Sunday, September 22, 2013

SURAT SA DAGA - Ika-Limang Domingo kan Kuwaresma


Homiliya para sa Ika-Limang Domingokan Kuwaresma
Base sa Lk. 6:17-26
Seryeng hale sa “Mga Paghorop-horop asin Katukdoan kan Disyerto”

AN ISINURAT KAN SAIYANG MURO SA DAGA
(Juan 8:6b and 8)
Sarong Repaso:

Romdom pa seguro nindo an binayaan nyatong dislusyon kan nakaaging Sabadong banggi dapt duman sa pagkamarahayon asin pagkamaheherakon ni Dios, na nagin patas siyang pirme para sa gabos na tawo, parehas sa tawong banal asin parakasala, na ilinaladawan duman sa estorya kan sarong ama na nagin patas o pantay sa pagtratar kan matuang aking tumol asin sa nguhod na aking waldas (Lk. 15).
Imahinaron daw nyato kun an amang idto sarong moralistang tawo, sarong tawong minainsistir sa mga reglamento nin Lehe asin kinokondenar tolos an parakasala, ano daw an puwedeng mangyari?
Seguro iba an magigiin dalagan kan satuyang binasang estorya. Embes segurong sabaton nin sarong marhay asin maogmang resepyon an naglayas niyang nguhod na aki, an isasabat niya seguro iyo an tagiktik asin tabuga; o, kaya, an makuring kastigo sa bartolina o sa presinto kan pulis.
Alagad, embes na ilampaso an libro asin itao an kastigo, pagkaherak an isinabat kana ma sa aking labis an pagkasala saiya. Ibinalik pa niya an gabos na deretso na napapanungod sa sarong lehitimong aki, sa paagi nin pagbalik kan saiyang ama kan tolong simbolo nin pagkalehitimong aki arog baga kan bado (lampin), sapatos asin singsing. Kaya, malinaw sa estorya kan evanghelio na ipinapahiling an ama bakong sarong morlistang tawo, kundi sarong marhay asin maheherakon, sarong patas asin makonsiderasyon na ama.
Arog kaiyan an pagpamidbid na gustong gibuhon ni Jesukristo dapit sa Dios. Na siya bakong bengador asin moralistang Dios, na arog sa pagpamidbid na ginigibo kan mga Pariseo asin ibang mga relihiyosong lider kan panahon niya. Sa estorya ni Jesukristo, an tunay na retrato kan pag-uugaling ini kan mga Pariseo iyo an sa-matuang aki, na banal na mga tawo kun magpabisto sa kapwa huli kan estriktong pag-otob ninda kan tugon asin an pagkamaimbod ninda sa pagsunod asin pagserbi sa Dios, alagad panu-pano sinda nin paghinanakit asin kalapastanganan saiya huli kan paglamag sa mga marhay na kapangakoan nin Dios. Gusto nindang midbidon na mga akin in Dios, alagad bako man ama an paghiling ninda sa Dios huli ta, para sainda, an Dios sarong surugoon asin tau-taohan ninda na sunod-sunoran sa gabos nindang gusto asin hinahagad.
Alagad, an mga parakasala iyo an nagwaldas kan mga regaling karahayan nin Dios huli kan maraot nindang pamumuhay na harayo asin talikod sa Dios. Alagad, oras na maka-agimadbad sinda kan saindang mga salang gibo kontra sa Dios, asin magsolsol sinda asin magbalik saiya, ini an mga tawong mas apresyado nin Dios kan saindang sinseridad asin kapakumbabaan, kisa duman sa mga “nobenta-y-nuwebeng banl na dai nangangaipo na magsolsol” (Lk. 15:7).

Si Jesukristo, an sarong kompasyonado:
Base sa presentasyon na ini ni Jesukristo sa Dios, bilang sarong maheherakon asin marahayon na Ama, ipinahiling man niya sa saiyang pagkatawo an pagkamaheherakon asin pagkamarahayon na ini kan Dios.
Sa evangeliong binasa ngonian na Ika-limang Domingo kan Kuwaresma, iyo ini an malinaw na mensahe.
Sa saiyang pagtukdo, ipinahiling ni Jesukristo an sarong posisyon dapit sa paghiling sa mga bagay-bagay, na iyo an kontraryong posisyon na kinakaptan asin pinaniniwalaan kan mg akapadean asin kan mga Pariseo. An mga tawong ini grabe an pagka-legalista asin moralista. Mala ngani ta, antes kan insidenteng ini-estorya digdi sa presenteng evangelio, an evangelista nagrereport nin sarong importanteng senaryo: an diskusyon kan mga relihiyosong lider kan panahon ni Jesukristo dapit sa orihen kan Mesias o kan Kristo.
Sa paniniwala kan mga tawo, patin idtong mga pulis na sinugo kan mga kapadean asin kan mga Pariseo na maaresto ki Jesukristo, siya an Mesias asin an profeta, alagad an mga lideres nag-iinsistir na an Mesias dai puwedeng maghale sa Galilea nin huli ta nasusurat sa Banal na Kasuratan na an Mesias ma-gikan ki David asin, kun siring, mahale sa Bethlehem asin bakong sa Galilea.
Sabi pa kan mga Pariseo, “Mangmang sa Katugonan an tawong iyan, paano siya magigin Mesias?” (Jn. 7:49). Kan mag-interbenir si Nicodemo para ki Jesukristo, tinaraman siya kan mga Pariseo na ‘Galiliano ka man? Pagbasa daw, tanganing mahiling mong mayong profeta an  naggikan sa Galilea.’ (Hilnga Juan 7:52).
Kan masunod na aldaw, pagkatapos kaidtong insidenteng sinabi nyato sa itaas, nagtutukdo si Jesukristo sa dakul na mga tawo duman sa presinto kan Templo, kan may darahon saiya an mga eskriba asi mga Pariseo nin sarong babae na nadakop ninda sa aktong pagpapasambay. Pinatindog siya sa tahaw, tanganing mahiling kan gabos, asin sinabihan ninda si Jesukristo, “Maestro, an babaeng ini nadakop nyamo sa akto nin pagpasambay, asin sosog sa Tugon ni Moises dapat siyang gapoon sagkod na magadan. Anong masasabi mo?” Ginibo ninda ini tanganing tuksuhon siya, tanganing makakua sinda nin ikakasumbong laban saiya.
Alagad duminuko si Jesukristo asin nagsurat kan saiyang muro sa daga.  Dangan, inorootro kan mga eskriba asin mga Pariseo an kahahapot saiya nin siring. Huli sa kakulitan ninda nin pagparahapot, tinangad sinda ni Jesukristo asin tinaraman na, ‘An siisay man saindo na mayo nin kasalan, iyo an primerong mag-gapo saiya.’
Dangan, sa ikaduwang beses, nagsurat giraray siya kan saiyang muro sa daga. Kan madangog ninda an simbag ni Jesukristo, saro-sarong nagharale an mga tawo, poonsa pinakagurang, sagkod na nwalat na sana si Jesukristo asin an babae na sagkod ngonian nakatindog pa duman. Sa pagtangad giraray ni Jesukristo, hinapot niya an babae, ‘Babae, haen saen na sinda? Mayo na an nagkondenar saimo?’ Simbag kan babae, ‘Marayo na.’ Sinabihan siya ni Jesukristo, ‘Puli na, dai ta ka man kinokondenar; alagad, dai ka na nanggad magkasala’ (Jn. 8:1-11).

An mga tataramon na isinurat kan saiyang muro sa daga:
An pagsurat ni Jesukristo kan saiyang muro sa daga, kun ilalapat sa enterong konteksto kan estorya, iyo an paggibo niya nin sarong ritwal o seremonyas o gestura o sarong sakramento sosog sa sarong sitwasyon nin buhay kan mga tawo na dai kaipuhan an pagtaram tanganing magtukdo siya nin sarong doktrina o katotoohan nin huli ta haloy nang aram kan mga tawo an kahulugan kan saiyang ginibo.
An doktrina na yaon sa muro, sosog sa Bibliya, iyo an duwang katotoohan na: primero, an muro nin Dios iyo an personipikasyon kan saiyang interbensyon (Hilnga na Ex. 8:15; Job 1:11) sa paglalang (Sal. 8:3) asin sa pagsurat kan saiyang mga katugonan asin pagboot (Hilnga an Ex. 31:18; Dn. 5:5, 23-24; Jn. 8:6b, 8; Ex. 32:16), asin, an ikaduwa, na an muro nin Dios iyo an personipikasyon kan Espiritu Santo (Hilnga na Lk. 11:20; Mt. 12:280 bilang iyo ‘an muro kan toong kamot nin Dios’.
Bilang sarong ritwal, o sermonya, o sakramento, an pagsurat kan muro ni Jesukristo sa daga iyo an nagpapagiromdom sa satuya kan seremonya nin Panguros kan Miyerkoles nin Panguros, kun saen, sa paagi kan muro, an abo isinurat sa saindong mga angog bilang sarong krus,  dangan an ministro nagsabi, kasabay kan pagkrus, na “Giromdoma tawo, na ika hale sa kabo-kabo, asin sa kabo-kabo ka man mapuli.”
Sa mahiwas na aplikasyon kan ritwal na ini, mababasa nyato an mga tataramon na isinurat ni Jesukristo sa daga kan oras na darahon saiya kan mga eskriba sin mga Pariseo an sarong babaeng nagkasala asin nadakop ninda sa aktong pagpasambay, na gusto kondenaron asin gadanon kan mga paratukdo sa Lehe sosog sa hatol asin penaledad na ipinagboboot kan katugonan ni Moises.
Malinaw sa estorya kan evangelio na nagkasala an babae, asin maniningo na ilampaso saiya an libro asin an penalidad kan Lehe. Mayong dapat na ikuwestyon diyan.
Alagad, gustong ipaintiyende ni Jesukristo sa mga tawo, patin duman sa mga nagsurumbong sa babae, an karahayan asin kagayonan kan Dios ni Jesukristo na dai naoogma sa pagbengar asin pagkastigo sa mga parakasala, kundi sa pagpatawad asin pagintyende kan tunay na kamugtakan nin sarong tawong nagkasala asin nakalapas sa mga lehe asin pagboot nin Dios asin tawo.
Paano nyato maiintyendihan an mga tataramon na isinurat kan muro ni Jesukristo sa daga?
Kan an ministrong nagkrus kan saindong angog kan MIyerkoles kan Panguros, bako man daw na an muro kan ministro nagsurat man sa daga, pareho kan ginobo ni Jeskirstong pagsurat kan saiyang muro sa daga? Huli ta an angog na sinuratan kan ministro parte kan saimong hawak, asin an hawak na laman na iyan hale sa daga asin gibo sa daga (Hilnga Gn. 2:7; Job 34:15; 4:18-21; Sal. 90:3; 103:14; 104:29; Qo. 3:20; Kad. 2:3; 9:15; 15:10; Sir. 33:6).
An pagsurat kan muro ni Jesukristo sa daga iyo an malinaw na gustong itukdo, sa paghiling kan gabos na yaon duman, an daga kun saen an gabos na tawo gikan. Kun siring, kun an tawo hale sa daga, an naturalesa kaiyan sarong daganon, kaya matapo asin maati (Jn. 8:6-7),  asin madaling mahulog sa kasalan (Gn. 3:17; Rm. 5:12-21).
An katotoohan na ini iyo an gustong ipaintiyende ni Jesukristo sa mga tawo duman, an katotoohan na kita gabos na tawo gikan sa daga, matapo asin madaling mahulog sa pagkakasala. Arotg kan nangyari digdi sa babeng ini na nadakop na nagpasambay.
Kaya, malinaw an sabi ni Jesukristo sa mga tawo duman na, “An siisay man saindo na mayo nin kasalan, siya an enot na magdaklag kan enot na gapo na magadan sa babaeng ini”.
Kun siring, an isinurat kan muro ni Jesukristo sa dga iyo an krus (an krus kan Miyerkoles kan Panguros), o kaya, an mga tataramon na “Tawo, hale ka sa kabo-kabo, asin sa kabo-kabo ka mapuli.”


An adal na yaon digdi sa estoryang ini:
Kun duman sa estorya kan Aking Waldas nagtao sato kan mensahe na an Dios marahayon asin maheherakon nin huli ta patas o pantay siyang magtratar sag abos na tawo, magin sa parakasala o matanos, digdi sa estorya kan Babaeng Parapasambay malinaw man an mensahe na inaarog ni Jesukristo an pagkamarahayon asin pagkamaheherakon nin Dios huli sa dai niya pagkondenar kan babaeng nadakop sa pagpasambay, kundi pinatawad, inintyende, asin pinatanidad na dai na nanggad mag-otro nin pagkakasala.
Kun si Jesukristo nagin maheherakon asin makonsiderasyon para sa mga parakasala, nin huli ini ta nagpadigdi siya para sa sainda. “Bako dawn a an nangangaipo nin doktor iyo an mga tawong may helang?” Huli ta na akin in Tawo napadigdi tanganing hanapon an mga nawawara” (Lk. 19:10).

An dahelan kun tano ta nagkakasala an tawo:
Aram nyato na an kahulugan kan kasalan iyo an “paglapas kan Togon” (1 Jn. 3:4-9).
An dahelan kan pagkaksala nin tawo iyo an paglaog kan kasalan sa kinaban “huli sa pagka-ori kan diyablo” (Kad. 2:24), asin an diyablo kaidto pang kapinunan parakasala na” (1 Jn. 3:8).
Kun siring, an tawo nagkakasala laban sa Dios huli kan pagka-ori, na iyo an pag-arog kan primerong kasalan na naginibo sa entering mga linalang nin Dios. Huli kan satong pagka-ori sa karahayan na yaon sa kapwa, asin mayo sato, kaya minapoon kitang mag-isip kun paano makukua nyatong pirit an mga marhay na bagay na iyan na nahihiling nyatong yaon sa satong kapwa (Stgo. 3:14-4:3).
Kaya, madaling maherakan asin maintiyendihan ni Jesukristo an mga parakasala, nin huli ta aram niya na mga biktima sana man sinda kan sarong sirkunstansya sa buhay na ini nin tawo, an pagkaori na yaon na kan kaenot-enote pang panahon sa diyablo. Asin kun aram nindo kun ano an boot sabihon kan diyablo, aram nan indo kun ano an gustong sabihon kan kasalan.

No comments: