Homiliya para sa Ika-Anom na Domingo nin Taon
Base sa Lk. 6:17-26
Seryeng hale sa “Mga Paghorop-horop asin Katukdoan kan Disyerto”
AN MGA KAPALADAN ASIN AN MGA SUMPA
A. An kapinunan
An
mga versikulong 17 sagkod sa 19 kan Lk. 6 minaserbing sarong introduksyon para
sa masunod na eksena.
An
versikulo 17 nagsasabi na “Dangan naglugsad siya kaiba ninda asin nagpahingalo
sa sarong patag na lugar kun saen yaon duman an sarong dakulang grupo kan mga
disipulo niya asin mga tawong hale sag abos na parte kan Judea asin Jerusalem
asin hale sa pangpang na rehiyon nin Tiro asin Sidon…” (Lk. 6:17).
An
pinakaenot na versikulong ini nagpapahiling nin sarong eksena, antes kan
nagsusunod na pangyayari, na iyo an pagsermon niya sa mga tawong yaon duman.
An
sermon na ini ni Jesus digdi sa evanghelio ni Lukas, nangyari sa sarong patag
na lugar. Mantang sa Mateo (Mt. 5-7), ini nangyari sa sarong bulod (Mt. 5:1).
Aktuwalmente, mayo man nin kontradiksyon sa duwang ini, kun an sarong
evanghelista nagsasabing “sa patag na lugar” mantang an saro naman nagsasabi na
“sa bulod” nangyari an sermon. Malinaw na sinasabi ni Lukas na “Naglugsad siya
kaiba ninda”. An boot sabihon kan “paglugsad”, iyo na hale sinda sa sarong
lugar na halangkaw, na pwedeng sarong bulod o bukid, tanganing maka-ibaba sinda
pasiring sa sarong patag na lugar. Seguro, an patag na lugar na sinasabi digdi
konektado o kadugtong kan bulod o bukid na sinasabi duman sa Mateo 5. Kaya,
mayo man nin kontradiksyon kun sinasabi digdi sa Lukas na sa patag n alugar
ginibo ni Jesus an pagsermon, asin duman sa Mateo, sa sarong bulod naman ginibo
ni Jesus an pagsermon.
An
versikulo 18 nagsasabi na an mga tawo nagduruman tanganing magdangog asin
magpabulong kan saindang mga helang. An duwang ini, an pagdangog asin
pagpabulong, pareho asin magkasabay na nangyari. An boot sabihon iyo na an mg
atawo naoomayan sa paagi kan pagdangog sa mga katukdoan ni Jesukristo, asin an
mga tawo nagdadangog tanganing maomayan sinda. Si Jesus nagbubulong nin
manlaen-laen na mha helang asin kamatean kan mg atawo sa paagi kan pagtukdo.
Sa
versikulo 19 nagsasabi na “may kapangyarihan na nagluluwas sa saiya na iyo an
nagbubulong asin nagpapaomay sa sainda.”
An
kapangyarihan na nagluluwas ki Jesukristo iyo an kapangyarihan kan saiyang
tataramon na nagluluwas sa saiyang nguso, nin huli ta nagtutukdo siya na may
kapangyarihan na bakong arog kan saindang eskriba” (Mt. 7:28-29; Mk. 1:22; Lk.
4:32, 7:1; Jn. 7:15). Kaya, an mga tawo naghanga sa saiyang pagtukdo (Mk.
11:18; Lk. 4:15,22, 8:25; 9:43; 11:27; 13:17, 19:48; Jn. 7:46).
Kun
siring, an kapangyarihan na nagpapaomay sa mga tawo iyo an kapangyarihan kan
saiyang mga katukdoan, nin huli ta iyo ini an nagbubukas asin nagpapa-andar kan
mg aisip kan mga tawo na pirmeng mag-isip kan marhay, kan tama, kan positibo,
asin may dakulang kapakinabanagn asin kahusayan.
B. Si Jesukristo, an dakulang lehislador
An mga kapaladan
(beatitudes) saro man sanang parte kan dakulang Sermon duman sa bulod sa Mateo
5-7, asin siring man digdi sa Lukas 6:20-49.
An sermon iyo an
sarong moral na katukdoan na harani na sa sarong lehe, ordinansa, pagboot, o
reglamento. An kulang sana sa sermon na yaon sa lehe, iyo an element nin
promulgasyon kan awtoridad asin an aprobasyon kan mga tawo (1 Co. 2:4, 14:16).
An
sermon naiiba o laen man sa sarong homiliya. An homiliya iyo an sarong
pagpahayag o profesiya na “ikakapakarhay, ikakapakusog asin ikakaranga kan mga
tawo” (1 Co. 14:3; Bil. 11:29), para sa karahayan kan komunidad.
Sa
pagtao ni Jesukristo kan Sermon sa Bulod, ipinahiling niya an saiyang pagigin
dakulang lehislador na man dakula pa ki Moises (2 Co. 3:7-18, Heb. 3:2-3).
Kun
si Moises nagtao kan mga lehe, ordinansa, relamento asin pagboot sa sarong
bukid (Dt. 5:22, 4:11; Ex. 24:16), siring man ipinapahuiling kan evangelio si Jesukristo
bilang sarong dakulang lehislador kan itao niya an mga bagong pagboot asn
ordinansa nin Dios para sa pagkabuhay kan bagong tawo duman sa saiyang Sermon
sa Bulod (Mt. 5-7; LK. 6:20-49).
C. An kapaladan asin sumpa sa Dt. 27:11-28:46
An
mga kapaladan asin sumpa na makukua sa Lk. 6:20-26, ini inarog kan evangelista
duman sa mga kapaladan asin sumpa na makukua sa Dt. 27:11-28:46, patin an
eksena na irineretrato digdi asin an eksena sa Sermon sa Bulod ni Jesukristo.
Sa Dt.
27:11-28:46, ini an sinasabi:
“Asin
sa mismong aldaw na iyan, itinao ni Yahweh an mga pagboot na ini sa mga tawo:
‘Kun makabalyo na kamo sa Jordan, an minasurunod na tribung matindog sa ibabaw
kan Bukid Gerizim nganing bendisyonan an banwaan: si Simeon asin Levi, Juda
asin Isakar, Jose asin Benjamin. Asin an minasurunod na tribu matirindog sa
Bukid Ebal para sa mga sumpa: si Reuben, Gad asin Aser, Zebulon, Dan asin
Neptali. Dangan an Levita masabi, asin mapahayag na makusog sag abos na
Israelita…” (Dt. 27:22-14).
An
eksenang ini nagpapahiling nin parehong eksenang ipinapahiling sa duwang
estorya dapit sa sermon sa Bulod na makukua sa evangelio. An mga kapaladan asin
an mga sumpa ipinapahiling digdi na nangyaring itinao sa duwang bukid nin
Gerizim asin Ebal, siring na an Sermon ni Jesukristo itinao sa sarong bulod na
daing ngaran.
An
mga sumpa sin mga bendisyon na ini sa DT. 27 asin 28 iyo an minasunod:
“Sarong
sumpa para duman sa tawong minaukit o minahorma nin sarong idolo, na sarong
bagay na ikinakauyam ni Yahweh, na sarong gibo kan mga kamot nin paraukit,
dangan sekretong sinasamba iyan.” Asin an bilog na banwaan masarabi: Amen.
“Sarong
sumpa para duman sa tawong minadis-onra kan saiyang ama o ina.” Asin an bilog
na banwaan masarabi:Amen.
“Sarong
sumpa para duman sa tawong maghiro kan muhon sa linderos kan saiyang kataid.” Asin
an bilog na banwaan masarabi:Amen.
Sarong
sumpa para duman sa tawo na minasala kan dalan sa tinampo na linalakawan nin
sarong tawong buta.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.
“Sarong
suma para duman sa mga tawong minarawraw sa mga deretso kan mga tawong dayo,
mga ilo asin mga balo.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.
“Sarong
sumpa para sa siisay man na minadurog sa agom kan saiyang ama asin minahale kan
taklob kana ma niya sa ikakasupog niya.” Asin an bilog na banwaan
masarabi:Amen.
“Sarong
sumpa para sa siisay man nanakikidurog sa arin man na klaseng hayop.” Asin an
bilog na banwaan masarabi:Amen.
“Sarong
sumpa para sa siisay man na nakikidurog sa saiyang babaeng tugang, an aking
daraga kan saiyang ama o ina.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.
“Sarong
sumpa para saiya na nakikidurog sa saiyang panugangan na babae.” Asin an bilog
na banwaan masarabi:Amen.
“Sarong
sumpa para saiya na minakulog sa sekreto kan saiyang kapwa. “Asin an bilog na
banwaan masarabi:Amen.
“Sarong
sumpa para saiya na minaako nin suhol tanganing ipahamak an sarong inosenteng
buhay.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.
“Sarong
sumpa para saiya na dai minatimos kan mga tataramon kan tugon tanganing otobon
niya iyan.” Asin an bilog na banwaan masarabi:Amen.
‘Alagad
kun magigin maimbod kamo sa pagkuyog kan tingog ni Yahweh saindong Dios,
minatimos asin minaotob kan gabos niyang mga pagboot na isinasabi ko sa saindo
ngonian, ihahalangkaw kamo ni Yahweh saindong Dios sa ibabaw kan gabos na mga
nasyon sa daga. Ini gabos na mga bendsiyon na minasurunod iyo an maralamag asin
maarabot saindo kun makuyog sana kamo sa tingog ni Yahweh saindong Dios.
“Bendisyonan
kamo sa indong mga banwa asin mga baryo.
“Bendisyonan
an supling kan saindong hawak, an bunga kan saindong daga, an ogbon kan saindng
mga ataman na hayop, mga kabakahan, asin mga oveja.
“Bendisyonan
an saindong basket asin sarayan nin tinapay.
“Bendisyonan an saindong pagbalik
asin an saindong paghale.
“Dadaogon ni Yaweh an gabos na
kaiwal na magtumang sa saindo; makasarong beses sindang madaguso alagad
makapitong beses sindang ma-atras.
“Ipapadara ni Yahweh an bendisyon
para sa saindong mga kamalig asin sag abos nindong pag-higos, asin
bebendisyonan kamo sa daga na pagdadarahan niya sa saindo.
“Papakabanalon kamo ni Yahweh
bilang sarong banwaan na sadiri niya sosog sa ipinangako niya, kun dadangigon
nindo an mga pagboot ni Yahweh saindong
Dios asin magsunod sa saiyang mga dalan. An gabos na banwaan sa daga mahihiling
na nagdadara kamo kan ngaran ni Yahweh asin magkakatarakot sinda saindo. “Pabubuluson
ni Yahweh an mga marahay na bagay para saindo, an supling kan saindong hawak,
an ogbon kan saindong kabakahan aisn an bunga kan saindong daga, sa daga na ipinangako
niyang itao sa saindong mga magurang.
“Bubuksan ni Yahweh para saindo an
mga kalangitan, an kaban nin yaman kan saiyang harong, tanganing tawan kamo nin
uran sa tamang panahon para sa saindong daga asin tanganing bendisyonan an
gabos na gibo kan saindong mga kamot. Sasakupon nindo an dakul na mga nasyon,
alagad dai ninda kamo masasakopan.
Ibubugtak kamo ni Yahweh sa payo,
asin bakong sa ikog; danay kamong mapapasa-itaas asin bako sa irarom, kun
kukuyugon nindo an mga pagboot ni Yahweh na saindong Dios na isinasabi ko
ngonian saindo, na kukuyugon aisn ootobon nindo iyan, na dai minabaling sa wala
o sa too sarin man na mga trabahong
ipinapagibo ko saindo sa paagi nin pagsunod sa ibang mg adios asin sa
paglingkod nindo sa sainda.’” (Dt.
27:15-28:14).
D. An mga Kapaladan asin an Mga Sumpa sa Lk. 6:20-26
An
mga kapaladan asin an mga sumpa digdi sa Lukas 6 nagpapahayag nin sarong
materyal na kondisyon sa buhay nin sarong tawo digdi sa daga, na babaliktaron
sa masunod na buhay (Hilnga Lukas 16:25).
Kun
sa Dt. 27-28, igwang nakalistang sampulong bendisyon asin doseng sumpa, asin sa
Mateo naman igwa nin nakalistang siyan na mga kapaladan, naiiba si Lukas sa
saiyang estorya nin huli ta apat sana an saiyang nakalistang bendisyon o
kapaladan aisn apat naman an nakalistang mga sumpa. Ini an rekisitos para sa
mga gusting magin surugoon nin Dios.
Kun
hihilingon nyato sa kaenterohan an mga bendisyon na ini sa Lukas, an mga
bendisyon para duman sa mga dukha, nagugutom, nagtatangis asin pinapasakitan
ngonian, dangan idtong mga nakalistang apat na sumpa para duman sa mga mayaman,
mga basog, mga nagngingisi asin pinaparakpakan ngonian, na iyo man sana an
kabaliktaran kan apat na bendisyon o kapaladan, ini nagpapahayag kan tolong
pag-uugali o karakter kan Sagrada Familia sa Nzaret. An tolong pag-uugaling ini
iyo an pinag-agihan asin dinakulaan ni Jesukristo sa pangangataman kan saiyang
mga magurang na Jose asin Maria iyo an simplisidad, kapakumbabaan asin pag-omaw
sa Dios. Sinda an nagpaka-surugoon nin Dios sa paagi kan tolong ini.
An
tolong pag-uugaling ini iyo an binasehan kan tolong birtud kan ebanghelio na
iyo an kadukhaan, obediyensya asin kabinian, na pareho man sa tolong birtud
teyolohikal na pagtubod, paglaom asin pagkamoot, na pareho man sa tolong
impotanteng paguugali kan tawo na iyo an sentido komun, pagigin silag, asin
pagtarabang-tabangan. Kun ibubugtak nyato an mga ini sa sarong diagram, malinaw
na mahihiling nyato an tolong parting dibisyon kan birtud nin mga kristyano, na
iyo an minasunod:
AN
TOLONG PARTENG DIBISYON KAN KRISTYANONG BIRTUD
|
Natural na paguugaling sa tawo
|
Sentido Komun
|
Pagka-silag (Transparidad)
|
Pagtarabang-tabangan
|
An mga Kapaladan
|
An nagtatangis
|
An mga gutom
|
An mga dukha
|
Birtud Teyolohikal
|
Pagtubid
|
Paglaom
|
Pagkamoot
|
Birtud Ebanghelikal
|
Obedyensiya
|
Pagkamabini
|
Kadukhaan
|
Sagrada Pamilya
|
Humildad
|
Pag-omaw sa Dios
|
Simplisidad
|
Kun
ipinahiling ni Moises an bista kan gabos na klse nin pagkabuhay na mangyayari
sa mga Israelita duman sa dagang pinapangakong itatao nin Dios sa paagi kan
pagtanaw sa sainda kan mga kapaladan asin kan mga sumpa nin Dios, siring man
ginibo ni Jesukristo an pagpatanaw sa saiyang mga disipulo asin duman sa mga
tawong boot magin mga kristyano sa paagi kan pagtao sainda kaining mga apat na
bendisyon asin apat na sumpa bilang sarong bista kan kristyanong pagkabuhay.
Digdi sa diagram na itinao nyato
sa itaas na parte, nagpapahiling kan relasyon kan mga bendisyon na pangako nin
Dios asin an ibang pag-uugali o birtud na dati ta nang tatao.
An suma total kun ootobon asin
gigibuhon nyato an mga kapaladan asin an mga pag-uugali para sa sarong
kristyanong pagkabuhay iyo an kasakitan asin persekusyon na itinatao kan mga
tawo duman sa mga tunay na profeta nin Dios. Kun dai nyato ootobon asin
isasabuhay an mga ini, an resulta iyo an pag-ako sa satuya kan mga tawo na arog
kan pag-omaw kan mga tawo sa mga palsong profeta kaidto (Lk. 6:26; Jer. 5:31).