong taon kan saiyang pagigin hade ako, si Daniel, nagbubuklit kan mga pahina kan kasuratan, nagbibilang kan mga bilang kan taon - siring sa ipinahayag ni Yahweh ki profeta Jeremias- na dapat na maglihis bago magdatong an katapusan kan panraraot sa Jerusalem, na an sabi setentang taon” (Dn. 9:2).

Dai daw nyato aram na an pagsakyada kan mga Romano sa Jerusalem asin an pagkarumpag kan Templo nangyari kan taon 70 AD? Kun siring, an tataramon kan mga profeta sa AT asin an itinaram ni Jesukristo kan taon 33 AD sa mga disipulo niya nagkatotoo. Kun siring, an nakasurat sa evangeliong ini dapit sa pagkarumpag kan Templo, siring man an pagkatunaw kan mundo asin pagkapara kan saldang, kan bulan, kan mga planeta asin kan mga bitoon sa kaawagan, ini gabos mangyayari asin igwa nin basehan sa katotoohan o ebidensya paktuwal.

Totoo nanggad na igwa nin katapusan an gabos na material na bagay na linalang nin Dios. Dapat aram niya nin huli ta siya an nag-gibo kaiyan, kaya nakakapagtaram an Dios sa banal na kasuratan na igwa nin katapusan an mundo nyato asin igwa nin huring paghuhukom an gabos na linalang sa huring aldaw. An katapusan na iyan kan gabos na bagay material patiin an buhay nin sarong indibidwal na tawo iyo an dapat na maninigong pag-andam nin gabos na tawong may rasonableng pag-iisip.

Hilngon muna nyato halimbawa an duwang bagay sa buhay nin tawo na may dakulang koneksyon sa saiya: an saldang asin an planetang daga (Earth).

Aram nyato na an buhay kan gabos na bagay digdi sa planetang daga nakadepende sa saldang. Mayo nin anuman na matambo asin matalubo na buhay kun dai na magsirang an saldang. Algad dai nyato aram asin mayo nin nagiintyende dapit sa kun gurano ka-delikado kan kamugtakan kan buhay kan saldang basta aro-aldaw pagkaaga ini magbutwa sa tamang oras. Dai kita maghona na an saldang sarong solidong bagay na arog kan planetang daga na nahihiling nyato. 97% kan saldang compuesto nin material na gas, asin 3% sana an solidong bagay na an desidad garo sana tingga. An tres porsyentong solidong materyang ini iyo an pinakasentro kan saldang, mantang an mayoridad kan saiyang komposisyon iyo an materyang gaas na yaon sa saiyang panluwas o pangibabaw na takop. An gaserang ini iyo an nagtatao sa sato nin daing tapos na liwanag sa kalangitan (Gn. 1:15, asbpa.). Pag-an komposisyon nin sarong bagay anas sana materyang gas, ini delikadong mag-abot an oras na ini mawaran nin panggatong. Sosog sa karkulo kan mga siyentista, an panggatong kan saldang mahalawaig pa sagkod sa ginatos na milyon na taon. Paano kun an milyon na taon na ibibihay kan saldang naubos nan in huli ta napasala an karkulo kan mga siyentista asin pagmata ta sa masunod na aldaw dai na magsirang an saldang?

Kun siring, mayong tawo an nakakasegurong siyento porsyento na buhay pa siya nuodma ni huli ta mayo nin siisay man an nagkakapot kan seguredad kan satuyang buhay sa daga kundi an Dios sana. Kaya, kalolongan kun maghagad kita sa Dios nin dakul na kwarta o halawig na buhay kun kita namimibi saiya bago kita magturog sa banggi. An dapat na hagadon ta saiya bago kita magturog iyo an pasirangon Niya man girary an saldang sa masund na aldaw, na kita makapagmata pa sa masunod na aga, asin an pamibi na ini bastante na.

Naghohona man kita na ining planetang daga siyento porsyentong solidong daga sa kaenterohan. Alagad treyta-y-singko porsyento sana an totoo solidong materya. An mayoridad iyo an tubig asin an nagbabagang metal na yaon sa pinakasentro kaini. An minasang daga na napapatindogan kan mga kabukidan asin natutugdokan kan satuyang mga harong asin mga darakulang edipisyo, naglalataw sa katubigan sa mga tinipak na plato kontinental. An linog na nakarehistro sa enterong mundo nakareport na nangyayaring saro sa kada minuto.

An mga ebidensya paktuwal na ini na sinasabi kan siyensya moderna na sosog sa tunay na sitwasyon kan satuyang saldang asin kan planetang daga sagkod sa mga bitoon na yaon sa kaawagan, nagpapatunay na igwa nin solidong basehan si Jesukristo sa pagsabi niya kaidto na siyento porsyento an posibilidad na may katapusan an gabos na linalang sa uniberso.  Alagad dai niya sinesyerto an aldaw ni an oras kun noarin mangyayari an katapusan na iyan, alagad segurado an katapusan kan buhay nin sarong indibidwal na tawo digdi sa daga. Kaya, tama sana na iyan an dapat na satuyang pag-andaman.

Paano daa an pag-andam para sa katapusan, magin iyan sa kosmos o sa indibidwal , sosog ki Jesukristo?

An pag-andam na itinutukdo niya ngonian satuya iyo an pag-apresyar nyato bako sa Templong material na naipatindog  sa mga darakula asin mamahalon na gapo kundi an satuyang espirituwal na Templo n aiyo an satuyang hawak na pinageerokan kan Espiritu Santo nin Dios (1 Co. 3:16). An templong ini iyo an dapat na mas asekasuhon asin pangalagahan nyato na dai iyan gamiton para sa panlaman na mga kahurotan asin kamawotan (Ef. 2:3; Ga. 5:17), na ipinahiling nyato sa paagi nin mga kalabisan, pagbuburat asin iba pang mga kasibotan sa buhay, kundi an hawak ta dapat na  “magin para sa Kagurangnan asin an Kagurangnan para sa hawak” (1 Co. 6:13).

Kaya, malinaw an sinabi sato ni Jesukristo, bilang maninigong pag-andam para sa katapusan kan mundo, na “Mag-ingat kamo na tibaad an saindong puso patagason kan mga kalabisan asin pagbuburat asin nin mga kasibotan sa buhay na ini, na an aldaw na iyan magdatong sa saindo na bigla, siring sa sarong siod. Huli ta maabot an aldaw na iyan sa lambing tawong nabubuhay sa ibabaw kan daga. Maglamay, danay na mamibi sag abos na oras para sa kusog tanganing makalaigtas kita sa pangyayaring iyan na maabot dangan makatindog kitan mayong takot sa atubangan kan Aki nin Tawo” (Lk. 21:34-36).

An tolong mga bisyong ini iyo an sumaryo ni Jesukristo sa ma-labi sa setentang mga bisyo nin tawo na nakalista sa Bibliya na gikan sa “pagsamba sa mg adios-diosan” (1 Co. 5-6; Ef. 5:3-5; Col. 3:5; Rm. 1:29). An kadakul na bisyong ini minasanga sa pagpahingusto o paglibang sa sadiri (Ex. 32:6; Ga. 5:17), na an inuugatan iyo an laman (Col. 2:11; 3:9-10).  An bunga kan makalaman na kagustuhan iyo an kasalan, na an bunga kan kasalan iyo an kagadanan (Stgo. 1:15).

Kaya, kun magadan kita nin mga maraot na ugali asin mga bisyo na yaon sa tawo, dai kita makontento na bulogan ta sana an mga bisyong ini kundi gaboton ta an ugat na iyo an laman tanganing entering mapuho ta an maraot na tinanom na “bakong an Dios an nagtanom kundi an kaiwal nin Dios (Mt. 13:28; 15:13).

An satong espuwerso na mailikay an satong hawak na magin kasangkapan asin oripon kan laman iyo an paagi na mailigtas nyato an satuyang kalag para sa padusang madatong sa huring aldaw sa panahon kan Paghukom. An hawak magigiin kasangkapan nin Kagurangnan kun gagamiton nyato iyan na kakampi sa mga gibong karahayan asin sa mga gibong espirituwal. Kun ini an gigibuhon ta, segurandong pusog na makakatindog kita sa atubang kan Aki nin Tawo kun siya magdatong sa kamurwayan asin kamahalan.

Mantang yaon siya digdi sa daga, kaipuhan na maabot kan tawo an dignidad na talagang yaon sa saiya. Sa gabos na entering linalang nin Dios, an tawo iyo an igwa kan pinakahalangkaw na dignidad na lampas pa kisa sa mga anghel. Alagad, dai ibinugtak nin Dios an tawo sa panganuron sa ibabaw kan mga anghel tanganing dai siya magpa-abaw-abaw. An tawo ibinugtak nin Dios digdi sa daga tanganing makanood siyang magpakumbaba. Iyo iyan an katuyuhan kan saiyang buhay digdi sa daga, n amag-adal kun paano magpakumbaba asin dai magparahanap nin mga masisiram, o nin mga magagayon, o nin mga pagkibang sa mga kasakitan nin buhay kundi atubangon nin may kusog asin dignidad an gabos na obligaston asin responsibilidad para sa dignidad kan buhay nin kapwa-tawo asin an labi-labing kasakitan na idinolot sa sosyedad huli kaini, an mga krimen, an korupsyon asin an pagmakasadiri nin tawo, iyan an mga segurandong tanda na madali na an katapusan kan mundo.

Iyan an mahalagang mensahe sato kan evangeliong binasa para sa enot na Domingo nin Adbiyento.

Mantang an Sta. Iglesia minapooon kan saiyang sarong bgaong taon liturhikal sapaagi kaining apat na Domingo nin Adbiyento, makisumaro kita saiya sa paghorop-horop kan kamugtakan kan satuang presenting sosyedad. Paharani na daw kita sa kaligtasan na satuyang linalaoman o mas lalong naghaharayo kita sa pagkahiling kan paghahade ni Jesukristo bilang prinsipe nin katoninongan?

An Adbiyento iyo an sarong  panahon na bako sanang makapag-andam kita sa pagselebrar kan Krismas, o an pagkamundag ni Jesukristo bilang tawo sa satuyang kasaysayan, kundi mas lalong paghandaan nyato an saiyang ika-duwang pagbalik sa kamurawayan, sa paagi kan pag-ako nyato sa saiyang pagdatong ngonian sa buhay na misteryo kan mga sakramento asin sa Sta. Iglesia.