"DIBORSYO"

HOMILYA PARA SA IKA-27 na LINGGO SA KARANIWANG PANAHON (Cycle B). 

“DIBORSYO” 

Ano po ba ang diborsyo? Ang diborsyo ay ang legal na paglusaw, o pagtunaw, ng isang kasal ng mag-asawa na ginagawa ng isang korte o anumang karampatang awtoridad. 

Sa nakaraang okasyon ay nagkaroon tayong pagkakataon na talakayin ng pahapyaw ang tungkol sa diborsyo. Iyan ay noong magtema tayo ng “Marriage in the Lord.”  Doon sinabi natin na mayroong dalawang uri ng kasal; yung una, ay ‘yung tnatawag na kasal sa papel; at yung pangalawa ay ‘yung kasal sa mata ng Diyos mismo. At sinabi natin doon na ang mga kasal na kadalasang napapailalim at nagiging biktima ng mga diborsyo ay ‘yung mga kasal sa papel lamang. 

Bakit kaya? Dahil sa ang kasal sa mata ng Diyos ay masusing isinasagawa ng Sta. Iglesiya sa espiritu ng Panginoong Jesukristo na nagpakasal rin sa Sta. Iglesia bilang kanyang malinis at mabinungang esposa. Ang uri ng kasal na ito ni Kristo at ng Sta. Iglesia ay ang modelo ng tumatagal at hanggang sa kamatayang pagkakaisa sa isang kristiyanong pag-aasawa. 

Ang pag-aasawa na hindi nauuwi sa diborsiyo, o mula sa anumang iba pang gawa ng tao o sa bisa ng batas ng tao, ay ang kasal na ang Diyos mismo ang nagbuklod sa pagkakaisang “pinagsama-sama at hindi dapat paghiwalayin ng sinumang tao” (Mt. 19:6). Ito ay ang "kasal sa Panginoon" na isinagawa sa Sakramento ng Banal na Matrimoniyo (mula kay L. "mater" (ina) + "munus, munera" (trabaho, o gawain). 

Ang ibig sabihin ng “kasal sa Panginoon” ay ang kasal sa pagitan ng lalaki at ng kanyang nobya ay ginawa sa diwa ng kasal sa pagitan ni Kristo at ng kanyang Sta. Iglesiya na nagreresulta sa walang hanggang pagkakaisa ng Mistikong Katawan ni Kristo, na siyang Sta. Iglesiya (cfr. 1 Cor. 12:27-28). 

Nang si San Pablo na Apostol ay gumamit ng "katawan" tulad ng sa pariralang "Korpore Mistiko ni Kristo", ang ibig niyang sabihin ay literal, pisikal na katawan, na binubuo ng ulo, kumpleto sa mga bahagi at organo ng isang anatomikal na katawan, upang sumagisag sa pagkakaisa ng ang Sta. Iglesiya bilang kanyang “Mystical Body”. Ano ang pagkakaisang ito na nakikita sa isang literal na pisikal na katawan? Sinasabi natin na ang isang tao ay buhay at nabubuhay kapag ang bawat bahagi ng kanyang katawan ay gumagana dahil ito ay maayos na nakakabit sa ulo na nagsisilbing sentro ng pag-iisip, pagkontrol at pag-uutos ng lahat ng bahagi ng katawan na nagdidikta ng kanilang mga tungkulin at galaw upang bumuo ng isang buhay na organikong sistema. 

Ang konseptong ito ng isang katawan na inilapat sa kasal ay nagmula sa isang naunang biblikal na salaysay na matatagpuan sa Gen. 2:21-24 sa kwentong hardin ng Eden kung saan pinatulog ng Diyos ang unang taong si Adan, pagkatapos ay kumuha ng tadyang mula sa kanyang tagiliran upang mabuo ang unang babae na ibinigay ng Diyos sa kanya para maging kanyang asawa. Ang pag-aasawang ito sa pagitan ng mag-asawa bilang bumubuo ng isang katawan ay malalim na idiniin ni Jesukristo nang sabihin niya: “Ngunit mula sa pasimula ng paglalang, sila ay ginawa ng Diyos na lalaki at babae. Ito ang dahilan kung bakit kailangang iwanan ng lalaki ang ama at ina, at ang dalawa ay maging isang katawan. Hindi na sila dalawa, ang mga ito ay bumubuo ng isang katawan” (Mk. 10:6-8. Cfr. din Gn. 2:24; Mt. 19:5; Ep. 5:31). Ito ang unang kasal bilang isang panghabang-buhay at hindi masisira na batas para sa lahat ng kasal sa ilalim ng Diyos na ipinakita sa sakramento ng Banal na Matrimonyo. 

Upang higit na linawin ang isang katawan na ito sa kasal, ginamit ni Apostol Pablo ang pariralang “isang laman” upang tukuyin ang mga kasal ng tao (Cfr. 1 Cor. 6:16). 

Ngayon, samakatuwid, upang maibalik ang malungkot na kalagayan ng lahat ng pag-aasawa ng tao na hindi ginawa “sa Panginoon” (Cfr. 1 Cor 7:10,39), si Kristo, ang Anak ng Diyos, ay napagtanto para sa atin ang isang kasal na espirituwal at banal sa naturalesa, na walang iba kundi ang kanyang kasal sa Sta. Iglesiya, na kinokopya ang prinsipyong "isang katawan, isang laman" na parehong nakapaloob sa makadios at sa batas ng tao para sa mga kasal (Cfr. Ep. 5:21-33). 

Upang maging mabisang pag-aasawa kung gayon, ang kasal na ito ng Sta. Iglesiya kay Kristo ay inihambing ni Apostol Pablo sa pagkakatulad ng iisang katawan ni Kristo: “Kaya nga, kayo ngayon ay katawan ni Kristo: ngunit ang bawat isa sa inyo ay may iba't ibang bahagi nito.” (1 Co. 12:27f).

Sa madaling salita, ang katawan ni Kristo, na siyang Sta. Iglesiya, ay dapat gumana sa isang teleolohikal na relasyon tulad ng anumang organikong katawan (=umiiral ang isang bahagi dahil at para sa kapakanan ng iba.

at samakatuwid ang bawat isa ay dapat palaging tumingin sa kagalingan at kapakanan ng iba pang mga bahagi sa diwa ng pagmamahalan at pagkakaisa). 

Itinakda ni Kristo sa pinakatiyak at malinaw na paraan ang teleolohikal na relasyong ito bilang gumagana din sa loob ng kanyang sariling katawan, ang Sta. Iglesiya, bilang Kanyang asawa. Iyon ang dahilan kung bakit sinabi ni Apostol Pablo: "Ang pag-ibig ni Kristo para sa Sta. Iglesiya ay natanto nang, bilang kanyang ulo, iniligtas niya ang buong katawan at isinakripisyo ang kanyang sarili para sa kanya upang gawin siyang banal" (Cfr. Ep. 5:23-25). Samakatuwid, ang Sta. Iglesiya ay gumaganti sa pag-ibig ni Kristo sa pamamagitan ng pagpapasakop ng kanyang sarili kay Kristo sa lahat ng bagay (Cfr. Ep. 5:24). 

Kaya naman, maging sa pag-aasawa, na sumusunod sa modelong ito ng isang ulo na may maraming bahagi at organo, na bumubuo ng isang katawan, lalo na sa kasal na ginawa sa espiritu ng Panginoong Jesukristo, ang diborsiyo ay napakaimposibleng mangyari dahil sa ang mga miyembro ng isang pamilya mula sa ama, hanggang sa ina at lahat ng kanilang mga anak ay laging nasa isip na sila ay pinamamahalaan ng teleological na relasyon sa walang hanggang buklod ng banal na pag-aasawa, at kapag nasira nila ang relasyon na ito ay mangangahulugan ng kamatayan at sa wakas ay paghihiwalay ng isang katawan na sila ay bumubuo, na magiging kanilang sariling pamilya. 

Ano ang mangyayari kung ang mag-asawa ay mag-diborsyo? 

Sa huli at sa ikatlong bahagi ng ebangheliyo para ngayong linggo ay nagkukuwento tungkol sa pagpalapit ki Jesus ng mga bata na bitbit ng kanilang mga magulang, nguni’t sinaway sila ng mga alagad. Kaya sinabi ni Jesus sa mga alagad na, “Hayaan ninyo na nag mga bata ay lumapit sa akin, sapagka’t sa mga katulad nila naghahari ang Diyos.” 

Ang eksenang ito ng mga bata at ni Kristo ay nagpapakita kung ano ang magiging epekto’t bunga ng diborsyo sa isang pamiliya. Ito ay ang pagkakawatak-watak, pagkahiwa-hiwalay at pagkaligaw-ligaw sa landas ng isang matuwid na buhay kung ang mga magulang nila ay tuluyang nakakahiwalay dahil sa nawawalan ang mga bata ng isang matibay at malakas na gabay sa kanilang paglaki’t pagtanda, na magbibigay sa kanila ng isang malinaw at segurandong direksyon ayon sa magagandang asal at pag-uugali sa loob ng isang tunay na kristiyanong pamilya.

dnmjr/09-30-2024

“ISKANDALO NG MGA KRISTIYANONG NAGKAWATAK-WATAK”

 

HOMILYA PARA SA IKA-26 na LINGGO SA KARANIWANG PANAHON (Cycle B) sa Misa para sa OL of Peñafrancia Deanery Chapel, Bgy. San Jose-San Pablo, Camaligan, Camarines Sur. 

       “ISKANDALO NG MGA KRISTIYANONG NAGKAWATAK-WATAK”  

“Ang sinuman na maging balakid upang ibagsak ang isa sa mga gumagawa ng mabubuting gawain sa ngalan ng Kristo ay mas mabuti pang itapon sa dagat na may malaking gilingang bato na nakapulupot sa kanyang leeg.” (Mk 9:42)

Iyan po an pinakaubod, o sumariyong mensahe ng ating tatlong binasa sa Banal na Kasulatan para sa linggong ito. 

Ang unang binasa na kinuha sa Mga Bilang 11:25-29, ay nagkikuwento tungkol sa dalawang karaniwang mga Israelita, si Eldad at si Medad na mga pinuno sa kampo, na nakatanggap din ng espiritu ng propesiya tulad ng pitumpung matatandang pinuno, at nagsimula ding maghula sa gitna ng kongregasyon. Ang kaganapang ito ay isinumbong ki Moises ng isang binatilyo na ang sabi,  “Sina Eldad at Medad ay nagpapahayag sa kampo.” Dahil dito, sinabi ni Josue na anak ni Nun at lingkod ni Moises, “Bakit di po ninyo sila sawayin?” Ngunit sinabi ni Moises, “Nangangamba ka bang ako'y mababawasan ng karangalan? Gusto ko ngang maging propeta at mapuspos ng espiritu ni Yahweh ang lahat ng mga Israelita.”     

Malinaw po dito sa Unang Binasa na noon pa man ay mayroon ng mga taong gustong manira ng kapwa at gustong magbawal na isagawa ng mga karaniwang tao ang regalo ng propesiya, at gusto rin nilang para sa kanila lang maging eksklusibo ang biyayang ito. Nguni’t ang dakilang propetang si Moises ay hindi naging sangayon sa ganitong kaisipan at ibig niyang lahat ay makatanggap din galing sa Diyos ng regalong ito upang ang lahat ng tao ay makapag-propesiya din. 

Sa Ikalawang Pagbasa na galing kay Santiago 5:1-6, sinasabi ng apostol na ito na ang mga mapepera, o mayayamang tao, ay siyang nagiging balakid sa mga karaniwang miyembro ng Iglesiya upang tumanggap din at makibahagi sa gawaing pagpapalaganap nin ebangheliyo sa paraan ng gawaing ebanghelisasyon. Sila din ang naging pasakit sa iba pang mga taong matutuwid sa lipunan 

Pakinggan nating muli ang sinabi ni Santiago. Ang sabi niya, “Pakinggan ninyo ito, kayong mayayaman! Tumangis kayo at humagulgol dahil sa mga kapighatiang darating sa inyo. Bulok na ang inyong mga kayamanan at kinain na ng mapanirang insekto ang inyong mga damit.  Kinakalawang na ang inyong ginto at pilak, at ang kalawang ding iyon ang magiging katibayan laban sa inyo at parang apoy na tutupok sa inyong laman. Iyan ang kayamanang inimpok ninyo para sa mga huling araw…Hinatulan ninyo at ipinapatay ang taong matuwid na hindi lumalaban sa inyo.” 

Sa Ebangheliyo naman na galing kay Markos (Mk. 9:38-43,47-48), ang sabi ay “Sinabi sa kanya ni Juan, “Guro, nakakita po kami ng isang taong nagpapalayas ng mga demonyo sa pamamagitan ng inyong pangalan. Pinagbawalan namin siya dahil hindi natin siya kasamahan.” Ngunit sinabi ni Jesus, “Huwag ninyo siyang pagbawalan sapagkat ang taong gumagawa ng himala sa pamamagitan ng pangalan ko ay hindi agad magsasalita ng masama laban sa akin. Sapagkat ang sinumang hindi laban sa atin ay panig sa atin.” 

Bakit kaya may mga taong masyadong mapagmapuri (self-righteous) at bilib na bilib sa kanilang mga sarili at gustong sarilinin ang mga magagandang bagay galing sa Diyos katulad ng makapagpropesiya o kaya makapaglingkod bilang mga ministro ng Sta. Iglesiya, na para bagang ang tingin nila sa sarili ay sila lang ang pinagpapala ng Diyos at wala ng iba. 

Gusto nilang apihin ang ibang tao dahil gusto nilang sila lang ang kilalaning totoo at tama sa lahat ng bagay sa relihiyon, at sinasabi nilang hindi totoo at peke ang hindi nila kaanib, at hindi tama at mali ang lahat ng hindi  sumasangayon sa kanila. 

Partikular itong nangyayari sa ibang mga miyembro ng kongregasyong pangrelihiyon, na ang tingin nila sa kanilang sarili ay sila lang ang may karapatang magmisa at magsagawa ng mga sakramento dahil sila daw ang orihinal na iglesiyang itinatag ni Kristo sa lupa at mas nakarararami ang kanilang miyembro. 

Ang sabi naman po natin diyan ay hindi sa kung ano ang totoo, o kung sino sa atin ang tama, kungdi ang lahat ng ito ay trabaho lamang. Nagtatrabaho lamang kami at kung gusto nila, ay magtrabaho din sila na katulad ng sa amin. Dapat sa kabutihan lamang tayo, at hindi sa kulay ng ating mga paniniwala o organisasyong kinabibilangan. 

Kaya sabi sa ebangheliyo, “Tandaan ninyo: ang sinumang magbigay sa inyo ng isang basong tubig dahil sa kayo'y tagasunod ko ay tiyak na tatanggap ng gantimpala.” “Mabuti pa sa isang tao ang siya'y bitinan sa leeg ng isang malaking gilingang-bato at itapon sa dagat kaysa maging sanhi ng pagkakasala ng isa sa maliliit na ito na nananalig sa akin.” 

Para sa mga taong ito na mapanghusga, ang sabi pa rin ng ebangheliyo, “Kung ang kamay mo ang nagiging sanhi ng iyong pagkakasala, putulin mo ito! Mas mabuti pa ang magkaroon ng buhay na putol ang isang kamay, kaysa may dalawang kamay na mapunta ka sa impiyerno, sa apoy na hindi namamatay. Kung ang paa mo ang nagiging sanhi ng iyong pagkakasala, putulin mo ito! Mabuti pa ang pumasok sa buhay na walang hanggan na putol ang isang paa, kaysa may dalawang paa na mapunta ka sa impiyerno. At kung ang isang mata mo ay nagiging sanhi ng iyong pagkakasala, dukitin mo ito! Mabuti pang pumasok ka sa kaharian ng Diyos na iisa lang ang mata, kaysa may dalawang mata ngunit itatapon ka naman sa impiyerno.” 

Kaya nga po, ang naging tema ng aking homiliya ngayong linggo ay ang “Eskandalong nagawa sa mundo ng pagkawatak-watak at pagkakhiwalay ng mga Kristyano”, ay dahil sa mga taong ito na mga mapagmapuri (self-righteous), mapanghusga sa kapwa,  at bilib na bilib sa kanilang sarili na sila na lamang ang tama at ang relihiyong kanilang kinaaniban ay ang siyang totoo, na kaya nilang pumatay ng kapwa tao para lamang isulong ang kanilang sariling paniniwala na ang kanilang relihiyong kinaaniban ay ang totoo at tama. 

Ang pagkawatak-watak na ito ng mga kristyano ay ang napakalaking eskandalo upang maging isa ring handlang para sa kumbersyon ng mundo papunta sa Diyos, at hadlang din sa pagpasok ng ilang mga tawo upang sumama at sumanib sa ating mga samahan sa loob ng Sta. Iglesiya. Ang problemang ito ay may kinalaman sa malaking krisis sa pananampalataya na hinaharap ng kasalukuyang Sta. Iglesiya sa modernong panahon. 

Ang solusyon para sa ganitong problema ng Sta. Iglesia ay ang Ekumenismo na itinataguyod ng Ikalawang Konsilyo Vatikano ng Iglesiya Katolika Apostolika Romana. Nguni’t sa kabila ng panawagang ito para sa Ekumenismo, ay patuloy pa rin ang pagmatigas-tigasan ng ilang miyembro ng Sta. Iglesiya na magpanatili sa kanilang ugaling mapagmapuri (self-righteous), mapanghusga sa kapwa,  at bilib na bilib sa kanilang sarili upang patuloy na itakwil ang hindi nila kapanalig sa kanilang paniniwala. Malinaw po ang sabing Ikalawang Pagbasa na galing ki Apostol Santiago ang kahihinatnan ng ganitong uri ng mga taong kagaya nila. 

Iyan na po ang mensaheng ipinararating sa atin ng Diyos sa pamamagitan ng kanyang mga salita ngayong ika-26 na Linggo sa Karaniwang Panahom.                                

dnmjr_09/24/2024

 

THE HUMAN CONDITION

                                                           by: Dominador N. Marcaida Jr.                                             

The Human condition which Pope Francis would like to spouse in his pronouncements, perhaps we can surmise, is very much rooted and inclined to the Christian understanding of it: that humans are born in the sinful state and are doomed in the afterlife unless they receive salvation through Jesus Christ. However, this Christian belief of the human condition can be tempered with Buddhism, which teaches that human existence is a perpetual cycle of suffering, death and rebirth from which humans can be liberated through the Eightfold path. (Source: Wikipedia article, The Human Condition). 

How did we try to reconcile both beliefs, and teachings, about the human condition with our own and with that of other philosophers, such as Hannah Arendt (1958), etc.? 

We tried to reconcile both teachings through the diagram that is shown above:

In this diagram, we try to show that the human and spiritual conditions of man are the sufferings, death and resurrection of a christian patterned after the Paschal Mystery of Jesus Christ that he accomplished for the salvation of mankind, and which a christian undergoes in the initiation of rebirth called baptism. 

The tripartite division of The Human Condition, according to Hannah Arendt, is Labour, Work and Action. Action is divided into two categories: the vita activa and the vita contemplativa. In the diagram shown here, the red and green colored parts consist of the vita contemplativa category, while the orange and blue parts consist of the vita activa category.
 

dnmjr/21 Sept. 2024

 

HOMILIYA PARA SA Ika-24ng LINGGO SA KARANIWANG PANAHON (Cycle B) sa Misa para sa OL of Peñafrancia Deanery Chapel, Bgy. San Jose-San Pablo, Camaligan, Camarines Sur. 

“PANANAMPALATAYA O MABUTING GAWA”

 

Kung noong nakaraang linggo ang ipinagkumpara natin ay tungkol sa kung alin ang mahalaga sa dalawa, ang pagsunod sa mga tradisyon ng relihiyon o ang pagbigay pryoridad sa pangloob na kalinisan ng puso at pagtulong sa kapwa, ngayon namang linggo ay ikukumpara natin ang pananampalataya sa mabuting gawa. Alin sa dalawang ito ang higit na kailangan ng tao para sa kanyang kaligtasan?

Ang pananampalataya at mabuting gawa ay ang dalawang mahahalagang sangkap sa espirituwal na buhay ng isang kristyano. Masyadong masalimoot ang usaping ito noong magsimula ang doktrinang “Sola Fide” ni Martin Luther, na pinaniwalaan ng kanyang mga tagasunod, at nagin nang masyadong kontrobersiyal para sa karaniwang mambabasa at tagapangaral ng Bibliya. Sabi nila, “hindi ako naligtas sa pamamagitan ng aking mabubuting gawa dahil ako ay naligtas sa pamamagitan ng biyaya sa pamamagitan ng pananampalataya na gumagawa ako ng mabubuting gawa!”  

Ito po ang paboritong talata sa Bibliya na ginagamit ng ating mga kapatid na Protestante upang igiit ang kanilang doktrina sa “Sola Fide”: “Sapagkat dahil sa biyaya kayo ay naligtas, sa pamamagitan ng pananampalataya—at ito ay hindi mula sa inyong sarili, ito ay kaloob ng Diyos—hindi sa pamamagitan ng mga gawa, upang walang sinumang makapaghambog" (Efeso 2:8-9). Tama naman po ang sinasabi ng talatang ito, nguni’t parating mali ang pakahulugan na sinasabi ng iba tungkol sa talatang ito.

Heto po naman ang iba pang sinasabi ng mga binasa natin ngayong linggo na galing din sa Banal na Kasulatan:

Sa Unang Pagbasa na kuha sa Is 50:5-9, sinabi din na: “Binigyan ako ng Panginoong Yahweh ng pang-unawa, hindi ako naghimagsik o tumalikod sa kanya. Hindi ako gumanti nang bugbugin nila ako, hindi ako kumibo nang insultuhin nila ako. Pinabayaan ko silang bunutin ang aking balbas at luraan ang aking mukha. Hindi ko pinansin ang mga pag-insultong ginawa nila sa akin, sapagkat ang Panginoong Yahweh ang tumutulong sa akin. Handa akong magtiis, sapagkat aking nalalaman na ako'y hindi mapapahiya. Ang Diyos ay malapit, at siya ang magpapatunay na wala akong sala. May mangangahas bang ako'y usigin? Magharap kami sa hukuman, at ilahad ang kanyang paratang. Ang Panginoong Yahweh mismo ang magtatanggol sa akin. Sino ang makapagpapatunay na ako ay may sala? Mawawalang lahat ang nagbibintang sa akin, tulad ng damit na nginatngat ng insekto.”

Sa Santiago 2:14-18, ang ikalawang pagbasa, sinabi din  na: “Kung talagang may magsasabi, “May pananampalataya ako, at ikaw naman ay may mabuting gawa.” Ito naman ang isasagot ko, paano ko makikita ang pananampalataya mo kung wala ka namang mabuting gawa? Ipapakita ko sa iyo na may pananampalataya ako sa pamamagitan ng mabuti kong gawa.”

Sa ebanghelio na galing sa Markos 8:27-35, sinabi na: “Pinalapit ni Jesus ang mga tao kasama ang kaniyang mga alagad at sinabi sa kanila: Ang sinumang nagnanais sumunod sa akin, tanggihan niya ang kaniyang sarili, pasanin ang kaniyang krus at sumunod sa akin. Ito ay sapagkat ang sinumang nagnanais na magligtas ng kaniyang buhay ay mawawalan nito. Datapuwat ang sinumang mawalan ng buhay dahil sa akin at sa ebanghelyo ay maililigtas niya ito.”

Kung ipapaliwanag natin ang mga binasa sa Unang Pagbasa na kuha sa Isaias 50:5-9, ay nagsasabi ito na ang mga pagtitiis na sinasapit ng isang mananampalataya ay siya na po ang mga mabuting gawa na bunga, o resulta, ng kanyang pananampalataya.

Diyan sa ikalawang pagbasa naman ay makukuha ang mga argumento pabor para sa mabuting gawa laban sa pananampalataya.

Kung alin sa dalawa ang kailangan ng tao para sa kanyang kaligtasan, ang sagot  ayon sa propesor namin noon sa Teyolohiya, ay ang pananampalataya muna sa umpisa ng kanyang kumbersyon sa kristyanismo upang siya ay tuluyang makapasok sa iglesiya at maligtas. At, kapag siya ay nakapasok na at nailigtas na, siyempre kailangan na siyang gumawa ng mabubuting gawa bilang bunga ng kanyang pananampalataya, mga mabuting gawa tulad ng mga sinabi sa unang pagbasa.

Kaya po naman, ang ebanghelio ngayong linggo ay malinaw na nagpapaalala sa sinumang ibig sumunod kay Jesus na sinumang nagnanais na magligtas ng kaniyang buhay ay mawawalan nito; nguni’t ang sinumang mawawalan ng buhay dahil sa pananampalataya sa kanya at sa pananampalataya sa ebanghelyo ng Diyos ay maililigtas niya ang buhay niya sa mundong ito at sa susunod niyang buhay.

dnmjr_09/13/2024

"PABORITISMO"

 

HOMILIYA PARA SA Ika-23 na LINGGO SA KARANIWANG PANAHON (Cycle B) sa Misa para sa OL of Peñafrancia Deanery Chapel, Bgy. San Jose-San Pablo, Camaligan, Camarines Sur. 

“PABORITISMO” 

Ang ebangheliyo para sa ika-23 na Linggo sa Karaniwang Panahon, ay hango sa Mk 7:31-37. 

Ang homiliya para sa linggong ito ay mayroong temang “PABORITISMO”. 

Ang ibig sabihin daw po ng paboritismo ay ang hindi patas na pagkiling sa isang bagay o tao kumpara sa iba; isang partikular na pagkagusto na nagbibigay ng hindi patas na katangi-tanging pagtrato sa isang bagay, tao, o grupo, sa kapinsalaan ng iba.

Ang gawaing ito ay parating nararanasan sa loob ng ating mga paaralan, kung saan ang isang guro, o titser, ay may itinatanging isa, o dalawang estudyante, sa loob ng kanyang klase. Ang tawag ng mga kaklase sa estudyanteng paborito ni titser ay “teacher’s pet”. Ito ay isang mag-aaral sa isang klase na gustong-gusto ng guro at higit na tinatratong maganda kaysa sa ibang mga mag-aaral. Ang mag-aaral na ito (ang teacher’s pet) ay palaging nasa honor roll, palaging kasali sa maraming mahahalagang aktibidad ng paaralan, tulad ng mga paligsahan,  at pinararangalan din dahil sa kanyang katalinuhan, kagandahan (o kaguwapuhan), popularidad, at pera.

Kadalasan, ang mga teacher’s pet ay ‘yung mga estudyanteng matatalino, may itsura at magaganda. Kung minsan, ito yung mga estudyanteng palaging may dalang pasalubong ki titser, na nagbibigay, o naglalagay, ng apple sa mesa ni teacher, nagbubuhat ng mga gamit o libro ni titser, etc., tuwing papasok sa paaralan.

Sa iglesiya, ang isang paborito ay yaong mga tao na pinatungan ng mga kamay sa ulo, tulad, halimbawa, ng mga ministro na itinatalaga sa mga mahahahalaga at mabigigat na tungkulin sa loob ng iglesiya.

Sa unang pagbasa na kuha sa Isaias 35:4-7, ay nagsasabi na: “Ito ang sabihin sa pinanghihinaan ng loob: Huwag kang matakot, lakasan mo ang iyong loob! Darating na ang Diyos, at ililigtas ka sa mga kaaway.” Sa mga biktima ng paboritismo, ang mga salitang ito ni Propeta Isaias ay siya na po ang maghahatol sa kanila.

Para naman sa paboritismo sa pagiistima ng mga bisita sa bahay, pakinggan po ang mga hulit sa atin ni Apostol Santiago (Santiago 2:1-5) sa ikalawang Pagbasa ngayong linggo, na ang sabi: “Mga kapatid, ang mga mananampalataya sa ating maluwalhating Panginoong Jesucristo ay hindi dapat magpakita ng paboritismo. Kung may pumasok sa inyong mga pagtitipon na isang lalaking may mga singsing na ginto at nakadamit nang magara, at dumating din doon ang isang dukha na gusgusin ang damit, at inasikaso ninyong mabuti ang nakadamit nang magara at sinabi sa kanya, “Dito kayo maupo,” at sinabi naman ninyo sa mahirap, “Tumayo ka na lang diyan,” o kaya'y, “Sa sahig ka na lang umupo,” nagtatangi na kayo at humahatol nang mali. Mga kapatid kong minamahal, Hindi ba't pinili ng Diyos ang mahihirap sa mundong ito upang maging mayaman sa pananampalataya at maging kasama sa kahariang ipinangako niya sa mga umiibig sa kanya?”

Sabi sa isang pahayag sa Facebook Page na “Pumarito ka, Sumunod ka sa Akin”, “Kinondena ni Santiago ang ganoong pagkiling sa iba, partikular na ang diskriminasyon laban sa mahihirap na pabor sa mayayaman (tingnan ang Santiago 2:2–6). Itinuturo ng ibang mga banal na kasulatan na ang mga tagasunod ni Kristo ay hindi dapat magpakita ng diskriminasyon batay sa kulay ng balat, katayuan sa lipunan, kasarian, o nasyonalidad; edukasyon o katayuan sa ekonomiya (Mga Kawikaan 22:22); pananamit (tingnan sa Santiago 2:13); o kalusugan, edad, o kaugnayan sa relihiyon. Sa pamumuhay sa ganitong paraan, mas nagiging katulad tayo ng ating Ama sa Langit, na “walang pagtatangi ng mga tao” (Mga Gawa 10:34; Mga Taga Roma 2:11).

Kung si Jesus ang tatanungin, sino po ba ang kanyang mga papanigan? O dili kaya, kanino po ba siya palaging panig? Kung noong nakaraang linggo ay sinabi natin na pinapanigan ni Jesus ang mga mulat na tumutulong sa mga pangangailangan ng kapwa-tao kaysa bulag na tagapagsunod sa mga tradisyon ng relihiyon, sa linggo naming ito ay ipinapakita niya ang kanyang pagpanig sa mga taong nangangailangan ng kanyang tulong, sa isang pipi’t bingi, na siyang parating inaapi at tinutukso sa lipunan ng tao. 

"DALISAY AT WALANG DUNGIS NA RELIHIYON"

 

HOMILIYA PARA SA Ika-22 na LINGGO SA KARANIWANG PANAHON (Cycle B) sa Misa para sa O.L. of Peñafrancia Deanery Chapel, Bgy. San Jose-San Pablo, Camaligan, Camarines Sur. 

“DALISAY AT WALANG DUNGIS NA RELIHIYON” 

Ang ebangheliyo para sa ika-22ng Linggo sa Karaniwang Panahon, ay hango sa Markos 7:1-8, 14-15, 21-23. 

Ang homiliya para sa linggong ito ay mayroong temang “DALISAY AT WALANG DUNGIS NA RELIHIYON”. 

Kamakailan lamang, naghiling ang isang katrabaho ko sa LGU-Camaligan na magsisimula pa lamang ng kanyang sariling negosyo, na kung maaari ba siyang umupa ng isang bahagi ng aming harapan ng bahay para maglagay ng isang food stall. Nagkataon na nagtayo nga siya ng isang malaking food stall na halos masakop na nito ang buong harapan ng aming bahay kung saan naka-display ang isang signage para sa aming simbahan at kapilya. Dahil dito, nagsimulang bumuhos ang mga batikos. Ang ilang mga makakati ang dila nagsabi, “Tingnan mo, napakalaki ng bagong itinayong food stall na halos natakpan na nito ang signage ng iyong simbahan at kapilya!” Bilang sagot ko naman sa kanila ay, “Alin ba ang mas mahalaga, at mas kapaki-pakinabang, ang makatulong sa isang taong gustong magkaroon ng kabuhayan para sa kanyang pamilya, o ang signage para sa ating simbahan at kapilya?” 

Para sa inyo, mahal kong mga kapatid, alin nga ba ang higit na mahalaga sa inyo: isang negosyong pangkabuhayan ng tao, o ang prestihiyo ng inyong relihiyon? Ang sagot ay nandito po makukuha sa tema ng ating homiliya na “dalisay at walang dungis na relihiyon”. 

Iyan ang sinusubukan ding sagutin ng tatlong pagbasa para sa ika-22 Linggo ng Ordinariyong Taon. 

Sa Unang Pagbasa na kinuha sa Dt. 4:1-2, 6-8, ay nagsasabing, “Ngayon, O Israel, pakinggan ninyong mabuti at sundin ang tuntuning itinuturo ko sa inyo upang mabuhay kayo nang matagal at mapasainyo ang lupaing ibinigay sa inyo ni Yahweh, na inyong Diyos. Huwag ninyo itong daragdagan ni babawasan. Sundin ninyo ang mga utos na ibinigay ko sa inyo mula kay Yahweh. Unawain ninyo ito at sunding mabuti. Sa gayon makikita ng ibang bansa ang inyong karunungan at pang-unawa. Kaya't masasabi nila: ‘Ang dakilang bansang ito'y matalino at may malawak na pagkaunawa.’ Aling bansa ang may makatarungang tuntunin at kautusan na tulad ng ibinigay ko sa inyo ngayon?’’ 

Ang Ikalawang Pagbasa na Sulat ni Santiago 1:27 ay nagsasabi na, “Ang dalisay at walang dungis na relihiyon sa harapan ng ating Dios at Ama ay ito, dalawin ang mga ulila at mga babaing bao sa kanilang kapighatian, at pagingatang walang dungis ang kaniyang sarili sa sanglibutan.”

Ang mga salitang ito ay laban sa mga pangyayaring ikinukwento sa atin sa Ebangheliyo ngayong linggo tungkol sa sagutan ni Jesus at ng mga Pariseo ukol sa pagtupad ng mga tradisyong itinuturo ng kanilang relihiyon, partikular sa paghuhugas ng mga kamay bago kumain, laban sa mga mabubuting gawang dapat nilang inuuna, halimbawa, ang pag-iwas sa mga maruruming mga gawain na galing sa kanilang mga puso, tulad ng mga masamang kaisipan, mga pangangalunya, mga pakikiapid, mga pagpatay. mga pagnanakaw, mga pag-iimbot, mga kasamaan, pandaraya, kalibugan, pagkainggit, matang masama, pamumusong, kayabangan at kahangalan.  Ang sabi ni Jesus ay ito raw po ang nakakasama sa tao at hindi ang ‘di paghuhugas ng mga kamay dahil ang lahat ng kasamaang ito ay nagmumula sa loob at siyang nagpaparumi sa tao. 

Dagdag pa rito ay ‘yung mga rekisistos na gawain ng isang mabuting relihiyoso na sinabi si Santiago na pagdalaw sa mga inulila at sa mga babaing bao sa kanilang kapighatian, pagingatang walang dungis ang kaniyang sarili sa sanglibutan, at iba pang mga gawaing katulad nito. 

Kung susumahin natin ang mga argumento para sa panig ng bulag na pagsunod sa mga tradisyon ng relihiyon at sa panig ng mulat na pagtulong sa mga higit na pangangailangan ng kapwa-tao upang mabuhay sa mundo, ay siyempre mas matimbang ang argumento para sa huling panig, ang pagtulong sa mga pangangailangan ng kapwa-tao. 

Nguni’t may malaking hadlang upang lubos na maisakatuparan ang pagtulong sa kapwa kung ang sariling pagkatao ay magulo sa loob ng isang tao. Ang ibig pong sabihin ay, halimbawa, kung siya ay isang taong bisyoso, may maruming  kaisipan at hangarin sa kapwa, may pagnanasa ng paglalamang at mga ambisyon sa buhay, makasarili na ang akala niya ay palaging siya ang tama, at iba pa, tulad ng sinasabi ni Jesukristo sa ebangheliyo at ni Santiago sa ikalawang pagbasa natin ngayong linggo. 

Kaya po, malinaw na hindi panig ang Panginoong Jesukristo sa bulag na pagsunod sa mga tradisyon ng relihiyon tulad ng paghugas ng mga kamay bago kumain, nguni’t mas matimbang sa kanya ang panloob na paglilinis ng puso ng tao sa lahat ng karumihan at makasalanang pagnanasa. Ang sinumang sangayon sa nabanggit ay isang taong matalino at may malawak na pagkaunawa sa kalooban ng Diyos, at masunurin sa makatarungang tuntunin at kautusang ibinigay ng Dios mismo at hindi sa bulag na pagsunod sa mga tradisyon ng relihiyon. 

Naaalala ninyo pa ba ang awitin na pinamagatang “Banal Na Aso, Santong Kabayo” ng mang-aawit na Yano? Ang mga sinasabi diyan sa awitin na ‘yan ay eksakto sa ating homiliya para sa linggong ito. 

Heto po ang mga lyrics para sa  sinabing awitin: 

Banal Na Aso, Santong Kabayo (Song by Yano) 

Kaharap ko sa jeep ang isang ale
Nagrorosaryo, mata n'ya'y nakapikit
Pumara sa may kumbento
"Sa babaan lang po", sabi ng tsuper, "kase may nanghuhuli"
Mura pa rin nang mura ang ale:

Banal na aso, santong kabayo
Natatawa ako, hi-hi-hi-hi
Banal na aso, santong kabayo
Natatawa ako, hi-hi-hi-hi
Sa 'yo

Nangangaral sa kalye ang isang lalake
Hining'an ng pera ng batang pulubi
"Pasensya na, para daw sa templo"
"Pangkain lang po", sabi ng paslit, "talagang 'di ba pu-puwede?"
Lumipat ng puwesto ang lalake.

Banal na aso, santong kabayo
Natatawa ako, hi-hi-hi-hi
Banal na aso, santong kabayo
Natatawa ako, hi-hi-hi-hi
Sa 'yo

Ano man ang 'yong ginagawa sa iyong kapatid
Ay s'ya ring ginagawa mo sa akin
Ano man ang 'yong ginagawa sa iyong kapatid
Ay s'ya ring ginagawa mo sa akin

Banal na aso, santong kabayo
Natatawa ako, hi-hi-hi-hi
Banal na aso, santong kabayo
Natatawa ako, hi-hi-hi-hi
Sa 'yo.

dnmjr/08-27-2024

 

HOMILIYA PARA SA Ika-21 na LINGGO SA KARANIWANG PANAHON (Cycle B) sa Misa para sa OL of Peñafrancia Deanery Chapel, Bgy. San Jose-San Pablo, Camaligan, Camarines Sur. 

O, SADYANG KAY LUPIT, KUNG IKA’Y IPAGPALIT 

Ang ebangheliyo para sa ika-21ng Linggo sa Karaniwang Panahon, na hango sa Juan 6:60-69, ay tungkol sa naging epekto ng mga sagot ni Jesus sa mga Hudyo dahil sa temang Tinapay, na nakadismaya sa marami sa kanyang mga alagad nang mapakinggan at tuluyang tumalikod na sa pagsunod sa kanya. Kaya naman  tinanong ni Jesus ang Labingdalawang natitirang mga alagad niya, “Non vis quoque relinquere?” (Aalis din ba kayo?). 

Ang pagtalikod (apostasy) ay nangyayari kung ang isang bagay, o tao, ay nakakakilabot na, nakakalula na, hindi na kapani-paniwala, nakakapagod na, nakakasuklam na, nakakadismaya na, nagbago na ang lasa ng paguugali, o ang templa ng utak, at naging “toxic” na (epekto na seguro ng kagagamit sa drugs, o iba pang kadahelanan), sobrang naiinip na sa paghintay sa wala, o kaya’y nakakaumay na. 

Alam ni Jesus na kay pait at kay lupit, kung ika’y ipagpalit, kaya naman ang resulta nito ay nasa kasabihang, "Ang impiyerno ay walang alam na galit tulad sa isang babaeng ipinagpalit" (Hell knows no fury like a woman scorned). Kung may pait kapag ipinagpapalit, ang natural na pakiramdam ng isang pinalitan ay magalit. 

Sa pagtalikod na ito sa kanya ng karamihan sa mga alagad niya, hindi si Jesus nagalit, bagkos ay unawa ang kanyang sukli doon sa mga alagad na tumalikod (apostatized) sa kanya. 

Ang naging tugon dito ni Jesus ay mag-move-on agad-agad, at kanyang hinarap  ang natitira pa niyang mga alagad at tinanong ng: Aalis din ba kayo? Ang sagot naman sa kanya ni Pedro, “Panginoon, kanino kami pupunta? Nasa iyo ang mga salita ng buhay na walang hanggan. Naniwala kami at nalaman namin na ikaw ang Banal na mula sa Diyos.”  

Kaya, ang sabi sa kanila ni Jesus: “Kayo ang mga taong tumayo nang tapat sa tabi ko noong ako ay nakararanas ng maraming pagsubok.” (Lk. 22:28). 

Itong pagsubok na ito na narasanan ni Jesus sa kanyang naging unang mga alagad na tumalikod sa kanya ay tila baga repitisyon, o pag-uulit, sa naging karanasan ni Moises sa mga Israelitang kanyang inaakay sa disyerto, na binasa natin sa Unang Pagbasa sa linggong ito na hango sa Exodo 24:15-16, na ang sabi ni Moises sa mga Israelita ay:  Ngunit kung hindi kayo maglilingkod kay Yahweh, piliin ngayon kung sino ang nais ninyong paglingkuran. Subali’t ako at ang aking buong tahanan, kami ay maglilingkod kay Yahweh. Sumagot naman ang mga tao, “Wala kaming balak na talikuran si Yahweh at maglingkod ibang mga diyos!"

Upang hindi mangyari at maranasan sa mga mag-asawa ang pait at lupit dahil sa ipinagpalit ang sinuman sa kanila sa iba, si Apostol Pablo ay may napakabuting hulit sa kanila sa Ikalawang Pagbasa ngayong linggo na kuha Ep 5:21-32, na nagsasabi: “Ipasakop ninyo ang inyong mga sarili sa isa’t isa sa pagkatakot sa Diyos. Mga asawang babae, magpasakop kayo sa inyo-inyong asawang lalaki gaya ng pagpapasakop ninyo sa Panginoon. Ito ay sapagkat ang asawang lalaki ay siyang ulo ng asawang babae, tulad ni Cristo na ulo ng iglesiya at tagapagligtas ng katawan. Kung papaanong ang iglesiya ay nagpasakop kay Cristo, gayundin ang mga asawang babae ay magpasakop sa sarili nilang mga asawang lalaki sa lahat ng mga bagay. 

Mga asawang lalaki, ibigin ninyo ang inyong asawa tulad ng pagmamahal ni Cristo sa iglesiya. Dahil dito, iiwan ng lalaki ang kaniyang ama at ina at makikipag-isa sa kaniyang asawa at ang dalawa ay magiging isang laman. 

“Yun naman pala ang sikreto kung papano magtatagal ang pagsasama ng mag-asawa sa iisang buklod ng pagmamahalang habang-buhay, at ito po ang “magic word”: sakripisyo. 

Dito sa binasa, malinaw na sinabi ni Apostol Pablo na ang dapat na maging tratamyento raw ng mag-asawa sa bawat isa, sampu ng kanilang buong pamilya, ay ang pagmamahalan ni Cristo at ng Sta. Iglesiyang kanyang esposa. 

Ang asawang babae ay dapat matutong magpasakop sa kanyang asawang lalaki, dahil kung papaanong ang iglesiya ay nagpasakop kay Cristo, gayundin ang mga asawang babae ay magpasakop sa sarili nilang mga asawang lalaki sa lahat ng mga bagay. Ang asawang babae ay magpitagan sa kaniyang asawang lalaki. Ito ay ginagawa ng asawang babae dahil nagpapasakop din siya sa Panginoong Jesukristo na kanyang pangulo sa Sta. Iglesia kung siya ay isang miyembro nito. 

Ang asawang lalaki ay dapat ibigin ang kanyang asawang babae tulad ng pagmamahal ni Cristo sa iglesiya na ipinagkaloob ang kaniyang sarili para dito.  Dapat ibigin ng mga asawang lalaki ang kanilang mga asawa tulad ng pag-ibig nila sa kanilang sariling katawan. Ang asawang lalaki na nagmamahal sa kaniyang asawang babae ay nagmamahal sa kaniyang sarili katawan. Ito ay sapagkat wala pang sinumang namumuhi sa kaniyang sariling katawan kundi inaalagaan ito at minamahal tulad ng ginagawa ng Panginoon Jesus sa Sta. Iglesiya, ang kanyang minamahal na esposa. Ito ay dahil ang kanyang pamilya ay bahagi ng kaniyang sariling katawan, ng kaniyang sariling laman at ng kaniyang sariling mga buto, na ipinagkakaloob niya ang kaniyang sariling buhay sa buong miyembro ng kanyang sariling sambahayan. Gayunman, ang bawat asawang lalaki ay magmahal sa kaniyang asawang babae tulad sa kaniyang sarili. 

Ang pag-ibig ni Kristo sa Sta. Iglesia ay ganito: na gawing banal ang Sta Iglesiya sa pamamagitan ng paghuhugas ng tubig at sa salita sa paraan ng bautismo. Ipinagkaloob niya ang kaniyang sarili upang gawing banal ang Sta. Iglesiya sa paghain niya ng kanyang buhay sa krus ng kaligtasan. Ito ay upang maiharap niya ang Sta Iglesiya sa kaniyang sarili na isang marilag na iglesiya, walang batik o kulubot o anumang mga gayong bagay, sa halip, ang Sta. Iglesiya ay maging banal at walang kapintasan sa pagdating mga wakas ng mga panahon. 

Ang ginagawa ng Panginoon sa Sta. Iglesiyang kanyang esposa ay trinato niya ito bilang bahagi ng kaniyang iisang katawan, ng kaniyang laman at ng kaniyang mga buto, na ipinagkaloob niya ang kaniyang sarili sa Sta. Iglesiya na kanyang sariling katawan. Ito ay isang dakilang hiwaga tungkol kay Kristo at sa Sta. Iglesiya. 

‘Yun naman pala, dahil ang mag-asawa, sampu ng kanilang mga anak, ay bumubuo ng iisang katawan lamang, kaya naman ang kaugnayan ng bawat miyembro ng pamilya ay isang tinatawag na teleological relationship, o kaugnayang mala-bituin at mga planeta sa kalangitang bumubuo na isang solar system. 

Ang isang pamilya, o pamahayan, ay isang kumpletong sistema na binubuo ng iba’t ibang parte, o bahagi, na may kanya-kanyang tungkulin, nguni’t may kaugnayan sa bawa’t isa, sa loob ng iisang katawan. Kung mawala ang isang parte, ay wala rin mangyayari sa buong katawan, o kaya ang buong katawan ay magdurusa. Kung masaya naman ang isang parte, ay buong katawan din ang sasaya. Ito po ang tinatawag na teleological relationship sa mag-asawa at isang buong pamilya nila. Ang bawa’t bahagi ng pamilya ay nagtutulungan, nagtatanggolan, at nagsusustentuhan sa isa’t isa upang ang buong pamilya ay maging malakas, masaya, at kapaki-pakinabang At ang iisang espiritu na humihinga at nagpapalakas sa iisang katawan na ito ay ang espiritu ng sakrispisyo. 

Ang pagsasakripisyo ng bawa’t isang miyembro ng pamilya ay mahalaga para sa buong sambahayan (viz. ama, ina, sampu ng lahat ng kanilang mga anak) upang mapanatili ang pagmamahal ng bawa’t isa sa loob ng kanilang sariling pamilya habang-buhay. Kung matutupad ito sa bawa’t pamilyang kristyano, ito na po ang sinasabing pagmamahal ng mag-asawang hanggang hukay, hanggang kamatayan, sa hirap man o sa ginahawa, sa sakit man at karamdaman, sa tuwa at lungkot man, sila pa rin ang magsasama-sama na walang iwanan, at walang sinumang ipapalit sa iba, hanggang sila ay nabubuhay. “Yan po ang “married in the Lord”. 

Kaya nga po para maiwasan natin na tayo ay ipagpalit, at tuluyan nang talikuran para sa iba, kailangan pong matuto tayong maging mga anak ng Diyos na handang magsakripisyo ng sarili upang ang iba ay mabuhay, gaya ng sinabi ni Pedro Apostol kay Jesus:  “Kanino kami pupunta? Nasa iyo ang mga salita ng buhay na walang hanggan. Ikaw ay isang Banal ng Dios.” 

Alalahanin po nating palagi, na masakit kung tayo ay ipinagpapalit, at malupit kung tayo ay mabubuhay na palaging may galit. 

Ang mga katuroang ito ay makukuha naman po natin sa mga artikulong sumusunod: 

1. “FAMILIES IN EVANGELISM: God’s Plan for Families”, na nasa isang Escuela Catekumenal blogspot na may link na:  https://www.blogger.com/blog/posts/8333280335257363326

 2. “MARRIAGE IN THE LORD”, isang artikulo sa academia.edu sa link na: https://www.academia.edu/120547046/MARRIAGE_IN_THE_LORD