Pagsugot sa Desierto

Homiliya para sa Enot na Domingo kan Kuwaresma

(para sa mga miyembro kan ME Bible Study Group)

Seryeng hale sa “Mga Paghorop-horop asin Katukdoan sa Disyerto”

Base sa Lk. 4:1-13

PAGSUGOT SA DISYERTO

1.       Espirituwal na kahulugan kan Disyeto

An disyerto bako sanang sarong lugar sa enbayromento kan mundo, kundi igwa ini nin sarong espirituwal na kahulugan sa Bibliya.

An disyerto inaapod sa lenguwaheng Latin bilang ‘solitudo’, sarong konsdisyon nin pagka-abandonado, desamparado, apartado, falta de auxilio. Kun kaya, an pagpaili sa disyerto o sa langtad (:atin, eremus; Espanyol, yermo) iyo an pagsolo-solo nin sarong tawo tanganing mag-isip-isip kankamugtakan o kondisyon kan saiyang buhay. Ini an ginibo ni Jesukristo na isinasaysay ngonian digdi sa evangelio.

Sa entering kasaysayan kan kaligtasan asin kan pagtubod, an disyerto pirmeng magsiserbing sarong classroom para sa mga tawo kun saen tinutukdoan sinda nin Dios kun paano sinda magsunod asin maglingkod saiya “sa bilog nindang puso, sa bilog nindang isip asin sa bilog nindang kusog” (Dt. 6:5) - na iyo an “Shema”.

2.       An pagsugot ki Jesukristo

Sinasabi digdi sa evangelio na, ‘Pano kan espiritu Santo, binayaan ni Jesus an Jordan asin dinara siya kan espiritu sa disyerto” (Lk. 4:1).  An primerong versikulong ini nagtatao sato nin sarong ideya na an presenteng insidente nangyari pagkatapus tolos kan saro pang insidente, na iyo an pag-bautismo ki Jesukristo ni Juan Bautista duman sa salog Jordan (Lk. 3:21-22). Pinapatotoohan ini kan pagsabi na “pano nin Espiritu Santo”, na an boot sabihon iyo na “pano pa siya kan kaogmahan na dara kan Espiritu Santo” (Hilnga an Lk. 10:21), bilang epekto kan pagsanib saiya kan espiritu nin Dios na nagdara saiya nin labi-labing kaogmahan sa puso pagkatapus na siya bautismohan ni Juan Bautista sa Jordan.

An kagaya-gayahan sa Espiritu na yaon pa saiya iyo an nagpasabong saiya na, embes magpasiring sa matawong lugar na arog kan mga plasa, restawran, sinehan asin iba pa, siya nagduman sa disyerto, o sa pagsolo-solo, tanganing namitan giraray niya an kaogmahan kan Espiritu Santo sa laog kan saiyang kalag. Sa laog nin kuwarentang aldaw nagestar siya duman sa disyerto, nag-ayuno asin pinagsugtan kan Diyablo.

Mahapot an mga tawo, “Tano ta kaipuhan pang ipagestorya sa Evangelio na si Jesukristo pinagsugtan kan Diyablo, mantang si Jesukristo sarong Dios asin dai nanggad malusot an Diyablo sa saiya?”

An kadepisilan kan mga tawo tanganing maintiyendihan na marhay an estoryang ini yaon sa kaisipan ninda na si Jesukristo purong anas Dios asin bako siyang tawong arog nyato. Mas naiintiyendihan kan mga tawo an pagsugot ni Satanas sa kaso ni Job na anas purong tawo, alagad si Jesukristo?

Bilang tawo, kaipuhan mag-eskuwela asin mag-adal man siya sa pagtubod asin pagsunod sa kabotan nin Dios, asin sa saiyang laman na mag-agi nin mga pagbalo asin pag-testing sa irarom kan mga sitwasyon asin kondisyon nin pang-aro-aldaw na pagkabuhay sa kinaban, tanganing makanamit nin kapangganahan o kadaogan antes mag-ako kan premyo nin buhay na daing kasagkoran.

Siring sa sarong ordinaryong tawo, maski ngani si Jesukristo bako man sanang sarong ordinaryong tawong arog ta, kundi siya sarong akin in Dios (Mi. 5:2; LK. 4:4; Jn. 1:1-13; 20:28; Rm. 9:4-9; 1 Co. 2:6-8; Fil. 2:6-8; Tito 2:13; Heb. 1:5,8; 2 P. 1:1), alagad igwa siya nin naturalesa asin laman na sa totoong tawo na an pag-iisip sakop kan lehe nin duwalidad (Sir. 33:14-15; 39:25; 42:24-25).

An lehe kan duwalidad na nagsasakop kan gabos na linalang nin Dios, magin sa lado kan langit o kan daga, nagsasabi na:

“kahampang kan maraot iyo an marhay,

Katampad kan kagdanan, an buhay

Kun siring, an kahampang kan tawong matanos

                iyo an parakasala.

Iyo ini an paghiling sag abos na trabaho

                kan Orog Kahalangkaw

makukua sindang magkapadis, magkahampang” (Sir. 33:15-15)

Asin uya pa:

“Gabos na bagay makukuang magkapadis, magkatampad,

Asin mayo siyang ginibong may kapintasan;

An saro minakumpleto kan karahayan nin saro,

Siisay an masawa sa pagmasid kan banaag nin saiyang kamurawayan?” (Sir. 42:24-25)

Kun siring, kan pinahampang saiya an Diyablo, boot isabi kan evangelista na si Jesukristo, na bako man sanang puro Dios kundi totoong tawo man, nag-otob kan kondisyon nin duwalidad digdi sa ibabaw kan daga.

Pakitandaan nyatong marhay, na an sinasabi kan evangelio na nagsugot ki Jesukristo iyo an diyablo asin bako si Satanas.

Maski ngani an duwang ngaran na ini may sasarong reyalidad man sana an pinapakahulugan, i.e. “an prinsipyo nin kararatan sa kinaban”, alagad sa Bibliya si Satanas igwa nin pagkakaiba sa Diyablo.

An ngaran na Satanas nangangahulugan na “parasumbong”, para-akusar o “persigidor” (Hilnga an Job 1:6m; Gn. 3:1; Zak. 3:1-2; Apo. 12:9-10; 20:2), na iyo an kabaliktaran kan Cristo, na duman sa langitnon na Korte, iyo an abogado, paratabang, intercessor.

Mantang an Diyablo, sa estriktong pagtaram, iyo an kabaliktaran kan “simbolo”. Kun an sarong simbolo iyo an sarong tandang pinagkakauruyonan o pinagkakasararoan kan mga tawo, an diyablo iyo an sarong tandang nagkakasuruhay asin nagkakabaranga an mga tawo . Saro pang kahulugan kan Diyablo iyo an singkogan o “eskandalo” (Mk. 9:42; Lk. 17:1-2; Mt. 18:6-7).

Iba man an kahulugan kan demonyo. An demonyo iyo an arin man na maraot na espiritu na nakaestar sa limang elemento

Kun an nahiling ni Jesukristo duman sa disyerto iyo an Diyablo, kun siring mayo siyang ibang nahiling kundi an sadiri niya nin huli ta siya solo-solo. An nahiling niyang Diyablo iyo an maraot na parte kan saiyang pag-iisip na nakikipagdiskutir o debate sa marhay na parte kan saiyang isip. An pagsugot na ini kan Diyablo nangyari sa saiyang konsiyensya, na may duwang parting nag-oolay-olay kun baga saen makampi, kampi sa karahayan o kampi sa karatan, kampi sa Dios o kampi sa kaiwal nin Dios na si Satanas. Huli kan duwalidad, kaipuhan na an tawo pirmeng magpili kun saen siya makampi sa duwang bagay na magkapadis, magkatampad, asin magkahampang, tanganing makaabot sa sasarong desisyon sana na pagkukuyugon.

Sa konsiyensya ni Jesus, minagibo siya nin sasarong paninindogan kun baga para sa Dios siya o para sa Diyablo huli sa pagpresentar kan mga tentasyon nin tinapay, nin milagro asin nin mga idolo sa buhay na ini.

Sa tolong sitwasyon na ini na minasangkap sa aro-aldaw na pagkabuhay nin sarong tawo, an pangangaipo sa tinapay, an paghagad nin milagro asin an pagtiwala sa mga idolo, arin an kukuyugon ni Jesukristo? Dios daw o an Diyablo? An gabos na pagsugot na ini  nangyayari sa laog kan isip niya.

Malinaw sa estorya kan evangelio na mayong sarong pagtentar an nakalusot ki Jesukristo, Sa tolong bese na pinagsugtan siya kan Diyablo dapit sa seguridad sa pagkakan (sinisimbolisar kan tinapay), sa pag-ako sa masakit na reyalidad nin buhay (sinisimbolisar kan paghagad nin milagro) asin sa pagmawot nin kapangyarihan asin kayamanan asin apeksyon (sinisimbolisar kan pagsamba sa Diyablo), an tolong ini kinopntra ni Jesukristo sa paagi kan pagsarig sa kapngayriahn asin seguridad kan tataramon ni Dios na yaon sa “Shema.”

Dapit sa Tinapay:

Nagsabi saiya an Diyablo, pagkatapus na nahiling siyang gutom huli ta mayo siyang kinakan sa laog nin kuwarentang aldaw asin banggi na, “Kun ika Aki ni Dios, tarami an gapong ini na magin sarong tinapay”.

Alagad sinimbag siya ni Jesus, “Nasusurat, ‘An tawo nabubuhay bako sanang sa tinapay.’” (Hilnga Lk. 4:2b-4; Dt. 8:3).

Dapit sa Pagsamba sa mga Idolo:

Dinara siya kan Diyablo sa sarong hanalngkaw na lugar, asin ipinahiling saiya kan Diyablo an gabos na kahadean sa klinaban sa sarong pagpirok kan mata, asin sinabihan si Jesukristo na, “Itatao ko saimo an gabos na kamurawayan asin kapangyarihan kan mga kahadean na ini, huli ta ipinangako iyan sako asin puwede kong itao iyan maski sa kiisay man na gusto ko. Sambahon mo lang ako, asin an gabos na iyan mapapasaimo.” Alagad sinimbag siya ni Jesukristo na, “Nasasabi sa Kasuratan na, ‘Sasambahon mo an Kagurangnan mong Dios asin siya sana an paglilingkodan mo’” (Hilnga an Lk. 4:5-8; Jr. 27:5; Apo. 13:2; Dt. 6:13).

Dapit sa Milagro:

Dangan dinara siya kan Diyablo sa Jerusalem asin pinatindog siya sa barandilya kan Templo, asin sinabihan kan Diyablo si jesukristo na, “Kun ika an Aki nin Dios, lumampaw ka hale digdi huli ta sabi sa kasuratan na “Babantayan ka kan saiyang mga anghel  tanganing antabayan ka”, asin guraray “Kakabiton ka ninda, tanganing dai lamang masingkog an saimong mga bitis sa kagagapoan.” Alagad sinimbag siya ni Jesukristo na “Dai mo pagsugtan an Kagurangnan mong Dios” (Hilnga an Lk. 4:9-12; Sal. 91:11-12; Dt. 6:16).

Sa gabos na ini, an panguntrang ginamit ni Jesukristo laban sa Diyablo anas gabos ginuno niya sa eksperyensya kan mga Israelita duman kaidto sa pangyayari kan Exodo, na nakasurat sa libro nin Deuteronomiya 6 asin 8.

3.       An paralelismo kan pagsugot ki Jesukristo sa Exodo

An tratamyento kan estorya dapit sa pagsugot ki Jesukristo dai nagigin malinaw kun dai nyato hihilingon sa likod kan pangyayari kaidto sa Exodo, kun saen pinagsugtan an mga Israelita nin tolong klaseng tentasyon sa disyerto bilang pagsunod asin pagkuyog ninda sa “Shema”.

Sa paagi nin sarong paralelismo, hilngon nyato an pagkakapareho kan duwang estoryang ini na maysaro sanang kahulugan.

Kun tano ta kuwarentang aldaw asin banggi si Jesukristo nag-estar duman sa disyerto para sa pag-ayuno, ini sarong repleksyon man kan kuwarentang taon na pagestar kan mga Israelita duman sa disyerto sa pagtangaan kan dagang Ehipto asin kan Dagang Panuga, kun saen pinagtukdoan sinda nin Dios sa pagsunod sa dalan ni Tugon o kan “Shema” (Dt. 8:2; 2:7; 29:4-5) asin pinagsugtan ninda an Dios (Ex. 20:20).

Kun an Israel kaipuhan na mag-agi sa disyerto tanganing magserbi ini bilang saindang classroom, tanganing “makanood sinda na pinagtutukdoan sinda ni Yahweh saindang Dios siring na tinutukdoan nin sarong ama an saiyang sadiring aki, tanganing magsunod sa saiyang mga pagboot asin magsunod sa saiyang mga dalan asin matakot saiya” (Dt. 8:5-6), siring man, kaipuhan na maglaog si Jesukristo sa disyerto asin sa laog nin kuwarentang aldaw asin banggi magpatukdo sa Espiritu Santo sa dalan nin pagtubod asin pagkuyog sa Ama, asin sa pagsunod asin pagpasakop sa kabotan nin Dios sagkod sap unto nin kagadanan sa krus.

Tolong klaseng tentasyon an inagihan kan mga Israelita asin ni Jesukristo, parehong tolong tentasyon para sa Israelita asin ki Jesukristo. An tolong tentasyon na ini iyo an dapit sa tinapay, sa milagro asin sa Idolo.

Pagsugot dapit sa Tinapay (Ex. 15:22 - 16:32):

Pagkatapos na magbalyo sinda sa Dagat na Pula, tolong aldaw na nagbaklay sindang mga Israelita sagkod na nakaabot sinda sa Marah sa paagi kan disyerto kan Shur. Mayo sindang nakuang tubig duman asin nagkaparaha sinda. Kaya, naggurumod-gumod sinda laban sa Dios asin laban ki Moises huli kan mapait na tubig na yaon duman. Tinukdoan nin Dios si Moises na magkua nin sarong klaseng kahoy asin ibuntog idto sa tubig. Kan ginibo ini ni Moises, biglang naghamis an tubig, asin nag-irinom duman an banwaan. Nagdiretso sinda sa disyerto kan Elim, asin nagkampo sinda duman. Dangan nagpasiring sinda sa disyerto kan Sin, sa kabangaan kan Elim asin Sinai, asin nagrereklamo an banwaan na an sabi, “Tano ta dai pa kami nagadan duman sa daga kan Ehipto, kun saen nagkakakan kami nin binanyerang karne asin tinapay na pahingusto? Tano ta dinara mo pa kami digdi sa disyerto tanganing gadanon mo sa gutom an bilog na banwaan? Kaya, tinawan sinda ni Yahweh nin kakanon sa disyerto, an manna asin an karneng  pugo, sa bilog na kuwarentang taon nin pag-estar ninda duman sa disyerto.

Dapit sa pangyayaring ini, an Salmo nagsasabi:

“Sagkod pa man lalong nagkasala sinda laban saiya,

Na nagsurumbikal sinda laban sa Orog Kahalangkaw duman sa disyerto,

Tuyong pinaanggot ninda an Dios

Sa paagi nin paghagad saiya kan saindang paboritong kakanon.

Nagrereklamo sinda laban sa Dios,

Nagsarabi sinda, ‘Puwede dawn a magpa-bangkete an Dios digdi sa disyerto?

Totoong nagruluwas an tubig kan pakulon niya an gapo, mga burabod an nagburulos,

Alagad puwede siyang magpadara nin tinapay ngonian

Asin nin karne para sa saiyang banwaan?’” (Sal. 78:17-20)

Pagsugot dapit sa Milagro (Ex. 17:1-7; Sal. 78:15-16,20):

Nagbaraklay an mga Israelita sa disyerto na putol-putol (Ex. 17:1; 40:36,38). Nagkarampo sinda sa Rephidim kun saen mayo nin tubig na inumon.  Dangan, nagreklamo an bilog na banwaan laban sa Dios asin ki Moises, na nagsarabi, “Tano ta ilinuwas mo pa kami sa daga nin Ehipto, tanganing garadanon mo sap aha an samong mga kaakian asin siring man an samong mga kabakahan. Tawi na kami nin tubig ngonian” (Ex. 17:2-3). Sinabihan ni Yahweh si Moises na, “Daraha an banwaan sa Horeb asin duman pakulon mo kan saimong sugkod an gapo, asin mabulos an tubog hale sa gapo tanganing mag-irinom an banwaan.”

Ginibo iyan ni Moises, asin nag-irinom an banwaan. Nginaranan an lugar na idto bilang Massah asin Meribah nin huli kan paggurumod-gumod kan mga tawo na nagsugot ki Yahweh huli sa pagsabi, ‘Ano si Yahweh, kaiba pa nyato o dai na?’ (Hilnga an Bil. 20:1-13).

Pagkatapus na magpadara si Moises nin mga espiya tanganing usisahon an kamugtakan kan Dagang Panuga, nagbaralik an mga espiya tanganing mag-osipon sa bilog na banwaan. Nagkatarakot an banwaan sa sumbong kan mga espiya, asin nagsarabai ki Moises asin Aaron, “Mas marhay pang nagkagaradan n asana kami duman sa daga nin Ehipto, o kaya, sa disyerto! Tano ta dinara kami ni Yahweh digdi sa dagang ini tanganing garadanon kami sa espada, asin tanganing lalayon sana bilang mga smasam an samong mga agom asin mga kaakian? Bako dawn a mas marhay pang magbaralik n asana kita duman sa Egipto? Magpili kita nin mga lider tanganing magbaralik sa Ehipto” (Bil. 14:2-3).

Kan maghale sinda sa Bukid Hor asin nagpasiring sa Edom sa paagi kan tinampong naghahanggilid sa Dagat kan Suph, nwaran nin pasensiya an banwaan asin nagtaram laban sa Dios asin ki Moises na nagsarabi, “Tano ta ilinuwas mo kami hale sa Egipto tanganing garadanon sa langtad na ini? Huli ta mayo maski tinapay o tubig man lamang digdi; suya na kami kan dai nakakabaosg na pagkakan na ini.’ Kaya nagpadara an Dios nin marararang mga halas, na guminadan nin dakul na tawong Israelita (Hilnga an Ex. 14:11-12; Dt. 8:15-16).

Pagsugot dapit sa Idolo (Ex. 32:1-6):

Kan nagkaralangkag an mga tawo sa paghalat ki Moises, nagdurulok an banwaan ki Aaron na nagsarabi, “Gibohi kami nin sarong dios-diosan na mamamayo samo. Dai mi aram kun ano na an nangyari sa tawong si Moises na nagluwas samo sa Ehipto.”

Dangan, naghagad si Aaron nin dakulang kopntribusyon sa bulawan, na tinurunaw idto tanganing mag-gibo nin sarong rebulto ni bakang bulawan. Kan mahiling kan banwaan an rebulto, kuminurahaw sinda, “Israel, uya an saindong Dios na nagluwas saindo sa daga kan Ehipto!”

Dangan, guminibo si Aaron nin sarong altar sa atubangan kan rebulto, asin nagpa-apod nin sarong dakulang piyesta. Pagsunod na aldaw pagka-agang amay, nagdurulot an banwaan nin mga tinotong na atang para sa komunyon. An mga tawo nagturukaw tanganing magkarakan asin mag-irinom, asin pagkatapus buminuruhat tanganing magpaogma kan sadiri (Ex. 32:1-6).

Dapit sa pangyayaring ini, an sabi ni Apostol Pablo iyo na, “Mga tugang, gusto ta kamong pagiromdomon kun paano inantabayan an satong mga magurang nin sarong panganuron sa ibabaw ninda, asin kun paano sinda nakabaralyo sa dagat. Gabos sinda nabautismohan ki Moises huli kan panganuron asin kan dagat na ini: gabos nagkarakan kan kakanon na espirituwal asin nag-irinom kan inumon na espirituwal na nagsusunod sainda mantang sinda nagbabaraklay huli ta nagirinom sinda sa gapong espirituwal, asin ta an gapong iyan iyo si Kristo. An gabos na ini nangyari bilang sarong patanid para sa sato, na dai magmawot kan mga bawal na bagay na yaon sa sainda. Dai magin mga idolatryoso siring sa iba sa sainda, huli ta nagsasabi an kasuratan na, ‘Pagkatapos nindang magturukaw sa pagkakan asin pag-irinom, nagburuhat sinda tanganing maglibang kan saindang sadiri’. Dai kita mahulog sa imoralidad, siring kan ginibo kan iba sa sainda, asin sa laog sana nin sarong aldaw beynte-tres mil katawo an nagkapurukan  sa sainda, asin tinuruka sinda nin halas” (1 Co. 10:1-10).

Mga panguntrang itinukdo nin Dios sa mga Israelita:

Hale sa tolong pangyayaring pagsugot na ini sa mg aIsraelita duman sa Exodo, buminutwa an tolong espirituwalidad na pinapraktis kan mga Judio sagkod ngonian (Mt. 6:1-18). An tolong klaseng espirituwalidad na ini kan mga Judio iyo an ginagamit ninda bilang panguntra laban sa mga tentasyon kan tinapay, milagro asin idolo.

Panguntra laban sa sugot sa tinapay iyo an AYUNO (Lev. 16:1; 23:26-32; Is. 1:15; 58:3-12; Jr. 14:12; Zak. 7:1-5; 8:18-19).

Panguntra laban sa sugot sa Milgaro iyo an PAMIBI (Sir. 7:10; Mt. 6:18; Lk. 18:9-14; Stgo. 1:6)

Panguntra laban sa sugot sa Idolo iyo an PAGLIMOS (Dt. 15:7-11; Tob. 4:10, 16-17; Sir. 3:30 - 4:10; 7:10, 32-36; 29:8-13).

Digdi sa tolong panguntrang ini nag-iikot an tolong buhay espirituwal kan mga Judio, na naabotan ni Jesukristo asin kan mga apostol ni Kristo. Importante ki Jesukristo an tolong espiriuwalidad na ini kan mga Judio, kaya mahalaga an saiyang isinabi bilang doktrina dapit sa tolong ini (Mt. 6:1-18).

4.       Kahulugan kan Kuwaresma sa Kristyanong Pagkabuhay

Gusto kamong makaotob asin makaaram kan tunay asin totoong espiritu kan Kuwaresma, dangan makasunod kan mga tunay na gaweng pang-Kuwaresma?

Kadaklan sato nakagimata sa paniniwala na an Kuwaresma iyo an sarong panahon kan Sta. Iglesia na igwa nin penitensyal na karakter, na mayo sa ibang panahon kan bilog na taon.  An panahon kan Kuwaresma nahulog sa pag-gibo nin mga pagpapasakit asin mga gaweng pagsakripisyo para sa kasalan bilang pakikisumaro sa mga pagsakit, pagkagadan sa krus asin pagkabuhay-liwat ni Jesukristo, na garo baga binubuhay-liwat nyato an mga agi-agi ni Jesukristo sa saiyang pagsakit asin pagkagadan sa krus huli kan mga kasalan nin tawo. Para sa iba, an pangapodan kan Kuwaresma iyo na “Huli kan satong mga kasalan, si Jesukristo nagsasakit asin nagtitios nin kagadanan sa krus sagkod ngonian”. Ini salang pagkaintyende dapit sa kahulugan kan Kuwaresma.

Tanganing makaotob kita kan tunay asin totoon espiritu kan Kuwaresma para sa satong kristyanong pagkabuhay, dapat na maaraman nyato an kahulugan ktunay na Kuwaresma sa likod kan kuwarentang taon na inaragihan kan mga Israelita duman sa disyerto, asin sa luwarentang aldaw asin banging nag-estar si Jesukristo sa disyerto, asin kun paano nagbutwa an tolong gaweng pang-espirituwalidad na pagpamibi, pag-ayuno asin paglimos na may koneksyon sa tolong klaseng pagsugot na inatubang kan Israel asin ni Jesukristo sa disyerto.

An tataramon na “Kuwaresma” nangangahulugan na “kuwarenta” (quadragesima), na iyo an kuwarentang aldaw sa panahon kan Sta. Iglesia bago iselebrar an Domingo kan Pagkabuhay-liwat ni Jesukristo sa kabilogan kan bulan na Abril. An kuwaresma igwa nin relasyon duman sa kuwarentang aldaw asi banggi na nag-ayuno si Jesukristo dangan pinagsugtan siya kan Diyablo sa tolong pagsugot kan Tinapay, Milagro asin Idolo, na may relasyon man duman sa kuwarentang taon na pinagestar kan mga Israelita sa disyerto sa panahon kan Exodo kun saen sinda nag-agi kan tolong pangsugot nin Tinapay, Milagro asin Idolo.

Kun siring, an totoong Kuwaresma sarong panahon sa buhay ta kun saen dapat mag-estar kita sa disyerto tanganing mag-agi man kan tolong klaseng tentasyon in tinapay, milagro asin idolo, asin kontrahon an tolong pagsugot na ini sa mga tolong gaweng espirituwal nin pagpamibi, pag-ayuno asin paglimos.

An tolong gaweng pang-kuwaresmang ini dapat na otobon asin maeksperyensyahan sa laog nin kuwarentang aldaw na entero sa lugar nin pagsolo-solo (na iyo an kahulugan kan tataramon na “disyerto”, Latin, solitude, o solo-solo), asin bakong sa manduwa-duwa o sa grupo, dangan sa lugar na mayong tawo, tanganing makapakontento sa kaogmahan sa Espiritu Santo.

Sa laog kan Kuwaresma, tolong gaweng espirituwal nin pagpamibi, pag-ayuno asin paglimos iyo an gigibuhon sana. Ano an tolong gaweng pang-Kuwaresmang ini?

a.       An Pag-ayunar (Mt. 6:16-18)

An tolong gaweng pang-espirituwalidad sa Kuwaresma, puwedeng ibaing sa kuryente nin elektrisidad na kinokonsumo, pinoprodusir, asin isinidistribuwir.

An kuryente kinokonsumo, kun ini ginagamit kan mga tawo sa paagi nin pag-ilaw kan saindang mga harong asin pagpadalagan nin mga makinang de-kuryente. Kun dakul an gamit na ilaw, appliances asin makina, dakul man an konsumong kuryente nin sarong konsumedor, asin dakula man an saiyang babayadan sa kuryente. Kun kadikit an konsumo, kadikit man an babayadan sa kuryente.

An gaweng pag-ayunar kapareho nin pagkonsumo nin kuryente. Tanganing kadikit an babayadan kan hawak mo sa kuryente o enerhiya na dapat magdalagan sa pagpaliwanag kan isip, dapat na pahingaloan an trabaho kan hababang parte kan hawak sa paagi nin pag-ayunar o an dai pagkakan nin mga solidong kakanon. Kun pahingalo an tulak sa pagkonsumo nin enerhiya, an utak nin tawo minatao nin senyal sa hawak na magprodusir nin sarong klaseng organikong droga, na inaapod na amenotrophine ACTH, na mina-aktibar kan isip nin tawo  na magprodusir nin mga espirituwal na aktibidad, arog kan pagkahiling nin mga bisyon asin hararom na pangaturugan.

Kaya parating sinasabi na an tawong gutom, nakakahiling nin kun anu-anong bagay. Huli kan pagkagutom kan hawak sa normal na kakanon, nagkakaigwa siya nin mga abnormal na mga aktibidad; halimbawa, nakakaolay niya an Dios, o nakakahiling siya nin mga tawong haloy nang gadan, o mga pambihira asin ekstraordinaryong mga bagay-bagay, asin iba pa. Kaya, an pag-ayunar nakatatabang tanganing an sarong tawo magkaigwa nin mga pambihirang eksperyensya espirituwal, arog kan nagyari ki Jesukristo duman sa disyerto pagkatapus na nag-ayunar siya nin  kuwarentang aldaw asin banggi.

An pag-ayunar iyo an espirituwal na remedy asin panguntra laban sa tentasyon kan Tinapay. An tentasyon kan Tinapay bako lamang minapoon asin minatapos sa bagay na kakanon asin inumon, kundi sa demonyo sa kuwarta.

Kun tano ta kaipuhan nin sarong tawo na mag-igot sa pagkayod sa trabaho iyo an pagkakua niya nin dakul na kuwartang maseguro na dai siya nanggad makamate nin kagutoman asin kapahaan, na siya pirmeng magkakan tanganing mabasog asin pirmeng may laog an nguso.

Kun tano ta nagpipirit kita na mag-adal na igot asin makakua nin dakul na medlaya an satong mga aki sa eskwela, sa dahelan ini na maseguro nyato an saiyang future, na dai nanggad siya magtios nin pagkagutom asin mabuhay na uyon sa sarong onorableng pagkabuhay.

Siring sa kuryente, an kuwarta kinoskonsumo. Kun kadakul an satong ginagastosan sa buhay, dakulan man an kinakaipuhan nyatong kuwarta. Kun kadikit an satuyang mga gastusan, kadikit man an kuwartang kinakaipuhan ta. Kun simple asin moderato an estilo kan satong pamumuhay, bakong maluho asin waldas, kadikit man an pangangaip o tang kuwartang kokonsumuhon. Kun makanood kitang mag-ayunar, mahahale ta an sobrang pagkadukot sa material na pagkabuhay kan hawak na laman, asin matatawan tang buwelo an paglarga kan satong mga haralangkaw na pakultad, arog kan isip, asin espirituwal na pangangaipo sa buhay.

        An duwang klase nin pag-ayunar:

Duwang klase an pag-ayunong makukua sa Bibliya. Primero, iyo an Penitensyal na pag-ayuno; asin an ikaduwa iyo an ayuno sacramental.

a.1. Ayuno Penitensyal - Pinapraktis ini sa AT asiin nakakonektar sa pagbayad-sala asin pagpasakit kan sadiri (Lev. 16:1; 23;26-32). Huli ta nagigin superpisyal sana an pag-otob kaini, nin huli ta minasarig sana ini sa sadiring marhay na boot asiin intension nin tawo, ini pinapapundong gibuhon sa mga tawo kan mga profeta (Is. 1:15; 58:3-12; Jr. 14:12).

a.2. Ayuno Sakramental - Ini iyo an ayuno na ipinagboboot asin itinutukdo ni Jesukristo sa BT (Lk. 5:33-39). An ayuno sakramental iyo an sarong ayuno kun saen ini nagigin sarong tanda, o sarong sakramento, kan pakikisumaro nin kristyanong iglesia sa tolong aldaw na pagkagadan ni Jesukristo kun saen siya hinale sa kinaban tanganing magpasiring sa Dios asin binayaan niya nin tolong aldaw an saiyang mga disipulo. Ini sosog sa sinabi niya sa evangelio na, “Totoo nanggad na dai nindo puwedeng mapa-ayuno an mga ayudante kan nobyo mantang kaiba pa ninda an nobyo. Alagad maabot an oras na hahaleon sainda an nobyo: iyo iyan an panahon na maarayuno sinda.” 

Nin huli ta hinale sato an satong nobyo na si Jesukristo kan siya tolong aldaw na nagadan, kaya kita minaayuno nin tolong aldaw, magpoon Biyernes Santong alas tres sagkod na mabuhay siya liwat huli kan satong pagkakakan kan Tinapay Eukaristika sa Domingo de Paskuwa. An dai nyato pagkakan nin solidong pagkakan asin paginom nin arak sa aldaw nin Biyernes Santo sagkod Domingo de Paskuwa iyo an inaapod na Ayuno Sakramental.

b.      An Pagpamibi (Mt. 6:5-15)

An pagpamibi iyo an espirituwal na panguntra asin remedyo laban sa tenstasyon sa milagro.

An tentasyon nin paghagad nin milagro sa Dios iyo an pagsugot nin tawo na habong mag-ako kan mga masakit na reyalidad sa saiyang buhay. An gusto kan tawo iyo an pirmeng magpapasil-pasil asin magpasiram-siram sana kan saiyang buhay digdi sa daga.  Kun minabutwa na an mga kadepisilan, kasakitan, problema, krisis, asin iba pa, dangan siya nakakagiromdom sa Dios asin minahagad na haleon  saiya asin iligtas siya sa mga kadepisilan na ini. Inin malinaw na pagsikwal asin pagtalikod sa pagsakripisyo, asin pagnegar sa Tugon nin pagkamoot na nagsasabi, “An tawo nabubuhay tanganing magadan, asin tanganing an iba mabuhay.”

Tano ta takot an tawo sa mga kadepisilan, sa problema, sa krisis, sa kasakitan, asin sa kahelangan? Iyan nin huli ta takot siyang magadan (Hilnga Heb. 2:14-15). Kaya, sagkod ngonian, an gabos nyatong pamibi nasa porma nin paghagad nin gabos na karahayan asin kagianan sa buhay.

Alagad, bakong arog kaini an pagpamibi na dapat ginigibo sa laog kan Kuwaresma. An pamibing ginibo ni Jesukristo sa kuwarentang aldaw asin abnggi na yaon siya duman sa disyerto iyo an “Hare mo pagsugtan an Kagurangnan mong Dios siring kan pagsugot nindo saiya sa Massah” (Lk. 4:12; Dt. 6:16; Ex. 17:7).

An pagpamibing pang-Kuwaresma iyo an pag-arang asin paghagad nin tawo sa Dios na tawan siya nin tabang asin kusog na makaya niya an gabos an magabat asin masakit na sitwasyon sna minaabot sa aro-aldaw niyang pagkabuhay, orog na idtong dai niya kayang darahon asin baguhon, alang-alang sa pagsunod sa kabotan asin kagustuhan nin Dios.

Kun baga sa kuryente, an pagpamibi iyo an generator na nagpoprodusir nin kuryente sa tawo. Siring sa sinabi ni Jesukristo na, “Maghagad kamo asin kamo tatawan; tumuktok, asin kamo bubuksan; maghanap asin kamo makakakua” (Mt. 7:7-11), na napapanungod sa pagpamibi, an gabos na kaipuhan nin tawo puwedeng ika-produsir saiya nin Dios sa paagi nin mapakumbaba asin sinserong pagpamibi.

An pagpamibi kaipuhan na ibanhan nin pag-ayuno, tanganing huli sa pagkulang kan konsumo nin enerhiya o kuryente sa pisikal na hawak, makusog an kuryente sa utak o kaisipan nin tawo na mapalaad na makusog kan saiyang maliwanag na pakikiolay sa Dios.  Kaya, bago man magpamibi o makiolay an tawo sa Dios, kaipuhan na mayong laog an saiyang nguso asin tulak, siring sa sabi ni San Pedro crisologo na “Kun namimibi ka, mag-ayuno ka!”

c.       An paglimos (Mt. 6:1-4)

An paglimos, kun ibabaing sa kuryente kan elektrisidad, iyo an pagdistribuir kan enerhiya sag abos na konsumidor tanganing pakinabangan asin konsumuhon kan iba. An kuryenteng sinasaray pagkatapos  na ini ikaprodusir, maresulta sa pagkaraot kan makina asin pagputok kan plantang nagigibo kan kuryente, huli sa halangkawon na boltahe kan kuryenteng nakasaray.

Siring kaiyan an mangyayari sa tawong dai tataong magdistribuwir kan saiyang kayamanan, o maglimos kan saiyang hinanapan, asin hinahagad sa Dios sa paagi nin pagpamibi asin pakikimaherak. Kun marhay sana siyang magtipon asin magsaray kan gabos na karahayan para sa saiyang sadiring mga pangangaipo, mawawarak an saiyang konsentrasyon pasiring sa mga kasibotan asin pagpara-paseguro sa buhay na ini. Dangan, malilingaw siyang magpaseguro para sa buhay na maabot, na iyo sana an totoong buhay (Mt. 6:20; Lk. 12:13-34; 1 Tim. 17-19).

An paglimos iyo an panguntra asin remedy sa tentasyon kan Idolo. Ni huli ta an tawo igwa ni tolong klaseng mga idolong sinasamba sa buhay, na iyo an mga idolo kan kuwarta, trabaho, asin apeksyon, dapat man siyang maglimos kan tolong klaseng bagay na ini kun isisikwal niya asin ililimos niya an mga idolo kan kinaban na ini. An mga idolong ini iyo man sana an pagsamba sa diyablo. An kuwarta na pinagsasamba dai idinidistribuir tanganing magamit sa iba, kundi sinasaray, tinitipon para sa mga maarabot na emerhensiya asin sadiring pangangaipo sa buhay. Kun siring, kun an kuwarta tinipon asin sinaray mo para sa mga sitwasyon nin  emerhensiya asiin sa mga kaipuhan kan sadiri mo, pirme ka man tatawan nin Dios nin mga emerhensiya asin dakul na gastosan sa sadiri mong pangangaipo tanganing makanood kang magwarak asin magtanom kan saimong karahayan sa iba asin mailikay ka niyang magsamba sa mga idolo kan kinaban na ini.

5.       Konklusyon

Huli ta an tolong gaweng espirituwal na pang-Kuwaresmang ini nakakabaing sa kuryente na dapat konsumuhon, iprodusir asin idistribuir, kaya kaipuhan nyatong isagibo an tolong gaweng ini tanganing magkaigwang kuryente o magnetism an satuyang personalidad o pagkatawom bako sanang sa panahon nin Kuwaresma, kundi sa bilog na panahon kan satong pagkabuhay.

Siring na an kuryente dapat na konsumuhon, kaipuhan nyato an pag-praktis nin pagayuno tanganing makontrol an pagkonsumo ta kan mg amateryal na bagay kaining kinaban asin magpoon na kitang magkonsumo kan mga espirituwal na bagay para sa buhay kan satong kalag. Kun siring, madikit an satong gastos sa bagay na karma, asin makakalikay kita sa dakul na pagkakautang sa buhay na ini na binabayadan sa paagi kan karma. An pagayuno kaipuhan sa pagpamibi.

Siring na an kuryente ipinoprodusir, kaipuhan nin tawo an gaweng pagpamibi tanganing magprodusir an Dios kan mga bagay na kinakaipuhan niyang gayo sa aro-aldaw na pagkabuhay. An tabang nin Dios iyo an minaabot saiya tanganing maako niya an gabos na masakit asin depisil na mabago sa saiyang buhay. An pamibi sarong pakikiolay sa Dios nin liwanag. An pamibi dai miinatao sato nin material na tinapay, kundi an tataramon nin Dios na iyo “an kakanon ta sa aro-aldaw” (Mt. 6:11).

Siring na an kuryente idinidistribuwir tanganig makonsumo asn mapakinabangan kan iba asin bako kan sadiri, dapat magpraktis kita nin paglimos kun saen idinidistribuir nyato an gabos na karahayan na satong riniresibi sa Dios. Kun mayo kitang ikinakadistribuwir sa porma nin paglimos, an boot sabihon kaiyan iyo na mayong itinataong karahayan sato an Dios asin dai nagbubunga an satong gabos na pagpamibi saiya.

An tolong gaweng pang-kuwaresmang ini nabibilog sana sa sarong kasabihan ni San Pedro Crisologo na:

“Kun namimibi ka, mag-ayuno ka:

Kun nag-aayuno ka, maglimos ka.”

Sa tolong ini, an pagpamibi, pag-ayuno asin paglimos, arin an pinakadakula asin nangungurog sa tolong ini? An sabi ni Apostol Pablo:

“Tolong bagay an nagdadanay: pagtubod, paglaom, pagkamoot;

Alagad, an pinakadakula sa tolong ini iyo an pagkamoot (1 Co. 13:13).

Kun pakakahuluganan nyato an sabing ini ni Pablo Apostol na pagtubod na iyo an pagpamibi, paglaom na iyo an pag-ayuno, asin an pagkamoot na iyo an paglimos, kun siring maluwas na an pinakadakuila asin nangungurog sa tolong gaweng pang-Kuwaresmang ini iyo an paglimos.

Sosog man an interpretasyon na ini duman sa kasabihan sa SHEMA na, “Kamotan mo an Kagurangnan mong Dios sa bilog mong puso (an pag-ayuno), sa bilog mong kalag (an pagpamibi) asin sa bilog mong kusog (an paglimos)” (Dt. 6:5). 

Kaya, an tunay asin totoong pagsunod asin pag-otob sa espiritu kaining Kuwaresma, dangan an paggibo kan mga tunay na gaweng pang-Kuwaresma, iyo an pagkontra nyato kan gabos na pagsugot sa Tinapay sa paagi nin pag-ayuno, na kaipuhan sa sinsero asin mapakumbabang pamibi, an pagkontra kan pagsugot sa paghagad nin Milagros a paagi nin maigot na pagpamibi tanganing magprodusir an Dios kan gabos nyatong kinakaipuhan na kusog asin karahayan, asin an pagkontra sa pagsugot nin pagsamba sa mga Idolo sa paagi nin paglimos na daing iba kundi an pagdistribuir nyato kan mga karahayan na naresibi ta sa Dios bilang bunga asin epekto kan satong maigot, sinsero asin mapakumbabang pamibi Saiya.

Alagad, sa tolong gaweng ini, giromdomon nyato na an pinakadakula asin nangungurog na gawe, iyo an gaweng pag-limos, an paglimos kan satong kuwarta kun an idolong sinasamba iyo an kuwarta, paglimos nin trabaho kun an idolong sinasamba ta iyo an trabaho, asin an paglimos nin apeksyon kun an idolong sinasamba ta iyo an idolo nn apeksyon.

An tolong gaweng ini mahalaga ki Jesukristo, kaya hinuhulitan niya kita sa Mt. 6:1-18 kan tamang pag-otob asin pagsa-gibo kan paglimos, pagpamibi asin pag-ayuno.

MAOGMANG PASKUWA SAINDO GABOS!