Kapaladan asin Sumpa - 6th Sunday of the Year

Homiliya para sa Ika-Anom na Domingo nin Taon

Base sa Lk. 6:17-26

Seryeng hale sa “Mga Paghorop-horop asin Katukdoan kan Disyerto”

AN MGA KAPALADAN ASIN AN MGA SUMPA

A. An kapinunan

                An mga versikulong 17 sagkod sa 19 kan Lk. 6 minaserbing sarong introduksyon para sa masunod na eksena.

                An versikulo 17 nagsasabi na “Dangan naglugsad siya kaiba ninda asin nagpahingalo sa sarong patag na lugar kun saen yaon duman an sarong dakulang grupo kan mga disipulo niya asin mga tawong hale sag abos na parte kan Judea asin Jerusalem asin hale sa pangpang na rehiyon nin Tiro asin Sidon…” (Lk. 6:17).

                An pinakaenot na versikulong ini nagpapahiling nin sarong eksena, antes kan nagsusunod na pangyayari, na iyo an pagsermon niya sa mga tawong yaon duman.

                An sermon na ini ni Jesus digdi sa evanghelio ni Lukas, nangyari sa sarong patag na lugar. Mantang sa Mateo (Mt. 5-7), ini nangyari sa sarong bulod (Mt. 5:1). Aktuwalmente, mayo man nin kontradiksyon sa duwang ini, kun an sarong evanghelista nagsasabing “sa patag na lugar” mantang an saro naman nagsasabi na “sa bulod” nangyari an sermon. Malinaw na sinasabi ni Lukas na “Naglugsad siya kaiba ninda”. An boot sabihon kan “paglugsad”, iyo na hale sinda sa sarong lugar na halangkaw, na pwedeng sarong bulod o bukid, tanganing maka-ibaba sinda pasiring sa sarong patag na lugar. Seguro, an patag na lugar na sinasabi digdi konektado o kadugtong kan bulod o bukid na sinasabi duman sa Mateo 5. Kaya, mayo man nin kontradiksyon kun sinasabi digdi sa Lukas na sa patag n alugar ginibo ni Jesus an pagsermon, asin duman sa Mateo, sa sarong bulod naman ginibo ni Jesus an pagsermon.

                An versikulo 18 nagsasabi na an mga tawo nagduruman tanganing magdangog asin magpabulong kan saindang mga helang. An duwang ini, an pagdangog asin pagpabulong, pareho asin magkasabay na nangyari. An boot sabihon iyo na an mg atawo naoomayan sa paagi kan pagdangog sa mga katukdoan ni Jesukristo, asin an mga tawo nagdadangog tanganing maomayan sinda. Si Jesus nagbubulong nin manlaen-laen na mha helang asin kamatean kan mg atawo sa paagi kan pagtukdo.

                Sa versikulo 19 nagsasabi na “may kapangyarihan na nagluluwas sa saiya na iyo an nagbubulong asin nagpapaomay sa sainda.”

                An kapangyarihan na nagluluwas ki Jesukristo iyo an kapangyarihan kan saiyang tataramon na nagluluwas sa saiyang nguso, nin huli ta nagtutukdo siya na may kapangyarihan na bakong arog kan saindang eskriba” (Mt. 7:28-29; Mk. 1:22; Lk. 4:32, 7:1; Jn. 7:15). Kaya, an mga tawo naghanga sa saiyang pagtukdo (Mk. 11:18; Lk. 4:15,22, 8:25; 9:43; 11:27; 13:17, 19:48; Jn. 7:46).

                Kun siring, an kapangyarihan na nagpapaomay sa mga tawo iyo an kapangyarihan kan saiyang mga katukdoan, nin huli ta iyo ini an nagbubukas asin nagpapa-andar kan mg aisip kan mga tawo na pirmeng mag-isip kan marhay, kan tama, kan positibo, asin may dakulang kapakinabanagn asin kahusayan.

B. Si Jesukristo, an dakulang lehislador

                An mga kapaladan (beatitudes) saro man sanang parte kan dakulang Sermon duman sa bulod sa Mateo 5-7, asin siring man digdi sa Lukas 6:20-49.

                An sermon iyo an sarong moral na katukdoan na harani na sa sarong lehe, ordinansa, pagboot, o reglamento. An kulang sana sa sermon na yaon sa lehe, iyo an element nin promulgasyon kan awtoridad asin an aprobasyon kan mga tawo (1 Co. 2:4, 14:16).

                An sermon naiiba o laen man sa sarong homiliya. An homiliya iyo an sarong pagpahayag o profesiya na “ikakapakarhay, ikakapakusog asin ikakaranga kan mga tawo” (1 Co. 14:3; Bil. 11:29), para sa karahayan kan komunidad.

                Sa pagtao ni Jesukristo kan Sermon sa Bulod, ipinahiling niya an saiyang pagigin dakulang lehislador na man dakula pa ki Moises (2 Co. 3:7-18, Heb. 3:2-3).

                Kun si Moises nagtao kan mga lehe, ordinansa, relamento asin pagboot sa sarong bukid (Dt. 5:22, 4:11; Ex. 24:16), siring man ipinapahuiling kan evangelio si Jesukristo bilang sarong dakulang lehislador kan itao niya an mga bagong pagboot asn ordinansa nin Dios para sa pagkabuhay kan bagong tawo duman sa saiyang Sermon sa Bulod (Mt. 5-7; LK. 6:20-49).

C. An kapaladan asin sumpa sa Dt. 27:11-28:46

                An mga kapaladan asin sumpa na makukua sa Lk. 6:20-26, ini inarog kan evangelista duman sa mga kapaladan asin sumpa na makukua sa Dt. 27:11-28:46, patin an eksena na irineretrato digdi asin an eksena sa Sermon sa Bulod ni Jesukristo.

                Sa Dt. 27:11-28:46, ini an sinasabi:

                “Asin sa mismong aldaw na iyan, itinao ni Yahweh an mga pagboot na ini sa mga tawo: ‘Kun makabalyo na kamo sa Jordan, an minasurunod na tribung matindog sa ibabaw kan Bukid Gerizim nganing bendisyonan an banwaan: si Simeon asin Levi, Juda asin Isakar, Jose asin Benjamin. Asin an minasurunod na tribu matirindog sa Bukid Ebal para sa mga sumpa: si Reuben, Gad asin Aser, Zebulon, Dan asin Neptali. Dangan an Levita masabi, asin mapahayag na makusog sag abos na Israelita…” (Dt. 27:22-14).

                An eksenang ini nagpapahiling nin parehong eksenang ipinapahiling sa duwang estorya dapit sa sermon sa Bulod na makukua sa evangelio. An mga kapaladan asin an mga sumpa ipinapahiling digdi na nangyaring itinao sa duwang bukid nin Gerizim asin Ebal, siring na an Sermon ni Jesukristo itinao sa sarong bulod na daing ngaran.

                An mga sumpa sin mga bendisyon na ini sa DT. 27 asin 28 iyo an minasunod:

                “Sarong sumpa para duman sa tawong minaukit o minahorma nin sarong idolo, na sarong bagay na ikinakauyam ni Yahweh, na sarong gibo kan mga kamot nin paraukit, dangan sekretong sinasamba iyan.” Asin an bilog na banwaan masarabi: Amen.

                “Sarong sumpa para duman sa tawong minadis-onra kan saiyang ama o ina.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                “Sarong sumpa para duman sa tawong maghiro kan muhon sa linderos kan saiyang kataid.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                Sarong sumpa para duman sa tawo na minasala kan dalan sa tinampo na linalakawan nin sarong tawong buta.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                “Sarong suma para duman sa mga tawong minarawraw sa mga deretso kan mga tawong dayo, mga ilo asin mga balo.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                “Sarong sumpa para sa siisay man na minadurog sa agom kan saiyang ama asin minahale kan taklob kana ma niya sa ikakasupog niya.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                “Sarong sumpa para sa siisay man nanakikidurog sa arin man na klaseng hayop.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                “Sarong sumpa para sa siisay man na nakikidurog sa saiyang babaeng tugang, an aking daraga kan saiyang ama o ina.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                “Sarong sumpa para saiya na nakikidurog sa saiyang panugangan na babae.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                “Sarong sumpa para saiya na minakulog sa sekreto kan saiyang kapwa. “Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                “Sarong sumpa para saiya na minaako nin suhol tanganing ipahamak an sarong inosenteng buhay.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                “Sarong sumpa para saiya na dai minatimos kan mga tataramon kan tugon tanganing otobon niya iyan.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.

                ‘Alagad kun magigin maimbod kamo sa pagkuyog kan tingog ni Yahweh saindong Dios, minatimos asin minaotob kan gabos niyang mga pagboot na isinasabi ko sa saindo ngonian, ihahalangkaw kamo ni Yahweh saindong Dios sa ibabaw kan gabos na mga nasyon sa daga. Ini gabos na mga bendsiyon na minasurunod iyo an maralamag asin maarabot saindo kun makuyog sana kamo sa tingog ni Yahweh saindong Dios.

                “Bendisyonan kamo sa indong mga banwa asin mga baryo.

                “Bendisyonan an supling kan saindong hawak, an bunga kan saindong daga, an ogbon kan saindng mga ataman na hayop, mga kabakahan, asin mga oveja.

                “Bendisyonan an saindong basket asin sarayan nin tinapay.

“Bendisyonan an saindong pagbalik asin an saindong paghale.

“Dadaogon ni Yaweh an gabos na kaiwal na magtumang sa saindo; makasarong beses sindang madaguso alagad makapitong beses sindang ma-atras.

“Ipapadara ni Yahweh an bendisyon para sa saindong mga kamalig asin sag abos nindong pag-higos, asin bebendisyonan kamo sa daga na pagdadarahan niya sa saindo.

“Papakabanalon kamo ni Yahweh bilang sarong banwaan na sadiri niya sosog sa ipinangako niya, kun dadangigon nindo an mga pagboot ni Yahweh  saindong Dios asin magsunod sa saiyang mga dalan. An gabos na banwaan sa daga mahihiling na nagdadara kamo kan ngaran ni Yahweh asin magkakatarakot sinda saindo. “Pabubuluson ni Yahweh an mga marahay na bagay para saindo, an supling kan saindong hawak, an ogbon kan saindong kabakahan aisn an bunga kan saindong daga, sa daga na ipinangako niyang itao sa saindong mga magurang.

“Bubuksan ni Yahweh para saindo an mga kalangitan, an kaban nin yaman kan saiyang harong, tanganing tawan kamo nin uran sa tamang panahon para sa saindong daga asin tanganing bendisyonan an gabos na gibo kan saindong mga kamot. Sasakupon nindo an dakul na mga nasyon, alagad dai ninda kamo masasakopan.

Ibubugtak kamo ni Yahweh sa payo, asin bakong sa ikog; danay kamong mapapasa-itaas asin bako sa irarom, kun kukuyugon nindo an mga pagboot ni Yahweh na saindong Dios na isinasabi ko ngonian saindo, na kukuyugon aisn ootobon nindo iyan, na dai minabaling sa wala o sa too  sarin man na mga trabahong ipinapagibo ko saindo sa paagi nin pagsunod sa ibang mg adios asin sa paglingkod  nindo sa sainda.’” (Dt. 27:15-28:14).

D. An mga Kapaladan asin an Mga Sumpa sa Lk. 6:20-26

                An mga kapaladan asin an mga sumpa digdi sa Lukas 6 nagpapahayag nin sarong materyal na kondisyon sa buhay nin sarong tawo digdi sa daga, na babaliktaron sa masunod na buhay (Hilnga Lukas 16:25).

                Kun sa Dt. 27-28, igwang nakalistang sampulong bendisyon asin doseng sumpa, asin sa Mateo naman igwa nin nakalistang siyan na mga kapaladan, naiiba si Lukas sa saiyang estorya nin huli ta apat sana an saiyang nakalistang bendisyon o kapaladan aisn apat naman an nakalistang mga sumpa. Ini an rekisitos para sa mga gusting magin surugoon nin Dios.

                Kun hihilingon nyato sa kaenterohan an mga bendisyon na ini sa Lukas, an mga bendisyon para duman sa mga dukha, nagugutom, nagtatangis asin pinapasakitan ngonian, dangan idtong mga nakalistang apat na sumpa para duman sa mga mayaman, mga basog, mga nagngingisi asin pinaparakpakan ngonian, na iyo man sana an kabaliktaran kan apat na bendisyon o kapaladan, ini nagpapahayag kan tolong pag-uugali o karakter kan Sagrada Familia sa Nzaret. An tolong pag-uugaling ini iyo an pinag-agihan asin dinakulaan ni Jesukristo sa pangangataman kan saiyang mga magurang na Jose asin Maria iyo an simplisidad, kapakumbabaan asin pag-omaw sa Dios. Sinda an nagpaka-surugoon nin Dios sa paagi kan tolong ini.

                An tolong pag-uugaling ini iyo an binasehan kan tolong birtud kan ebanghelio na iyo an kadukhaan, obediyensya asin kabinian, na pareho man sa tolong birtud teyolohikal na pagtubod, paglaom asin pagkamoot, na pareho man sa tolong impotanteng paguugali kan tawo na iyo an sentido komun, pagigin silag, asin pagtarabang-tabangan. Kun ibubugtak nyato an mga ini sa sarong diagram, malinaw na mahihiling nyato an tolong parting dibisyon kan birtud nin mga kristyano, na iyo an minasunod:

AN TOLONG PARTENG DIBISYON KAN KRISTYANONG BIRTUD
Natural na paguugaling sa tawo	Sentido Komun	Pagka-silag (Transparidad)	Pagtarabang-tabangan
An mga Kapaladan	An nagtatangis	An mga gutom	An mga dukha
Birtud Teyolohikal	Pagtubid	Paglaom	Pagkamoot
Birtud Ebanghelikal	Obedyensiya	Pagkamabini	Kadukhaan
Sagrada Pamilya	Humildad	Pag-omaw sa Dios	Simplisidad

                Kun ipinahiling ni Moises an bista kan gabos na klse nin pagkabuhay na mangyayari sa mga Israelita duman sa dagang pinapangakong itatao nin Dios sa paagi kan pagtanaw sa sainda kan mga kapaladan asin kan mga sumpa nin Dios, siring man ginibo ni Jesukristo an pagpatanaw sa saiyang mga disipulo asin duman sa mga tawong boot magin mga kristyano sa paagi kan pagtao sainda kaining mga apat na bendisyon asin apat na sumpa bilang sarong bista kan kristyanong pagkabuhay.

Digdi sa diagram na itinao nyato sa itaas na parte, nagpapahiling kan relasyon kan mga bendisyon na pangako nin Dios asin an ibang pag-uugali o birtud na dati ta nang tatao.

An suma total kun ootobon asin gigibuhon nyato an mga kapaladan asin an mga pag-uugali para sa sarong kristyanong pagkabuhay iyo an kasakitan asin persekusyon na itinatao kan mga tawo duman sa mga tunay na profeta nin Dios. Kun dai nyato ootobon asin isasabuhay an mga ini, an resulta iyo an pag-ako sa satuya kan mga tawo na arog kan pag-omaw kan mga tawo sa mga palsong profeta kaidto (Lk. 6:26; Jer. 5:31).