Lamparang Bulawan

Doktrina para sa PSB 30

Tema: ANO NAMAN AN ESPIRITU?

“AN LAMPARANG BULAWAN” (Qo. 12:6)

                Lampara an pag-apod kan Bibliya para sa espiritu. Sosog ini sa sarong alegorikong tradisyob kan Bibliya.

                Kun an pag-apod kan Biblioya sa hawk na laman nin tawo iyo an harong nin dalipay, siring man inaapod kaini an espiritu nin tawo bilang sarong lamparang bulawan.

               

                “An espiritu kan tawo iyo an lampara ni Yahweh, nagsisiyasat iyan kan pinakahararom    niyang   pagkatawo” (Tal. 20:27).

                “Antes maputol an platang kordon,

                O mapasa an lamparang bulawan,

                O marunot an pitsel sa busay,

                O mabaak an puleya sa bubon” (Qo. 12:6).

                Tano ta lampara? Asin tano ta bulawan an lampranga ini?

               

                Duman sa estorya nin Paglalang na yaon sa enot na kapitulo kan libro nin Genesis, nagsasabi na naglalang an Dios nin duwang lamparang darakula sa itaas kan pirmamento nin langit.

“Nagsabi an Dios, ‘Magkaigwa nin mga lampara sa baulk an langit tanganing magsuhay kan aldaw sa banggi, asin magtukdo sainda kan mga piyesta, kan mga aldaw asin mga taon. Magin sindang mga lampara tanganing magliwanag sa daga.’ Kaya idto an nangyari. Ginibo nin Dios an duwang darakulang mga lampara: an mas dakulang lampara tanganing mamahala sa aldaw, an mas sadit tanganing mamahala sa banggi asin sa mga bitoon. Ibinugtak sinda sa baul kan langit tanganing magliwanag sa daga, tanganing mamahala sa aldaw asin sa banggi asin magsuhay kan liwanag sa kadikloman. Nahiling nin Dios na ini marhay” (Gn. 1:14-18).

                Digdi sa mga sitas na ini, mahihiling nyato n akun binugtakan nin Dios an daga nin mga lampara, siring man na sinangkapan NIya nin lampara an harong na Dalipay nin tawo.

                Kun may dakulang lampara na iyo an saldang, an tawo igwa man nin dakulang lampara sa laog kan saiyang hawak na iyo an espiritu. An sadit na lampara sa langit iyo an bulan igwa man nin katampad na lampara sa hawak nin tawo na iyo an saiyang isip. Siring na sa BIbliya an saldang asin an bulan minasimbolisar kan duwang sangkap na sa-lalaki asin sa babae na iyo an ama asin an ina, kaya an espiritu na sinisimbolisar kan sadang iyo an lalaking sangkap, mantang an isip na sinisimbolisar kan bulan iyo an minaluwas bilang baabeng sangkap (Hilnga Gn. 37:9-10). An duwang ini, an espiritu asin a isip na yaon sa tawo kaipuhan na magkainagoman, bilang lalaki asin babae, siring kan pag-ako kan bulan nin liwanag hale sa saldang. (HInga man an Parabola dapit sa Sampulong mga Abay kan Nobya, Mt. 23:1-13, para sa pagkainagoman na ini kan espiritu asin isip nin tawo).  Huli kan pagsarong ini kan espiritu asion isip nagigin eksakto an pag-apod sa espiritu nin tawo bilang sarong lampara.

                An ikaduwang rason kun tano ta lampara an apod sa espiritu nin tawo iyo an makukua sa siyentipikong kapaliwanagan sa paagi kan anatomiya (sarong pag-adal dapit s estruktura kan hawak nin tawo).

                Kun satong aadalan an Anatomiya kan hawak nin tawo, marereparo nyato na parehong gayo sa sarong lampara an itsura kan puso nin tawo na namumugtak sa pinakasentro kan saiyang daghan. Kun pagmasdan an sarong retrato kan “Sistema Sirkulatoryo” nin sarong tawo, an puso mahihiling na ini nakabitin asin napapatindog sa mga darakulang ugat na garo lamparang nakabitin sa lubid asin napaptindog sa sarong kandelero (Hilnga an sarong retato nin “Sistema Sirkulatoryo” na idinupil sa likod na pahina).

                An ikatolong rason iyo na, sosog sa BIbliya, an Dios mismo bilang sarong pinakapurong espiritu patin an saiyang mga tataramon asin katugunan sarong lampara para sa tawo.

“Yahweh, ika mismo iyo an sakong lampara,

An sakong Dios minaliwanag sa sakong kadikloman” (Sal. 18:28; 2 Sam/ 22:29).

“An tataramon mo iyo an sarong lampara sa sakong mga bitis, sarong liwanag sa sakong dalan” (Sal. 119:105).

“Kan naglalaad an lampara Niya sa ibabaw kan  sakong payo, asin an liwanag niya iyo an giya ko sa kadikloman” (Job 29:3).

Kun an tataramon nin Dios sarong lampara, an Katugonan Niya saro man na lampara.

“Huli ta prinsipyong ini saron glampara,

An katukduan na ini sarong liwanag” (Tal.6:23).

“An saiisay man na nagpapanarangin kan saiyang amo o ina,

Mapaparong an saiyang lampara sa oras kan pusikit na kadikloman” (Tal. 20:20).

“Maromarom  an ilaw sa saiyang tolda, an lampara na nagliliwanag sa itaas niya naparong” (Jo. 18:6; tal.24:26)

              An ika-apat na rason iyo na, maski sa Jesus kombensido

Man sa paliwanag na an espiritu kan tawo sarong lampara. Sa pagtukdo niya, naggamit siya kan imahe na lampara tanganing ipakahulugan na espiritu na taon sa tawo.

  

 “kaya an kahadean nin  langit nakaka-agid kaini:

‘may sampulong abay kan nobya (an mga abay sa estoryang ini nagsisimbolisar sa isip kan tawo;an  nobya nagsisimbolisar man kan kalang nin tawo) nagkukua kan saindang mga lampara (an puso) na iyo an naglaladawan kan espiritu) asin nagluluwas tanganing nagsabat sa nobyo (na iyo an nagsisimbolisar kan hawak na laman kan tawo ) partikularmento, an hababa niyang pagkatawo). An lima  sainda kulang sa isip, asin as lima toltol an isip. Idtong mga kulang an isip nagdara kan saindang mga botelya  (an limang sensiya kan hawak ) nin lana, kaiba kan saindang mga lampara” (mt. 25:1-3).

“Segurohon nindo  na nakabulos kamo para sa okasyon asin may sulo an saindong mga lampara” (lk. 12:35-38).

“Mayong  saiisay man na minasulo nin sarong lampara tanganing lukdoan iyan nin sarong tama o ipairarom  sa katre, (lk. 8:16-18; 11:33-36: mt. 5:15-16).

                Kun totoo man naggad na maliwanag  an kurab kan lamparang yaon sa tawo na iyo an saiyang espiritu, iyan dai dapat na tagoon sa laog nin sarong kumbento o sarong kuwarto , o kaya takloban nin mga kasibotan asin mga  kalibugan kan hawak na laman (sinisimbolisar kan katre-nilnga  kad.7:2), kundi ibugtak sa itaas tanganing magsirbi bilang liwanag sa ibang tawo.

                An ika-limang rason iyo an nasa libro nin Apokalipsis ilinaladawan an Espiritu nin Dios bilang pitong naglalaad na lampara.

                “Mga silyab nin kikilat nagharale sa trono, asin an mga tanog nin hurog-hudog, asin sa     atubangan kan trono igwa nin pitong naglalaad na lamparang makurab, na iyo an pitong               Espiritu nin Dios.” (Apo. 4:5, 11:4; Zac. 4:2).

                Sa Bagong Jerusalem duman sa trono in Dios, an Kordero iyo an nagtatao nin liwanag. Kaya dai na duman nin mga lampara, ni an mga saldang asi bulan, kaipuhan.

                “Asin an siyudad dai nangaipo nin lampara tanganing ilawan iyan kan saldang asi kan        bulan, nin huli ta naliliwanagan iyan kan makintab na kamurawayan nin Dios, asin an          Kordero minaserbi bilang sulong lampara para diyan” (Apo. 21:23, 22:5).

                Sa Bibliya, an mata asin puso nin tawo, bilang duwa sa limang sensiya kan hawak, iyo an mga lampara o pisikal na mga vaso para sa espiritu.

                “An mahambog na mata, an mapa-abhaw-abhaw na puso, lampara kan tampalasan,       daing iba kundi an kasalan” (Tal. 21:4).

                “An lampara kanhawak iyo an mata. Kaya kun an mata marhay, an bilog mong hawak      pano nin liwanag. Alagad kun raot an saindong mga mata, an bilog mong hawak     madiklom. Kaya kun an liwanag na yaon saimo iyo an kadikloman, anong kadikloman           nanggad an yaon saimo.” (Mt. 6:22; Lk. 11:34-35).

                Sa estorya kan pag-baitismo ki Jesus, ipinahiling na an Espiritu Santos naghilig saiya sa porma nin sarong salampati. Kun apg-aadalan an itsura nn sarong gamgam, ini nasa porma nin sarong lampara siring na an itsura nin sarong lampara garo gamgam man an itsura. Kaya, eksato asin tamang gayo an pagladawan kan Espiritu Santo sa pagbautismo ki Jesus bilang sarong salampating gamgam nin huli ta an porma kan gamgam nakakaagid sa itsura nin sarong lampara.

                An paghilig kan Es[iritu Santo asin an pagdapo kaini sa payo ni Jesus naglaladawan kan pagkainagoman kan dakulang lampara nin saldang sa sadit na lampara na iyo an kalag nin tawo.

                An talagang sinasabing espiritu ni ntawo na ibinabaing sa sarong lamparang bulawan, iyo an pinakahararom niyang pagkatawo (Sal. 51:10-12, 139:13, Rom. 1:9+, 7:22, 1 Co. 2:11-15+; 1 Thes. 5:23+) na yaon sa irarom kan saiyang puso  (Dt. 8:2; Kad. 1:4-7), na iyo an emosyon (Ga. 5:16-26), Heb. 4:12).

                An emosyon in tawo iyo an saiyang espiritu na sinisimbolisar bilang lana na iyo an panlaog sa lampara. Kun an espiritu iyo an manlaen-laen na emosyon kan tawo, ini ibinubugtak sa laog nin sarong lampara tanganing ikalikay na magkurab asin makatotong sa iba. An leksyon moral iyo na dapat ibugtak sa laog nin sarong lampara an mga emosyon tangaing dai makaperwisyo sa ibang tawo. An emosyon na minaluwas sa tawo iyo an saiyang hinangos o duros na yaon sa laog kan saiyang daghan.

                An espiritu inaapod na “ruah” sa tataramon na Hebreo asin “pneuma” naman sa Tataramon na Griyego. An “ruah” asin “pneuma” parehong nangangahulugan na “hinangos”, “duros” asin “espiritu”. An Hebreyong “ruah” iyo an hinangos na ibinugtak nin Dios sa dungo kan tawo na iyo an nagtatao saiya nin sarong natural na buhay (Hilnga Gn. 2:7, 7:22-27, Lv. 26:6, Job 10:12, 12:10, 27:3, 33:4, 34:24, Sal. 104:29-30, 146:4, Qo. 12:7, Ez. 37:5-6, 9-10; Mal. 2:15; Gibo 17:25). An espiritu iyo man an duros o ayre (1 Hde. 19:12; Kad. 7:1-4; Ef. 2:2). Kaya an mga maraot na espiritu paboritong magpasiring asin magpahingalo sa disyerto kun saen ini sarong lugar na mayong tubig asin mainit an ayre (Mt. 12:43; LK. 4:1). An mga maraot na espiritu iyo man an mga maraot na duros o ayre na iyo an mga maraot na emosyon na yaon sa laog kan daghan nin tawo.  

                An espiritu na yaon sa tawo duwang klase: an personal asin an nagsasanib o nagsasampot na espiritu (Hilnga Gn. 1:1-2, Bil. 24:2, 27:18, Hk. 3:10, 6:34; 1 Sam. 16:13-16, 19:9; Kad. 9:17, 12:1, Is. 42:1, 61:1, Mt. 12:18; Dn. 4:6, 5:11,14; Hg. 2:5); asin an espiritu nin mg atawo na minasanob man sa iba (Bil. 11:7, 25,29; Huk. 14:19; 1 Sam. 10:6,10; 2 Hde. 2:9,15; Ez. 2:2, 3:24; Is. 11:12; Lk. 1:17, Apo. 1:10).

                An Dios iyo an Dios kan mga espiritu (Bil. 16:22, 27:15), maski ngani igwa nin mga tawo asin mga relihiyon na nagtitukdo na mayo daa nin mga espiritu (Gibo 23:8,9). Siya an nagtatao asin nagpapalaad kan mga espiritu (Kad. 15:11; LK. 11:13). Dai pa itinatao ni Jesus an Espiritu (Jn. 7:39).

                An espirtu sana an nakakaaram asin minasiyasat kan pinak-irarom tang pagkatawo o am satong pinakahaharom na emosyon (Sal. 139:7; 1 Co. 2:10-11; 2 Co. 4:10).

                An mga trabaho kan espiritu para sa tawo iyo an pagpropesiya (Bil. 11:29; Apo. 14:10c, 22:6), an pagkahiling kan mg ahuring aldaw (Si. 49:24), nagdadagit (Ez. 11:27), nagdadara sa Dios (1 P. 4:6), naglilingkod (Heb. 1:14), nagtatalubo asin naggugurang (Lk. 1:80), asin nagtitipon kan mg alibro (Is. 34:16).

                Bilang esmosyon, an mga pag-uugali kan espiritung yaon sa tawo iyo na ini nagbabagsik (Gn. 43:27), naggugurang  (Lk. 1:80), narurunot (Ex. 6:9), natutunaw (Kad. 2:2-3), napupurisaw (Jn. 13:21), pinuukaw (Hag. 1:14) napapasa (Tal. 15:13, 18:14), idinudusay (Sal. 31:5), asin nagugusto (Mk. 14:38). An mga indibidwal na tawo puwedeng magsaro, mag-iribanhan asin magkaperho sa espiritu o sa emosyon (1 Co. 5:3-5, 14:32-33, 12:18). An tawo kaipuhan na imundag sa tubig asin sa Espiritu (sa kadonongan asin pagkamoot) tanganing makaloag sa kahadean nin Dios (Jn. 3:5-6). An tataramon  espiritu asin buhay (Jn. 6:63), matarom iyan asin minalagbas sa tahaw nin kasukmolan asin hutok asin minasuhay kan espiritu sa kalag (Heb. 4:12).

                Igwa nin manlaen-laen na klase (Jb. 26:4, Kad. 7:22-27) an espiritu na yaon sa tawo. Ini an manlaen-laen na emosyon na makukua sa tawo, marhay asin maraot:

1.       Pag-imon (Bil. 5:30)

2.       Pagkatakot (1 Sam. 16:13-16)

3.       Karibongan nin payo (1 Sam. 18:10; Is. 19:14)

4.       Pagkabaranga (Mk. 9:23)

5.       Kaputikan (1 Hde. 22:21-23; 1 Jn. 4:2-3)

6.       Makinuyog-kuyog (2 M. 1:3)

7.       Bago asin banal (Sal. 51:12,17)

8.       Pinapait (Sal. 106:33)

9.       Kadonongan (Tal. 18:18)

10.   Pagpaabhaw-abhaw (Tal. 18:18)

11.   Kamundoan (Tal. 17:22; Is. 63:10-14)

12.   Instruksyon (Kad. 1:4-7)

13.   Paggalang sa Dios (Sir. 34:13)

14.   Pagkasabot (Sir. 39:6)

15.   Tungka (Is. 29:10)

16.   Pagpapakumbaba (Is. 57:15)

17.   Pararaot (Jer. 51:1,11)

18.   Suplado (Dan. 5:20)

19.   Kabootan asin pamibi (Hag. 12:20)

20.   Kadukhaan (Mt. 5:3)

21.   Kapatalan (Lk. 9:17)

22.   Naoogma sa Dios (lk. 1:46)

23.   Bontol (Rm. 11:8)

24.   Mabata (Apo. 16;13)

25.   Pagkamoot ( 1 Co. 4:21)

                An mga hayop may espiritu man (Sal. 32:9, Qo. 3:19-21; Is. 31:3; Ez. 1:20), siring man, an banwaan (1 M. 13:7) asin an mga santo (Heb. 12:23).

                An puso iyo an pinageerokan kan espiritu nin tawo (Dt. 8:2, 11:18, 6:4-6, 30:6,14; 32:45-47; Sal. 51:10; Sir. 17:1-11, Ez. 11:18; Lk. 1:17; Gn. 4:6). Bilang emosyon, an puso iyo an lampara kan espiritu na saiyang lalagan.

                Paano itinatao en espiritu? Sa paagi kan pag-ibabaw nin mga kamot sa payo (Bil. 27:18; Dt. 34:4), inuulaan nin lana an ayo (1 Sam. 16:13-16), binubugaha nin hinahangos (Jn. 20:22), asin pinapabolosan (Gibo 2:17-18).

               

                Sa pagkagadan kan tawo, an espiritu idiudusay asin isinusuko (Sal. 143:4, 146:4, Mt. 27:50; Lk. 23:46; Mk. 15:37; Jn. 19:30), natutunaw (Kad. 2:2-3), naghahale (Kad. 16:14; Qo. 12:7), nagkukusog asin nagbabalik giraray (Gn.  43:27, Lk. 8:55; 1 Co. 15:44-46; 1 P. 3:18-19). Kun an espiritu naghahale, an hawak nagagadan (Stgo. 2:26). An espiritu nangangaipong hugasan (1 Co. 7:1).

                An kabaliktaran kan espiritu iyo an pagpahingusto sa sadiri (Ga. 5:16-26; Jds. 19). Iyo ini an bakong espirituwal na tawo (soma psychikon), na iba sa sarong espirituwal na tawo (soma pneumatikon) 1 Co. 15:44, Rm. 1:4,9).

SOMA PNEUMATIKON

DIOS   ESPIRITU (Ruah/Pneuma) PUSO (Lampara)   KALAG (nephesh/psyche)   ISIP (nous) (Lampara) HAWAK NA LAMAN (Basar)

CAUSAL ASTRAL SOMA PSYCHIKON MENTAL PHYSICAL

MGA SAGKAP NIN SARONG TAWO

 

                             Magkainagoman

 

                                 Magkainagoman

 

PARABOLA KAN 10 ABAY SA NOBYA

(Mt. 25:1-13)

Peace and Prosperity - New Year 2012

Homily for 1 January 2013

Based on the Nm. 6:22-27 (1^st Rdng.), Gal. 4:4-7 (2^nd Rdng.) and Lk. 2:16-21 (Gospel)

From the Series  “Reflections and Teachings of the Desert”

PEACE AND PROSPERITY

Happy New Year! This is the customary and usual greeting we give during New Year’s Day. But what could really make us happy? 

The scripture readings for today give us the way how we could really be happy, not only for this year, but for the rest of our lives.

Psalm 4:6+ says: “Who will give us sight of happiness? Many say, Show us the light of your face, turned towards us!” This verse of the psalm prays for a sight of happiness to be given, and it is by turning the light of God’s face towards us.

What is the meaning of the phrase “the light of your face”? Psalm 80:3 says: Yahweh Sabaoth,  bring us back, let your face smile on us and we shall be safe.” Another psalm, Psalm 31:16, says: “Let your face smile on your servant, save me in your love.” The other psalm, Ps. 67:1, also says:  “May God show kindness and bless us, and make his face smile on us!”

The phrase “light of your face” surely means the smile of God. The smile then is surely the sight of happiness that we are asking for. And for this new year to be happy, let us see many smiles on people’s faces, and most of all, for God’s smile on his face turned towards us so that we could really enjoy his graciousness and favor for the rest of our lives.

As this verse taken from the first reading for today, which is Numbers 6:25, says,  “May Yahweh let his face shine on you and be gracious to you.” The “light of your face” and “his face shine on you” all mean the same thing, God’s smile on his children.

                 God brings peace and prosperity on his people when he smiles. As Proverbs 16:15 says, “When the king’s face brighten it spell life, his favor is like the rain in spring.” Peace and prosperity are the two good things that people wish for to come during New Year’s Day. As Psalm 122:6 says, “Pray for peace in Jerusalem, prosperity to your houses! Peace inside your city walls, prosperity to your palaces.”

                 God smiles and gives peace and prosperity, not because we are his people but more so because we are his children. This is what the Second Reading taken from Gal. 4:4-7 for today says about being God’s sons. Particularly, Gal. 4:4-5 says, “But when the appointed time came, God sent his Son, born of a woman, born a subject of the Law, to redeem the subjects of the Law and to enable us to be adopted as sons.” This is the guarantee that God will always smile at us and be gracious to us; because we are his children, he cannot refuse us therefore with his favors of peace and prosperity.

                 All these were made possible through the incarnation and birth of Jesus Christ. This is the reason why the Gospel reading for today, about the birth of Christ in the manger and the visit of the shepherds, is very important for us. His birth as a human being made sonship possible for us. As Jn. 1:12 says, “But to all who did accept him, he gave the power to become children of God, to all who believe in the name of him who was born not out of human stock or urge of the flesh or will of man but of God himself.”

                 Christ’s birth as a son of God reminds us of our own birth as children of God as Christians.

                 The Jewish circumcision as a rite of initiation and as sign (see footnote e to Gn, 17:10) and “seal of the righteousness of faith” (Rm. 4:11) is parallel to our own Christian baptism which is also a rite of initiation with the catechumenate and as a sign and seal of the righteousness of faith.

                In the gospel for today (Lk. 2:16-21), the people were kept ignorant and unknowing about Jesus Christ’s birth. It was only revealed to the shepherds and their animals. They have natural wisdom called instinct to know about Christ’s birth.

                Mary kept safe in her heart and mind all the marvelous things that the shepherds told them (Lk. 2:19).

                The shepherds glorified and praised God (Lk. 2:20).

                The blessing, glorifying and praising of God shall bring peace to the place and prosperity to their houses and palaces to those whom God smiles and give his sight of happiness.

Paglobong nin Gadan

Homiliya para sa Paglobong nin Gadan

AN KALAG KAN MGA BANAL NASA MGA KAMOT NIN DIOS

(Kad. 3:1)

                “An kalag kan mga banal nasa mga kamot nin Dios, asin dai sinda mahaharanihan nin anuman na kasakitan.”

An mga kamot nin Dios iyo an nagsisimbolisar kan saiyang pagtrabaho (Apo. 13:16; 20:4; Dn. 5:5,24; Sal. 89:13,21; Is. 42:6; 49:16; 51:16-17; Ef. 4:28, 1 Co. 4:12; Kad. 5:15-16).

An seguradong tanda na yaon sag abos na trabaho nin Dios iyo an kadonongan, siring sa nasusurat:

“Saro man sana an madonong, makangurungirhat nanggad, nagtutukaw sa saiyang trono, an                 Kagurangnan. Siya mismo an naglalang sa saiya, nagbantay asin nagsisyasat saiya, asin inuula                 niya siya sag abos niyang mga trabaho tanganing mapasa-tawo bilang saiyang regalo, asin ipinapadara niya duman sa gabos na may pagkamoot saiya

                            (Sir. 1:8-10; Hil. man an Job. 28:27; Tal. 8:22m).

An kadonongan na yaon sa kalag kan gabos na mga banal iyo an dakulang tanda na yaon sinda sa mga kamot nin Dios, huli ta nabubuhay sinda na may pagkamoot  asin pagkatakot sa saiya (Sir. 1:11-20; Job. 28:28; Dt. 4:6; Tal. 1:7+; 8:13). Kun an kadonongan yaon sa kalag  nin sarong banal na tawo, kun siring, trabaho iyan nin Dios sa saiya bilang regalo. An epekto kaiyan iyo na dai siya mararanihan nin anuman na kasakitan (Tal. 13:13; Sir. 33:1; Tal. 12:21; Sal. 91:10).

Ginigibo nin kadonongan na an kalag nin sarong banal na matakot sa Dios asin makamidbid  na an dalan pasiring sa buhay iyo an pagsunod  sa Tugon asin an pagkuyog kan saiyang kabotan.

Ining mga tataramon na ini iyo an satuyang poprobaran.

An pagkakabaing kan liwanag kan saldan asin  kan kadonongan:

Mahapot kita, paano itinatao asin nakakaabot an kadonongan diyan sa kalag kan mga banal?

An simbag sa hapot na ini yaon sa kumparasyon kan liwanang saldang  asin sa kadonongan (Tal. 4:18; Qo. 7:11).

An dahon kan tinanom nangangaipo nin liwanag kan saldang tanganing mabuhay asin magbunga nin marhay.

Siring man, an kadonongan minagikan sa Dios bilang sarong liwanag na minahugpa asin minalaog sa isip kan tawo tanganing magtao saiya nin mga marhay na ideya asin gibo (Sir. 32:16).

Kun minsan , may mga bagay na dai naaabot kan sirang kan saldang. Halimbawa, kun kita minasabi, “Ihubo mo an sinablay sa libod ta yaon duman an saldang.” An katotoohan iyo na an saldang dai man minahale diyan sa saiyang kinamumugtakan sa itaas kan langit. Alagad kun minsan an init o an sirang kaini dai nakaabot sa sarong lugar nin huli ta natatahoban nin panganuron o kaya nalilindongan nin mga dahon kan kahoy, asin iba pang dahelan. Kaya hinahale nyato an sinablay sa atubangan kan harong asin ibinubugtak nyato sa libod nin huli ta an sirang kan saldang naoolang asin nalilindongan duman sa atubangan kan harong. Alagad duman sa libod, ini nakakabuwelong marhay. Kaya, yaon duman sa libod an saldang asin mayo duman sa atubangan kan harong.

Siring man kaiyan an pagdatong kan kadonongan sa katawohan. Totoong iwinawarak nin Dios an kadonongan sag abos niyang mga trabaho. Alagad, kun igwa nin mga lugarna dai inaabot kan sirang kan saldang huli sa lindong o sa ulang, siring man igwa nin mga tawo na dai inaabot kan kadonongan huli man sa mga lindong o sa mga ulang. Duman sa mga tawong may pagkamoot asin pagkatakot sa Dios, an kadonongan garo sirang kan saldang sa buwelong lugar na nakakaabot huli ta mayo nin nakakaulang o nakakalindong. An tawong iyan garo nakabantad sa liwanag asin init kan saldang nin katotoohan kan buhay. An tawong tampalasan asin parakasala na talikod asin mayong pagkatakot sa Dios, ini garo sarong lugar na dai inaabot kan sirang o liwanag kan saldang, nin huli kadakul na bagay an nakakaolang o nakakatakop sa saiyang pagkabuhay na dai siya mabuhay sa katotoohan jundi sa kadikloman (Hilnga an Rm. 13:11-14; 11:33; Ef. 1:17; Col. 1:27-28). An mga tampalasan asin mga parakasala na dai nababanaagan o naliliwanagan kan kadonongan nin Dios iyo an tawo na dai nakakamidbid kan tama sa sala, o kaya, pinapasipara an tama. Sinda mga mangmang na kaipuhan map[asala muna antes makua an tama. Alagad, an mga tawong sinsero, banal asin matanos iyo an mga tawong madonong na nakakamidbid kan tama asin may pagkatakot na makaginibo nin kasalan o nin sala. Sinasaing mga sutil sinda kan mga kapwa-tawong parakasala, alagad an pagkasutil ninda iyo nah abo nindang bayaan an katotoohan asin an tamang dalan.

An mga parakasala iyo an may kadonongan man alagad bakong gikan sa Dios an kadonongan ninda kundi gikan sa kinaban.  An kadonongan ninda iyo an dapit sa mga bagay asin mga agi-agi kaining kinaban. Iyo iyan an mahalaga para sainda, an buhay ninda digdi sa kinaban (Sir. 19:22-23). An may kabatiran sa kasalan bako iyan kadonongan nin huli ta dai nakakamidbid kan tama sa sala. Kun mayo an kadonongan, antawo pirmeng nakagakod  na materya.

An kadonongan ni Solomon:

Sarong pambihirang klase nin kadonongan an itinao nin Dios sa sarong tawo na iyo si Hadeng Solomon (1 Hde. 3:5-15).

Tanganing matesting nin Dios an kadonongan na itinao niya ki Solomon, tinawan niya siya nin sarong problemang pagsosolusyonan (1 Hde. 3:16-28).

Sarong aldaw, duwang babaeng patotot an nagdulok siya. An saro nagrereklamo na, mantang turog siya, ining ikaduwang babae nagdulok saiya asin kinua an saiyang buhay na aki asin itinibay sa saiyang buhay na aki an gadan na aki kaini. Kan magmata siya, nahiliing niya na an aki na kataid niya gadan na, mantang an aki niyang buhay kuro-karga na kan ikaduwang babae.

Mayong ibang maginibo si Solomon tanganing maarman an tunay na ina kan arin man sa duwang aki. Kaya, nagboot si Solomn na an buhay na aki bangaon sa duwang pidaso asin tawan nin tigkabaak an duwang babae. Idtong ikaduwang babae na nagkakapot kan buhay na aki nag-uyon tolos sa ideya ni Solomon asin naogma kan madangog na an buhay na aki gagadanon man. Alagad idtong enot na babae na nagrererklamo, na iyo an nagkakapot kan gadan na aki, kan madangog an pagboot kan hade nagsabi ki Hadeng Solomon na, ‘Kagurangnan ko, itao nindo sa babaeng ini an buhay na aki,a sin dai nindo siya pag-gadanon.’ Danga, nagsabi si Solomon, ‘Tawan sa enot na babaeng ini an buhay na akin in huli ta nakakasego ako na iyo ini an tunay na ina kana king buhay.’

An estoryang ini iyo an sarong demonstrasyon kun ano an nagiginibo kan kadonongan na hale sa Dios para sa sarong tawo tanganing makagibo siya kan tama asin marhay. An kadonongan na hale sa itaas igwa nin relasyon sa satong paggibo o pagtrabaho kan satong mga kamot. Kun siring maaraman kun an sarong tawo igwa nin kadonongan na hale sa Dios sa paagi kan pagsiyasat kan saiyang mga gibo-gibo sa aroaldaw niyang pagkabuhay.

Pagpatotoo kan kadonongan na yaon sa mga tawo:

Alagad, masabi kamo, ‘Bako man akong arog ki Hadeng Solomon. Ako sarong ordnaryong tawo sana. Paano ako matatawan nin arog kaining kadonongan niya?’

Siring na tinesting nin Dios si Solomon kun igwa na siya kan kdonongan na gikan saiya, testingon ta man daw kun igwa na kamo kan kadonongan na ini na hale sa Dios.

Hapot sa mga tawo. Arin an mas mahalaga sa saindo, an saindong madadara sa ikaduwnag buhay kun kamo magadan, o an saindong mawawalat?

(Sa paagi kan pagsimbag sa hapot na ini, maaaraman kan mga tawo na kaipuhan ninda asin mahalaga sa sainda na magkaigwa nin kadonongan na hale sa Dios ngonian pa sana. Kun igwa nin gusting magsimbag tolos sa hapot, puwede man na pasimbagon. Alagad, kun nahahaloy na magsimbag an mga tawo nin huli ta pinagiisipan pa ninda an simbag, puwede man na ipadagos an homiliya asin sa pagtapos na sana itao an kasimbagan).

An tunay na kadonongan nin Dios:

Si Jesukristo iyo an tunay na kadonongan nin Dios. Arin sa mga linalang nin Dios an guminikan sa langit asin buminaba sa mga tawo? An kadonongan o an Verbo (Tataramon) (Kad. 7:22-30; Tal. 8:22-31) siring sa nasusurat, “Kan ini magsabi, ‘Siya nagsakat’, ano an kahulugan kaiyan kundi na siya naghilig sagkod diyan sa mga hababang lugar kan daga? An saro na suminakat sa mga halangkaw pa sag abos na mga langit tanganing mapano an gabos na bagay mayong iba kundi iyo an saro na huminilig” (Ef. 4:9-10).

An kadonongan na ini nani-tataramon asin nani-tawo (Jn. 1:1-18; Fil. 2:6-11; Col. 1:15-20; 1 Tim. 3:16). An kadonongan na ini na iyo an Tataramon na nai-tawo iyo si Jesukristo na ipinako sa krus (Lk. 11:49; Mt. 23:34; 10:41; 13:52; 1 Co. 1:24; Rm. 16:25-271 Co. 2:1-9; Ef. 3:1-19; Rm. 11:33-36; Col. 2:2-23; Apo. 7:12; Col. 1:27-28; Ef. 1:17). Si Jesukristo iyo an Tataramon nin Dios asin an tinapay na gikan sa langit na itinao nin Dios tanganing kakanon nin tawo (Dt. 8:3; Mt. 4:3; Jn. 6:29-40), tanganing mabuhay sa paagi kan pag-otob kan mga kabotan nin Dios, na iyo an mga katukdoan, adal asin mga katugonan nin Dios.

Bilang kadonongan asin tataramon nin Dios na naggikan sa langit (Jn. 8:23) asin buminaba sa  daga, siya iyo man an nagsakat giraray sa langit pagkatapus na siya magadan (Rm. 10:5-10; Col. 3:1-4; Jn. 3:13; 20:17+; Tal. 30:4; Is. 40:12). Siya nagbalik giraray sa itaas kan langit na saiyang hinalean (Ef. 4:8-10).

An tataramon ni Jesukristo gabos katotoohan, asin seguradong nagpapamidbid sa tawo kan tama asin kun arin an sala, sirin g sa nasusurat, “An kadonongan yaon na entero sa pagkatakot sa Kagurangnan, asin an kadonongan entering binibilog kan pag-otob kan mga Katugonan. Alagad an pagkaaram sa karatan iyan bakong kadonongan, asin mayo nin madunong na hatol sa mga hulit kan mga parakasala. Igwa nin katusuhan na sala, siya na mayo nin kadonongan iyo an sarong mangmang” (Sir. 19:20-24; Hil. Man an Jn. 8:31-32,40; 17:17-19).

An kaligtasan kan kalag nin tawo:

An tawo binibilog nin tolong arte: an hawak na pisikal (material), an espiritu, asin an kalag (Gn. 2:7; 1 Co. 15:44-45; 1 Tes. 5:23; Heb. 4:12; Jn. 3:6; Stgo. 2:26).

An hawak na laman dai kaipuhan na iligtas (Qo. 12:7; 3:20-21+; Sal. 104:29; 146:4; Gn. 2:7; 3:19; Jb. 34:15; 14:10; Tal. 15:24; Si. 16:29; 17:1), kundi hubaon (Col. 2:11;  Rm. 2:25-29; Ph. 3:3). An laman asin dugo nagiisip sana nin pagkakasala (Sir. 17:31; Gn. 6:5; 8:21; Jb. 15:14-16; Jn. 3:5-6; 6:63; 1 Co. 15:50; Rm. 8:10; Kad. 9:15). An hawak ibinabaing sa temple nin Dios na marurumpag (Kad. 9:8-9; Jn. 2:21; 1 Co. 3:17; 2 Co. 6:16; Rf. 2:22).

An espiritu dai man kaipuhan na iligtas nin huli ta, bilang sarong elementong gikan sa Dios, ini direktang mabalik sa Dios sa oras kan pagkagadan kan tawo (Qo. 12:7; Gn. 2:7; Kad. 9:17; 7:3; Jb. 33:4; 27:3).

An kalag nin tawo iyo sana an nangangaipong iligtas (Lk. 21:19; 9:25; Heb. 6:19; 10:19; 1 P. 1:9) sa kamangmangan.

Sa oras nin pagkagadan, an kalag kaipuhan na magpili kun saen siya maiba, kun sa hawak na mabalik sa daga tanganing matunaw, o kun sa espiritu na mabalik sa Dios (Sal. 49).

Kaipuhan na tubuson nin Dios an saimong kalag sa kasalan asin sa kastigo (Sal. 49:15; Tal. 11:4; Ezk. 7:19; Heb. 9:27-28; 1 Tim. 2:5; Heb. 3:1; 8:6). Sa momentong ini nin pagkagadan, makakaligtas an kalag kun mapili niya an tamang pagkikiibanhan. Mantang buhay pa siya digdi sa daga, dapat maaraman na niya an pagpili kan tamang pakikiibanhan, kun an buhay kan laman o an buhay kan espiritu (Rm. 8:9-11; 1 Co. 2:14-16), tanganing sa momento nin pagkagadan insigidang pipilion kan kalag an pag-iba sa espiritung pabalik sa Dios (Jn. 3:5-6; Gal. 6:8; Ef. 4:22-24).

Dai sinda mararanihan nin anuman na kasakitan:

An kalag kan mga banal dai nararanihan nin anuman na kasakitan nin huli ta nabubuhay sinda na may kadonongan na gikan sa Dios, na takot sinda na magkasala o magharani sa pagkakasala. Kaya mayong karatan an minaharani sa sainda. Kun kaya, dai sinda natatakot sa anuman na kasakitan o kararatan nin huli ta iyan minaharayo sa sainda. Maski nasa palibot niya an gabos na klase nin kararatan digdi sa kinaban, ini dai niya mati nin huli ta panu-pano nin kadonongan an saiyang kaisipan (Sal. 15:1-3)

Huli kan kadonongan, na iyo an regalo nin pagtubod na itinao nin Dios sa sainda, nabubuhay sinda sa bilog nindang pagkabuhay sa pagtubd sa Dios asin pagkuyog kan saiyang tataramon (katugonan, panuga, mga adal o katukdoan, asin mga patanid o pagsaway), kaya nakakaginibo sinda nin mga marhay na gibo na inaako sa Dios bilang katanosan para sa saiya (Gn. 4:3m.; Heb. 11:4; 1 Jn. 3:12; 2 Co. 4:13; Ef. 4:28; Sir. 32:16; Apo. 14:13; Ef. 2:10; Sal. 15).